این مقاله را به اشتراک بگذارید
اعتراض انجمن منتقدان و نویسندگان به دبیر جشنواره فجر و چند واکنش دیگر
آقای دبیر! کمی شجاع‌تر و شفاف‌تر لطفا
الهام نداف
صحبت‌های محمد حیدری، دبیر جشنواره فیلم فجر در برنامه «هفت»، نتیجه عکس داد و به جای کاهش حواشی، بر جنجال‌های رسانه‌ای افزود. حالا علاوه بر فیلمسازان، شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی نیز، آمارها و ارقام و البته دلایل دبیر جشنواره را برای بی‌نظمی در کاخ جشنواره، بحث‌برانگیز دانستند و برای اعاده حیثیت اعضای خود، نامه‌ای در خصوص نحوه ثبت‌نام اعضای انجمن ارایه کردند.
این شورا در نامه خود، به صحبت‌های حیدری در خصوص ثبت‌نام اعضای انجمن این‌گونه پاسخ داده است: «جمعه شب ١٧ دی ماه در برنامه سینمایی «هفت» و درگفت‌وگوی مجری اصلی برنامه با دبیر محترم سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به شکل شائبه برانگیزی از ثبت‌نام ١٧٠٠ عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی برای حضور در سالن نمایش رسانه‌ها در ایام برگزاری جشنواره خبر داده و عنوان شد که بسیاری از این افراد نمونه مطلب مجعول ضمیمه ثبت درخواست خود کرده‌اند، مدتی قبل هم مدیر محترم روابط عمومی جشنواره به همین نکته اشاره داشتند. متاسفانه با این شکل از اطلاع‌رسانی چنین تصور غلطی به وجود آمده – یا سعی شده به وجود آید – که ازدحام هر ساله در سالن سینمای رسانه ناشی از حضور ١٧٠٠ عضو انجمن منتقدین و نویسندگانی است که بسیاری از آنان تقلب کرده‌اند و مطلب دیگران را به نام خود جا می‌زنند.»
در ادامه این نامه و جهت تنویر افکارعمومی، شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، یادآوری کرده که این انجمن۴٠٠ عضو دارد و مطابق فهرست ارایه شده حدود ٢٢٠ نفر برای حضور در جشنواره فجر ثبت‌نامه کرده‌اند. طبیعی است که حضور ٢٢٠ نفر در سالنی ١۵٠٠ نفره، ازدحام به وجود نمی‌آورد و باید دید ١۵٠٠ کارت باقی مانده بر چه اساسی صادر می‌شود.
شورای مرکزی انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران در بخش دیگری از نامه خود، تاکید کرده: «صرف نظر از اینکه اساسا منوط کردن دریافت کارت جشنواره به ارایه نمونه مطلب بدعتی است که درستی یا نادرستی آن برای جشنواره ملی فیلم فجر جای چون و چرای بسیار و اعتراض دارد، مطابق لیست ارایه شده از سوی روابط عمومی جشنواره به انجمن، تنها تعدادی از این ٢٢٠ نفر مطالبی بدون امضا ضمیمه درخواست خود کرده بودند که متفاوت است با ثبت مطلب دیگران به نام خود. »
در پایان این شورا ابراز امیدواری کرده که دبیر جشنواره سی‌وپنجم فجر با دقت نظر و رعایت امانت در ارایه اطلاعات و آمار دقیق، شأن و جایگاه جشنواره تحت مدیریت خود و نهادهای مرتبط با جشنواره را حفظ کند. آماری که چندان درست به نظر نمی‌رسد و محمد رسول‌اف، کارگردان سینما در نامه‌ای که در اختیار سینماسینما قرار داده، به این مساله اشاره کرده است. او که با فیلم «لرد» متقاضی حضور در جشنواره فجر بود، در واکنش به حذف فیلمش از بخش رقابتی، عنوان کرد تا جایی که می‌تواند از خودسانسوری دوری می‌کند. این در حالی است که رسول‌اف به حجت‌الله ایوبی، رییس سازمان سینمایی با صراحت گفته برای حضور فیلم «لرد» در جشنواره فجر، هر گونه ممیزی وارد شده به فیلم را اعمال می‌کند: «آنها ترجیح می‌دهند فیلم را خفه کنند. حرفهای دبیر محترم جشنواره در برنامه هفت مرا شگفت‌زده کرد. امیدوارم ایشان بابت پنهان کردن نقش ممیزی در عدم انتخاب «لرد» برای جشنواره فجر، نه در پیشگاه حق، نه در پیشگاه مردم، فقط در برابر وجدان خودشان شرم زده نباشند.»
به نظر می‌رسد کنار گذاشتن برخی فیلم‌ها به دلیل نداشتن کیفیت، ساده‌ترین راه فرار هیات انتخاب از تصمیم‌گیری‌شان است؛ مساله‌ای که مهدی صباغ‌زاده، کارگردان بازمانده از بخش رقابتی جشنواره فجر هم به آن اشاره می‌کند: «وقتی بخواهند یک اثر را کنار بگذارند به هر طریق ممکن این کار را می‌کنند و بهانه‌های مختلفی مثل نداشتن کیفیت را می‌آورند. من واقعا نمی‌دانم بر چه مبنایی «خانه کاغذی» را از بخش مسابقه کنار گذاشتند. شخصا از فیلمم دفاع می‌کنم و می‌توانم بگویم که «خانه کاغذی» یکی از بهترین فیلم‌های امسال است و مردم درباره آن قضاوت می‌کنند.»
او دلیل کنار گذاشتن فیلمش را نزدیک شدن به خطر قرمزها عنوان کرد. موضوعی که به زندگی و آسیب‌های روزنامه‌نگاران و نویسندگان مربوط می‌شود و به گفته صباغ‌زاده به مذاق هیات انتخاب خوش نیامده است.
اما در میان این واکنش‌ها، همچنان سهم کیانوش عیاری و عوامل فیلم «کاناپه» از باقی فیلمسازان بیشتر است. شبنم عرفی‌نژاد، کارگردان جوان سینمای ایران که چندی پیش با فیلم «پشت در خبری نیست» در گروه هنر و تجربه حضور داشت، در فیلم «کاناپه» به عنوان دستیار کارگردان عیاری را همراهی می‌کرد. او در صفحه شخصی خود عدم حضور جدیدترین اثر عیاری در بخش رقابتی جشنواره فجر را خنده‌دار توصیف کرد، کارگردانی که به عقیده عرفی‌نژاد معنی سینماست و آثارش مورد توجه بزرگان این حوزه بوده و در جشنواره‌های معتبر نام سینمای ایران را سر زبان می‌انداخت، حالا اسیر ممیزی و سانسور شده است: «فیلم کاناپه که به‌شدت فیلم شریف و ساده و دارای زبان سینمایی بسیار درستی است از دید دوستان هیات انتخاب تلویزیونی است، اما دلیل این نیست، دلیل رد فیلم همان استفاده از پوستیژ بر سر بازیگران زن فیلم است که در صحنه‌های داخلی و مقابل محارم روسری بر سر ندارند بازیگران شجاعی که موی خود را از ته تراشیده‌اند و کلاه گیس بر سر گذاشته‌اند و هیچ کجای فیلم اثری از بدحجابی دیده نمی‌شود. بیایید شجاع باشیم همان‌طور که کیانوش عیاری شجاعانه ایستاد و با جیب خالی با عوامل حرفهای سینما فیلمش را ساخت تا سینمای ایران بازهم حرفی برای گفتن در سینمای دنیا داشته باشد.»
این حواشی در حالی سرعت می‌گیرد، که بیش از ٢٠روز به برگزاری جشنواره فجر زمان باقی مانده است. حجت‌الله ایوبی، رییس سازمان سینمایی هنوز واکنشی به اعتراضات نشان نداده و هیات انتخاب هم فعلا ترجیح می‌دهد، سکوت کند.
اعتماد