Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Tag: پرونده ژان پل سارتر

میراث سارتر / نادر شهريوري (صدقي)

سارتر قبل از مرگش به تاریخ پیوسته بود، در ده سال آخر عمرش هر چقدر کمتر می‌نوشت شهرتش بیشتر می‌شد، این به موقعیت نمادین او برمی‌گشت. «نماد» او بیشتر بیانگر دیدگاه سیاسی و فلسفی‌اش بود و این ورای آثار ادبی‌اش قرار می‌گرفت.

Read more

ملاقات سعید و سارتر، در آپارتمان فوکو/ خاطره‌ای از ادوارد سعید

ابتدای ۱۹۷۹، تلگرافی به دست ادوارد سعید رسید که او را به شرکت در همایش «صلح خاورمیانه» دعوت می‌کرد. زیر نامه را سارتر و دوبوار امضا کرده بودند. سعید ابتدا نامه را به شوخی گرفت، اما وقتی مطمئن شد کسی دستش نمی‌اندازد، معطل نکرد. به پاریس که رسید، فهمید «به‌دلایل امنیتی مکان جلسه به خانۀ…

Read more

چرا سارتر جایزه نوبل را رد کرد؟

حکایت نپذیرفتن جایزه نوبل توسط ژان پل سارتر را اغلب شنیده‌ایم؛ اما چرا سارتر این کار را کرد. شایع بود دلخوری او از اینکه آکادمی نوبل آلبر کامو را پیش از او برای دریافت این جایزه برگزیده بود باعث شد چنین تصمیمی بگیرد.

Read more

شکل‌های زندگی: بلانشو، سارتر و مسئله ادبیات / نادر شهریوری (صدقی)

اگر سخن بالزاک درست باشد که سکوت درباره خویش شرط مطلق آداب‌دانی است، آن‌گاه موریس بلانشو (1907-2002) از آداب‌دان‌ترین پدیده‌های قرن بیستم است. بلانشو به‌رغم زندگی طولانی و تجربه رویدادهای قرن و ارائه نظراتی تأثیرگذار درباره ادبیات، فلسفه و… درباره زندگی خویش مطلقا سکوت می‌کند.* خاموشی بلانشو نه همچون آداب‌دانی بورژوازی فرانسه که بخش

Read more

سارتر چه بر سر جایزۀ نوبل آورد؟ / اورسولا کِی. لو گویین

برای یک نویسندۀ ادبی، چه افتخاری بالاتر از بردن جایزۀ نوبل؟ برخی نویسندگان سال‌ها به‌پای کاغذ و قلمشان عرق می‌ریزند، اما حتی اسمشان جزو نامزدهای این جایزه هم نوشته نمی‌شود. اما ژان پل سارتر در زمان خودش از این قماش نویسنده‌ها نبود؛ او نه برای گرفتن آن اشتیاقی داشت و نه وقتی برنده‌اش شد آن…

Read more

ژان پل سارتر، نمونه تیپیک روشنفکری / مهدی روزخوش

ژان پل سارتر نه فقط سمبل روشنفکری دهه های60 و 70 میلادی که نمونه تیپیک روشنفکری قرن بیستم بود، تا حدی که پس از مرگ او نام بردن از روشنفکری که همچون او جریان ساز و تهییج کننده باشد دشوار می نماید.

Read more

نگاه دیگری از دیدگاه سارتر / سارتر و فلسفه در ادبیات

سارتر از جمله فیلسوفانی است که مبحث “دیگری” را در بخش اعظم کتاب هستی و نیستی اش قرار داده است. در این مقاله قصد داریم تا نگرش سارتر درباره ی دیگری بالاخص نگاه دیگری را در هستی و نیستی و در آثار ادبی اش مورد مداقه قرار دهیم. سارتر هیچ گاه درصدد این…

Read more

ژان پل سارتر در ایران / یکی از اولین مقالات فارسی درباره سارتر به قلم مصطفی فرزانه

معرفی ژان پل سارتر به ایرانیان نخستین بار توسط صادق هدایت انجام شد، با داستان «دیوار» که در مجله سخن به سال 1324 منتشر شد. کمی بعد از آن هم عبدالحسین نوشین که چهره ای پیشرو در شکل گیری تئاتر نوین ایران بود، نمایشنامه «روسپی بزرگوار» سارتر را ترجمه و در نشریه نامه مردم…

Read more

دوئل سلین و ژان پل سارتر / ترجمه اصغر نوری

«اگر سلين توانست از تزهاي سوسياليستی نازي‌ها دفاع كند، از این رو بود که پول گرفته بود»، همين جمله‌ي سارتر كه آن را سال 1945 در مقاله‌ي «سيماي يك ضديهود» نوشت (چاپ‌شده در «له تان مدرن» و بعد در انتشارات گاليمار تحت عنوان «انديشه‌هايي درباره‌ي مسئله‌ي يهود»)، باعث شد كه سلين اين هجونامه را در…

Read more

خیلی دور خیلی نزدیک/ نگاهی به دوستی و دشمنی سارتر و کامو

سال های میانی 1943 تا 1952، سال های دوستی عمیق میان ژان پل سارتر و آلبر کامو است. با وجود گسست این دو از هم، سارتر در مراسم از دست رفتن کامو که بر اثر تصادف اتومبیل در 1960 رخ می دهد، با زیباترین و احساسی ترین واژه ها از دوست قدیمی اش تجلیل می…

Read more

سارتر، معنای زندگی و «سوءتفاهم در مسكو» اثر سیمون دوبووار

«پیرمرد بازنشسته‌ای كه هیچ كاری نكرده است.» باوركردنی نیست كه سارتر در دهه ششم از زندگی خود، یا به‌تعبیری در دوران پختگی‌اش، چنین تصویری از خود داشته باشد. فیلسوفِ مطرح قرن بیستم كه شیوه‌های تازه تفکر را به نسل تازه آموخته بود، او كه با پیش‌كشیدن پرسش‌های نابهنگام همچون «ادبیات چیست» نظم روزگاری را برهم…

Read more

چرا ژان پل سارتر از مد افتاد؟

بررسی کتاب «لحظۀ اگزیستانسیالیستی؛ ظهور سارتر به‌عنوان روشن‌فکری عمومی» نوشتۀ پَتریک بِرْت. نخستین وظیفۀ هر کتاب جدید دربارۀ ژان پل سارترْ توجیهِ نوشته‌شدنش است. بی‌شک در محیط آکادمیک، که در آن همواره تلاش برای یافتن «شکاف‌های موجود در دانش» در جریان است

Read more

به بهانه چاپ «دوزخ» سارتر / نادر شهریوری (صدقی)

آدمی را فرض كنید كه در راهروی یك هتل از سوراخ كلیدی به اتاق نگاه می‌كند. چنین آدمی قاعدتا خیال می‌كند، كسی به او نگاه نمی‌كند، اگر كه جز این بود از سوراخ كلید به اتاق نگاه نمی‌كرد، اما به ناگاه متوجه می‌شود یكی از كارمندان هتل و یا یكی از میهمانان هتل در گوشه‌ای…

Read more

زندگی بر شالوده‌ای روشنفکرانه / ادبیات ، عشق و زندگی در گفتگویی با سارتر و سیمون دوبووار

آنچه می خوانید گفتگوی آلیس شواتزرروزنامه نگار سرشناس آلمانی ست با ژان پل سار‌تر و سیمون دوبوارچهره های برجسته ادبیات و فلسفه قرن بیستم. در این گفتگوی خواندنی به زندگی ، ادبیات و رابطه این دو پرداخته شده است. ترجمه گفتگو کار مهندس هوشنگ طاهری ست، خدایش بیامرزد که در عرصه ترجمه متون ادبی…

Read more

انحطاط و ادبیات / یک گفتگوی منحصر به فرد جمعی با حضور ژان پل سارتر؛ ارنست فیشر؛ ادوارد گلد شتوکر و میلان کوندرا

دیدار و گفت و گوی این چهار شخصیت برجستهٔ دنیای فرهنگ، سال ۱۹۶۵ در پراگ (چکسلواکی) دست داد، و متن آن نخست همان سال، در مجلهٔ streets چاپ شد. سپس «لی باکساندال» هنگام گردآوری مطالب کتابی به‌نام «چشم‌اندازهای رادیکال در هنر» (سال ۱۹۷۲) این متن را هم برای چاپ در این کتاب برگزید. این گفت…

Read more

سارتر پدیدارشناس / فرید درفشی

«تعالی اگو»؛ عنوان مقاله‌ای از «سارتر» است که در سال ١٩٣٦ به چاپ رسید. ترجمه فارسی آن به انضمام مقدمه کتاب «هستی و نیستی»، به‌تازگی چاپ شده است. در «تعالی اگو»، هدف سارتر اثبات این نکته است که اگو جزء ساختار آگاهی نیست، بلکه مانند موجودات دیگر «بیرون، در جهان است».

Read more

مخمصهِ ژان پل سارتر

«مخمصه» نوشته فیلسوف مشهور فرانسوی، ژان پل سارتر نخستین نمایشنامه‌ای است که ترجمه کردم. پیشتر اکثر ترجمه‌های من در حوزه‌های تاریخ و روانشناسی بوده است. ظاهرا سال‌ها قبل تنها خلاصه‌ای از این نمایشنامه با عنوان «تنگنا» ترجمه و منتشر شده بود. وی افزود: در نمایشنامه «مخمصه» مساله فلسفی و مباحثی مانند «اصالت وجود» و «هستی…

Read more

جمهوری سکوت نوشته ژان پل سارتر

آنچه در ادامه از نظر خوانندگان می‌گذرد، مقاله‌ئی است که «سارتر» در سال ۱۹۴۴ به‌هنگام آزاد شدن فرانسه از اشغال نازی‌ها نوشته بود. وی در این نوشته مفهوم «اشغال» را که فرانسه طی جنگ جهانی دوم چهار سال تمام از آن رنج برد، از دیدگاهی نظری و آرمانی بررسی می‌کند،

Read more