این مقاله را به اشتراک بگذارید
تجربه شنیدن رمانی عاشقانه که پیش رویتان رخ می‌دهد
نگاهی به کتاب صوتی «من پیش از تو» اثر جوجو مویز / ترجمه‌ی مریم مفتاحی
رضا نادری
اگر تا به حال مخاطب کتاب‌های گویا و نسخه‌های صوتی آثار داستانی بوده باشید، احتمالا تصوری مونوفونیک و تک صدایی از قصه‌ای دارید که در آن صرفا متنِ مکتوب آن روایت می‌شود. اما اکنون سخن از رمان عاشقانه‌ی پرفروشی از نویسنده بنام بریتانیایی، یعنی جوجو مویز است که با همکاری آوانامه و نشر آموت منتشر شده است. کتاب گویایی که با همکاری ۲۵ گوینده تدوین شده است، و کافی است مخاطب آن باشید تا متوجه شوید روی نسخه صوتی اثر تا چه میزان کار شده است. اما بهتر است پیش از آن که وارد چند و چونِ این نسخه صوتی از رمان «من پیش از تو» شویم، بگوییم داریم از چه کتابی، و چه نویسنده‌ای حرف می‌زنیم.
«من پیش از تو» اثر جوجو مویز یکی از آثار پرفروش نویسنده و از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز است که اول بار در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. انتشار این کتاب در ایران مصادف است با سال ۱۳۹۵ که با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد.
جوجو مویز نویسنده ۴۸ ساله بریتانیایی، اکنون یکی از مهم‌ترین عاشقانه‌نویس‌های کشورش است. او این کار را از سال ۲۰۰۲ آغاز کرد و به سرعت آثارش به فهرست پرفروش‌ترین آثار عاشقانه راه پیدا کرد. جوجو مویز تاکنون دو بار برنده جایزه سال رمان عاشقانه شده و آثارش به بیشتر از ۱۰ زبان ترجمه شده است.
نسخه صوتی این کتاب که به تازگی منتشر شده است بر مبنای ترجمه مریم مفتاحی (چاپ انتشارات آموت) و با صدای مریم پاک ذات و گروهی کثیر از گویندگان تولید شده است. این گروه گویندگان با اجرایی چند صدایی در به تصویر درآمدن رمان مویز کمک موثری کردند، به گونه‌ای که مخاطب احساس می‌کند وقایع داستان درست کنار گوشش رخ می‌دهد. بر اساس این رمانِ جوجو مویز فیلمی به کارگردانی تیا شروک، با بازی بازیگرانی نظیر امیلیا کلارک و سم کلفلین در سال ۲۰۱۶ اکران شد، تا بسیاری از مخاطبان کتاب مخاطب نسخه تصویری آن نیز باشند. باید گفت نسخه صوتی این کتاب هم به شکلی تهیه شده است که شنوندگانِ اثر گویی بینندگان آن هم هستند. تمام شخصیت‌های داستان با صدایی مشخص، لحنی نمایشی و زنده داستان را اجرا می‌کنند تا ما با صحنه‌های شفافی از رمان «من پیش از تو» رو به رو شویم. کافی است لوح این کتاب گویا را در دستگاه پخش ماشین شخصی یا در خانه‌تان اجرا کنید تا از همان بدو امر به ماهیت چندصدایی و تصویری آن پی ببرید.
قصه‌ی «من پیش از تو» داستان عاشقانه پرکشش شخصیتی است به نام لوییزا. لوییزا کلارک دختری است در خانواده‌ای تقریبا فقیر که دغدغه کار و پول دارد. او به تازگی از کافه‌ای که خیلی دوستش داشته بیکار شده است و اکنون دنبال کاری است تا بتواند به خانواده‌اش کمک کند. او از طرفی می‌خواهد به خودش ثابت کند که آدم پخمه‌ای نیست و صلاحیت آن را دارد که به او به عنوان یک فرد توانمند نگاه کنند. او سرانجام بعد از تلاش‌های بسیار کاری در خانه‌ی ویل ترینر، مردی ثروتمند و البته معلول به دست می‌آورد. او پرستار مردی می‌شود که ارتباط گرفتن با او سخت است. مردی که می‌خواهد به زندگی‌اش پایان دهد و امیدی به آینده ندارد. قصه‌ی عاشقانه‌ی مویز در چنین اتمسفری شکل می‌گیرد. اگر بخواهیم بگوییم این داستان فرجامی ناخوشایند یا خوشایند دارد، اصلِ داستان را برای شما لوث کرده‌ایم اما می‌توانیم این قول را بدهیم که با پایان نامنتظره‌ای در این کتاب مواجه می‌شوید. می‌شود این طور گفت که قرار نیست همه‌ی قصه‌های عاشقانه‌ای پایانی یکسان داشته باشند.
عشق لوییزا و ویل، عشقی عجیب با فراز و فرودهای بسیار است که در نسخه صوتی کتاب شکل دیگری به خودش گرفته. در کتاب گویا «من پیش از تو» همه چیز به شکلی کُند و آهسته اما جذاب روایت می‌شود. این خصیصه موجب شده وجه پرتعلیق اثر افزایش پیدا کند و مخاطب دائم از خودش بپرسد بعد چه می‌شود؟ پایان رابطه لوییزا و ویل چه خواهد شد؟ پدر بیکار لوییزا چگونه صاحب کار می‌شود؟ یا آینده اوضاع مالی این خانواده چه می‌شود؟
از طرفی دوست دارید زودتر پاسخ این سوالات را دریابید و از طرفی نمی‌توانید لذت شنیدن چنین داستانی را وانهید. روایت غالب داستان که با صدای دختری معصوم و با آزرم شنیده می‌شود چنان در شنونده احساس همدلی و همذات پنداری برمی‌انگیزد که گام به گام احساسات و رفتار او را دنبال می‌کند. این ویژگی باعث شده است مخاطب احتمالی اثر بتواند خودش را جای شخصیت اصلی داستان، یعنی لوییزا بگذارد. کاراکترهای دیگر «من پیش از تو» هر یک به نوبه‌ی خود تاثیر مستقیم و غیر مستقیمی روی زندگی لوییزا می‌گذارند. صداهای بهره گرفته شده در این کتابِ گویا موجب شده شخصیت‌ها از کالبد کلمات بیرون بیایند و به آدم‌هایی واقعی تبدیل شوند. نسخه‌ی صوتی این رمان عاشقانه‌ی جوجو مویز دست کمی از یک نسخه‌ی تصویری ندارد. اجرای نمایشی «من پیش از تو» در ارائه این رمان مویز کمک شایانی کرده است، آن قدر که می‌توان گفت در نهایت امر؛ خروجی کار، محصولی کاملا جذاب – حتی جذاب‌تر از متن مکتوب آن- شده است.
به نقل از الف کتاب
****
«من پیش از تو»
نویسنده: جوجو مویز
مترجم: مریم مفتاحی
با صدای مریم پاک ذات و گروهی از گویندگان
ناشر: شرکت آوانامه
۱۷ساعت و ۱۷دقیقه؛ ۲۰۰۰۰ تومان