این مقاله را به اشتراک بگذارید
اورهان پاموک: عاشق تناقض هستم
بهار سرلک
«رمان می‌نویسم تا بتوانم با روح افرادی که کاملا متفاوت از من فکر می‌کنند همدردی کنم و آنها را درک کنم.» اورهان پاموک، نویسنده اهل ترکیه این جمله را پیش از دریافت جایزه بزرگ بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی کتاب بوداپست گفت. او که مهمان افتخاری این جشنواره بود جایزه خود را از دستان معاون شهردار بوداپست و آندراس ساندور کوکسیس، رییس موسسه ناشران مجارستان و انجمن کتابفروشان دریافت کرد.
این نویسنده ۶۴ساله در ادامه حرف‌هایش گفت: «در سراسر دنیا، مردم می‌خواهند مدرن باشند و در عرصه هنر به روز، اما از سوی دیگر می‌خواهند هویت و میراث خود را حفظ کنند که همین تولد تضادهای بی‌شماری را رقم می‌زند و من مردی هستم که عاشق چنین تناقض‌هایی است.» او در آستانه ۵۰ سالگی هر آنچه می‌دانست را می‌نوشت و نمی‌دانست نویسنده استانبول محسوب می‌شود؛ در ترکیه کسی از آثار او حرفی به میان نمی‌آورد اما کم‌کم همین آثار در سطح جهانی دیده شدند. یکی از موتیف‌های رمان‌های پاموک، شهر استانبول است. خود پاموک فکر می‌کند در این موتیف غرق شده است اما اگر بگوید عاشق این شهر است، با این جمله ساده پیچیدگی‌های وابستگی‌اش به این شهر را منعکس نکرده است.
او در نشستی که پیش از دریافت جایزه‌اش صورت گرفت، گفت: «تا ۵۰ سالگی، نمی‌دانستم نویسنده‌ای هستم که از استانبول می‌نویسم؛ فقط آنچه را که می‌دانستم می‌نوشتم: از خانواده‌ام، دوستانم، زندگی‌ام، همه اینها به استانبول مربوط می‌شوند اما وقتی کتاب‌هایم به زبان‌های دیگر ترجمه شدند، نویسنده‌ای استانبولی نامیده شدم. تمام عمرم را در استانبول، شهر مادری‌ام گذراندم. وقتی به دنیا آمدم این شهر یک میلیون نفر جمعیت داشت اما حالا ۱۷ میلیون نفر ساکن آن هستند. در سی‌سالگی‌ام فکر می‌کردم همه خیابان‌های شهر را بلدم اما در ۴۰ سالگی بافت جغرافیایی شهر را از دست دادم و حالا وقتی به این شهر نگاه می‌کنم انگار که نقشه‌ای را می‌بینم.»
آکادمی سوئد سال ۲۰۰۶جایزه نوبل ادبیات را به اورهان پاموک اهدا کرد. به گفته آکادمی پاموک «در جست‌وجوی یافتن روح سودازده شهر بومی‌اش، نمادهایی تازه برای تقابل و درهم‌تنیدگی فرهنگ‌ها کشف کرده است.» او در کتاب‌هایش با بهره‌گیری از سبک پست‌مدرن، ترکیه را کشوری که مجبور به انتخاب اروپا یا آسیا، سنت و مدرنیسم است، معرفی می‌کند. آثار این نویسنده ترک به بیش از ۵۰ زبان ترجمه شده‌اند و در سال‌های گذشته بسیاری از جوایز معتبر ادبی سراسر جهان را دریافت کرده است. روزنامه گاردین نام پاموک را در میان ۲۱ نویسنده مهم قرن بیست‌ویکم آورده است. کتاب «برف» او در سال ۲۰۰۴ به فهرست ۱۰ کتاب برتر روزنامه نیویورک تایمز راه یافت. بیست‌وچهارمین دوره جشنواره کتاب بوداپست از ۲۰ تا ۲۳ آوریل در پایتخت کشور مجارستان با ارایه ۵۰ هزار عنوان کتاب برگزار شد. این رویداد ادبی میزبان ۱۰۰ نویسنده از ۲۵ کشور و ۴۰۰ نویسنده، هنرمند و دانشمند مجارستانی بود.
اعتماد