این مقاله را به اشتراک بگذارید
روایت یک عمر نویسندگی
به گزارش مدومه به نقل از ایبنا، علی اشرف درویشیان نویسندهٔ ایرانی ۴آبان در ۷۶سالگی درگذشت. درویشیان نویسنده‌ای بود که نسبت به مسائل اجتماعی حساسیت ویژه‌ای داشت. وی برخی از نوشته‌های خود را پیش از انقلاب اسلامی با نام مستعار «لطیف تلخستانی» منتشر می‌کرد. از این نویسنده، رمان‌ها، مجموعه داستانهای کوتاه و آثار پژوهشی بسیاری نظیر «خاطرات صفرخان»، «آبشوران»، «بیستون»، «رنگینه»، «روزنامه دیواری مدرسه ما» و «سلول ۱۸» منتشر شده است.
علی اشرف درویشیان پیش از انقلاب از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ به دلیل فعالیت‌های سیاسی چندین بار دستگیر و روانه زندان و به سبب نوشتن کتاب «از این ولایت» ممنوع القلم شد. در پی این موضوع وی از شغل معلمی منفصل و از دانشگاه اخراج شد. درویشیان کتاب‌های «فصل نان» و «رنگینه» را در زندان به رشته تحریر درآورد و در بسیاری از آثارش از جمله در "آبشوران"، "سال‌های ابری"، "فصل نان" و "همراه آهنگهای بابام" به زندگی خودش و سختی‌های آن سالها پرداخته است.
" سلول ۱۸" و "سال‌های ابری" از رمان‌های مهم علیاشرف درویشیان هستند. رمان "سلول ۱۸" اولین بار در سال ۱۳۵۸ توسط انتشارات نگاه به چاپ رسید سپس در سال ۱۳۸۱ در نشر آتنا انتشار یافت. این رمان در سال ۱۳۷۸ توسط نشر گردون در برلین نیز منتشر شده است. سرانجام در سال ۱۳۹۵ انتشارات نگاه یکبار دیگر رمان "سلول ۱۸" را تجدید چاپ کرد.
رمان چهار جلدی "سال‌های ابری" برای اولین بار در سال ۱۳۷۰ توسط نشر اسپرک به چاپ رسید. این رمان در دو مجلد توسط نشر چشمه در سال ۱۳۷۹ مجددا انتشار یافت و تا سال ۱۳۹۶ به چاپ نهم رسید.
مجموعه داستان "از این ولایت" اولین‌بار توسط نشرهای صدای معاصر و شبگیر در سال ۱۳۵۲ انتشار یافت و سپس توسط نشر چشمه بازنشر و چاپ پنجم آن در سال ۱۳۹۵ راهی بازار کتاب شد.
مجموعه داستان" از ن‍دارد تا دارا" اولین بار توسط نشر س‍ه‍ن‍د و نشر آنزان در سال ۱۳۵۷ به چاپ رسید و سپس توسط نشر اشاره، بازنشر و تا سال ۱۳۸۹ به چاپ پنجم رسید.
"آبشوران" (با نام لطیف تلخستانی)، اولین بار در انتشارات شبگیر در سال ۱۳۵۴ منتشر و سپس از سوی نشرهای جاویدان در سال ۱۳۵۵، نشر یارمحمد در سال ۱۳۵۸ ، انتشارات کاروان به سال ۱۳۸۳ بازنشر و در نهایت توسط نشر چشمه منتشر شد که تا سال ۱۳۹۵ به چاپ ششم رسید.
مجموعه داستان "دُرشتی" اولین بار توسط نشر چشمه در سال ۱۳۷۳ منتشر و سپس در سال ۱۳۷۷ تجدید چاپ شد که تا بهار ۱۳۸۵ به چاپ چهارم رسید و چاپ ششم آن در سال ۱۳۹۴ منتشر شد. مجموعه داستانی به نام "شب آبستن است" نیز از درویشیان در سوئد در سال ۱۹۹۸ به چاپ رسیده است.
مجموعه شعر "همراه آهنگهای بابام" اولین بار توسط انتشارات شباهنگ در سال ۱۳۵۳ منتشرشد. سپس در سال ۱۳۶۹در تبریز توسط انتشارات خنیا و پس از آن در نشر چشمه منتشر شد که تا سال ۱۳۸۸ به چاپ سوم رسید.
مجموعه ای تحت عنوان "چهار کتاب": (از این ولایت، آبشوران، فصل نان، همراه آهنگهای بابام)، توسط نشر ت‍اخ در سال ۱۳۷۸ در تویسرکان منتشر شد. ناشر کتاب "داستانهای ت‍ازه داغ" نیزنشر چشمه است. مجموعه داستان "فصل نان" اولین‌بار توسط نشر شباهنگ در سال ۱۳۵۷، سپس در سال ۱۳۸۳ در نشر کاروان و از آن پس در نشر چشمه منتشر شد و تا سال ۱۳۹۶ به چاپ ششم رسید.
درویشیان همچنین مجموعه‌ای از داستانهای نویسندگان معاصر کُرد، ترجمه کرده که نشر چشمه آن را در سال ۱۳۸۴ منتشر کرد.
درویشیان در زمینه ادبیات کودکان و نوجوانان نیز آثاری دارد. این آثار عبارتند از: "روزنامه دیواری مدرسه ما" نشر شبگیر در سال ۱۳۵۷، "کی برمی‌گردی داداش جان؟" نشر یارمحمد، سال ۱۳۵۷،"آتش در کتابخانه بچه‌ها" نشر یارمحمد ۱۳۵۸، "گل طلا و کلاش قرمز"نشر شبگیر۱۳۵۷، "ابر سیاه هزار چشم" نشر شبگیر۱۳۵۷ و "رنگینه قصه برای کودکان" انتشارات نگاه، ۱۳۵۳٫
مجموعه شعر"ق‍ص‍ه‌ه‍ای آن سالها" توسط نشرهای مختلفی مانند (ابر سیاه هزار چشم: گل طلا و کلاش قرمز…) راهی بازار کتاب شد. سپس در سال ۱۳۸۴ توسط چشمه به چاپ رسید و تا سال ۱۳۹۵ سه بار تجدید چاپ شد.
از دیگر آثار مهم وی به مجموعه شش جلدی "داستانهای محبوب من" می‌توان اشاره کرد که از دهه چهل تا هفتاد گردآوری شده و توسط نشر چشمه در سال ۱۳۸۰ منتشر شده است.
آثار پژوهشی نظیر افسانهها و متلهای کردی، واژه‌نامه گویش کرمانشاهی و مجموعه ۲۰ جلدی فرهنگ افسانه‌ای ایران (باهمکاری رضا خندان) نیز از جمله فعالیت‌های این نویسنده متولد کرمانشاه است.
دیگر آثار درویشیان عبارتند از: کتاب "بیستون" نشر شباهنگ ۱۳۵۷، "چ‍ون و چرا" (مقاله، نقد، گفتگو، سخنرانی) نشر اشاره ۱۳۸۸، "دانه و پیمانه" (مجموعهٔ نقد و بررسی رمان و داستان کوتاه) نشرچشمه ۱۳۹۳ ، "خاطرات صفرخان" (س‍ی و دو سال م‍ق‍اوم‍ت در زن‍دان‌ه‍ای ش‍اه)، گفتگوی علیاشرف درویشیان با ص‍ف‍ر ق‍ه‍رم‍ان‍ی‍ان، که در سال ۱۳۷۸ در نشر چشمه منتشر شد و تا سال ۱۳۹۵ به چاپ هشتم رسید، افسانهها و متلهای کردی( قصه‌ها و متل‌ها، نمایش‌ها و بازی‌های عامیانه ایرانی) ۲ جلد دری‍ک مجلد در نشر چشمه که تا سال ۱۳۸۶ به چاپ پنجم رسید.
کتاب" جنگ به روایت بچه ها" سال ۱۳۶۰ در نشر ققنوس به چاپ رسید و سپس نشر موغام تبریز آن را بازنشر کرد و در سال ۱۳۹۴ به چاپ دوم رسید. " فرهنگ کردی کرمانشاهی (کردی – ف‍ارس‍ی)" نشر س‍ه‍ن‍د ۱۳۷۵ ، این فرهنگ توسط نشر آنزان در سال ۱۳۸۲ بازنشر شد. کتاب" مقالات" نشر شباهنگ ۱۳۵۷، کتاب " صمد ج‍اودانه شد" در سازمان چاپ و نشر کتاب، انتشارات توپ در ۱۳۵۲ منتشر شد، این کتاب توسط نشر شباهنگ بازنشر و در سال ۱۳۵۶ به چاپ چهارم رسید. کتاب" یادمان صمد بهرنگی" نشر کتاب‌وفرهنگ در سال 1379 منتشر شد، که این کتاب در سال ۱۳۹۵ توسط نشر موغام تبریز بازنشر شد.
علی اشرف درویشیان دارای دو اثر منتشر نشده به نام‌های "عقاید و رسوم مردم کرمانشاه" و رمان "همیشه مادر" است.
از علی اشرف درویشیان بارها و بارها در جشنواره های مختلف ادبی تقدیر به عمل آمده است. در دهمین دوره جایزه ادبی هوشنگ گلشیری، از وی به عنوان داستان‌نویس پیشکسوت ایران و برای «تعهد بی‌چون و چرا به آزادی بیان و در امان نگاه داشتنِ حریم قلم از دستبردِ قدرت» و «تصویر صادقانه‌ای که از گذر دردناک جامعه‌ای روستایی به جامعه‌ای شهری به دست داده»، تقدیر به‌عمل آمد.
در سال ۱۳۸۶، هشتمین دورهٔ جایزهٔ ادبی مهرگان جایزهٔ «یک عمر تلاش در عرصه نوشتن» را برای مجموعه آثار علیاشرف درویشیان با تأکید بر رمان "سال‌های ابری" به وی اهدا کرد.