چرا شهرزاد جذاب است؟ / اخباری درباره فصل دو شهرزاد

خبر خوش برای دوستداران سریال حسن فتحی

تمام نمی‌شود

ظاهرا خاطره خوبی که برای خیلی‌ها به وجود آورد، حالا حالاها تمام نمی‌شود. «شهرزاد» سریالی که به گواه منتقدان و مردم توانسته به خانه بسیاری از مردم برود قرار نیست با تمام شدن ٢٨ قسمت فصل اول تمام شود.  «روایت عشق‌های بعد از کودتای ٢٨ مرداد، تصویری از تلخکامی‌ها و غصه‌های مردم این سرزمین…» این شاید برشی باشد از سریال پرمخاطب «شهرزاد» که براساس اعلام تهیه‌کننده‌اش بناست ادامه پیدا کند. این را محمد امامی گفته و در ادامه‌اش هم از اتمام کارهای پیش‌تولید مجموعه دوم این سریال خبر داده است. تهیه‌کننده سریال «شهرزاد» در ضمن به این نکته اشاره کرده است: به احتمال زیاد مرحله تصویربرداری از اوایل تیر ‌سال ‌جاری آغاز می‌شود. او اعلام کرد که در سری دوم سریال «شهرزاد» گروه بازیگران اصلی این مجموعه تغییری نخواهد کرد؛ ولی ممکن است تعدادی بازیگر جدید به گروه اضافه شود. این اتفاق درحالی می‌افتد که در روزهای گذشته زمزمه‌هایی از قطعی نبودن حضور علی نصیریان (ایفاگر نقش بزرگ آقا) و پریناز ایزدیار (ایفاگر نقش شیرین) در این سریال مطرح شده بود و برخی از نزدیکان به محسن چاووشی هم از اتمام همکاری او با سریال «شهرزاد» خبر داده بودند. حالا براساس اعلام امامی به نظر می‌رسد دوستداران سریال «شهرزاد» پیش از تمام شدن فصل اول منتظرند تا از چگونگی ادامه سریال محبوبشان اطلاعاتی به دست بیاورند.

مردم آنچه دوست دارند را می‌خرند
آن روزها که شبکه نمایش خانگی شروع به تولید و توزیع سریال کرده بود، خیلی‌ها انتظار داشتند بتوانند کارهای متفاوتی ببینند و از دیدن سریال‌هایی که احتمالا جذابیت بیشتری از سریال‌های تلویزیونی داشتند (به دلیل وجود برخی از محدودیت‌های که در دوره‌های مختلف هم تغییر می‌کنند) لذت ببرند. قهوه تلخ، ساخت ایران، قلب یخی و… نمونه‌های انگشت‌شماری بودند که در آغاز راه توانستند مخاطبان نسبتا زیادی برای خود دست‌و‌پا کنند ولی با وجود این توفیق‌ها ادامه چندانی نداشت. شاید بشود دلیل کوتاهی اقبال را در بی‌اعتمادی مخاطب به خاطر بدقولی در اعطای جوایز احتمالی، تاخیر در پخش سریال‌ها براساس روزهای از قبل تعیین شده و البته آنچه در اصطلاح خودمانی کلمه به آب بستن معروف است، جست‌وجو کرد.  این اتفاق درحالی افتاد که بسیاری از کارهای تولید‌شده در شبکه نمایش خانگی در فضای کمدی بودند و با توجه به جذاب نبودن فیلم‌های خارجی این ژانر برای مخاطب ایرانی، انتظار می‌رفت مردم برای دیدن قسمت‌های مختلف این سریال‌ها از خود شوق بیشتری نشان دهند. با این حال کار کردن در شبکه نمایش خانگی یک موضوع مهم را به فیلمسازانی که وارد این فضا می‌شوند، ثابت کرده است: مردم آنچه دوست دارند را می‌خرند و آنچه نمی‌پسندند را نمی‌خرند.

کام شیرین فتحی
قبل از آغاز پخش سریال «شهرزاد» در شبکه نمایش خانگی دو تجربه نسبتا تلخ برای بیژن بیرنگ و کمال تبریزی رقم خورد. «عشق تعطیل نیست» به کارگردانی بیژن بیرنگ و «ابله» به کارگردانی کمال تبریزی آن‌قدر با مشکل مواجه شدند که احتمالا مخاطبان تولیدات شبکه نمایش خانگی را بیش از خود سریال‌ها متوجه آن حاشیه‌ها کردند. با وجود این اما سریال «شهرزاد» به کارگردانی حسن فتحی با استفاده از تبلیغات محیطی، استفاده از فضای مجازی و البته حضور بسیاری از چهره‌های شناخته شده شرایط کاملا متفاوتی را برای سازندگان مجموعه و مخاطبان بالقوه‌اش رقم زد . فتحی که تجربه ساخت سریال‌های موفقی چون مدار صفر درجه و شب دهم را در کارنامه دارد، حالا با جمع‌و‌جور کردن لیستی از بازیگران شناخته‌شده، سریال «شهرزاد» را روانه شبکه نمایش خانگی کرده است. سریال «شهرزاد» به کارگردانی «حسن فتحی» و بازی «ترانه علیدوستی»، «شهاب حسینی» و «مصطفی زمانی» یک سریال عاشقانه است که برای پخش خانگی تولید شده است. داستان سریال «شهرزاد» از زمان کودتای ۲۸ مرداد به بعد اتفاق می‌افتد و بیشتر مضمونی رمانتیک دارد و می‌توان آن را ملودرامی عشقی، جنایی تعریف کرد. سریال شهرزاد با هنرنمایی سه نسل از هنرمندان خاطره‌انگیز ایران، پرهزینه‌ترین سریال شبکه نمایش خانگی است که داستان عاشقانه‌ای را در تهران قدیم روایت می‌کند. این سریال ٢٨ قسمتی (در فصل اول) در حال حاضر تا قسمت ٢۴ عرضه شده و مخاطبان بسیاری برای خود دست‌وپا کرده است. خبرها حاکی از آن است که با پایان یافتن فصل اول سریال «شهرزاد» این سریال در فصل دوم هم تولید می‌شود.

چرا «شهرزاد» جذاب است؟
حسن فتحی که پیش از این مجموعه‌های پهلوانان نمی‌میرند، میوه ممنوعه و مدار صفر درجه و شب دهم را ساخته است، توانسته در «شهرزاد» عمده مشکل موجود در بیشتر سریال‌های تاریخی در سال‌های اخیر یعنی عدم انطباق قصه با فضا را بر طرف کند. به نظر بسیاری از مخاطبان «شهرزاد» که هر دوشنبه برای خریدن قسمت جدید این سریال به فروشگاه‌ها می‌روند، فضای «شهرزاد» همگونی باورپذیری با داستان دارد و این یک نکته مهم برای دوست داشته شدن «شهرزاد» است. نخستین تجربه فتحی در فضای نمایش خانگی با وجود تعدد شخصیت‌ها یک ویژگی منحصربه‌فرد دیگر هم دارد. نغمه ثمینی و حسن فتحی قصه را طوری نوشته‌اند که تعداد زیادی از شخصیت‌های قصه، بخشی از بار درام را به دوش می‌کشند. بنابراین بزرگ آقا، شهرزاد، قباد، فرهاد و… به کمک طراحی لباس، گریم، دیالوگ‌ها و… در عین روایت داستان، تعریفی از یک دوره تاریخی را به تصویر می‌کشند؛ تعریفی که نه حالت شعاری دارد و نه بیشتر از حد معمول با اغراق دیده می‌شود؛ به بیان دیگر در «شهرزاد» به هر کدام از شخصیت‌ها به اندازه خودش پرداخته شده و مخاطب عملا با بازیگران فرعی و یک‌بعدی مواجه نیست.  موسیقی هم از وجوه جذاب سریال «شهرزاد» است. در قسمت‌های ابتدایی، تیتراژ ابتدایی و پایانی این سریال با صدای علیرضا قربانی اجرا شد؛ ولی از قسمت پنجم به بعد تیتراژ جدیدی با عنوان «کجایی» با صدای محسن چاووشی جایگزین شد.  ساخت موسیقی متن این سریال در ابتدا به عهده فردین خلعتبری بود؛ ولی از قسمت هفتم به بعد امیر توسلی آهنگسازی این کار را به عهده گرفت. دست‌اندرکاران تولید و ساخت «شهرزاد» در مورد حذف ناگهانی خلعتبری و قربانی توضیحی ندادند و سکوت اختیار کردند. چاووشی به‌عنوان یکی از خوانندگان پر طرفدار موسیقی پاپ توانست در معرفی کردن «شهرزاد» کمک زیادی کند تا آنجا که شبکه‌های اجتماعی به عنوان‌های مختلف کارهای او در سریال حسن فتحی را بازتاب می‌دادند.  از دیگر نکات مثبت سریال «شهرزاد» احترامی است که عوامل سازنده به مخاطبان سریال می‌گذارند. آنها پیش از توزیع «شهرزاد» کار فیلمبرداری را به پایان بردند و به جز تعطیلات نوروز که سیستم توزیع در کشور تعطیل است، هر دوشنبه قسمت جدید این سریال در دکه‌های روزنامه‌فروشی، سوپرمارکت‌ها و سایر مراکز فروش توزیع شد.  عوامل «شهرزاد» برای تبلیغات محیطی و فضای مجازی هم برنامه‌های ویژه‌ای داشتند و حتی پیش از آغاز توزیع قسمت اول هم بسته‌های تبلیغی خود را در محیط‌های شهری نظیر مترو و… توزیع می‌کردند. از سوی دیگر کانال تلگرامی «شهرزاد» اعضای زیادی دارد و به صورت روزانه اخبار و مطالب مرتبط با سریال را به مخاطبان این سریال ارایه می‌دهد.

آیا این توفیق ادامه ‌دارد؟
بعد از نزدیک به ٧‌سال از حضور کارگردان‌های شناخته‌شده تلویزیون در شبکه نمایش خانگی، «شهرزاد» توانسته به‌عنوان یک سریال موفق به یک الگو برای دیگران تبدیل شود. «شهرزاد» توانسته همپای سریال‌های موفق آمریکایی که بسیاری از ایرانی‌ها مخاطبش بودند، پیش برود و مخاطب را به حمایت از این تولید وطنی دعوت کند. سوال اینجاست که آیا این مسیر ادامه خواهد داشت؟ آیا فتحی و همکارانش می‌توانند یک‌دستی موجود در فصل اول سریال را به فرآیندی ادامه‌دار بدل کنند و یک سریال موفق در فصل‌های متعدد بسازند؟ شواهد و قرائن می‌گویند اگر اتفاق خاصی نیفتد فتحی می‌تواند از پس کار بر بیاید.

شهروند