فیلسوف و شاعر و نویسنده ای که پیش از آثارش زندگی یش در معرض قضاوت است و این حکایت و شرح ماجرا کماکان ادامه دارد گویی هزار پایی ست که در زیر آستین هر کدام ازما دارد وول می خورد تا جاییکه هر چه خوشبختی و بدبختی انسان امروز است
فردریش ویلهلم نیچه (۱۹۰۰-۱۸۴۴ م.) متفکر بنیانافکن آلمانی بدون شک در ردیف افلاطون و ارسطو و کانت، یکی از بزرگترین فلاسفه تاریخ بشری است که از قضا ایرانیان و فارسیزبانان نیز با او ناآشنا نیستند. اگر چه ممکن است در این آشناییها کژتابیها و سوءفهمهایی نیز صورت گرفته باشد، این آشنایی به دلایل مختلف به…
نیچه در یکی از مهمترین کتابهایش، ارادۀ قدرت، مینویسد: «برای آن دسته از انسانها که برایم مهماند آرزوی درد و رنج، اندوه، بیماری، بدرفتاری و بیآبرویی میکنم.» این آرزو احتمالاً شامل حال کسانی که نیچه برایشان مهم است نیز میشود. جان کاگ، فیلسوف آمریکایی، به دنبال نیچه افتاد تا بفهمد فلسفه برای زندگی چه حرفی…
نویسندگی همیشه کار سختی بوده است. نوشتن، اساسا کار نان و آب داری نیست و کمتر قلم به دستی توانسته است به این کار به عنوان شغل نگاه کند. افلاس و بی پولی نویسندگان، کلیشه ای به قدمت چند قرن است و همچنان نیز واقعیت دارد.
داستایفسکی، نویسنده بزرگ قرن نوزدهم روس بر نویسندگان بسیاری از نیچه تا همینگوی تاثیرگذار و منبع الهامشان بوده است. تاثیر او همچنین بر ژانرهای ادبی و جریانهای رایج فلسفی انکار نشدنی است.
حکایت ما و نیچه
احسان رضایی
فیلسوف خوشسبیل آلمانی هنوز هم روی بورس است. در سالهای اخیر البته که اسلاوی ژیژک، ژاک لاکان و ژان دریدا هم به محافل و مجالس منعقد در فضای پردود کافهها راه پیدا کردهاند، اما فردریش نیچه همچنان جایگاهش یگانه است. او سلطان بلامنازع جملات قصار است. توی هر بحثی،…
هر فهرستی از فلاسفه بزرگ که حاوی نام نیچه نباشد، فهرست ناقصی به شمار می آید. فیلسوفی که از ذهنی چالاک برخوردار بود و بی ایمانی فرهنگ مغرب زمین را صراحتا فریاد کشید. اطلاعات وسیع نیچه در زمینه زبان ها، تاریخ، فرهنگ، از جمله یونانی و رومی و پژوهش هایی که صورت می داد، نشان…
«به سراغ زنان می روی؟ شلاق را فراموش نکن». این معروف ترین جمله ای است که از نیچه به یادگار مانده. فیلسوفی با سبیل های پهن، چشمان کم فروغ و لب های همیشه کبود.
بهتازگی کتابی با عنوان «سیاست بزرگ نیچه» به قلم پروفسور هوگو دِروکن (Hugo Drochon)، استاد دانشگاه کمبریج انگلستان، از سوی انتشارات دانشگاه پرینستون انتشار یافته است کهشان ایلینگ (Sean Illing)، نویسنده پایگاه خبری-تحلیلی وکس (Vox) امریکا، با نویسنده این اثر گفتوگویی انجام داده است.
مدرنیته با مفاهیمی چون خرد، علم، پیشرفت، سوژه فراتاریخی و اخلاق برابری که، تجلی سیاسی آن همان دموکراسی است، تعریف میشود. نیچه با مفاهیمی چون آپولونی/دیونیزوسی، اراده معطوف به قدرت، اخلاق سروران، نیهیلیسم، مرگ خدا، بازگشت جاودانه و ابرمرد، نه تنها گفتمان فلسفی مدرنیته را به چالش کشاند بلکه زمینه تحول گفتمان فلسفی و لاجرم…
نیچه زندگی شخصی پر تلاطمی داشت و چندان با زنان هم میانهای نداشت. نایجل راجرز و مل تامپسون در کتاب فیلسوفان بدکردار نشان میدهند که نیچه دائماً بیمار بوده و سردرد داشته و اگر بر اثر بیماری سفلیس نمیمرد، میشد نتیجه گرفت که او در هنگام مرگ هنوز پسر بوده است.
«داستایوسکی» نویسنده ای است که به نظر بسیاری از «منتقدان و خوانندگان ایده های انتزاعی در رمان هایش تبدیل به گوشت و خون می شود و در قالب انسان های زنده تجسم پیدا می کند. بارزترین مثال آن هم تجسم ایده نهیلیسم است. این نکته محدود به داستایوسکی نیست بلکه در کل رمان های روسی…
این نوشتار از «واعظین مرگ» که یکی از تعابیر فلسفۀ نیچه است سخن می گوید و به این بهانه به جایگاه مرگ اندیشی در تاریخ تفکر می پردازد و در این میان ضمن ارائۀ چشم اندازی از دیدگاه نیچه در خصوص مرگ و زندگی، پرسشهایی مطرح می کند که از دل این نوع نگاه به…
نظر فوکو ادبیات، مخرب اما از نظر فرهنگى معنا دارتر شده است. او در کتاب ها و مقاله هاى اولیه خود نویسندگانى چون نیچه، باتاى و فلوبر را تحسین مى کرد زیرا معتقد بود آن ها با جسارت تمام نشانه هاى دیگرى را- یعنى دیوانگى، جنسیت و مرگ را ـ در آثار خود بیان داشته…
نیچه خواندن آثارش را برای زنان دشوار میکند، چرا که باید زحمت زیادی به خرج بدهند تا ارجاعات صریح و تحقیر آمیز او را درباره خود نادیده بگیرند.. هنر بزرگ او دروغگویی و بالاترین مشغولیتش به ظاهر و زیبایی است. بیایید ما مردان نیز اقرار کنیم که درست همین هنر و همین غریزه را در…
نیچه یکى از نمونههایِ عالیِ خردمندیِ بینایِ ’دیونوسوسی‘ِ خود را در حافظ مییابد نامِ حافظ ده بار در مجموعهیِ آثارِ وی آمده است. بیگمان، دلبستگیِ گوته به حافظ و ستایشى که در دیوانِ غربی–و–شرقی از حافظ و حکمتِِ ’شرقیِ‘ او کرده، در توجّهِ نیچه به حافظ نقشى اساسی داشته است
فلسفهی دین، بسان یکی از حوزههای شناخت نظری با هگل آغاز میشود. اما نیچه، مارکس و فروید که۹ بیشترین تاثیر را برجهان مدرن گذاشته اند شبهاتی گوناگون نسبت به دین وارد ساختند. گفتار حاضر نقدی دارد براین شبهات در دفاع از فلسفه دین
این هم چهارمین و آخرین بخش از طنز ادبی همکارمان امید مهدی نژاد که از بد حادثه احتمالا ادامه نخواهد یافت، مگر اینکه یا خود او سر لطف بیاید و یا اینکه خوانندگان اهل طنز که در این زمینه صاحب ذوقند پا در میدان بگذارند. همانگونه که بارها گفتهایم در این دفتر از مطالب خوانندگان…