ایسلندی‌ها با قصه‌گویی‌شان در جهان شناخته می‌شوند؛ قصه‌هایی برآمده از منظومه‌ها و حماسه‌های شاعرانه و افسانه‌های اسکاندیناوی (وایکینگ‌ها) که به آنها کمک کرد تا هویت‌شان را تعریف کنند
ادبیات به‌قول ماریو بارگاس یوسا «دشمن طبیعی همه دیکتاتوری‌ها» است؛ رمان‌نویسی که با هریک از کتاب‌هایش، دریچه‌ای رو به جهان باز می‌کند تا به ما بیاموزد که چرا مردم با دیکتاتورها مخالف‌اند
نوشتن از عباس معروفی، نوشتن از قصه‌هایی است، که قهرمان‌هایشان حرف‌های نسلِ مرا با سکوتشان فریاد می‌زنند. نسلِ من، که پدرانش، که مادرانش، تازه انقلاب را پشت سر گذاشته بودند، تا طعمِ «استقلال- آزادی» را بچشند، با جنگی نابرابر مواجه شدند. آن جنگ، ما را با صدای آژیرهای قرمزش، به دنیایی آورد که همیشه قرمز…
سی‌وچهار سال پس از انتشار «دراکولا»، تاد براونینگ (۱۹۶۲-۱۸۸۲) کارگردان آمریکایی اولین نسخه ناطق سینمایی «درآکولا» را در سال ۱۹۳۱ ساخت تا پس از سی اقتباس سینمایی دیگر، هنوز بهترین اقتباس سینمایی باشد و به یکی از بزرگترین فیلم‌های تاریخ سینما، آنطور که راجر ایبرت در کتاب «۱۰۰ فیلم بزرگ جهان» از آن نام می‌برد
نخبه‌کُشی
روسها چگونه به قتلِ نویسندگان، شاعران و روشنفکران خود دست می‌زنند؟
سمیه مهرگان
قرن بیستم قرنِ تبدیلِ «انسان» به «ناانسان» بود؛ آلمان‌های نازی ملت‌های دیگر را به‌زیرِ یوغ خود می‌آوردند تا غرورِ کاذب را به نژادِ برترِ آریایی‌شان بدهند؛ برعکسِ نازی‌ها، حکومت‌های کمونیستی شوروی و چین، جدا از سرکوب ملت‌های دیگر، در نابودی…
صدوبیست سال پیش، امیل زولا با نوشتن مقاله‌ای تحت‌عنوان «من متهم می‌کنم»، اعتراض خود را به محاکمه غیرقانونی آلفرد دریفوس افسر یهودی ارتش فرانسه به اتهام خیانت ابراز داشت. زولا جزو اولین نویسنده‌هایی بود که در تاریخ ادبیات جهان، در نقش یک کنشگر اجتماعی‌سیاسی ایفای نقش کرد تا جلوی اعدام یک انسان بی‌گناه گرفته شود
سایه سنگینِ قرن بیستم با خون‌بارترین جنگ‌ها و انقلاب‌هایش هنوز بر جهان گسترده است. هنوز جهان روزهای سختی را می‌گذراند؛ روزهایی که دلِ هر انسانی را به درد می‌آورد که چگونه یکی از ماموران سابق کا.گ.ب که بیش از دو دهه بر صدرِ قدرت یک حکومتِ خودکامه در روسیه نشسته، جهان را با توهماتِ وحشتناکش…
ادبیات روسیه تا همین چند سال پیش برای خواننده فارسی‌زبان خلاصه می‌شد در آثار کلاسیک، که تقریبا بیشترشان مربوط به قرن نوزدهم و اوایل و اواسط قرن بیستم بود: گوکول، پوشکین، داستایفسکی، تالستوی، چخوف، پاسترناک، تورگنیف، بابِل، ماندلشتام، آخماتوا، بولگاکف، گورکی، پلاتونوف، سولژنتسین، و ناباکوف. البته نویسنده‌های دیگری هم بودند که در ایران اقبال چندانی…
سمیه مکّیان (۱۳۶۳-تهران) پس از موفقیت کتاب اولش «غروبدار»، کتاب دوم خود «پنج شب» را منتشر کرده است. «غروبدار» در ابتدای سال ۹۷ منتشر شد و در همه جوایز ادبی آن سال درخشید: به‌مرحله نهایی جایزه احمد محمود و جایزه هفت‌اقلیم راه یافت، و توانست کتاب دوم جایزه ادبی بوشهر را از آن خود کند.…
جیمز بالدوین می‌گفت اگر قرار بود تنها یک کتاب می‌نوشتم، «با کوه در میان بگذار» همان کتابی بود که باید می‌نوشتم. این کتاب در سال ۱۹۵۳ منتشر شد و نخستین اثر بالدوین است؛ رمانی که خود را در زمره رمان‌های کلاسیک آمریکایی جای داده و از زمان انتشارش تا به امروز، بارها مورد ستایش قرار…
نجف دریابندری (یک شهریور ۱۳۰۸ آبادان- ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ تهران) در سال ۱۳۹۶ از سوی سازمان میراث فرهنگی ایران عنوان «گنجینه زنده بشری» ثبت شد؛ این نشان می‌دهد که اهمیت او برای فرهنگ ایرانی چقدر مهم و بااهمیت است. سردبیری انتشارات فرانکلین، سرویراستار دوبلاژ فیلم‌های شبکه دو تلویزیون ملی، ویراستار و نویسنده نشریاتی مانند کتاب…
سرگذشت دو تن از شخصیت‌های تاریخی به شکل عجیبی مثل این روزهای همه ما که در قرنطینه می‌گذرد، با قرنطینه گره خورده است. قرنطینه نه به شکل امروزی، اما آنچه بر آن دو اتفاق افتاد، چیزی کم از قرنطینه نداشت. آدولف هیتلر و آن فرانک. هر دو در قرنطینه دو کتاب تاثیرگذار نوشتند که تاثیر…
وقتی «خدای چیزهای کوچک» را می‌خوانی، به حرفِ جان برجر ایمان می‌آوری که این رمان «شاهکار بی‌نظیری است که هرگز مثل آن نوشته نشده و نخواهد شد»؛ جان برجر، رمان‌نویس و منتقد بریتانیایی
یِوگنی وادالازکین (۱۹۶۴-پترزبورگ) یکی از برجسته‌ترین نویسنده‌های معاصر روسیه است که جایزه معتبر سولژنتسین را در سال ۲۰۱۹ برای یک عمر دستاورد ادبی دریافت کرده است. وادالازکین با رمان «سالاویوف و لاریونوف» که نامزد جایزه آندره بیلی و جایزه بزرگ کتاب روسیه شد، نامش سر زبان‌ها افتاد
پیش از ورود به هر اثری، مساله ادبیات است که ما را وامی‌دارد به خواندن. اگر مساله‌مان ادبیات باشد، یعنی سروانتس می‌خوانیم، داستایفسکی، تولستوی، چخوف، کافکا، وولف، مارکز، بورخس، بالزاک، فلوبر، تواین، همینگوی، مان، ناباکوف، آستوریاس، جویس، فاکنر و… و پروست.
هوشنگ ابتهاج متخلص به سایه که با غزل‌هایش می‌شناسیمش، حتی اگر شعری از او نخوانده باشیم، بدون شک شعرش را با صدای استاد محمدرضا شجریان، حسین قوامی، همایون شجریان، علیرضا قربانی، بیژن بیژنی و بسیاری خواننده‌های دیگر شنیده‌ایم
یکی از سنت‌های جنگ، نامه‌نگاری است؛ از مهم‌ترین نامه‌نگاری‌ها یا خاطره‌نگاری‌‌های جنگ، دو کتاب است؛ یکی با سرنوشتی تراژیک و دیگری با پایانی خوش. یکی از دختر نوجوان آلمانی به‌نام آن فرانک در کتابی زیرعنوان «خاطرات یک دختر جوان» و دیگری از دختر و پسری روس در روزهای سخت اردوگاه‌های کار پس از جنگ دوم،…
هری مولیش پیش از اینکه در سال ۱۹۸۲ اولین شاهکارش یعنی «سوقصد» را بنویسد و نامش از مرزهای هلند فراتر برود و به عنوان یکی از سه نویسنده بزرگ تاریخ ادبیات هلند معرفی شود، در هلند چهره‌ای شناخته‌شده بود.
تهرانِ ادبی، تهرانی است که در شعر و داستان‌های معاصر فارسی دو وجه دارد: یک رویش را در شعرهای محمدعلی سپانلو خوانده‌ایم که با گذشته نزدیک و دور تهران در پیوند است. از همین رو است که او را «شاعر تهران» می‌نامند.
همه آثاری که از آنها نام برده شد به‌نوعی روایت یک خانواده را در مهم‌ترین دوران تاریخ کشوری خاص روایت می‌کند. آنطور که اویگن روگه در «اینک خزان» روایت خود از خانواده اومنیتزها را در دوران جنگ سرد که یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخی آلمان است، روایت می‌کند
کتاب‌های ماریو بارگاس یوسا از خواندنی‌ترین آثار ادبی جهان است، و پرخواننده‌ترینشان هم: جنگ آخرزمان، سور بز، گفت‌وگو در کاتدرال، سال‌های سگی، چه‌کسی پالومینو را کشت، و مرگ در آند. همه اینها هم او را به معتبرترین جایزه ادبی جهان یعنی نوبل نائل کرد. یوسا، برای این روزهای ما که در عصر ارتباطات، کمتر به…
اگر بخواهیم از چند کاراکتر زن مهم و تاثیرگذار در تاریخ ادبیات جهان نام ببریم، بی‌اغراق یکی از آنها اِما بوواری است؛ آنطور که ماریو بارگاس یوسا درباره تاثیر این شخصیت بر زندگی شخصی‌اش می‌گوید: «شمار اندکی از شخصیت‌های داستانی تاثیری چنان ژرف بر زندگی من نهاده‌اند که بسیاری از آدم‌های واقعی که می‌شناختم قادر…
ام.ال.استدمن با اولین کتابش «فانوسی میان اقیانوس‌ها» نشان داد که قصه را خیلی خوب می‌شناسد. این کتاب در سال ۲۰۱۲ با استقبال کم‌نظیری از سوی خوانندگان، نویسندگان و منتقدان و نشریات سراسر جهان مواجه شد و در سال ۲۰۱۶ با بازی زوج سینمایی مایکل فاسبندر و آلیسیا ویکاندر فیلم موفقی از روی آن ساخته شد
محمد محمدعلی از قصه‌نویس‌هایی است که شاید نسل امروز به‌دلیل فاصله و شکاف زمانی-نسلی که بین ما و او افتاده کمتر خوانده شده باشد، اما جدا از این، او قصه‌نویسی است که به‌‌ویژه داستان‌نویس ایرانی باید آن را بخواند تا تصویری از نسل دوم نویسنده‌های ایرانی داشته باشد
ایرانی‌ها ضرب‌المثل خوبی دارند که تصویر کلی آن در حوزه فرهنگ (از آموزش‌وپرورش تا وزارت ارشاد و حوزه نشر و کتاب) خود را نشان می‌دهد: خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج.
تاریخ یکصدساله ادبیات داستانی فارسی پر از فرازونشیب بوده، و در این یک سده، تنها این ادبیات کهن ما بوده که جهانی شده، و کمتر اثری در ادبیات داستانی معاصر بوده که در مقیاس جهانی دیده و خوانده شده باشد و درباره آن نقدهای بسیاری نوشته شده باشد. با کمی اغماض شاید بتوان به «بوف…
در «اُلدوز و عروسک سخنگو»ی صمد بهرنگی، آنجا که کرم شب‌تاب نقل می‌کند برخی حیوانات مسخره‌اش می‌کنند که تو بیهوده می‌کوشی با نور ناچیزت جنگل تاریک را روشن کنی، خرگوش به او می‌گوید «هر نوری هرچقدر هم ناچیز، باز روشنایی است.» این مثال خوبی است از اینکه وقتی کسی می‌پرسد کتاب‌‌خواندن به چه درد می‌خورد،…
جین و لئونارد لویسون، دو ایرانشناس و فرهنگ‌پژوه ادبیات و موسیقی ایرانی هستند که حدود نیم‌قرن است در این حوزه کار می‌کنند، و به بیانی دیگر زندگی می‌کنند. آنها در دهه هفتاد میلادی بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته «هنرهای زیبا» در آمریکا، در سال ۱۹۷۳ به ایران می‌آیند و در شیراز، «تاریخ و ادبیات فارسی»…
محمود دولت‌آبادی از بزرگترین مفاخر فرهنگی این بوم‌وسرزمین هفت هزار ساله است، اما چرا «کلنل»اش که بدون تردید جزو ده اثر تمام تاریخ ادبیات ایران است، و در دیگر کشورها هم منتشر و خوانده شده، به زبان مادری‌اش در سرزمین پدری‌اش خوانده نشود؛
آنچه در ادامه خواهید خواند جوابیه است که خانم مرضیه خسروی در پاسخ به یکی مطالب منتشره در سایت ادبی و هنری «مد و مه» ارسال کرده است. ماجرا از این قرار است که چندی پیش مطلبی تحت عنوان «کارخانه ترجمه‌سازی / به سوی جهنم ترجمه…» {اینجا} به قلم سمیه مهرگان منتشر شد؛ این نوشته…