زندگی و نقش های عمر شریف / به مناسبت در گذشت او

«عمر شریف» بازیگر صاحب‌نام سینمای مصر و هالیوود در حالیی در سن ۸۳سالگی درگذشت که در طول بیش از ۶۰ سال فعالیت تحسین‌شده و حرفه‌ای‌اش در عرصه سینما در نقش‌های متنوعی از کشیش و قمارباز تا شخصیت‌هایی مانند چنگیزخان و چه‌گوارا ایفای نقش کرده بود.

«عمر شریف» در دهم آوریل ۱۹۳۲ با نام «مایکل دیمیتری شلهوب» در خانواده‌ای مسیحی با اصالت سوری – لبنانی و در شهر اسکندریه چشم به جهان گشود، پدرش «جوزف شلهوب» یک تاجر ثروتمند خوب بود و مادرش در دربار پادشاه مصر کار می‌کرد.

او در جوانی در کالج ویکتوریا در شهر اسکندریه تحصیل خود را آغاز کرد و در رشته ریاضی و فیزیک فارغ‌التحصیل شد و پیش از این‌که به تحصیل در رشته بازیگری در آکادمی سلطنتی هنرهای نمایشی در لندن بپردازد، چند سالی را در کسب و کار پدرش و همچنین تجارت سپری کرد.

وی در سال ۱۹۵۵ مسلمان شد و با «فاتن حمامه» بازیگر سرشناس سینمای مصر ازدواج کرد که حاصل این ازدواج «طارق شریف» تنها فرزند آن‌هاست.

«شریف» حرفه بازیگری خود را در سال ۱۹۵۴ و با بازی در فیلم مصری «شیطان صحرا» آغاز کرد و در همان سال در فیلم دیگری نیز با عنوان «جدال در دره» مقابل دوربین رفت و به‌زودی با بازی در تولیدات مصری مانند «بی‌خواب» (1958)، «بانوی قصر» (1959) و فیلم اقتباسی «رودخانه عشق» براساس رمان «آناکارنینا» در سال ۱۹۶۱ به ستاره سینمای مصر تبدیل شد و همراه همسرش «فاتن حمامه» در چند فیلم همکاری کرد.

«عمر شریف» در سال ۱۹۶۲ و پس از بازی در ۲۵ فیلم مصری، در اولین فیلم انگلیسی‌زبان خود به نام «لورنس عربستان» به کارگردانی «دیوید لین» و در نقش «شریف علی» به ایفای نقش پرداخت، فیلمی که نامزدی اسکار و جایزه گلدن بهترین بازیگر مرد را برای او به ارمغان آورد و او را به‌عنوان یک چهره سرشناس به مخاطبان بین‌المللی معرفی کرد.

منتقدان سینمایی نقش او در فیلم «لورنس عربستان» را به‌عنوان یکی از دشوارترین نقش‌های مکمل در تاریخ هالیوود معرفی کرده‌اند.

توانایی صحبت کردن به زبان‌های فرانسوی‌، یونانی‌، ایتالیایی و عربی، او را قادر ساخت که در طول ۶۰ سال فعالیت هنری‌اش در نقش افرادی با ملیت‌های گوناگون به ایفای نقش بپردازد و همین امر از مهم‌ترین عوامل موفقیت او در هالیوود بود.

این بازیگر مصری در سال ۱۹۶۴ در فیلم «اسب کهر را بنگر» به کارگردانی «فرد زینه‌مان» بازی کرد، نقشی که «دیوید لین» به «زنیه‌مان» پیشنهاد کرده بود و پس از آن نیز در آثاری مانند «رولز رویس زرد» (1964) در نقش یک میهن‌پرست جنگجو، «چنگیزخان» (1965) در نقش چنگیزخان مغول‌، «شب ژنرال‌ها» (1965) در نقش یک افسر آلمانی و همچنین نقش «چه‌گوارا» در فیلم «چ» به ایفای نقش پرداخت.

در سال ۱۹۶۵ بود که «شریف» دوباره با «دیوید لین» و این‌بار در فیلم «دکتر ژیواگو» براساس رمان نوشته «بوریس پاسترناک» همکاری کرد و در این فیلم در نقش‌ «یوری ژیواگو» یک شاعر پزشک بازی کرد‌، نقشی که دومین جایزه بهترین بازیگر مرد گلدن گلوب را برای او به ارمغان ‌آورد و خود فیلم نیز در پنج شاخه نامزد جایزه اسکار شد.

یکی دیگر از فیلم‌های تحسین‌شده «شریف» فیلم «دختر شوخ» محصول سال ۱۹۶۸ میلادی است که در آن در نقش همسر «فنی برایس» با بازی «باربارا استریساند» مقابل دوربین رفت؛ اما بازی او در این فیلم با خشم دولت مصر همراه بود، چراکه «استرایساند» یکی از حامیان اسراییل بود و به همین دلیل فیلم در مصر و بسیاری از کشورهای دیگر عربی به سرعت ممنوع اعلام شد؛ اما «شریف» در دنباله این فیلم در سال ۱۹۱۵ نیز بازی کرد.

از دیگر فیلم‌های «شریف» می‌توان به وسترن «طلای ماکنا» (1969) در نقش یک یاغی در مقابل «جورج پک»، تریلر هیجانی «نیروی عظیم» (1974) و «پلنگ صورتی دوباره ضربه می زند» (1976) هر دو به کارگردانی «بلیک ادواردز» و همچنین فیلم جاسوسی «راز برتر» (1984) اشاره کرد.

این بازیگر فقید سینمای جهان در سال ۲۰۰۳ و برای بازی در فیلم فرانسوی «مومسیو ابراهیم» مورد تحسین قرار گرفت و توانست جایزه سزار بهترین بازیگر مرد را کسب کند.

او در ادامه در سال ۲۰۰۴ در فیلم «هیداگلو» و «شهر را بلرزان» (2013) بازی کرد.

«شریف» علاقه فراوانی به نوعی بازی فکری به نام «بریج» داشت و به‌عنوان یکی از ۵۰ بازیکن برتر این بازی در تمام جهان شناخته می‌شد، حتی دو کتاب نیز در این‌باره نوشته است.

«عمر شریف» در سال‌های آخر زندگی‌اش از بیماری آلزایمر رنج می‌برد و سرانجام کمتر از شش‌ماه پس از مرگ همسر سابقش «فاتن حمامه» در دهم جولای ۲۰۱۵ در سن ۸۳ سالگی درگذشت.

شریف در سال ۲۰۰۵ به پاس نقش قابل ملاحظه در عرصه سینما و تنوع فرهنگی موفق به کسب مدال «سرگئی آیزنشاین» از یونسکو شد که تا کنون فقط به ۲۵ نفر اعطا شده است و در سال ۲۰۰۳ نیز شیر طلای افتخاری جشنواره ونیز را برای یک عمر دستاورد هنری گرفت. ایسنا