از تازه ای نشر شورآفرین

مرگی خانوادگی

«حالا برای‌تان از عصرهای تابستان ناکسویل در تنسی می‌گویم، زمانی که آن‌جا کودکی دل‌پذیری داشتم. خانه‌مان تقریبا مجموعه‌یی بود از ساختمان‌هایی که کمابیش به قشر متوسط رو به پایین تعلق داشت؛ با یک یا دو پیش‌آمدگی در هر طرف. خانه‌ها شبیه هم بود. خانه‌های چوبی در ابعادی متوسط با کنده‌کاری‌های زیبا که اواخر قرن نوزده و اوایل ١٩٠٠ ساخته شده بودند. هر خانه حیاط کوچکی در جلو و دو طرف خانه داشت و حیاط بزرگ‌تری نیز در عقب. حیاط‌هایی پر دارودرخت با ایوان. درختانی مثل سپیدار، سپیدار زرد و درختچه‌های پنبه. هر یکی-دو خانه‌ دورش حصار داشت، اما غالبا حیاط خانه‌ها درهم‌آمیخته بود و هرازگاهی پرچین کوتاهی از هم جداشان می‌کرد، که بود و نبودش فرق چندانی نداشت. بین بزرگ‌تر‌ها چندتایی دوست خوب پیدا می‌شد که صمیمی‌تر شوند، اما همه فقط به این بسنده می‌کردند که برای هم سری تکان دهند و چیزی بگویند، حتا گاهی گفت‌وگوی کوتاهی باهم داشتند، درباره موضوعات پیش‌پاافتاده، از حرف‌های معمولی گرفته تا موضوعات خاص، معمولا همسایه‌های مجاور، وقتی به‌هم می‌رسیدند، کمی بیش‌تر صحبت می‌کردند، اما هیچ‌وقت خانه همدیگر نمی‌رفتند…». این جملات، سطور آغازین رمان «روایت یک مرگ در خانواده» نوشته جیمز ایجی است که مدتی است با ترجمه شیرین معتمدی در نشر شورآفرین منتشر شده است. جیمز ایجی، نویسنده قرن‌بیستمی آمریکایی است که در ١۶ می ‌سال ١٩۵۵ به مرگی ناگهانی درگذشت. «روایت یک مرگ در خانواده»، رمانی است که ایجی سال‌ها روی آن کار می‌کرد و دقیقا به همان صورتی چاپ شده که او می‌خواست. در انتشار آن دوباره‌نویسی و حذفی صورت نگرفته جز چند مورد از اولین پیش‌نویس که خودش بعدها بیشتر روی آن کار کرد. طبق توضیح کتاب، «روایت یک مرگ در خانواده»، قبل از مرگ ایجی به پایان رسیده بود اما مسئله‌ای که در چاپ آن بعد از مرگ او وجود داشت، قراردادن چند صحنه خارج از محدوده زمانی داستان اصلی بوده است و در آخر تصمیم گرفته شد تا این صفحات را به صورت ایتالیک و بعد از بخش یک و دو قرار دهند. چون حدس این‌که خود ایجی می‌خواسته این صحنه‌ها را کجای رمان قرار دهد کاری دشوار بوده: «از آن‌جا که ایجی نویسنده‌یی خستگی‌ناپذیر و کوشا بود، نمی‌توان حدس زد چندبار داستان را بازنویسی و پرداخت کرده است. به‌هر ترتیب از نظر ویراستاران و ناشر، «روایت یک مرگ در خانواده» یک اثر هنری کمال‌یافته است». عنوان این رمان نیز توسط خود ایجی انتخاب شده است. جیمر ایجی نویسنده‌ای است که جایزه پولیتزر برده و توسط برخی دیگر از نویسندگان ستایش شده، از جمله توسط ترومن کاپوتی که درباره او گفته: «این‌ها دلبستگی‌های مدام من هستند: فلوبر، تورگنیف، چخوف، هنری جیمز، برنارد شاو، موپوسان، ریلکه، ویلا کاتر، و پروست. این فهرست طولانی فقط به یک نفر ختم می‌شود: جیمز ایجی؛ نویسنده‌یی بسیار خوب، که مرگ زودهنگامش ضایعه‌یی دردناک برای ادبیات بود. جنبه‌های تصویری و ساختار تکنیک‌های سینمایی در رمان‌های ایجی، اوج کار او را نشان می‌دهد».