این مقاله را به اشتراک بگذارید
پیش‌درآمد جشنواره جهانی فیلم فجر
فرناز میری
سیوچهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر از امروز (٣١ فروردین) با نمایش پنج فیلم به انتخاب سیدرضا میرکریمی دبیر جشنواره آغاز می‌شود. نمایش این آثار پیش‌درآمدی برای آغاز رسمی جشنواره است. به گفته کیوان کثیریان، مدیر ارتباطات و اطلاع‌رسانی نمایش این پنج فیلم از بخش‌های مختلف پیش از آغاز رسمی جشنواره می‌تواند به کمتر‌شدن بخشی از شلوغی‌های جشنواره نیز کمک کند.
کثیریان با تاکید بر این موضوع که در میان آثار این دوره از جشنواره ٩ فیلم اکران نخست جهانی حضور دارند، گفت: «همچنین بیش از ١٠ فیلم برای نخستین‌بار در آسیا در این جشنواره به نمایش درمی‌آیند. این آمارها برای جشنواره جهانی آمار خوبی است؛ آن هم با توجه به اینکه این جشنواره دومین دوره خود را پشت سر می‌گذارد. »
فیلم‌های سینمایی «جنون» (امین آلپر)، «تا همین نزدیکی» (الخاندرو گازمن آلوارز)، «داویت» (دیوید یانسن)، «پیکره» (کاتارزینا گوندک)، «وانیا» (کریستینا روباتنکو)، از آثاری هستند که در بخش مسابقه بین‌الملل (سینمای سعادت فیلم‌های بلند و کوتاه) این دوره روی پرده می‌روند و این نخستین نمایش آنها در خاورمیانه است. همچنین در بخش «جلوه‌گاه شرق»، فیلم‌های سینمایی «گل زینیا» (ام شو یولین) و «چه خانواده خارق‌العاده‌ای؟» (یوجی یامادا) نخستین اکران خاورمیانه خود را تجربه می‌کنند. در بخش «نمایش‌های ویژه»، فیلم‌های سینمایی «ازدواج با عشق در کابل» (امین پلنگی)، «زندگی یشم در پاکانات»
(لی یونگ چائو) برای نخستین‌بار در خاورمیانه اکران می‌شوند. در بخش «نگاهی به سینمای فرانسه»، فیلم سینمایی «آنتوان چخوف» (رنه فره) نخستین اکران خاورمیانه خود را تجربه می‌کند. جمعا تعداد ۱۰ فیلم در این دوره از جشنواره جهانی نخستین اکران خاورمیانه خود را تجربه می‌کنند. از سوی دیگر علاوه بر ٢٩ فیلمی که پیش‌تر اعلام شده بود، پنج فیلم ایرانی نیز برای مهمانان خارجی جشنواره جهانی فیلم فجر روی پرده می‌رود. این ۵ فیلم عبارتند از: «یتیمخانه ایران» (ابوالقاسم طالبی)، «فردا روز دیگری است» (محرم زینال‌زاده)، «حورا» (غلامرضا ساغرچیان)، «خواب آب» (فرهاد مهرانفر) و «سویوق» (بهمن و بهرام ارک) که در بازار جشنواره برای مهمانان خارجی، مدیران فستیوال‌ها، پخش‌کنندگان و خریداران روی پرده می‌رود. در مجموع نمایش ٣۴ فیلم ایرانی برای مهمانان خارجی جشنواره قطعی شده است. پیش‌تر فیلم‌های «ابد و یک روز» (سعید روستایی)، «پل خواب» (اکتای براهنی)، «ایستاده در غبار» (محمدحسین مهدویان)، «برادرم خسرو» (احسان بیگلری)، «متولد ۶۵» (مجید توکلی)، «خانه‌ای در خیابان چهل و یکم» (حمیدرضا قربانی)، «نقطه کور» (مهدی گلستانه)، «آخرین بار کی سحرو دیدی؟» (فرزاد موتمن)، «بارکد» (مصطفی کیایی)، «خشم و هیاهو» (هومن سیدی)، «سیانور» (بهروز شعیبی)، «زاپاس» (برزو نیک‌نژاد)، «عادت نمی‌کنیم» (ابراهیم ابراهیمیان)، «مالاریا» (پرویز شهبازی)، «امکان مینا» (کمال تبریزی)، «نفس» (نرگس آبیار)، «دختر» (رضا میرکریمی)، «قشنگ و فرنگ» (وحید موساییان)، «ربوده شده» (بیژن میرباقری)، «محمد رسول‌الله (ص) » (مجید مجیدی)، «دوئت» (نوید دانش)، «آبجی» (مرجان اشرفی‌زاده)، «لانتوری» (رضا درمیشیان)، «دلبری» (جلال اشکذری)، «سینما نیمکت» (محمد رحمانیان)، «گیتا» (مسعود مددی)، «به دنیا آمدن» (محسن عبدالوهاب)، «فهرست مقدس» (محمد همدانی) و «جشن تولد» (عباس لاجوردی) برای نمایش در بخش بازار فیلم جشنواره معرفی شده بودند.
در میان این آثار «قشنگ و فرنگ» (وحید موساییان)، «ربوده شده» (بیژن میرباقری)، «دوئت» (نوید دانش) و «آبجی» (مرجان اشرفی‌زاده) برای نخستین‌بار به نمایش در می‌آیند. در ارتباط با مهمانان خارجی حاضر در جشنواره کثیریان توضیح داد: «تاکنون برخی از مهمانان رسیده و در هتل‌هایشان مستقر شده‌اند و برخی دیگر از مهمانان طی این یکی دو روز می‌رسند. برخی از مهمانان خارجی از ٢٨ فروردین وارد ایران شده‌اند. » اندرو لاو، فیلمساز هنگ‌کنگی که علاوه بر برگزاری یک کارگاه در کاخ جشنواره، در دانشکده سینما و تئاتر و در جمع دانشجویان سخنرانی خواهد کرد؛ تیان ژوانگ ژوانگ یکی از سه فیلمساز مشهور چین، که به عنوان داور در بخش سینمای سعادت حضور دارد؛ الکساندر سوکوروف، سینماگر سرشناس روس و سرگئی کاپتروف، فیلمنامه‌نویس، کارگردان و محقق ارشد موسسه هنر سینما در مسکو از جمله مهمانانی هستند که در این جشنواره حضور خواهند داشت. همچنین دست‌اندرکاران جشنواره از نمایندگانی از جشنواره‌های ورشو، ونیز، منبر طلایی، مذهب امروز، مانهایم، بوسان، استکهلم، باتومی، تورنتو، کارلو وی‌واری، والا دولید، زردآلوی طلایی، مسکو، جوایز سینمایی آسیا اقیانوسیه و جوایز سینمایی آسیاپاسیفیک برای حضور در جشنواره جهانی فجر دعوت کرده است. اما یکی از نکات قابل توجه جشنواره نداشتن مراسم افتتاحیه است. به گفته کثیریان قرار است جشنواره ساده و به دور از این تشریفات برگزار شود و سعی شده است بیش از هر چیز به محتوای جشنواره توجه شود. همچنین بخش ویژه این جشنواره به نمایش‌های ویژه و مرور فیلم‌های مستند جهان اختصاص دارد. در این بخش ٩ فیلم خارجی و ۵ فیلم ایرانی به نمایش در می‌آید. در همین ارتباط قرار است مستند سینمایی «موج نو» که از تولیدات جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و به کارگردانی احمد طالبی‌نژاد است در جشنواره جهانی فجر به نمایش گذاشته شود. این مستند به بررسی سیر تحولات و پیدایش موج نوی سینمای ایران از آغاز تا امروز می‌پردازد و با حضور برخی از کارگردانان قدیمی و امروز سینمای ایران از جمله داریوش مهرجویی، بهمن فرمان‌آرا، کیانوش عیاری، اصغر فرهادی، پرویز شهبازی و شهرام مکری ساخته شده است. همچنین در این بخش مستند «سرزمین خورشید» برای نخستین‌بار در ایران در جشنواره جهانی فیلم فجر روی پرده می‌رود. این مستند صامت درباره ایران ٩٠ سال پیش و ساخته ولادیمیر اروفیف است. این مستند بخش‌های مختلف زندگی اجتماعی، فضای عمومی کشور، فعالیت هنرمندان، پوشش زنان و غیره را ثبت کرده است و تصاویری
دیده نشده از زندگی ایرانیان را نشان می‌دهد. دیگر مستندهای ایرانی حاضر در این بخش «پل» (امیرحسین نوروزی)، «رویاهای دم صبح» (مهرداد اسکویی) و «زمناکو» (مهدی قربان‌پور) هستند. کثیریان همچنین توضیحاتی در مورد برنامه‌های شش روز جشنواره داشت: «نخستین سانس نمایش فیلم‌ها ساعت ١٠ صبح است. به جز سه سانس که در هر روز برای نمایش فیلم به اهالی رسانه و منتقدان اختصاص داده شده است و نیازی به تهیه بلیت نیست. برای بقیه سانس‌ها همه افراد حاضر در کاخ جشنواره باید بلیت رزرو کنند. » اما یکی از بخش‌های این دوره جشنواره بخش دارالفنون است که طی شش روز برگزاری جشنواره جهانی فجر برای هنرجویان سینما امکان استفاده از آموزش‌ها و تجربه‌های سینماگران مطرح ایران و جهان را فراهم می‌آورد. در همین ارتباط گفت‌وگویی با مازیار میری، مدیر بخش «دارالفنون» داشتیم. میری با تاکید بر این نکته که هنرجویان برای این بخش از میان مستعدترین افرادو دانشجویان سینما و فیلمسازان فیلم کوتاه شناسایی و انتخاب شده‌اند گفت: «این افراد را از میان دانشجویان دانشکده سینما و تئاتر، مدرسه عالی سینما، برگزیدگان جشنواره عمار یا تصویر سال انتخاب کرده‌ایم. همچنین از انجمن سینما جوان خواستیم بهترین‌های سینمای جوان در شهرستان‌ها را به ما معرفی کنند.» به گفته او تمامی این افراد زیر ٢٧ سال و از ایران و ٩ کشور افغانستان، تاجیکستان، عراق، لبنان، فلسطین، سوریه، ترکیه، پاکستان و آذربایجان هستند. میری با اشاره به این نکته که سینمای ایران سینمای مطرحی در منطقه است و فیلمسازان و هنرجویان جوان به این سینما چشم دوخته‌اند توضیح داد: «از همین روی از میان افرادی که سابقه کار آموزشی و آثار درخشانی در کارنامه کاری خود داشتند برای حضور در این بخش دعوت کرده‌ایم تا انتقال تجربه صورت بگیرد. در این شش روز صبح‌ها دو ساعت جلسه مرور آکادمیک در بخش‌های فنی مانند فیلمبرداری، تدوین، صدا، کارگردانی و تهیه‌کنندگی برگزار می‌شود. پس از آن هریک از استادان حاضر در این بخش به انتقال تجربه‌های خود از فیلم‌ها‌ی‌شان می‌پردازند و بخشی از فیلم یا پشت صحنه آثارشان را نمایش می‌دهند. سپس هنرجویان «دارالفنون» هر روز با یکی از استادان به تماشای یکی از فیلم‌های بخش اصلی می‌نشینند و درباره آن فیلم طی روز با استاد بحث و گفت‌وگو می‌کنند» میری با تاکید بر اینکه پس از پایان جشنواره هنرجویان بخش «دارالفنون» رها نمی‌شوند، گفت: «پس از اتمام جشنواره این هنرجویان عضو دایمی سایت مجازی دارالفنون خواهند بود و با استادان برای بررسی کارهای‌شان در ارتباط هستند. »
اصغر فرهادی، مجید مجیدی، مجتبی راعی، فریدون جیرانی، فرشته طائرپور، محمود کلاری، مهران کاشانی، فرزاد موتمن، پوران درخشنده، علیرضا داوودنژاد، مجید اسلامی، پرویز آبنار، محمدعلی سجادی، مجید برزگر و همایون اسعدیان در طول این شش روز به هنرجویان آموزش می‌دهند. البته به گفته میری سه استاد خارجی که شامل یک کارگردان گرجستانی، تهیه‌کننده فرانسوی و تدوینگر ایتالیایی می‌شود نیز در بخش کارگاه‌های «دارالفنون» حضور دارند.
اعتماد