این مقاله را به اشتراک بگذارید
همزمان با دریافت نشان درجه یک هنری
فیلم «پدر آن دیگری» یدالله صمدی اکران می‌شود
بیتا موسوی
یدالله صمدی، کارگردان پیشکسوت سینما که تاکنون ساخت فیلم‌هایی همچون «آپارتمان شماره ۱۳»، «سارای»، «معجزه خنده»، «اتوبوس» و… را در کارنامه دارد به تازگی موفق به دریافت نشان درجه یک هنری شده است. وی این نشان را در حالی دریافت کرده که فیلم جدیدش «پدر آن دیگری» نیز قرار است از پنجم آبان در گروه سینمایی استقلال، اکران عمومی شود. «پدر آن دیگری » فیلمی است که پس از سال‌ها با اقتباس از رمانی ایرانی به همین نام نوشته پرینوش صنیعی، ساخته شده است و در جشنواره فیلم فجر سال گذشته با بی‌مهری مسوولان روبه‌رو شد. در این فیلم هنگامه قاضیانی، حسین یاری، اکبر عبدی، ثریا قاسمی و… به ایفای نقش پرداخته‌اند. در همین ارتباط با این کارگردان گفت‌وگو کرده‌ایم.
آخرین ساخته شما «پدر آن دیگری» در جشنواره فجر سال گذشته با بی‌مهری مسوولان روبه‌رو شد و در بخش خارج از مسابقه به نمایش در آمد. حتی سانس نمایش آن در برج میلاد هم بسیار دیروقت بود. گویا قرار است این فیلم به زودی در سینماها اکران عمومی شود.
بله. فیلم « پدر آن دیگری » از سه‌شنبه
ـ ۵ آبان ـ در سینماهای تهران به نمایش در می‌آید. در جشنواره فجر ۳۳ فیلم، در سانس پایانی اکران فیلم‌ها در کاخ جشنواره نمایش داده شد و با وجود تصور خیلی از مسولان جشنواره، با استقبال کم نظیر اصحاب رسانه و همکاران حاضر در سالن مواجه شد. به نحوی که سالن نشست خبری بعد از اکران یعنی ساعت ١٢:٣٠ دقیقه بامداد، مملو از خبرنگاران و عکاسانی بود که با اشتیاق از فیلم « پدر آن دیگری » صحبت می‌کردند. اما اکران فیلم در ساعات پایانی شب خیلی برایم مهم نبود. چیزی که بیشتر مرا نارحت کرد خطایی بود که هیات انتخاب مرتکب شدند. فیلم را به جرم پیشکسوت بودن من (می‌خندد) از بخش مسابقه خارج کردند و ضررهای مادی و معنوی زیادی به من و فیلمم زدند. به‌طوری که دو حامی مالی فیلم را از دست دادیم. البته این دلیل کودکانه را آوردند تا شاید من را آرام کنند و حتما دلایل دیگری در کار بود. همان زمان اعلام کردند که برای توجه به نسل جوان ترجیح دادند که فیلم‌های بخش مسابقه از بین فیلمسازان جوان انتخاب شود. در صورتی که به عقیده من این تصمیم‌گیری کاملا اشتباه بود و توجیهات آنها پر از تناقض!
آقای مسعود جعفری جوزانی که از پیشکسوتان سینما و از دوستان عزیز من و از نظر کسوت همدوره من هستند، با اینکه فیلم خودشان در بخش مسابقه بود اما به این موضوع اعتراض کردند که چرا باید فیلم شریف «پدر آن دیگری» در بخش خارج از مسابقه باشد و حتی در برنامه سینمایی هفت نیز این اعتراض خود را بیان کردند. در حالی که دیگران هیچ صحبتی نکردند! منظورم از دیگران مدیران خانه سینما، کانون کارگردانان، کارگردان‌های هم سن و سال من که در جشنواره و در بخش مسابقه حضور داشتند و مدیران فارابی است که از قضا بنیاد سینمایی فارابی شریک مالی من در این فیلم است.
اما اکران موفق فیلم در سالن میلاد و سالن‌های دیگر، مهر تاییدی بود بر کج‌سلیقگی هیات انتخاب. معمولا مخاطبان جشنواره فجر ترجیح می‌دهند بیشتر فیلم‌هایی را ببینند و دنبال کنند که در بخش مسابقه باشد. به همین دلیل فیلم‌هایی که در این بخش نباشند کمتر دیده می‌شوند. اما جالب است بدانید در سینما فرهنگ، تیتراژ پایانی فیلم که شروع شد تماشاگران حاضر در سالن دقایقی ایستاده من و عوامل فیلمم را تشویق می‌کردند.
این دلیل برگزار‌کنندگان جشنواره فجر در کنار گذاشتن فیلم من پیشکسوت، بیشتر خنده‌دار بود تا اینکه باعث بها دادن به جوانان بشود. من متوجه این موضوع نشدم که آنها تاکید داشتند با این کار می‌خواهیم عرصه را برای جوانان باز کنیم. مگر سلیقه‌های نسل ما با هم یکی است؟! هر کدام از ما یک نگاه متفاوت به فیلمسازی داریم. من خودم بیشتر فیلم‌های نسل جوان خصوصا آنهایی که فیلم اول‌شان را می‌سازند دنبال می‌کنم و گاهی آنها را برای ادامه این مسیر تحسین کرده‌ام.
در نشست مطوعاتی فیلم «پدر آن دیگری» دوستان مطبوعاتی از من سوال کردند که چرا فیلم خوب شما در بخش مسابقه نیست در حالی که در میان فیلم‌های بخش رقابتی آثار ضعیف بسیاری وجود دارند؟ من معتقدم باید با این رفتار به هیات انتخاب و دبیر جشنواره شک کرد.
البته با اینکه فیلم من خارج از مسابقه بود اما تلاش کردم در تمام سانس‌ها با مخاطبان فیلم را ببینم و کاملا در جریان واکنش آنها قرار بگیرم. آنها زمان ترک سالن از فیلم راضی بودند. من به‌شدت واکنش‌های خوبی دیدم. در واقع معتقدم همان زمان جایزه‌ام را از مردم گرفتم و فقط از مدیران و هیات انتخاب بیشتر دلخور شدم. خاطرم هست به آقای صدرعاملی که جزو هیات انتخاب بودند بیش از ۱۰ بار زنگ زدم و البته پاسخگو نبودند و فقط یک‌بار از طریق پیامک به من عنوان کردند که دیگر داور هیچ جشنواره‌ای نمی‌شود. اما جالب بود دقیقا بعد از آن داور جشنواره فیلم شهر شدند!
بیشتر اعتراض و گلایه من از دبیر جشنواره فجر بود. حتی اگر آنها تصمیم گرفتند به هر دلیل فیلم در بخش مسابقه نباشد، شأن و جایگاه و کسوت من حکم می‌کرد که دبیر جشنواره با من تماس می‌گرفتند و این موضوع را اعلام می‌کردند. ایشان هیچ زنگی به من نزد و یکی از کارمندانش مرا درجریان این موضوع قرار داد !
فیلم شما به معضلی می‌پردازد که درباره شرایط یک کودک در خانواده است. فکر نمی‌کنید بهتر بود در جشنواره کودک و نوجوان آن را به نمایش می‌گذاشتید؟
من خودم «پدر آن دیگری» را فیلم کودک نمی‌دانم بلکه این فیلم، فیلمی است خانوادگی و درباره کودک. درباره معضلی بزرگ که بسیاری از خانواده‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اما در هر صورت می‌توانست در آن جشنواره هم به نمایش درآید. اما با رفتاری که در جشنواره فجر با من و فیلم شد و بعد از آن هم در جشنواره فیلم شهر که دو نفر از هیات انتخاب فجر در آن جزو هیات داوران بودند و باز هم چشمان‌شان را روی این فیلم بستند، ترجیح دادم فیلم را در جشنواره دیگری در ایران شرکت ندهم. در برخوردهایی که در جشنواره‌های فجر و شهر با « پدر آن دیگری » شد، بنیاد فارابی را هم از مقصران اصلی می‌دانم. فارابی در ساخت این فیلم شریک است. اما آنها به جز پرداخت سهم مالی خود هیچ گامی برای حمایت فیلم بر نداشتند. آنها باید فارغ از اینکه چقدر این فیلم برای‌شان سود دهی مالی داشته باشد به فکر دیده شدن اثر هم باشند.
در اکران هم هیچ همکاری نکردند؟
هیچ همکاری تا این زمان نکرده‌اند. برای گرفتن بیلبوردهای شهری خودم اقدام کردم. برای تیزرها هم همین‌طور. خوشبختانه از اعتباری که تاکنون در سینما و تلویزیون کسب کرده‌ام توانستم در جهت تبلیغات فیلم اقداماتی انجام بدهم. اما شریک مالی من هیچ کمکی نکرد.
چطور با توجه به موضوعی که «پدر آن دیگری» دارد آن را فیلم کودک نمی‌دانید؟
«پدر آن دیگری» فیلمی درباره پدر و مادر و فرزندان است. این فیلم می‌تواند خانواده‌ها را متوجه یک‌سری از مشکلات و معضلات درباره فرزندان‌شان بکند. بسیاری از ناهنجاری‌ها که امروز در جامعه می‌بینیم، از کودکی افراد نشات می‌گیرد. کودکانی که در خانواده‌های‌شان مورد تبعیض، تشویق غلط یا تنبیه‌های نادرست قرار می‌گیرند. همین افراد وقتی بزرگ می‌شوند دچار مشکلات زیادی می‌شوند که خود و جامعه پیرامون‌شان را درگیر آن می‌کنند. من خودم را به عنوان یک فیلمساز در نشان دادن این معضلات و پیشگیری از آنها مسوول می‌دانم. مطمئنم مخاطبان، این فیلم را در سینماها می‌بینند و دیدن آن را به دیگران نیز توصیه می‌کنند.
شما به تازگی نشان درجه یک هنری از وزارت ارشاد دریافت کرده‌اید. خوشبختانه این اتفاق همزمان با اکران عمومی فیلم شده است. در این مورد قدری توضیح دهید.
بله. خوشبختانه این اتفاق همزمان با اکران «پدر آن دیگری» رخ داد و حتما در اکران فیلم تاثیر مثبت خواهد داشت. چند ماه پیش برای این نشان که معادل با دکتر است، از ارشاد با من تماس گرفتند اما تا آماده شدن آن زمانی صرف شد.
البته این نشان را بدون هیچ مراسمی به شما اهدا کردند.
بله. راستش من خاطرم نیست که آیا برای دیگر همکارانم مراسمی گرفتند یا خیر؟ کسانی که مسوول اهدای این نشان بودند باید به فکر مراسم یا حتی اطلاع‌رسانی این تقدیر می‌بودند. این کار بیشتر احترامی است که باید خود آنها برای حرکتی که انجام می‌دهند قایل می‌شدند.
اما در هر حال این حرکت را شایسته می‌دانم که هنوز به پیشکسوتان اهمیت داده می‌شود. امیدوارم کارگروهی تشکیل شود تا همیشه به فکر پیشکسوتان باشند. حتی به یاد آنهایی که ممکن است مدتی کار نکرده باشند. تمام این حرکت‌ها می‌تواند باعث تشویق هنرمندان شود.
اعتماد