این مقاله را به اشتراک بگذارید
ممیزی در دولت قبل چیزی از کتاب‌ها باقی نمی‌گذاشت
فرشته احمدی
به گزارش مدومه به نقل از ایلنا، فرشته احمدی (نویسنده و داور جایزه ادبی بهرام صادقی)، درباره تغییرات ملموسی که فضای ادبیات و نشر کشور در دولت یازدهم تجربه کرده‌اند؛ گفت: بالا پایین شدن در حوزه ادبیات و کتاب آن‌قدر روز به روز و زیاد است و اعم از صدور مجوز یا برگزاری مراسم جوایز ادبی خصوصی؛ که تا دوام و ثباتی در رویه‌های مرتبط با آن‌ها در حال شکل‌گیری باشد با افراد جدید و نگاه‌‌های تفاوت در سمت‌های مدیریتی؛ مخالفت یا سلیقه‌گرایی‌ها آغاز می‌شود. درواقع پیش از اینکه شرایط ادبیات و نشر به ثباتی برسد که بتوان از این حوزه انتظاراتی را داشت وضعیت دوباره تغییر می‌کند. با این حال به وضوح در این سه چهار سال اخیر و دوره ریاست‌جمهوری جدید تغییرات خوبی را شاهد بوده‌ایم و خصوصا در موضوع صدور مجوزها به روشنی تغییرات نسبت به دوره قبل را احساس می‌کنیم.
او افزود: باید همان‌طور که آرام آرام به طرف بهبود شرایط نشر کتاب‌ها حرکت می‌کنیم فکری هم برای ثبات وضعیت بهبودیافته کنیم.
داور جایزه ادبی بهرام صادقی درباره وضعیت جوایز ادبی خصوصی نیز یادآور شد: جوایز ادبی خصوصی همچنان در محاق هستند یا یکی یکی به تعطیلی کشیده شده‌‌اند و عملا در این چهار سال فرصت چندانی برای رشد این جوایز فراهم نشد تا بتوانند به شکلی قدرتمند و نو ظاهر شوند. اصولا در مورد مسائل حوزه ادب و فرهنگ نباید کوتاه‌مدت نگاه چهارساله یا هشت‌ساله داشت و باید به دوره‌ای طولانی‌تر و بلندمدت همراه با ثبات برای اجرای برنامه‌های مدیریت فرهنگی فکر کرد.
احمدی تاکید کرد: به عنوان مثال خیلی‌وقت‌ها انتقاداتی را نسبت به جوایز ادبی می‌شنویم و می‌بینیم اما واقعیت این است که مگر عمر جوایز ادبی ما نهایتا چندسال است؟ تاریخچه‌های جوایز ادبی را که بررسی می‌کردم متوجه شدم عمر جوایز ادبی خصوصی ما نهایتا ۱۰ سال است و یک دهه اصلا زمان کافی برای اینکه یک نهاد خودش را نشان بدهد، اشکالات و نواقص خود را پیدا و آن‌ها را برطرف کند؛ نیست. جوایز ادبی خصوصی ما از همان سال اول با مشکلات مالی، فشارهای متعدد و … مواجه‌اند و به همین دلیل اساسا انتقاداتی که نه تنها به این جوایز بلکه به کلیت فضای ادبیات و نشر ما و مثلا کیفیت کتاب‌ها وارد می‌کنند باید به کل جامعه وارد شود.
این نویسنده درنهایت شرایط ادبیات و نشر را همراه با تغییرات مثبت و رو به بهبودی خواند و گفت: اگر معدل کلی بگیرم بله شرایط چاپ و نشر کتاب در دوره ریاست‌جمهوری یازدهم بهتر شده است. در دولت قبل وقتی کتابی را برای گرفتن مجوز می‌فرستادیم هم طول مدت پاسخ‌گویی مشخص نبود و هم ایرادات و اصلاحاتی که مطرح می‌شد به قدری زیاد بود که چیزی از کتاب باقی نمی‌ماند.
او مشخصا با اشاره به رویه صدور مجوزهای انتشار کتاب‌ها متذکر شد: این دوره شرایط مجوزها واقعا بهتر شده است ولی هنوز هم مسئله اعمال سلیقه ممیزها وجود دارد و یک ممیز از کتابی ایرادات عجیب و غریب می‌گیرد ولی همان کتاب به دست فرد دیگر به راحتی پذیرفته می‌شوند. این موارد به نظرم از نواقص و ضعف مدیریت‌های فرهنگی ما است. یا به عنوان مثال همیشه در نمایشگاه شاهد هستیم لیستی به ناشران داده می‌شود که برخی از کتاب‌های مجوز گرفته‌شان امکان عرضه در نمایشگاه کتاب را ندارند. جالب‌تر اینجاست که این کتاب‌ها برگزیده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی یا جایزه جلال آل‌احمد می‌شوند. این تناقض‌ها باعث می‌شود که هیچ آدمی به پاسخی درباره رویه‌های مدیریتی کشور نشود و هرچقدر هم کاراگاه خوبی باشی بازهم نمی‌توانی این معمای متناقض را حل کنی.
احمدی در پایان تاکید کرد: با وجود بهتر شدن شرایط نسبت به دوره‌های قبل هنوز هم از این قبیل شلختگی‌ها شاهد هستیم و بهتر است که برای عمق بخشیدن به اقدامات خوب در حوزه فرهنگ فکری هم برای این مسائل بشود.
فرشته احمدی با مجموعه داستان‌های هیولاها و کتاب‌های «گرمازدگی» «سارای همه»، «جنگل پنیر» و «پری فراموشی» در سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران حضور دارد.
ایلنا