این مقاله را به اشتراک بگذارید
در باب رئالیسم جادویی
«رئالیسم جادویی»، عنوان کتابی است از مگی آن‌باورز که به رئالیسم جادویی در ادبیات و هنر مربوط است و کوشیده تا با آوردن نمونه‌هایی از داستان‌هایی که در این سبک نوشته شده‌اند به توضیح این سبک بپردازد: «در این اثر مجموعه‌ای از داستان‌های جالب توجه و نوآورانه معرفی و در عین‌حال این اصطلاح از دیگر مفاهیم و اصطلاحات مرتبط متمایز خواهد شد، ضمن اینکه کتاب مروری است کلی بر گستره جغرافیایی و فرهنگی این ژانر و گونه‌های گوناگون آن از نظر منتقدان شرح داده می‌شود. در پایان، آینده پیش روی این ژانر در ارتباط با نقد پسا استعماری روشن و کتاب‌شناسی سودمندی در انتهای کار خواهد آمد.» این کتاب در ٧ فصل تدوین شده و در فصول مختلف کتاب به این موضوعات پرداخته شده: خاستگاه‌های رئالیسم جادویی، نقاط تمایز اصطلاحات، مواضع رئالیسم جادویی در جهان، رئالیسم جادویی شورشگر، گونه‌های میان‌فرهنگی رئالیسم جادویی، رئالیسم جادویی و دیگر تولیدات فرهنگی و آینده رئالیسم جادویی. کتاب در بحث ابتدایی خود به رواج اصطلاح رئالیسم جادویی در ادبیات و نقد ادبی و در عین‌حال غیرشفاف‌بودن آن اشاره کرده. پیش‌گفتار کتاب درباره دوره‌ای که رئالیسم جادویی رواج یافت می‌نویسد: «اصطلاح رئالیسم جادویی یا رئالیسم شگفت‌انگیز از دهه هشتاد به این‌سو سبکی باب روز و درعین‌حال مایه استهزاء بوده است. آشکارا، همین دو وجه متناقض نشان‌دهنده ارتباط جبری میان وجوه آشتی‌ناپذیر و ناساز این اصطلاح است. در واقع همین وجه دربرگیرندگی عناصر متناقض است که کارآمدی و محبوبیت مفاهیمی را برمی‌سازد که این اصطلاح بدان‌ها برمی‌گردد. در سال‌های اخیر رئالیسم جادویی به محبوب‌ترین اصطلاح بدل شده که برای توصیف شیوه روایی خاصی به‌کار می‌رود. این سبک خاص روایت راهی پیش‌رو می‌نهد برای طرح رویکردهای دیگر به واقعیت که با رویکرد رایج در فلسفه غرب متفاوت‌اند و در بسیاری از آثار پسااستعماری و در آثار غیرغربی داستانی معاصر نویسندگان مشهوری همچون مارکز نمود یافته‌اند. همین ویژگی است که شایسته‌ترین آثار ادبی اواخر قرن بیستم را برمی‌سازد». کتاب حاضر می‌کوشد تا به تعریف و درک درستی از رئالیسم جادویی با تمام کاربردهایش در زمینه‌های ادبیات، هنر، سینما و تلویزیون بپردازد. بر این اساس کتاب برای پرداختن به این سبک تا ١٩٢٠ عقب می‌رود و از منتقدان آلمانی اوایل قرن بیستم شروع می‌کند و تا نقد ادبی جهانی و معاصر امروز پیش می‌آید. اگرچه غالبا رئالیسم جادویی ژانری نوظهور تلقی می‌شود و منشأ آن ادبیات آمریکای لاتین به حساب می‌آید، اما به اعتقاد نویسنده این کتاب، تاریخ رئالیسم جادویی به اوایل دهه بیست بازمی‌گردد. بر این اساس، فصل اول کتاب به ریشه‌ها و چگونگی توسعه رئالیسم جادویی از جمهوری وایمار در آلمان ١٩٢٠ تا دهه چهل و پنجاه در آمریکای لاتین مربوط است و همچنین به سه دهه پایانی قرن بیستم در کشورهای انگلیسی زبان هم پرداخته شده است. فصل دوم به تفاوت‌های این ژانر با رئالیسم، سوررئالیسم و ژانر علمی-تخیلی پرداخته و فصل‌های بعدی کتاب به طیف‌های گوناگون رئالیسم جادویی مربوط است.
شرق