این مقاله را به اشتراک بگذارید
همیشه آن اتفاقی تکان دهندهتر است که وقتی اصلا احتمال وقوع آن را نمیدهیم، با وقوع خود مارا شگفت زده کرده و همه تصوراتمان را برهم میریزد. شاید اگر واقعه یازدهم سپتامبر در هر کشور دیگری اتفاق افتاده بود، نه تنها تا این اندازه توجهات جهانی را به خود جلب نمیکرده، بلکه این چنین نیز بر نساختار مناسبات جهانی تاثیر نمیگذاشت. اما وقوع آن درکشوری که لااقل یک ده پیش از آن را در غیاب شوروی، ابرقدرت یکه تاز جهان بود و بودجه نظامی سرسامآور آن و سازمانهای عریض و طویل جاسوسی که توهم امنیتی خدشهناپذیر را برایش بوجود آورده بود، همه را شگفت زدهکرد و نه تنها مناسبات سیاسی، اقتصادی و حتی اجتماعی در این کشور را برهم زد بلکه تبعات آن به دیگر کشورها مخصوصا در اروپا نیز موثر بود. به گونهای که به یقین میتوان گفت جهان پس از یازده سپتامبر ، دیگر آن جهان پیشین نبود، دستمایه رمان بیچیزها دقیقا به همین مسئله اختصاص دارد.
بی چیزها داستان عشق میان ایزابل و یاکوب است که بعد از گذشت سالها و پس از دیدار دوباره آنها با یکدیگر، از سر گرفته شده و قرار است به ازدواج منتهی شود، اما با وقوع ماجرای یازدهم سپتامبر تمام این تصورات بر هم میریزد و آیندهای دیگر برای آنهارقم میخورد. نویسنده رمان میکوشد به ما نشان بدهد که چگونه در جامعه جهانی امروز، همه چیز در هم تنیده شده و برهم تاثر میگذارند، آنچنان که گویی جهان مرزهای جغرافیایی دیگر جز خطوطی روی کاغذ نیستند.
عمده داستان رمان در کشور آلمان میگذرد و البته اشاراتی نیز به انگلستان و مجارستان هم میشود، اما نقطه عطف نخست این داستان براساس اتفاقی شکل میگیرد که فرسنگها دورتر واقع میشود. یعنی درواقع نویسنده به نوعی به این حقیقت اشاره دارد که در جهان امروزچگونه اتفاقی که در آنسوی کره زمین به وقوع می پیوندد، مبتواند بر مناسبات سیاسی و اجتماعی گوشهای دیگر از جهان را تحتالشعاع خود قرار دهد و این چیزی نیست جز همان مفهمو آشنای جهانی شدن که مخالفانش از آن به عنوان جهانی سازی یاد می کنند. به هر روی در رمان «بیچیزها» برخورد هواپیماها به برج های دوقلوی نیویورک نه تنها زندگی اجتماعی شخصیت های رمان(در اروپا) را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه سایه آن بر زندگی خصوصی و عشق آنها نیز میافتد.
رمان لحنی کم و بیش ساده و به دور از پیچیدگی دارد که با ترجمهای روان نیز همراه شده و قرار است تصویری باشد از انسان امروز اروپایی با تصورات و قضاوتهایش درباره دنیای پیرامون خود، و با سردی و بی تفاوتیهایش در دنیایی که خشونت و جنگ طلبی قدرتها در آن موج زده و انسانها و مناسبات میان آنها را در بر گرفته است. یکی از مفاهیم کلیدی مورد توجه در رمان مسئله «رویای امریکایی»ست در ذهن و زندگی مردم اروپا که حاصل سالها سلطه فرهنگی امریکا (به مدد رسانه های ارتباط جمعی و مخصوصا هالیوود) بر جهان و به ویژه مردم اروپاست، رویایی که در این کتاب شاهد سقوط و فروپاشی آن ( برای این مردمان) پس از واقعه یازده سپتامبر هستیم.
«بیچیزها» نخستین اثری است که از کاتارینا هاکربه فارسی در آمدهاست. هاکر از جمله نویسندگان زن شناخته شده نسل امروز آلمان به حساب میآیدکه در رشته فلسفه، تاریخ و حقوق در دانشگاه فرایبورگ تحصیل‌کرده است. او با رمان «بیچیزها» از خود سیمای یکی از نویسندگان مهم امروز آلمان را به نمایش گذاشته، رمانی که نه تنها با استقبال چشمگیری در داخل و خارج از آلمان روبرو شد، بلکه توانست در سال ۲۰۰۶ با کنار زدن پنج رقیب اصلیاش جایزه کتاب سال آلمان را از آن خود کند .
این رمان با ترجمه ناتالی چوبینه در۴۵۵ صفحه و قیمت ۹۰۰۰ تومان توسط انتشارات افق منتشر شده است