رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برچسب: پرونده ژان پل سارتر

میراث سارتر / نادر شهریوری (صدقی)

سارتر قبل از مرگش به تاریخ پیوسته بود، در ده سال آخر عمرش هر چقدر کمتر می‌نوشت شهرتش بیشتر می‌شد، این به موقعیت نمادین او برمی‌گشت. «نماد» او بیشتر بیانگر دیدگاه سیاسی و فلسفی‌اش بود و این ورای آثار ادبی‌اش قرار می‌گرفت.

ادامه مطلب

ملاقات سعید و سارتر، در آپارتمان فوکو/ خاطره‌ای از ادوارد سعید

ابتدای ۱۹۷۹، تلگرافی به دست ادوارد سعید رسید که او را به شرکت در همایش «صلح خاورمیانه» دعوت می‌کرد. زیر نامه را سارتر و دوبوار امضا کرده بودند. سعید ابتدا نامه را به شوخی گرفت، اما وقتی مطمئن شد کسی دستش نمی‌اندازد، معطل نکرد. به پاریس که رسید، فهمید «به‌دلایل امنیتی مکان جلسه به خانۀ…

ادامه مطلب

چرا سارتر جایزه نوبل را رد کرد؟

حکایت نپذیرفتن جایزه نوبل توسط ژان پل سارتر را اغلب شنیده‌ایم؛ اما چرا سارتر این کار را کرد. شایع بود دلخوری او از اینکه آکادمی نوبل آلبر کامو را پیش از او برای دریافت این جایزه برگزیده بود باعث شد چنین تصمیمی بگیرد.

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: بلانشو، سارتر و مسئله ادبیات / نادر شهریوری (صدقی)

اگر سخن بالزاک درست باشد که سکوت درباره خویش شرط مطلق آداب‌دانی است، آن‌گاه موریس بلانشو (۱۹۰۷-۲۰۰۲) از آداب‌دان‌ترین پدیده‌های قرن بیستم است. بلانشو به‌رغم زندگی طولانی و تجربه رویدادهای قرن و ارائه نظراتی تأثیرگذار درباره ادبیات، فلسفه و… درباره زندگی خویش مطلقا سکوت می‌کند.* خاموشی بلانشو نه همچون آداب‌دانی بورژوازی فرانسه که بخش

ادامه مطلب

سارتر چه بر سر جایزۀ نوبل آورد؟ / اورسولا کِی. لو گویین

برای یک نویسندۀ ادبی، چه افتخاری بالاتر از بردن جایزۀ نوبل؟ برخی نویسندگان سال‌ها به‌پای کاغذ و قلمشان عرق می‌ریزند، اما حتی اسمشان جزو نامزدهای این جایزه هم نوشته نمی‌شود. اما ژان پل سارتر در زمان خودش از این قماش نویسنده‌ها نبود؛ او نه برای گرفتن آن اشتیاقی داشت و نه وقتی برنده‌اش شد آن…

ادامه مطلب

ژان پل سارتر، نمونه تیپیک روشنفکری / مهدی روزخوش

ژان پل سارتر نه فقط سمبل روشنفکری دهه های۶۰ و ۷۰ میلادی که نمونه تیپیک روشنفکری قرن بیستم بود، تا حدی که پس از مرگ او نام بردن از روشنفکری که همچون او جریان ساز و تهییج کننده باشد دشوار می نماید.

ادامه مطلب

نگاه دیگری از دیدگاه سارتر / سارتر و فلسفه در ادبیات

سارتر از جمله فیلسوفانی است که مبحث “دیگری” را در بخش اعظم کتاب هستی و نیستی اش قرار داده است. در این مقاله قصد داریم تا نگرش سارتر درباره ی دیگری بالاخص نگاه دیگری را در هستی و نیستی و در آثار ادبی اش مورد مداقه قرار دهیم. سارتر هیچ گاه درصدد این…

ادامه مطلب

ژان پل سارتر در ایران / یکی از اولین مقالات فارسی درباره سارتر به قلم مصطفی فرزانه

معرفی ژان پل سارتر به ایرانیان نخستین بار توسط صادق هدایت انجام شد، با داستان «دیوار» که در مجله سخن به سال ۱۳۲۴ منتشر شد. کمی بعد از آن هم عبدالحسین نوشین که چهره ای پیشرو در شکل گیری تئاتر نوین ایران بود، نمایشنامه «روسپی بزرگوار» سارتر را ترجمه و در نشریه نامه مردم…

ادامه مطلب

دوئل سلین و ژان پل سارتر / ترجمه اصغر نوری

«اگر سلین توانست از تزهای سوسیالیستی نازی‌ها دفاع کند، از این رو بود که پول گرفته بود»، همین جمله‌ی سارتر که آن را سال ۱۹۴۵ در مقاله‌ی «سیمای یک ضدیهود» نوشت (چاپ‌شده در «له تان مدرن» و بعد در انتشارات گالیمار تحت عنوان «اندیشه‌هایی درباره‌ی مسئله‌ی یهود»)، باعث شد که سلین این هجونامه را در…

ادامه مطلب

خیلی دور خیلی نزدیک/ نگاهی به دوستی و دشمنی سارتر و کامو

سال های میانی ۱۹۴۳ تا ۱۹۵۲، سال های دوستی عمیق میان ژان پل سارتر و آلبر کامو است. با وجود گسست این دو از هم، سارتر در مراسم از دست رفتن کامو که بر اثر تصادف اتومبیل در ۱۹۶۰ رخ می دهد، با زیباترین و احساسی ترین واژه ها از دوست قدیمی اش تجلیل می…

ادامه مطلب

سارتر، معنای زندگی و «سوءتفاهم در مسکو» اثر سیمون دوبووار

«پیرمرد بازنشسته‌ای که هیچ کاری نکرده است.» باورکردنی نیست که سارتر در دهه ششم از زندگی خود، یا به‌تعبیری در دوران پختگی‌اش، چنین تصویری از خود داشته باشد. فیلسوفِ مطرح قرن بیستم که شیوه‌های تازه تفکر را به نسل تازه آموخته بود، او که با پیش‌کشیدن پرسش‌های نابهنگام همچون «ادبیات چیست» نظم روزگاری را برهم…

ادامه مطلب

چرا ژان پل سارتر از مد افتاد؟

بررسی کتاب «لحظۀ اگزیستانسیالیستی؛ ظهور سارتر به‌عنوان روشن‌فکری عمومی» نوشتۀ پَتریک بِرْت. نخستین وظیفۀ هر کتاب جدید دربارۀ ژان پل سارترْ توجیهِ نوشته‌شدنش است. بی‌شک در محیط آکادمیک، که در آن همواره تلاش برای یافتن «شکاف‌های موجود در دانش» در جریان است

ادامه مطلب

به بهانه چاپ «دوزخ» سارتر / نادر شهریوری (صدقی)

آدمی را فرض کنید که در راهروی یک هتل از سوراخ کلیدی به اتاق نگاه می‌کند. چنین آدمی قاعدتا خیال می‌کند، کسی به او نگاه نمی‌کند، اگر که جز این بود از سوراخ کلید به اتاق نگاه نمی‌کرد، اما به ناگاه متوجه می‌شود یکی از کارمندان هتل و یا یکی از میهمانان هتل در گوشه‌ای…

ادامه مطلب

زندگی بر شالوده‌ای روشنفکرانه / ادبیات ، عشق و زندگی در گفتگویی با سارتر و سیمون دوبووار

آنچه می خوانید گفتگوی آلیس شواتزرروزنامه نگار سرشناس آلمانی ست با ژان پل سار‌تر و سیمون دوبوارچهره های برجسته ادبیات و فلسفه قرن بیستم. در این گفتگوی خواندنی به زندگی ، ادبیات و رابطه این دو پرداخته شده است. ترجمه گفتگو کار مهندس هوشنگ طاهری ست، خدایش بیامرزد که در عرصه ترجمه متون ادبی…

ادامه مطلب

انحطاط و ادبیات / یک گفتگوی منحصر به فرد جمعی با حضور ژان پل سارتر؛ ارنست فیشر؛ ادوارد گلد شتوکر و میلان کوندرا

دیدار و گفت و گوی این چهار شخصیت برجستهٔ دنیای فرهنگ، سال ۱۹۶۵ در پراگ (چکسلواکی) دست داد، و متن آن نخست همان سال، در مجلهٔ streets چاپ شد. سپس «لی باکساندال» هنگام گردآوری مطالب کتابی به‌نام «چشم‌اندازهای رادیکال در هنر» (سال ۱۹۷۲) این متن را هم برای چاپ در این کتاب برگزید. این گفت…

ادامه مطلب

سارتر پدیدارشناس / فرید درفشی

«تعالی اگو»؛ عنوان مقاله‌ای از «سارتر» است که در سال ١٩٣۶ به چاپ رسید. ترجمه فارسی آن به انضمام مقدمه کتاب «هستی و نیستی»، به‌تازگی چاپ شده است. در «تعالی اگو»، هدف سارتر اثبات این نکته است که اگو جزء ساختار آگاهی نیست، بلکه مانند موجودات دیگر «بیرون، در جهان است».

ادامه مطلب

مخمصهِ ژان پل سارتر

«مخمصه» نوشته فیلسوف مشهور فرانسوی، ژان پل سارتر نخستین نمایشنامه‌ای است که ترجمه کردم. پیشتر اکثر ترجمه‌های من در حوزه‌های تاریخ و روانشناسی بوده است. ظاهرا سال‌ها قبل تنها خلاصه‌ای از این نمایشنامه با عنوان «تنگنا» ترجمه و منتشر شده بود. وی افزود: در نمایشنامه «مخمصه» مساله فلسفی و مباحثی مانند «اصالت وجود» و «هستی…

ادامه مطلب

جمهوری سکوت نوشته ژان پل سارتر

آنچه در ادامه از نظر خوانندگان می‌گذرد، مقاله‌ئی است که «سارتر» در سال ۱۹۴۴ به‌هنگام آزاد شدن فرانسه از اشغال نازی‌ها نوشته بود. وی در این نوشته مفهوم «اشغال» را که فرانسه طی جنگ جهانی دوم چهار سال تمام از آن رنج برد، از دیدگاهی نظری و آرمانی بررسی می‌کند،

ادامه مطلب

سویه‌های فلسفه سیاسی در«چرخ‌دنده‌ها»ی سارتر / فتح الله بی نیاز

انتشار مجموعه‌آثار ژان پل سارتر (۱۹۸۰-۱۹۰۵) فیلسوف، نویسنده و نمایشنامه‌نویس فرانسوی از سوی نشر «کتاب پارسه» و با ترجمه قاسم صنعوی، مناسبتی شد برای بازخوانی آثار این نویسنده

ادامه مطلب