این مقاله را به اشتراک بگذارید
‘
به مناسبت زادروز «روژه مارتن دوگار»، برنده نوبل ادبیات و یکی از چهره‌های شناخته‌شده ادبیات فرانسه که دو جنگ جهانی را به چشم دید و درباره شان نوشت..
«روژه مارتن دوگار» متولد ۲۳ مارس ۱۸۸۱، در خانواده‌ای پرورش یافت که وکالت و قضاوت فضای حقوقی در آن ایجاد کرده بود. «دوگار» پس از آشنایی با «لئو تولستوی» و مطالعه کتاب «جنگ و صلح»، وارد دنیای ادبیات شد و برای افزایش مهارت در نویسندگی، به دانشکده ادبیات رفت؛ اما تحصیلاتش را در دوره لیسانس رها کرد و تصمیم گرفت به جای یادگیری آکادمیک ادبیات، خط‌شناسی بیاموزد.
او ۲۵ سال داشت که با «هلن فوکالت» ازدواج کرد و یک سال بعد صاحب یک دختر شد. فعالیت جدی وی در ادبیات دقیقا بعد از ازدواج و با نوشتن رمان «زندگی سِنت» آغاز شد.
چند سال بعد، «دوگار» رمان موفق «ژان باروا» را نوشت که انتشار آن زمینه آشنایی‌اش با «آندره ژید» و «ژاک کوپو» را فراهم ساخت. این رمان به بررسی نقش مدرنیته در عقاید مذهبی جدید می‌پردازد که از زمینه‌های سست شدن پایه‌های کلیسا در حکومت آن سال‌ها بود. با در پیش گرفتن این روند در رمان‌های بعدی، «دوگار» یکی از نخستین نویسندگانی محسوب شد که مدرنیته را وارد ادبیات کرد.
«مارتن دوگار» در سال ۱۹۱۳ نخستین نمایشنامه خود با نام «وصیت‌نامه پدر لو لو» را نوشت که اجرای آن توسط «ژاک کوپو» به رابطه نزدیک و دوستانه میان این دو هنرمند انجامید.
او چندی بعد پی برد که نوشتن نمایشنامه آن‌چنان برایش رضایت‌بخش نیست، پس بار دیگر به رمان‌نویسی روآورد. پس از پایان جنگ جهانی اول «دوگار» شروع به نوشتن رمان بلند کرد. یکی از این رمان‌ها کتاب مشهور «خانواده تیبو» بود که آن را در هشت جلد و طی ۲۰ سال نوشت.
ایده خلق این اثر از خاطرات هشت‌سالگی او و زمان اقامتش در «مزون لفیت» فرانسه به ذهنش رسید. این رمان داستان زندگی دو برادر است که در آن نویسنده توانسته طبقات مختلف جامعه فرانسه آن دوران و عقاید مسیحیت در میان مردم جامعه را به تصویر بکشد.
«دوگار» که نوشتن این رمان را از سال ۱۹۲۰ آعاز کرد، دو جلد پایانی آن را با تمرکز بر تاثیران جنگ جهانی در زندگی مردم و با به تصویر کشیدن جدایی میان دو قهرمان داستان به پایان برد.
پس از این او با نوشتن رمان «تابستان ۱۹۱۴» با به تصویر کشیدن حوادث جنگ جهانی اول نشان داد که جنگ و جناح‌بندی‌های سیاسی پس از آن هرگز نمی‌تواند جلو خلق آثار ادبی را بگیرد.
در سال ۱۹۳۷ و پس از انتشار این رمان بود که موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شد. اما جنگ بعدی در راه بود. «خاطرات گروهبان مومور» حاصل سال‌های جنگ جهانی دوم است که مارتن دوگار اکثر آن دوران را در نیس سپری کرد.
اما آن‌چه توانست تحسین جوامع ادبی را برای چندمین‌بار برانگیزد، آثاری بودند که پس از مرگ وی منتشر شدند. این آثار ادامه راهی بودند که «مارتن دوگار» در زمان حیات آن را پیش گرفته بود.
«روژه مارتن دوگار» در ۲۲ اوت ۱۹۵۸ در سن ۷۷ سالگی درگذشت و در شهر نیس به خاک سپرده شد. / ایسنا
‘