رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: بابک ونداد

معجزه هدایت و انکارِ قاسم هاشمی‌نژاد / شیما بهره‌مند

وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو…

ادامه مطلب

جوابیه نشر برج به انتشار مطلب «هانا آرنت چقدر می‌فروشد؟»

انتشار مطلب «هانا آرنت چقدر می‌فروشد؟» که به نقل از روزنامه شرق در مد و مه منتشر شده بود، توضیح ناشر محترم کتاب (نشر برج) را به همراه داشت که عینا در ادامه می خوانید. لازم به توضیح است انعکاس آن نوشته صرفا به دلیل طرح یکی از معضلات حوزه نشر بود نه غرض ورزی…

ادامه مطلب

هانا آرنت چقدر می‌فروشد؟ / علی سالم

اوضاع کتاب و نشر سال‌هاست که در ایران بحرانی است. این بحران به دلایلی ساختاری باز می‌گردد که شاید ذکر فهرست‌وار آنها از فرط تکرار و نبود هیچ چشم‌اندازی برای رفع مشکل کسالت‌بار باشد. پایین‌بودن میزان سرانه مطالعه در جامعه ایران، سانسور و مسئله آزادی بیان، مشکلات اقتصادی، مسائل فرهنگی و دلایلی از این دست…

ادامه مطلب

داگلاس استوارت، برندۀ جایزۀ بوکر امسال، و دیگر نامزدهای جایزۀ بوکر از کتاب‌هایشان می‌گویند

هیئت داوران جایزۀ بوکر، داگلاس استوارت را برای رمان شاگی بین، به‌عنوان برندۀ جایزۀ ‌بوکر سال ۲۰۲۰ اعلام کردند. استوارت طراح لباسی اسکاتلندی است که در آمریکا زندگی می‌کند و شاگی بین اولین رمانی است که نوشته است

ادامه مطلب

نگاهی به «روزنامه خاطرات یک آدم ناقابل» اثرجورج و ویدون گروسمیت

«روزنامه خاطرات یک آدم ناقابل» روایتی است از اتفاقات زندگی روزمره خانواده پوتر که در لندن زندگی می‌کنند. راوی داستان و پدر خانواده، آقای چارلز پوتر است که کارمند یک شرکت تجاری در لندن است.

ادامه مطلب

کوتاه درباره «خاله آمریکا» اثر لئوناردو شاشا / قصه‌های سیسیل

«کالوجرو اسکیرو، در سپیده‌دم هجدهم آوریل سال ۱۹۴۸، استالین را در خواب دید. رؤیا در رؤیا بود؛ کالوجرو داشت خواب می‌دید که در مقابل پشته‌ای از برگه رأی قرار دارد و هزاران برگه رأی را امضا کرده

ادامه مطلب

ماریو بارگاس یوسا؛ صداهای دیگر، قلمروهای دیگر / برگردان منوچهر یزدانی

آخرین‌باری که در کاراکاس بودم، سوفیا ایمبر۱ آن روز هولناکِ ۱۵ ژانویه ۱۹۸۸ را با جزئیات تمام برای من تعریف کرد. او و کارلوس رانخِل۲ طبق معمول سحرگاه برای دیدن برنامه تلویزیونی محبوب خود «صبح بخیر»، که بسیار آرام و بدون هیاهو و جنجال‌های معمول سپری می‌شد، از خواب برخاستند.

ادامه مطلب

احمد محمود؛ راوی غریبی و غربت آدمی / محسن حاجی‌پور

احمد محمود سال ۱۳۷۱ بر آن شد تا گزیده‌ای از داستان‌های کوتاهش را گردآوری و چاپ کند، نتیجه تجربه‌هایش در نوشتن، از میان «داستان‌هایی که بین سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۲ در مطبوعات، منتخبات و یا مجموعه‌ داستان‌ها چاپ شده است»، و به پیروی از الگوی ذهنی‌اش بیست‌وسه داستان از حدود پنجاه، شصت داستان‌ کوتاهی را…

ادامه مطلب

شرایط ظهور علوم انسانی / نگاهی به کتاب «الفاظ و اشیا» اثر میشل فوکو

میشل فوکو (۱۹۸۴-۱۹۲۶) فیلسوف، نظریه‌پرداز، مورخ اندیشه، منتقد ادبی و از تأثیرگذارترین متفکران فرانسوی قرن بیستم است. فوکو را نمی‌توان به صورت شسته‌رفته فیلسوف، مورخ یا جامعه‌شناس نامید. او با پ‍‍‍ژوهش‌های نوآورانه خود تحت تأثیر مارکس، فروید و نیچه رویکردی جدید در این سه حوزه گشود. تحلیل روابط قدرت و معرفت و شکل‌گیری فردیت مهم‌ترین…

ادامه مطلب

گفت‌و‌گو با میشل فوکو : «الفاظ و اشیا» تاریخ تشابه و همسانی و این‌همانی است

کتاب «الفاظ و اشیا؛ باستان‌شناسی علوم انسانی» (۱۹۶۶) پنجمین کتاب و اثری ویژه در میان آثار میشل فوکو است که او را به یکی از مطرح‌ترین چهره‌های فکری فرانسه تبدیل کرد. فوکو در این کتاب با تحلیل باستان‌شناختی سه قلمرو دانش (زبان، علوم طبیعی و زیستی، اقتصاد) از عصر رنسانس تا دوران معاصر و با…

ادامه مطلب

کار خوب همیشه تازه می ماند… / نیره رحمانی

شمیم بهار از جمله انگشت شمار نویسندگانی است که عزلت گزین بود و گزیده کار، اما عجیب اینکه با همین اندک آثاری که از او دردست مانده، حضورش تاثیر گذار بود و نوشته‌های‌شان ماندگار. جالب اینکه همین آثار نیز عمدتا به صورت پراکنده در نشریات دهه چهل منتشر شده بودند، که دسترسی به…

ادامه مطلب

جنجال نژادپرستی و «بر باد رفته»‎ / پوران لشینی‌ابیان

شخصیت مارگارت میشل، خالق رمان بربادرفته، در طول چهل‌وهفت سال زندگی‌ نموداری متفاوت از برخوردها، اعتقادات، تجارب، تحول نژاد سیاه‌وسفید و از تأثیر شخصیت‌های مؤثر در زندگی‌ خود و اطرافیانش نشان می‌دهد. او از آزادی عقل­ استفاده کرده و مکانیسم‌های قدرت را با جزئیات در رمانش شرح داده است

ادامه مطلب

رویای رسیدن به دنیای نو / رضا فکری

بهروز بوچانی در «هیچ دوستی به‌جز کوهستان»، راویِ سفری است به بلندای هزارویکشب و قصه‌هایی دردآور از واقعیات زیستیِ پناهندگانی نقل می‌کند که در اوج بی‌پناهی و در مرز باریکِ میان مرگ و زندگی به خود پیچیده‌اند. او که روزنامه‌نگار و تحصیل‌کرده‌ی رشته‌ی علوم سیاسی در ایران بوده، در سفری که از تهران آغاز می‌شود،…

ادامه مطلب

حکایت عاشقی آیدا و پوری سلطانی؛ بام بلند همچراغی یا خودآزاری یا خوددرمانیِ هنری؟ / شعیب خسروی

کتاب «بام بلند هم‌چراغی» دریچه‌ای است بر دنیای عواطف و احساسات شاملو از زبان آیدا، همسر و محبوبه‌اش. شاملو عاشقی بی پروا و آیدا نیز معشوقه‌ای تمام عیار برای او بوده، مخاطب فراوان از شاملو در اشعارش در باب آیدا شنیده است و اکنون نیز که آیدا در حیات است از شاملو دانستن به زبان…

ادامه مطلب

گفت‌وگو با ماکس فریش/ وقتی نویسنده حقیقت را افشا می‌کند، به او می‌گویند تندرو

ماکس فریش، نویسنده مشهور بین‌المللی و خالق نمایشنامه‌هایی مثل «بیدرمان و آتش سوزان» و «آندورا» و رمان‌های قدرتمند و گیرایی مانند «کتابه خدمت»، «مونتاوک» و البته «هومو فابر» بود

ادامه مطلب

مین‌های افغانستان از خیابانهایش بیشتر است! / رضا فکری

عالیه عطایی به فراخور زیست متفاوت ایرانی و افغانستانی‌اش و با درهم‌آمیختن تجارب زندگی در این دو کشور است که داستان‌هایش را سروشکل می‌دهد. او هم در داستان‌ها و هم در روایت‌های غیرداستانی‌اش، در کنار تصویری که از افغانستان امروز ارائه می‌دهد

ادامه مطلب

نگاهی متفاوت به جلال؛ حرمت‌شکنیِ آل‌احمد / شیما بهره‌مند

نقطه عزیمت انتقاد از جلال آل‌احمد در سالیان اخیر، جداسازی او از روایت بوده است. اینکه غالب نقدهای تندوتیز به جلال، شخصیتِ متناقض، افکار، کنش سیاسی و در یک کلام، آل‌احمد منهای داستان‌هایش را نشانه رفته‌اند شاهدی است بر این مدعا.

ادامه مطلب

ماریو بارگاس یوسا از «صداهای چرنوبیل» اثر سوتلانا الکسیویچِ می‌گوید: داستانی محذوف

دیدن شهر زیبای تائورمینا۱ بدون سیاحان غم‌انگیز است. گویی خانه‌های آویخته از تپه‌ها قرار است به دریای ابری فرو افتند، صاحبان و کارمندان بی‌کار هتل‌ها، بارها، رستوران‌ها و مغازه‌ها دست روی دست گذاشته، نالان و مغموم در انتظار حضور نامحتمل مشتری و خریدار هستند تا آنها را از افلاس برهانند

ادامه مطلب

حلقۀ وین، خردورزانی که قربانی بی‌خردی زمانه شدند! / آدام کیرش

کانت روزگاری متافیزیک را «ملکۀ علوم» خوانده بود، اما از نظر اعضای پرشور حلقۀ وین، متافیزیک ملکه‌ای بود شبیه به ماری آنتوانت. تاریخ مصرف‌گذشته، متکبر و آمادۀ جان دادن زیر گیوتین. اعضای این حلقه که به اندیشه‌های ویتگنشتاین علاقه‌مند بودند، می‌خواستند زبان را از هر چیز بی‌معنا و مبهم پاک کنند و از این طریق…

ادامه مطلب

«روزگار سخت» آخرین اثر ماریو بارگاس یوسا؛ شرّ مطلوب !… / پرتو مهدی‌فر

ادبیات بارگاس یوسا پیوند تنگاتنگی با سیاست دارد. البته او ادبیات سیاسی خلق نمی‌کند و با انگیزه سیاسی هم قلم نمی‌زند، بلکه از واقعیت تاریخی، رئالیسمی موازی و هم‌طراز می‌سازد که تجربیات جوامع بشری را به‌کارمی‌گیرد، نه به خدمت. رمان در نگاه یوسا یک اثر پژوهشی است، محل امتزاج ابداع و واقعیت.

ادامه مطلب

«بی مقصد» اثر آرزو اسلامی / ناهید شمس، ملاحت نیکی و شراره یقینی

'انسان در جستجوی معنا چند نگاه به مجموعه داستان «بی مقصد» اثر آرزو اسلامی  1 شراره یقینی    بر اساس اصل عدم قطعیت، در جهانی که در آن زندگی می کنیم، شاید بهتر باشد تا کتاب حاضر را فقط در یک چهار چوب از نقدهای «نویسنده محور»، «متن محور» و یا «خواننده محور» بررسی نکنیم؛…

ادامه مطلب

نومیدی ناممکن ما؛ «نیروانای ناممکن ما» نوشته مهدی ملکشاه/ نورالله نصرتی

«نیروانا» معانی متعدد دارد: به کمال رسیدن، آرامش روح و روان، رهایی از قید زمان و مکان. نیروانا و رسیدن به آن نشان رهایی است و رهاورد آن کسب آرامش. بودا «نیروانا» را به صورت‌های متعددی تعریف کرده‌؛ از جمله: شادی عظیم، صلح و آرامش، ریشه کن کردن حرص و طمع و کینه و…

ادامه مطلب

شکوهِ از دست‌رفته‌ی انسان؛ «با کوه در میان بگذار» اثر جیمز بالدوین /

من زیاد رمان می‌خوانم و بسیار خوانده‌ام. التذاذِ حاصل از خوانش یک رمان برای من، در وهله‌ی اولِ اهمیت قرار دارد. با خواندن «با کوه در میان بگذار» (ترجمه‌ی محمدصادق رئیسی، نشر نقش جهان) به لذتِ کشفِ جهانی دور از دسترس و مکاشفه‌ای کم‌نظیر دست

ادامه مطلب

«ابرها بزرگ بودند و سفید بودند و در گذر»؛ اثر ماتیاس چوکه؛ طنز تلخ نیستی / فاطمه صناعتیان

«ابرها بزرگ بودند و سفید بودند و در گذر» اولین اثری است که از نویسنده‌ی آلمانی‌زبان سوئیسی، ماتیاس چوکه، به فارسی ترجمه و منتشر شده است. چوکه که تحصیلات اصلی‌اش در زمینه‌ی تئاتر است، به غیر از داستان‌نویسی، در زمینه‌های تئاتر و سینما نیز آثاری دارد.

ادامه مطلب

بهترین موزیکال‌های سینما؛ هم فیلم، هم موزیک / وصال روحانی

۱۰ فیلمی که به‌عنوان بهترین‌های ژانر موزیکال اسم و وصف‌شان در این مطلب می‌آید، محصولاتی واقعاً برتر و نشانه غنای زمانه خویش بوده‌اند و همگی به قدری خوب‌اند که هم می‌توانند بهترین باشند.

ادامه مطلب

عمران راتب؛ فرارَوی از اراده، و برگشت جاودانی / مهین میلانی

این مقاله به مناسبت دومین سالمرگ این پژوهنده‌ی فلسفه نوشته شده است. عمران راتب (۱۹۹۱-۲۰۱۸) نقش تعیین کننده ای در افزایش سطح دانش و در رشد اشتیاق جوانان افغانستان در مطالعه و پژوهش فلسفه و ادبیات و هنر داشت.

ادامه مطلب

داستان آدینه (۲۱): «تب خال» اثر احمد محمود

خاله گل آمد و مرا برد خانه خودشان. غروب بود. هوا خاکستری بود. شوهرخاله گل بغلم کرد. به موهام دست کشید و بعد، پیشانی‌ام را و گونه‌هام را بوسید. با سبیل شوهر خاله گل بازی کردم که مثل پشمک نرم بود، اما مثل پشمک سفید نبود.

ادامه مطلب

«آدم‌خواران» اثر ژان تولی؛ پرداخت کمیک از موقعیت‌های تراژیک / رضا فکری

ژان تولی رمان‌نویس و کارتونیست فرانسوی متولد ۱۹۵۳، همواره با رویکردی کمیک به سراغ قصه‌های تراژیک می‌رود. در پس روایت‌های او از زندگی عادی مردم، فجایعی تلخ جریان دارند که شاید جز با زبان طنز، آن‌هم طنز سیاهِ منحصر به فرد تولی، نتوان به راحتی هضم‌شان کرد

ادامه مطلب

کوتاه درباره شعر جلال ملکشاه، به مناسبت درگذشت این شاعر نامی کرد

جلال ملکشاه، شاعر نامی و محبوب کرد که به دو زبان کردی و فارسی شعر می­‌سرود، دیروز شنبه یازدهم آبان ماه ۱۳۹۹ درگذشت . این نوشته کوتاه نگاهی است تندگذر به شعر این شاعر نامی کرد زبان.

ادامه مطلب