Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Yearly Archives: 2021

عصر بی‌خردی / رابرت هریس، رمان‌نویس بریتانیایی، دربارۀ رمان جدیدش، وی-۲، می‌گوید

رابرت هریس قرنطینۀ خوبی را سپری کرده است. وقتی قرنطینه در اواخر ماه مارس شروع شد؛ او ۲۰ هزار کلمه در آخرین کتابش گنجانده بود، و وقتی به ماه ژوئن رسیدیم، رمانی کامل در دست داشت.

Read more

ترجمه‌ و‌ ادبیات تطبیقی در گفت‌‌وگو با دکتر احمد کریمی‌حکاک / خویشاوندی زبان‌ها

‌ خاستگاه‌ ادبیات‌ تطبیقی‌ در فرانسه‌ و در دهه‌های آغازین‌ قرن‌ نوزدهم‌ ‌است؛ در انگلستان‌ هم‌ در میانۀ‌ قرن‌ نوزدهم‌ متیو آرنولد و هاچسون ‌پازنت‌ در‌این‌باره‌ قلم‌ زدند. در آلمان ‌هم گوته‌ از ادبیات‌ جهان‌ سخن‌ می‌گفت

Read more

راهنمای جامع نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی (فصل نخست)/ «نقد چيست و نقاد كيست؟»/ جواد اسحاقیان

“نقد” را در لغت، به معنی “بهین چیزی برگزیدن” و “نظر كردن در دراهم” تعریف کرده اند که به قول اهل زبان ” سَرِه را از ناسَره بازشناسند. معنی “عیب جویی” نیز ـ که از لوازم “به گزینی” است ـ ظاهرا ً هم از قدیم در اصل ِ کلمه، بوده است. به هر حال از…

Read more

«هندرسون شاه باران» اثر سال بلو/ در جست‌وجوی معنای زندگی

معناباختگی زندگی روایتی تکرارشونده در ادبیات مدرن جهان بوده است. سرگشتگی انسان و در جست‌وجوی معنای زندگی بودن موضوعی است که نویسندگان مختلف از منظرهای مختلف به آن پرداخته‌اند و هر بار بخشی دیده‌نشده از وضعیت انسان در جهان مدرن در این روایت‌ها به تصویر درآمده است

Read more

«جود گمنام» اثر توماس هاردی؛ علیه اجتماع

«آموزگار مدرسه از دهکده می‌رفت و همه از رفتنش متأسف بودند. آسیابان کرس‌کومب، ارابه کوچکش را که سایبان کرباسی سفیدی داشت به او داده بود تا وسایلش را به شهری که مقصد مسافرتش، در بیست میلی محل، بود ببرد. ارابه کوچک برای حمل وسایل کافی بود، چون وسایل محل زندگی را اولیای مدرسه تأمین کرده…

Read more

تقابل روح سرکش هنر / ویراست تازه‌ای عباس میلانی از شاهکار بولگاکف

رمان «مرشد و مارگریتا» اثر میخائیل بولگاکف، ازجمله آثار مطرح ادبیات جهان، در ایران نیز بسیار شناخته‌شده است و ترجمه آن به سالیان پیش با زمی‌گردد. چهار دهه از ترجمه این رمان می‌گذرد و در این مدت بارها و بارها بازنشر شده است و اخیرا نیز این رمان با شکل و قالبی تازه در…

Read more

«عالیجناب کیشوت» اثر گراهام گرین؛ فرزند خلف دن کیشوت

گراهام گرین در یکی از آخرین آثارش به خاستگاهِ رمان مدرن بازمی‌گردد، به رمانِ دن کیشوت سروانتس. پیش از این نویسنده نیز بسیاری از مفسران و منتقدان از این رمان گفته‌اند و نوشته‌اند، گرین نیز روایتی از این رمان به دست می‌دهد و به‌نوعی همان مضامین و مفاهیم را به قرن بیستم می‌آورد و بازخوانی…

Read more

دو نگاه؛ درباره فیلم‌های «پدر» و «سرزمین آواره‌ها»/ کشمکش فرد با خود؛ گاه با کنش، گاه در سکوت

همچنان که از عنوان فیلم و ایضاً کستینگ فیلم (انتخاب آنتونی هاپکینز برای نقش «پدر») و البته سکانس افتتاحیه (که بی‌واسطه سکانس معرفی شخصیت اصلی است) برمی‌آید، با درامی مواجهیم قائم به شخص؛ یعنی قائم به شخصیت، قائم به زیست و رفتار و کنش و واکنش‌های شخصیت و قائم به موقعیتِ شخصیت؛ یعنی همان موقعیتی…

Read more

راهنمای جامع نظری و عملی برای خوانش ادبیات داستانی (پیشگفتار)/ «بوطیقای نو»/ جواد اسحاقیان

آنچه از این پس هر دو هفته یکبار برای نخستین بار در «مد و مه» خواهید خواند، حاصل دهه‌ها پژوهش، تألیف و تدریس جواد اسحاقیان در حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی است که در «بنیاد فردوسی توس» در «مشهد» به عنوان «درس گفتار» تدریس می‌کرده است و در اینجا به صورت دنباله دار برای علاقمندان…

Read more

مروری بر کتاب «بازخوانی انگلس» اثر جان ریز / یگانگی تفکر مارکس و انگلس

سالی که گذشت دویستمین زادروز فردریش انگلس بود. انگلس دوست و همکار نزدیک کارل مارکس و نخستین «مارکسیست» تاریخ است که در شکل‌گیری و گسترش نظریه مارکسیستی، پیش و پس از مرگ مارکس نقش بسزایی دارد

Read more

تصویر یک دوران را می‌سازد / سعید مروتی

ایرانی‌ها در نخستین دهه قرنی که آخرین سالش را پشت سر می‌گذاریم چگونه فیلم می‌دیدند؟ برای پاسخ به این پرسش خاطراتی ثبت شده از محمدعلی جمالزاده و جعفر شهر گرفته تا پرویز خطیبی وجود دارد اما بهترین توصیف را نه در متن مکتوب که در تابلویی نقاشی از جعفر تجارتچی باید سراغ گرفت

Read more

به مناسبت اول اردیبهشت، روز سعدی / زبان زنده سعدی / شعیب خسروی

درست معلومم نیست از چه زمانی شعر سعدی را سهل و ممتنع گفته‌اند و آیا قبل از او شعر دیگرانی را چنین دانسته‌اند یا نه؟ آشکارترین خصلتی که با خوانش شعر او در ذهن نقش می‌بندد، همین است که خاطر را ملتذذ می‌کند

Read more

نگاهی متفاوت به مرگ صادق هدایت؛ چرا خودکشی؟ / عبدالرحمن نجل‌رحیم

صادق هدایت، نویسنده معروف ایرانی، حداقل دو بار در فاصله زمانی طولانی، خودکشی کرد؛ یک‌‌بار که نتوانست خود را در رودخانه‌ای در پاریس غرق کند و به‌طور تصادفی توسط قایقرانی نجات پیدا کرد. بار دیگر که موفق شد با استنشاق گاز آشپزخانه آپارتمان کوچکی در پاریس به زندگی خود پایان دهد.

Read more

شهریار مندنی پور از شهرزاد کٌشی تا عقرب کٍشی / نورالله نصرتی

«زمستان 77 است، زمستان تر از آنچه اخوان ثالث در وصف آن سروده، چرا که از پی نفرین شده ترین پاییزها فرا رسیده با آذرماهی شرمگین و سیاهرو از قتل های زنجیره ای و به مسلخ رفتن مختاری و پوینده و مقتولان شناخته شده یا ناشناخته دیگر. چندی پیش ، وزارت فرهنگ و…

Read more

نگاهی به «مردن آسان‌تر از دوست داشتن است» اثر احمد آلتان/ استخوان در زخم

احمد آلتان، متولد 1950 در آنکارا، نویسنده‌ای است که در پس تحولات تاریخی به نوعی واکاوی فلسفی و روانشناختی در انسان‌ها دست می‌زند و در این رهگذر پوست را پس می‌زند و زخم زیرین آن را آشکار می‌کند؛ زخمی که گاه تا اعماق استخوان ریشه دارد

Read more

با سازه های «رآلیسم جادویی» در «اسفار سرگردانی» جمال غریب و «پِدرو پارامو»ی رولفو / جواد اسحاقیان

رمان “اسفار سرگردانی”، سفرهای خیالی، رؤیایی و گنگ و خوابگرد مانندِ شخصیتی به نام “کاکو ژنیار مرادبیگ” به روستایی سرشار از اشباح است. او به روستایی واقع در مرز کُردستان عراق و ترکیه آمده تا هویت خود را بازشناسد

Read more

آنجا که خانه‌ام است! / ده کتاب خواندنی درباره ریشه، خاک و سرزمین مادری / مترجم: یلدا حقایق

از ” تونی موریسون” و “جمیز بالدوین” ؛ غول‌های ادبی آمریکا تا “ژیائولو گو” و “ولادمیر ناباکوف” درسایر نقاط جهان، اینها بهترین کتاب‌هایی است که به روایت از خانه و سرزمین مادری می‌پردازند.

Read more

داستان آدینه (26): «سه قطره خون» اثر صادق هدایت

«دیروز بود که اطاقم را جدا کردند، آیا همانطوریکه ناظم وعده داد من حالا بکلی معالجه شده‌ام و هفته دیگر آزاد خواهم شد؟ آیا ناخوش بوده‌ام؟ یکسال است، در تمام این مدت هر چه التماس می‌کردم کاغذ و قلم می‌خواستم بمن نمی‌دادند

Read more

واپسین حرف‌های یک فیلسوف / دکتر علی غزالی‌فر

اولین چیزی که در خصوص این کتاب توجه ما را به خود جلب می‌کند، حجم آن است؛ البته بعد از نام نویسنده. این کتاب کوچک برای قدوقوارۀ نویسندۀ بزرگ آن کوچک جلوه می‌کند. به همین دلیل شاید عیب کتاب به شمار آید. ولی من تصور می‌کنم مزیت اصلی کتاب همین است. می‌پرسید چرا؟ خب علتش…

Read more

بحران ادبیات در جامعه معاصر با نگاهی به کتاب «مبارزه علیه وضع موجود» / پیام حیدرقزوینی

هانس ماگنوس انسنس‌بر‌گر، که برخی از آثارش از جمله تعدادی از مقاله‌هایش در کتاب «در ستایش بیسوادی» با ترجمه محمود حدادی به فارسی منتشر شده، در یکی از مقاله‌هایش با عنوان «صنعتی‌کردن ذهن» که در سال 1962 منتشر شده از اصطلاح «صنعت ذهن» در تشریح و توصیف نظام اجتماعی معاصر در جهان سرمایه‌داری استفاده می‌کند

Read more

پل گوگن به روایت گئورگ لوکاچ / ترجمۀ محسن ملکی

به نظر من، بسیاری از مردم، وقتی گوگن را نقطۀ اوج هنر مدرن می‌دانند، اهمیت او را بیش از حد برآورد می‌کنند، اما در‌عین‌حال اهمیت واقعی او را دست‌کم می‌گیرند. گوگن پاسخی فراهم می‌کند برای پرسشی بسیار عام که خیلی‌ها در سر دارند بی‌آنکه واقعاً از آن آگاه باشند؛ پرسشی که زندگی بسیاری از هنرمندانی…

Read more

سونات اختناق در سمفوني قدرت / مهدي معرف

در تصويري كه جولين بارنز از زندگي دميتري شاستاكويچ نشان مي‌دهد، ترس و اختناق دو دستي است كه انگشتان او را بر كليدهاي پيانو به حركت در مي‌آورد. ترس و اختناق محصول حكومتي خودكامه است و خودكامگي همراه با نبوغ در جسم هنرمند لانه مي‌كند. هيچ يك ديگري را نفي نمي‌كند اما جسم فرسوده و…

Read more

جهنمِ «پرفروش‌های نیویورک‌تایمز» / آریامن احمدی

این روزها این عبارت را روی جلد کتاب‌ها زیاد می‌بینیم: «از پرفروش‌های نیویورک‌تایمز!» عبارتی پرطمطراق که قصدش این است شما را به سمت خود بخواند، وادارتان کند به انتخاب کتاب، و قاعدتا بعد از انتخاب و پول‌دادن بابت آن، ناگزیرید وقت بگذارید و آن را بخوانید

Read more

هفتادسالگی خودکشی صادق هدایت / انتحار کایروتیک صادق هدایت / علی محمد اسکندری جو

صادق هدایت هم نویسنده مرگ است و هم بازیگر آن؛ گویی او هر سال این تراژدی را صیقل می دهد. امروز من او را نه به خاطر نوآوری سبک ادبی و آثار زیبایش بلکه به سبب آن جسارت و شجاعتی می ستایم که چنین حماسی چشم در چشم “مرگ” کایروسی دارد. ما همه “آنگاه” می…

Read more

خوانش «فرانکنشتاین» به عنوان «رمان گوتیک فمینیستی» / جواد اسحاقیان

رمان “فرانکنشتاین یا پرومتئوس مدرن” (“Frakenstein, or The Moderm Prometheus” ) نوشته‌ی “مِری والستونکرافت شِلی” (Mary Wollstonecraft Shelley ) در سال 1818 رخداد مهمی در ادبیات داستانی آغاز قرن نوزدهم و در عصر معروف به “عصر ویکتوریایی” (Victorian Age ) است. اهمیت این رمان، دو دلیل دارد: نخست، این که نخستین رمانی در نوع ادبی…

Read more

چرا کتاب‌هایی که دوستشان دارم را دوباره و دوباره می‌خوانم؟ / ناتالی جنر / ترجمۀ: نجمه رمضانی

وقتی آدم‌های کتابخوان می‌بینند کس دیگری می‌خواهد یکی از کتاب‌هایی که تأثیر زیادی روی آن‌ها گذاشته را شروع کند، معمولاً با حالتی حسرت‌زده به او می‌گویند: «خوش‌به‌حالت که برای باراول آن را می‌خوانی». با‌این‌حال، چنین نیست که اگر دوباره سراغ کتاب‌های محبوبمان برویم، از خواندنشان لذتی نبریم

Read more