آیا می توان داستاننویسی را آموزش داد؟
پاسخگویی به این سئوال دشوار است؛ مگر اینکه تنها به گونه‌ای کلی و نظری در ارتباط با مقوله داستاننویسی به بحث پرداخت و به نقل و نقد آراء موافق و مخالف در این زمینه، بسنده کرد.
در اینجا اما، سر آن نیست تا بدین سئوال، جوابی درخور- یا اصلاً…
درست است که مرسوم نیست کسی به نقد مجله بپردارد، اما اجاره بدهید این بار خلاف عادت نقد که نه، یادداشت کوتاهی داشته باشیم در مورد «ویژهنامه داستان همشهری» که زیر مجموعه خردنامه و در گروه مجلات همشهری منتشر میشود، آن هم در قطع کتاب، که خب بهانه بهتر ازاین؟ در قطع کتاب است، نوشتن…
ماجرا از اینجا آغاز شد: سیمین دانشور در اوایل دهه هشتاد خبر از نوشتن رمانی داد که قرار بود بخش سوم از سهگانه «سرگردانی» او باشد، کتاب اول با «جزیره سرگردانی» در اوایل دهه هفتاد منتشر شد و چند سال بعد جلد دوم آن «ساربان سرگردان» به بازار آمد و حالا هم نوبت به جلد…
در فضای رمان نویسی امروز«شب ممکن» را می توان اثری متفاوت به حساب آورد . رمانی که که از منظری نسبی اندیشانه نوشته شده و به نظر حرفهای زیادی هم برای گفتن دارد و از منظر تکنیک رمان نویسی هم می خواهد تجربه ای جدید را به نمایش بگذارد. از همین…
درباره کیفیت و میزان تاثیرگذاری کلاسها و کارگاههای داستاننویسی، نظرات گوناگون و گاه ضد و نقیضی را شاهد هستیم، برخی خروجی آن را چشگیر دانسته و حتی رونق نسبی داستاننویسی در این سالها را نیز تا حدودی حاصل این مسئله میدانند، و برخی نیز برعکس آن را یکنوع دلخوشکنک برای برخی علاقمندان کم اطلاع و…
بالاخره امسال حق به حق‌دار رسید و ماریو وارگاس یوسا (نویسندة پرویی) که آثار سیاسی‌اش عمیقاَ و آشکارا خطرات قدرت و فساد در آمریکای لاتین را به چالش کشیده، جایزة نوبل را برد.
نوبل ادبیات سال 2010، بنابر بیانیة نمایندة آکادمی سوئد، به خاطر «موشکافی در ساختار قدرت و تصویر نافذ وی از مقاومت، پیروزی…
سال بلو در میان علاقمندان ادبیات داستانی در ایران چهره ای کاملا آشناست، مخصوصا با کتاب « دم را دریاب» که قریب به نیم قرن از اولین ترجمه آن به زبان فارسی که توسط «انتشارات نیل» چاپ شد، می گذرد. خوشبختانه در طول دو دهه گذشته مترجمان مختلفی به سراغ آثار او رفته اند و…
از ديرباز رسم بر اين بوده كه هرگاه جنگي در ميگرفته، گروهي را مسئول ثبت و ضبط آن ميساختند، ثبتي كه اغلب از كيفيتي مكتوب برخوردار بود تا يادگاري باشد براي آيندگان كه بدانند در آن جنگ چه گذشته. امروز اما شيوههاي آن متفاوت است از عكس و فيلم گرفته تا همان شكل قديمي مكتوب…
در گستره ادبیات معاصر فارسی و به خصوص در حوزه ادب داستانی، « زمانی برای پنهان شدن » رمانی کوتاهی است که نمیتوان نسبت به آن بی اعتنا بود. کتاب از یک درآمد و هشت فصل تشکیل شده و دقیقا 104 صفحه چاپی را دربر می گیرد. راوی ــ و در اینجا مشخصا و موکدا…
قريب به يكصد سال پيش زماني كه نويسندگان ايراني با آميختن شگردهاي رماننويسي اروپايي با سنتهاي داستانگويي در ادبيات كلاسيك ايران، شروع به نوشتن رمانهاي فارسي كردند، تا چند دهه هنوز هيچ تصوري از آثار عامهپسند يا آثاري براي مخاطب خاص نداشتند. در آن سالها اغلب به رمان به عنوان اثري براي تذهيب اخلاق عمومي،…
در بخش نخست اين مقالهي خواندني به قياس ويژگيهاي شخصي و ذهني هدايت و جمالزاده پرداخته شد، در بخش پاياني آن نيز م.ف.فرزانه به نگاهي جزيينگر و موشكافانه به نگاه جمالزاده نسبت به هدايت و همچنين احساس و تصوري كه نسبت به او داشته ميپردازد. در اين زمينه نيز علاوه بر اسناد و مدارك دست…
در بخش بازخواني داستان ميكوشيم در كنار داستانهاي نويسندگان مطرح، به ويژه از نوع ايرانياش، عنايت خاصي هم به نويسندگاني داشته باشيم كه كمتر شناخته شده و يا مهجور ماندهاند، نويسندگاني كه در يك دورهي كوتاه و يا بلند زماني داستانهايي را منتشر كردهاند و بعدها نيز از ياد رفتهاند، و متاسفانه نسل جوان امروز…
سمساري يا بازار سياه كتاب/
بازار سياه كتاب برخلاف تصور برخي الزاما بازار فروش كتابهاي دست دوم نيست. مغازه‌هاي فروش كتابهاي دست دوم، از يك منظر حكم سمساري را دارند براي بازار كتاب. باتوجه به وجهه فرهنگي كتاب شايد چنين عنواني چندان خوشايند به‌نظر نرسد؛ اما مشابهت‌ها در اين ميان كم نيست. وقتي جاي فروشنده…
م.ف.فرزانه
دربارهي جمالزاده و هدايت دو نام آشناي تاريخ ادبيات معاصر، بسيار نوشته شده، اما مقاله حاضر كه به رابطه اين دو چهره شاخص ميپردازد، از آن جهت حايز اهميت و تازگيست كه توسط كسي نوشته شده كه خود در جواني با هدايت از نزديك حشر و نشر داشته و اوضاع و احول جمال زاده…
در حوزهي ادبيات روزهاي خبر سازي را پشت سر گذاشتهايم، صرف نظر از ماجراي جايزهي نوبل ادبيات كه به يوسا رسيد، و با توجه به جهتگيريهاي متقابل داخلي عدهاي آن را حق مسلم او دانسته و برخي هم دستاورد نوكري امپرياليسم و تاختن به دولتها امريكاي لاتين. مهمترين اتفاقات داخلي ادبيات يكي لغو مجوز «شاخ»…
رمان «نگران نباش» نوشته مهسا محبعلی در طول یکسال به چاپ پنجم رسید و در طول همین مدت نیز توانست نگاه منتقدان را به خود جلب کند. داوران دهمین دوره جایزه منتقدان و مطبوعات آن را بهعنوان بهترین رمان سال 1387 برگزیدند و همین نکته شاید بهانهای باشد برای خیلیها تا دوبارهخوانی این اثر را…
نوشتن تعدادي از بهترن رمانها و داستانهاي كوتاه تاريخ ادبيات داستاني، از همينگوي چهرهاي يگانه ساخته است كه بيشك حرفهاي گفتني بسياري براي علاقمندان ادبيات داستاني ميتواند داشته باشد، حرفهايي كه در عين جذابيت آموزنده نيز هست، همچوم كلاس درسي كه استادش از بزرگترين نويسندگان دنياست. تاكنون دو قسمت از اين گفتگوي طولاني با همبنگوي…
مدخل:
خوشبختانه از دو قسمت قبل اين پاورقي با استقبال بسيار خوبي همراه شد، استقبالي كه البته بيش از هرچيز به دليل كمك دوستاني بود كه با اين حركت همراهي كرده و آن را لينك دادند. درواقع اين كاري كه براي ايجاد يك همدلي و دوستي مشترك ميان ساكنان اين دهكدهي مجازيست تا اندازهاي به…
در گام نخست، به ريشهيابي واژهي رمان و معادلهاي آن در زبانهاي انگليسي و غير انگليسي پرداختيم، در اين گام پيش از پرداختن به تعاريف رمان، از آنجاكه در دورههاي زماني گوناگون، رمان مصاديق متفاوتي داشته، جا دارد به تبار شناسي آن نيز توجهي داشته باشيم. به بيان سادهتر ميخواهيم مروري به گذشته داشته باشيم…
در دنياي امروز جاي نويسندگاني در قد و قامت همينگوي به شدت خاليست، از همين رو شايد به ندرت نويسندهاي را در اين سالها بتوان پيدا كرد كه حرفهايي خواندني و در خور اعتنا- آنهم با بياني به غايت ساده همچون حرفهاي همينگوي در گفتگوي حاضر- درباره نويسندگي و فن نوشتن بيان كند. گفتگويي كه…
آن دسته از بچههاي اهل كتابي كه دوران كودكي و نوجوانيشان مصادف بود با سالهاي آغازين دهه چهل و يا دو دهه بعد از آن، احتمالا نه تنها كتابهاي طلايي را بهخوبي به ياد دارند، بلكه خاطره دمخور بودن با اين كتابهاي دوست داشتني و جذاب، حالا جزو يادبودهاي نوستالژيك آنها از روزگار كودكي به…
جين فرانکو در کتاب «فرهنگ نو آمريکاي لاتين» مي‌نويسد: «پدرو پارامو نشانه و مظهر مکزيکي است که امروزه از آن نشاني نيست و تنها در خاطره‌ها باقي مانده است. راوي داستان، يکي از فرزندان بي‌شمار پدرو پارامو (که به تعبيري همه مردم مکزيک فرزندان وي‌اند) در جستوجوي پدر به دهکده کومالا مي‌رود اما در آنجا…
مدخل-
اين نوشته درباره نويسندهايست كه انتشار رمان لات به قلم او در سال 1326، با استقبال نسبي همراه شد. مطالبي كه در تحسين اين رمان و البته رويكرد انتقادي و اجتماعي نويسنده درمطبوعات آن روزگار منتشر شد، شهرتي نسبي را نيز براي قاسم لاربن، نويسنده اين رمان به همراه آورد، اما اين شهرت تداوم…
داستان چاپ و دایر شدن نخستین چاپخانهها در ایران نیز حکایتی شنیدنی دارد. نخستینبار ظاهرا فرقهای از کرملیهای ارامنه در 1638 میلادی بودند که دستگاه چاپی برای خودشان در جلفای اصفهان دستوپا کردند و کتاب «زبور داوود» را بهزبان و خط ارمنی در بیش از پانصد صفحه منتشر کردند. چنین امکانی برای اقلیت ارامنه آن…
ارنست همينگوي بي نياز از معرفيست، يكي از بزرگترين نويسندگان قرن بيستم امريكا و جهان كه مطلب حاضر متن كامل يكي از بهترين و معروفترين گفتگوهاي اوست، گفتگويي كه در آن همينگوي درباره پروسهي نوشتن، نويسندگي، شگردهاي كارش و بسياري نكات جذاب و مهم در اين حوزه سخن ميگويد. گفتگويي كه براي علاقمندان ادبيات داستاني…
وقتی روی جلد کتاب «آویشن قشنگ نیست» اثر حامد اسماعیلیون و درست زیر عنوان کتاب، نوشته شده «مجموعه داستان»؛ وقتی جایزه هوشنگ گلشیری عنوان بهترین مجموعه داستان سال 1387 را به «آویشن قشنگ نیست» می‌دهد، دیگر بحث بر سر اینکه کتاب کوچک 47 صفحه‌ای اسماعیلیون مجموعه داستان است یا رمان یا داستان بلند، کمی مکرر…
خواندن نامههاي عاشقانه ساعدي يك فرصت استثناييست، نه فقط بهخاطر آنكه چهرهاي تازه از «ساعديعاشق» به ما نشان ميدهد، كسي كه از قضا داستانهايش، بيش از آنكه عاشقانه باشند، داراي مايههاي سياسي و اجتماعي هستند و هيچگاه بدين صفت بازتاب دهندهي وجهه پررنگ و پنهان زندگي او كه حالا بر ما آشكارشده، نبودهاند. ساعدي آنجا…
1-
هرچند كه پيش بينياش از چند ماه پيش نه تنها دشوار نبود- كه لااقل در اين زمينه بديهي بود- اما جايزهي نوبل امسال هم بهدست صاحبش رسيد و باز هم سر ما بيكلاه ماند و حسرت نوبل ادبيات بردلمان. آنوفت ها كه آدمش را داشتيم، كسي كه از خيلي نوبل گرفتهها، يك سرو گردن…
قبل از شروع بايد بگويم كه غرض از نوشتن اين مطلب، نه نقد سياستهاي وزارت ارشاد است و نه رد ضرورت مميزي؛ كه در اولي فاقد دانش و استعدادم و دومي را هم براي اين كه عرف جامعه خدشهدار نشود، ناگزير ميپذيرم و البته در همهي ممالك هم وجود دادد. به هر حال هركس با…
آيا شما علاقمند به ادبيات داستاني هستيد؟ آيا شما در طول روز زماني را به خواندن رمان اختصاص ميدهيد؟ آيا شما ميخواهيد از شيوهها و شگردهاي داستاننويسي آگاه شويد؟ اگر اينطور است و هنوز با تعاريف، عناصر، ويژگيها و مترو معيارهايي ارزشگذاري يك اثر داستاني آشنايي نداريد، جايي نرويد! درست آمدهايد اينجا همانجاييست كه پاسخ…