نمیتوان انکار کرد؛ پرفسور اوانس اوهانیان اوگانسیان رضا مژده کسی بود که کارهایی مشابه «آقای 420»ی از او سر می‌زد و اگر کمی بیشتر روی زندگی پرماجرای او دقت کنیم ادعاهایی داشت که از جهت عجیب بودن، «آقای 420»ها نیز جلوی او کم می‌آوردند.
گویا باید ۵۲ سال از زمان نمایش «قیصر» می‌گذشت تا این فیلم در محافل بین‌المللی مورد توجه قرار بگیرد و منتقدی مثل دیوید تامسون درباره آن بنویسد.
این مقاله برسر آن است که تحلیلی از معرفی و گسترش سینما، همچون یک نهاد فراغتی، صنعت فرهنگی و هنر ملی در جامعه و فرهنگ ایران ارائه کند. نخستین مکان نمایش فیلم برای عموم در تهران در ۱۲۸۳ (۱۹۰۴) دو سال پیش از صدور فرمان مشروطیت افتتاح شد. در آن زمان جامعة ایران عمدتاً جامعه‌ای…
ایرانی‌ها در نخستین دهه قرنی که آخرین سالش را پشت سر می‌گذاریم چگونه فیلم می‌دیدند؟ برای پاسخ به این پرسش خاطراتی ثبت شده از محمدعلی جمالزاده و جعفر شهر گرفته تا پرویز خطیبی وجود دارد اما بهترین توصیف را نه در متن مکتوب که در تابلویی نقاشی از جعفر تجارتچی باید سراغ گرفت
محمدعلي فردين (۱۵ بهمن ۱۳۰۹ تهران – ۱۸ فروردين ۱۳۷۹ تهران) با آنكه از مسير ورزش (فوتبال و كشتي) وارد سينما شد ولي توانست از اركان سينماي «قصه‌گوي عامه‌پسند با پايان خوش» باشد.
اول اسفند 1399 به همت انتشارات روزنه،كار جلد اول كتاب راهنماي فيلم سينماي ايران منتشر شد. مولف اثر سيد حسن حسيني به همراه يازده نويسنده ديگر براي 517 عنوان از آثار سينماي ايران مدخل نوشته‌اند. همواره معتقد بوده و هستم كه نوشتن درباره تاريخ سينماي ايران كار دشواري است
نیم قرن گذشت و خاطره «رضا موتوری» همچنان زنده است. خاطره فیلمبر سابقی که با زخمی بر پهلو روی موتور خیابان‌های تهران را زیر پا می‌گذارد تا فرهاد «مرد تنها» را در رثایش بخواند. رضایی که لحظه آخر آخرین جمله‌اش پیغامی به رفیق است: «به عباس قراضه بگید رضا موتوری مرد.» رضایی که رد خونی…
در آغاز تیتراژ تعدادی از بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران عبارتی نقش می‌بست که سالها از آن خبری نبود، اما بیش از سه دهه بعد، حالا روی جلد یک کتاب نقش بسته: «علی عباسی تقدیم می‌کند»، کتابی حاصل کار قصیده گلمکانی که به همت نشر چشمه منتشر شده است.
داریوش مهرجویی فیلم «دایره مینا» را براساس داستان “آشغالدونی“ از مجموعه داستان “گور و گهواره“ غلامحسین ساعدی کارگردانی کرد. این فیلم دومین همکاری مهرجویی با ساعدی پس از فیلم «گاو» محسوب می‌شود و به واسطه‌ی موضوع جسورانه و حساسیت‌برانگیزی که مطرح کرده بود نمایش عمومی آن تا 1357 دچار محاق توقیف شد
خوبی گفتگو با ناصر ملک مطیعی این است که تو می توانی راحت بنشینی، گوش کنی، مبهوت باشی، بغض کنی و حتی اشک بریزی. روبرویت او نشسته است. ترکیب قدرت و پهلوانی، خشم و عطوفت، شمایل مردی و مردانگی و در یک کلام ناصر ملک مطیعی
ورود سینما به ایران، حکایتی بسیار متفاوت با دیگر کشورها داشت؛ هنری که در دل جامعه زاده شد، با فیلمبرداری کردن از اتفاقهای معمولی اجتماعی آغاز به کار کرد و خیلی زود به عنوان مردمی‌ترین تفریح، موقعیتی تثبیت شده کسب کرد؛ در ایران اما سینما تحفه‌ای بود که توسط مظفرالدین شاه از فرنگستانبه…
محمد متوسلانی یکی از آن چهره هاست که در سینمای ایران، توانایی های بالقوه اش نتوانستند به درستی به فعلیت برسند و از این سبب نتوانست آن جایگاه را که در خور او بود کسب کند. تقدیر در همان ابتدای راه سرنوشت او را با دو بازیگر دیگر گره زد تا به اتفاق تنها تیم…
این نوشتار به دلایلی پرشمار حال‌وهوای فرضیه‌ای بی‌آدرس را دارد. یکی از دلایل پرشمار این فرضیه‌پردازی خودش به‌نوعی موضوع متن است: قرار است از چیزی حرف بزنیم که در سینمای ایران اتفاق نمی‌افتد. بنابراین دست نگارنده از منابع و مدارک و پژوهش‌هایی که ماده‌ی خام این نوشتار شود، و آن را از حد نظریه فراتر…
تقریباً همه‌ی آن‌هایی که درباره فیلم‌نامه‌نویسی چیزی نوشته‌اند به این اشاره کرده‌اند که آن‌چه فیلمی را ممتاز می‌کند، در واقع شخصیت‌های آن هستند؛ و این قاعده‌ای است که یکی از به‌یادماندنی‌ترین آثار سینمای ایران را رقم زده است. البته ناگفته نماند که اشاره به این نکته هرگز به این معنا نیست که فیلم خالی از…
اولین فیلم ناطق سینمای ایران یعنی «دختر لر» داستان عشق یک مفتش به یک دختر لر است. این فیلم در بستر سینمای عاشقانه هند شکل گرفت نه سینمای ایران چون سینمای ایران آن موقع پیشینه ای نداشته که به آن اتکا کند.
وقتی صحبت از روزگار شد، یک واژه مرحوم و زنده یاد جلوی نام هنرمندان سابق و بعضی همدوره ای هایش جا گرفت. نصرت اله وحدت این روزها در کنار دوری 38 ساله از سینما با خاطرات آن زندگی می کند.
«محمدعلی فردین» در 15 بهمن 1309 در خیابان ادیب الممالک کوچه صحت متولد شد. خودش درباره محل تولدش به نگارنده گفت: ادیب الممالک محلی بود بین شهباز سابق و خیابان ری، آن زمان خیابان شهبازی وجود نداشت.
عباس بهارلو همزمان با انتشار جلد چهارم «فیلمشناخت ایران» از موانع انتشار این‌گونه آثار با توجه به اینکه برخی فیلمها اطلاعاتشان در دسترس نیست،سخن گفت.
این مورخ سینما بیش از سه دهه است در ثبت تاریخ سینما فعالیت دارد و با وسواس و دقت، موفق به تالیف کتاب‌های متعددی در این حوزه شده…
یکی از آن فیلمها که مرگ ندارد، بهترین ساخته مسعود کیمیایی با فاصله نسبت به دیگر فیلمهای این دوره اش به جز سرب، فیلمی ست برای بارها دیدن. یکی از بهترین تصویر های اجتماعی گرایانه سینمای ایران در دهه شصت که بهترین شکلی عناصر سبکی سینمای کیمیایی را متاثر از دوران خود باز آفرینی کرده…
نگاهی به سینمای کیمیایی: چاقو، ناموس و رفیق / کیمیایی هرگز نگاهی تحلیلی ندارد. تنها چیزی که برای او معنا دارد «وضعیت موجود» است فارغ از این که چه چیزهایی این وضعیت را رقم زده اند. آدم های کیمیایی به شدت پایبند اصول هستند و …
۳۰ آبان‌ماه ١٣١٢ روزی است که نخستین فیلم ناطق ایرانی یعنی «دختر لر» به نمایش عمومی درآمد. این فیلم در زمان خود واجد خصوصیاتی بود که در تاریخ سینمای ایران مطرح شده است. به همین مناسبت با عباس بهارلو، محقق، منتقد و پژوهشگر سینما، گفت‌وگو کردیم.
در ماه های اخیر بارها شایعه درگذشت او شایع شده اما خوشبختانه هر بار اندک زمانی عد تکذیب شده است حالا در آخری روزها آبان ۱۳۹۴ دوباره این شایعه سر زبانهاست امیدواریم که صحت نداشته باشد به این بهانه گفتگویی به مناسبت ۸۵ سالگی او را می خوانیم.
نه‌تنها در سینمای ایران که در سینمای فرانسه هم موج نو داشتیم. تقریباً همزمان هم بودند. در ایران به‌گمانم از همان سالهای 46 و 47 آغاز شد با فیلم‌هایی که مدام توقیف می‌شدند. ازجمله قیصر و…
رودررو نشاندن مسعود کیمیایی و داریوش مهرجویی از آن‌چه فکر می‌کردیم خیلی سخت‌تر بود. چیزی بود شبیه مأموریت غیرممکن. داریوش مهرجویی سخت درگیر کارهای پیش‌تولید تئاتر «غرب واقعی» بود و «مسعود کیمیایی» هم با احساس مسئولیتی پدرانه درگیر کارهای فیلم «معکوس» به کارگردانی پسرش پولاد.
شهر و سینمای ایران
«خاطره شهر» با عنوان فرعی «بازخوانی سینماتوگرافیک شهر ایرانی دهه‌های ١٣٥٠-١٣٤٠» عنوان کتابی است که به‌تازگی در نشر ناهید منتشر شده است. این کتاب حاصل کار جمعی گروهی از نویسندگان است که عبارتند از: سیدمحسن حبیبی، حمیده فرهمندیان، نوید پورمحمدرضا و صالح شکوهی‌بیدهندی. همان‌طور که از عنوان کتاب هم برمی‌آید،…
«گاو»، ساخته داریوش مهرجویی بعد از ۴۵سال، نوروز ٩٤ در سینماهای گروه «هنروتجربه» به نمایش درمی‌آید؛ فیلمی مهم و تاریخ‌ساز که در تداوم فعالیت سینمای بعد از انقلاب موثر بوده.گفتگوی ژان میشل فرودون، سردبیر اسبق نشریه فرانسوی «کایه دوسینما»، با داریوش مهرجویی انجام داده که باتوجه به موقعیت فیلم، منتشر می شود
این نوشته با مروری بر تاریخ سینمای ایران و سینماگران شاخص آن. کوشیده است تحلیلی اجتماعی از آن بدست دهد. در واقع یک سوی این نوشته نظریه های جام
ناصر ملک‌مطیعی در گفت‌وگو با فرانک آرتا/
از دو طرف تحت فشار بودم/
بررسی تاریخی یک رویداد در محدوده زمانی و مکانی در ارایه تحلیل درست راهگشاست. با این نگاه توجه به گذشته سینمای ایران و مولفه‌های آن ضروری به‌نظر می‌رسد. ناصر ملک‌مطیعی که این روزها زمزمه بازگشت او به صحنه سینما بر سر زبانهاست، یکی از…
نقش ارانته در هنرهای نمایشی و در پی آن سینما، لااقل در سالهای نخستین نضج و رشد این هنرها، انکار ناپذیر بوده، مسیری که به دلیل سنت های اجتماعی زمانه برای مسلمانان منع عرفی داشت، توسط ارامنه آغاز و این جاده های ناهموار هموار شد، با اینحال نقش ارامنه به عنوان یکی از اقلیت های…