صادق هدایت، نویسنده معروف ایرانی، حداقل دو بار در فاصله زمانی طولانی، خودکشی کرد؛ یک‌‌بار که نتوانست خود را در رودخانه‌ای در پاریس غرق کند و به‌طور تصادفی توسط قایقرانی نجات پیدا کرد. بار دیگر که موفق شد با استنشاق گاز آشپزخانه آپارتمان کوچکی در پاریس به زندگی خود پایان دهد.

صادق هدایت هم نویسنده مرگ است و هم بازیگر آن؛ گویی او هر سال این تراژدی را صیقل می دهد. امروز من او را نه به خاطر نوآوری سبک ادبی و آثار زیبایش بلکه به سبب آن جسارت و شجاعتی می ستایم که چنین حماسی چشم در چشم “مرگ” کایروسی دارد. ما همه “آنگاه” می…

اگر از پسِ یک قرن که از ادبیات مدرن ما می‌گذرد صادق هدایت همچنان مطرح‌ترین نویسنده ما است، یکی به این دلیل است که او آغاز نوعی گسست بوده است. آثار هدایت و تفکرات او گرچه در زمینه سیاسی و اجتماعی و فرهنگیِ زمانه‌اش شکل گرفته و به‌طبع از آن متأثر شده است، او هرگز…

'گفت‌وگو با اکبر معصوم‌بیگی درباره جهان پرتناقض هدایت و فقدان ارزیابی انتقادی از او مبارزترین کسان ستاینده هدایت بودند پیام حیدرقزوینی مهم‌ترین متن ادبی معاصر فارسی چند دهه پیش به شکل قاچاق به کشور وارد شد و هنوز هم همان انگ آغازین را بر پیشانی دارد. صادق هدایت به‌عنوان مهم‌ترین داستان‌نویس و روشنفکر معاصر ایران…

قبل از هر چیز باید بگویم که من نه قصد دارم و نه صلاحیتش را که درباره ارزش ادبی آثار هدایت حرف بزنم… لیکن از آن‌رو درباره هدایت سخن می‌گویم که او صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به‌نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ما…

وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو…

کیست به یاد صادق باشد آنگاه که هدایت مرده است؟ اگر فرهنگ حیران است و زبان نیز ویران، اگر زیستن و ماندن در چنین فرهنگی که “الگوریتم” آن واژگون شده را نه می دانی و نه می خواهی پس صادق بخوان شاید “هدایت” شوی. وُلگاریزه شدن فرهنگ و خلط نابجای آن با مفهوم “تمدن” آسیب…

تصمیمی از روی عقل یا از روی جنون؟ میل به فنا یا میل به جاودانگی؟ واقعاً چرا نویسندگی در میان شغل‌های رایج بیشترین میزان خودکشی را به خود اختصاص داده است؟

از صادق نوشتن آسان نیست چه رسد که “هدایت” باشد؛ نویسنده­ ایرانی که هیچ نویسنده­ای در تاریخ معاصر به اندازه او رنج، بویژه رنج فرهنگی نکشیده است. مگر نه اینکه “فرهنگ” هم به زندگی نظر دارد و هم به مرگ؟ آیا فرهنگ جز چگونه زیستن و چگونه مردن است؟ کدام نویسنده، کدام شاعر، کدام صادق…

یادداشت‌های شاهرخ مسکوب درباره صادق هدایت را حسن کامشاد در اختیار ما قرار داد و ما نیز این یادداشت‌ها را برای بررسی و تحلیل بیشتر زیر ذره بین حورا یاوری پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات ایران دانشگاه کلمبیا و مولف کتاب هایی، چون گفتار‌هایی در نقد ادبی و روان کاوی و ادبیات در ایران قرار دادیم.

در روزی گرم و خشک شاید متقارن با این روز‌های واپسین تابستان، در جفرسون، شهر مرکزی سرزمین مخلوق ویلیام فاکنر، یوکناپاتافا، راوی مشکوک و در حاشیه ایستاده‌ای برای‌مان چیز‌هایی از قصه میس مینی کوپر بازمی‌گوید. در روزی از روز‌های یک سپتامبر خشک و بی‌باران. روزی و روزگاری که آنقدر خشک توصیف می‌شود که حتی هوا…

یکی از نامه‌های صادق هدایت است که در اواخر سال ۱۹۴۶ به دوستی در پاریس نوشته است و مدرکی قطعی در خصوص تمایلات هم‌جنس‌گرایانه او به دست ما می‌دهد. گرایش‌های جنسی هدایت در قلمرو زندگی شخصی‌اش، مسائلی هستند خصوصی،‌ اما چنانچه بر هنرش تأثیر گذارده باشند،‌ آنگاه باید آنها را به حوزه عمومی وارد کرد…

افخمی رو به روی دوربین نشسته بود و حال و هوای سالن سرخ را به حاشیه میکشاند. یعنی از همان جملات ابتدایی مشخص بود که تنور این بحث تا کجا داغ خواهد شد و آتش آن به کجا خواهد رسید.

خانه پدری صادق هدایت، خانه‌ای که بیشتر ایام حیات خود را در آن زندگی کرد هنوز ظاهرا پابرجاست. در خیابان کوشک، بین خیابان لاله‌زارنو و سعدی، بین بیمارستان دکتر امیراعلم و منزل سفیر دانمارک در ایران این خانه ایستاده است

این مختصر را صادق هدایت درباره زندگی خود به اصرار علی اکبر دهخدا نوشت. دهخدا این قاعده را گذاشته بود که در فرهنگ خود بیوگرافی درگذشتگان ثبت شود نه آنها که در قید حیاتند، تنها استثناء اما صادق هدایت بود.با این حال تقدیر این بود که زندگی او هم قبل از انتشار کامل فرهنگ دهخدا…

ازهدايت هيچ يادداشت يا مقاله‎اي درباره جمال زاده نمي شناسم. در صورتي که جمال زاده در مقالات و نامه هاي بيشماري که به دوستان دور و نزديکش مي نوشت، بارها چگونگي آشنايي و عقيده خود را در باره هدايت نقل کرده است بااين همه، در دو نوبت توانستم نظر هدايت را نسبت به جمال…

قصد داریم به بررسی معروف ترین آثار نویسندگان ایرانی بپردازیم که در جهان شناخته شده و به زبان های مختلف چاپ شده اند.

هدايت در کتاب خواندن سليقۀ مخصوصي داشت. به هيچ‌وجه نمي‌توانست حس اعجاب و تحسين خودش را پنهان دارد. اگر نويسنده‌اي کار بزرگي عرضه مي‌کرد او همچنان که کتاب را مي‌خواند در حاشيۀ کتاب نظر خودش را مي‌نوشت. مثلاً بارها اتفاق افتاده بود که در حاشيۀ کتاب‌هاي هدايت ما به جملاتي از اين قبيل بر خورد…

صادق هدایت….به نظرم هدایت صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز هم بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ماست. پس از این همه سال، هم برای روشنفکران و هنرمندان و هم در چشم مردم عادی، هدایت نوعی نماد اصلی هنرمندی و روشنفکری محسوب می…

معرفی ژان پل سارتر به ایرانیان نخستین بار توسط صادق هدایت انجام شد، با داستان «دیوار» که در مجله سخن به سال 1324 منتشر شد. کمی بعد از آن هم عبدالحسین نوشین که چهره ای پیشرو در شکل گیری تئاتر نوین ایران بود، نمایشنامه «روسپی بزرگوار» سارتر را ترجمه و در نشریه نامه مردم…

متن زیر دو فصل اول از کتابی است که به تازگی نوشتنش به پایان رسیده. بخشی از کتاب که «بوف کور» نام دارد، بی مناسبت نیست با این روزها که با مرگ هدایت مقارن است. بوف کور تصویرنگاشت یک بیماری­ست. سنت گرا و غرب گرا در ایران به این بیماری مبتلاست

نوشتن از داستان علمی – تخیلی به موجب فراز و نشیب‎ها و اهمیتی که در ادبیات داستانی جهان دارد، فرصتی گسترده‎تر و مقاله‎ای جامع‎تر را در خور است، که در وقت و موضوع یادداشت من نمی‎گنجد، از تمیز میان این ژانر ادبی با دیگر محور‎ها تنها این مهم لازم به ذکر است که، گویی انواع…