این مقاله را به اشتراک بگذارید
یادنامه بزرگان سفر کرده اهل ادب
نگاهی به کتاب «یاد بزرگ علوی» و «یاد سیدمحمدعلی جمالزاده» اثر علی دهباشی
مانی ارجمند
وقتی سخن از انتشار یادنامه یا شناختنامه و از این قسم کتاب‌ها که حاصل گرد آمدن نوشته‌هایی در معرفی و نقد چهره‌های صاحب نام در فرهنگ و ادب این دیار به میان می‌آید بی‌گمان نام علی دهباشی با توجه به وسعت قدمت آثاری که در این زمینه منتشر ساخته بی‌رقیب به نظر می‌رسد. در چهار دهه گذشته حضور دهباشی بیش از هر محقق و پژوهشگری که دستی در کار مطبوعاتی نیز دارد، پر رنگ و محسوس بوده است.
دهباشی اهل حضور است و دایره وسیعی از ارتباط و دوستی‌ها که از نسل‌های نخست پژوهشگران، منتقدان، شاعران و داستان‌نویسان ایرانی آغاز می‌شود و تا زمان حال پیش می‌آید.
این رابطه و آشنایی، همیشه آرشیو او را غنی و پر بار ساخته است. البته در این میان نباید از عظمت کار او در انتشار کلک، بخارا و … گذشت که هر یک از آنها به مثابه جنگی پر مایه و یا ارج‌نامه‌ای پر و پیمان در رابطه با فرهنگ و ادب و تاریخ این سرزمین و چهره‌های شاخص آن دارند، منتشر شده و به دست علاقمندان رسیده است. کاری خستگی‌ناپذیر که دهه‌هاست ادامه دارد و امیدواریم همچنان نیز ادامه‌دار باشد.
نشر ثالث اخیرا چاپ تازه‌ای از دو یادنامه ارزنده و پرباری که سال‌ها پیش به همت علی دهباشی منتشر ساخته بود به بازار نشر فرستاده است. «یاد محمدعلی جمالزاده» و «یاد بزرگ علوی» دو کتاب ارزنده و پر بار به قلم علی دهباشی است که با سروشکلی تازه و چاپی نفیس پشت ویترین کتابفروشی‌ها قرار گرفته‌اند. کتاب‌هایی که منابع سودمند و پر بار برای شناختن دو تن از مهمترین نویسندگان نسل اول داستان‌نویسی در ایران محسوب می‌شوند.
حسن کار دهباشی در تدارک دیدن چنین یادنامه‌ای نه فقط تسلط و احاطه او به فضای فرهنگ و ادب معاصر که دسترسی به آرشیو کامل و مهمتر از آن داشتن آشنایی و دوستی با هر دوی این نویسنگان است. دهباشی در سال آخر عمر چوبک و بزرگ علوی علاوه بر ارتباط از طریق نامه‌نگاری، دیدارهای نیز با آنها داشته است که تنها موجب آشنایی او از نزدیک با اوضاع و احوال و زندگی این نویسندگان بود و همچنین امکان دسترسی به پاره‌ای از نامهها و اسناد و دیگر نتایج که هر پژوهشگری به راحتی امکان دسترسی به آنها را ندارد برخوردار بود. این ویژگی‌ها نه تنها در نامه‌های منتشر شده در کتاب بلکه در یادداشت‌ها و خاطراتی که دوستان و نزدیکان محمدعلی جمالزاده یا بزرگ علوی گرفته شده نیز دیده می‌شود.
هر دو کتاب از قریب به شصت بخش تشکیل شده‌اند. بخش‌هایی که در قالب مطالبی متنوع درباره زندگی و آثار آنها یا به قلم خود آنها تشکیل شده‌اند. گفتگو‌ها، نامهها، کتابشناسی، سال نمای زندگی، نقد آثار و … از جمله مطالب خواندنی این دو کتاب ارزنده محسوب می‌شوند که جای آنها نباید در کتابخانه علاقمندان ادبیات معاصر ایران خالی باشد.
****
«یاد سیدمحمدعلی جمالزده»
نویسنده: علی دهباشی
ناشر: ثالث؛ چاپ اول ۱۳۹۶
قیمت: ۵۵۰۰۰ تومان
«یاد بزرگ علوی»
نویسنده: علی دهباشی
ناشر: ثالث؛ چاپ اول ۱۳۹۶
قیمت: ۶۰۰۰۰ تومان