این مقاله را به اشتراک بگذارید
از مجوز‌های جعلی تا کتاب های مانده در ارشاد
در هفته اخیر مسوولان دولتی از جمله سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد درباره مصایبی که بر یار مهربان می‌رود اظهارنظر کردند. یکی از مسائلی که معمولا ناشران و نویسندگان از آن گلایه دارند روند بررسی کتاب در وزارت ارشاد است و از بازه طولانی زمانی که کتاب‌های‌شان در این اداره سیر می‌کنند شکایت دارند، گرچه مسوولان این وزارتخانه و اداره کتاب می‌گویند که روند بررسی کتاب‌ها بسیار کوتاه شده است، اما همچنان برخی گلایه‌ها پابرجاست. سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی ارشاد در مورد بررسی کتاب‌ها در این اداره حرف زده و گفته کتاب‌هایی که به ارشاد می‌روند معمولا کمتر از یک ماه مجوزشان صادر می‌شود. او البته از مساله دیگری هم حرف زده است؛ اینکه نمایشگاه کتاب و مکان برگزاری آن هنوز در هاله‌ای از ابهام است. از سوی دیگر غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی هم درباره صدور فیپای جعلی برای کتاب‌ها صحبت کرده و خبر از تحت کنترل درآوردن فیپای جعلی در کشور داده است. تهیه اطلاعات کتاب‌شناختی لازم برای شناسایی و بازیابی یک کتاب بر مبنای ضوابط و استانداردهای بین‌المللی قبل از انتشار، فهرست‌نویسی پیش از انتشار یا فیپا نام دارد که از سوی کتابخانه ملی ایران صادر می‌شود. اما در این میان مواردی هم از صدور فیپای جعلی که منجر به صدور مجوز نشر هم شده باشد وجود دارد که غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی ایران به مهر گفته است صدور فیپای جعلی برای کتاب‌ها در کشور تحت کنترل در آمده است. چندی پیش اداره کل پردازش و سازماندهی اسناد و کتابخانه ملی ایران در اطلاعیه‌ای نسبت به استفاده ناشران از فیپای جعلی هشدار داده و موکدا خواستار آن شده بود که ناشران سراسر کشور از درج فیپای جعلی و شماره‌های غیرواقعی که تحت عنوان «شماره کتاب‌شناسی ملی ایران» باب شده است، خودداری کنند. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، این اقدام را از مصادیق جعل دانسته و اعلام کرده که در صورت مشاهده چنین مواردی، آنها را از طریق مبادی قانونی پیگیری می‌کند. معاون کتابخانه ملی در این مورد با جزییات بیشتری حرف زده و گفته است که در گذشته برخی ناشران دولتی با ما در این خصوص همکاری نمی‌کردند و برای کتاب‌های‌شان فیپا نمی‌گرفتند. برخی ناشرانی هم که در برخی شهرستان‌ها فعالیت می‌کنند، خودشان فیپاهایی را تولید می‌کردند که همان فیپای جعلی است. برخی دیگر هم فیپایی را که برای کتاب خاصی از ما می‌گرفتند، روی کتابی دیگر می‌گذاشتند. بر اساس آخرین پیگیری‌هایی که در اداره کل پردازش کتابخانه ملی صورت گرفت، صدور این قبیل فیپاها خیلی کم شده است. به گفته او در حال حاضر فیپای کتاب‌های تجدید چاپی در کمتر از پنج روز و به طور میانگین در سه روز و برای کتاب‌های چاپ اول هم در حدود ۱۰ روز صادر می‌شود. اما سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد که ١٢ دی در کتابفروشی نشر مرکز با اهالی کتاب و نشر دیدار داشت درباره اعلام نظر رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در خصوص مکان پیشنهادی مجموعه شهرداری تهران به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران گفته است که تا این لحظه و حداقل تا یک ساعت پیش نامه آقای قالیباف به آقای جنتی در این خصوص به ما نرسیده بود و هر زمان که این نامه را دریافت کردیم به صورت رسمی در این خصوص پاسخ خواهیم داد. او همچنین درباره زمان روند صدور مجوز هم گفته است که به طور ماهیانه گزارش‌هایی را از اداره کتاب اخذ می‌کنیم که هم از نظر زمان رسیدگی به تقاضاها و هم نوع مواجهه با تقاضاها، یک ساماندهی اساسی صورت گرفته باشد که چنانچه کتابی مجوز کامل گرفته، به سرعت منتشر شود یا اگر مشروط است، شروط آن به ناشر یا ناشر- مولف اعلام شود یا اگر تصمیم بر عدم صدور مجوز است، این تصمیم فورا به متقاضی اعلام شود. به گفته معاون فرهنگی ارشاد متوسط زمان ارزیابی و رسیدگی به کتاب‌ها کمتر از یک ماه است البته مواردی هم می‌تواند پروسه را طولانی کند و این مربوط به جاهایی است که کتاب برای چاپ نیازمند پاره‌ای اصلاحات تشخیص داده می‌شود که این کار نیازمند مجوز ناشر یا ناشر- مولف است چرا که باید در این خصوص تصمیم بگیرند. او تاکید کرده است، بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که به جز در مواردی اندک، ۶۰، ۷۰ درصد کتاب‌ها در همان مرحله نخست تعیین تکلیف می‌شود و این تصمیم به متقاضی اعلام می‌شود. موارد بسیار محدودی وجود دارد که رسیدگی به آنها بیش از یک ماه طول می‌کشد و هیچ کتابی در این اداره نیست که تعیین تکلیف نشده باشد. برخی تاخیرها نیز که در صدور مجوزها به وجود می‌آید، به خاطر نپذیرفتن اصلاحات اعلام شده در کتاب‌هاست.
اعتماد