ماریو بارگاسیوسا از نامداران جهان ادبیات مدرن آمریکای لاتین در مقدمهای که بر نمایشنامهی “دوشیزه خانم تاکنا” نوشته (1891) تئوری خود را در هنر داستاننویسی تشریح میکند. این نوشته همان اندازه در شناخت شخصیت ادبی یوسا مهم است که در هنر داستاننویسی خواندنی است. “دوشیزه خانم تاکنا” ترجمهی آزاده آل احمد (از متن اسپانیولی) توسط…
روابط سیاسی و نظامی فرانسه و انگلستان در پایان قرن هجدهم بسیار پرتنش بود. علی رغم این خصومت، بده بستان ادبی ادامه داشت، به ویژه پس از صادرات انبوه رمان گوتیک انگلیسی به آن سوی آبراههی مانش، حتی شکوفا هم شد. این نوع ادبی قریب پنجاه سال، تا 1830 یا حدودا تا آن تاریخ، بازار…
این نامهها از کتاب«نامههای اسکاروایلد»انتخاب شدهاند. اسکاروایلد این نامهها را در سالهای 1882 و 1883، و پس از سفر موفقیتآمیزش به آمریکا نوشته است. خطاب نامهها به دوستان و نزدیکان اوست. اسکاروایلد در این نامهها دربارهی نظریاتش راجع به زندگی و هنر و اثر هریک بر دیگری سخن میگوید.
نامهی اول 20 ژانویه 1882-به…
26 مارس 1977، پاریس
عصر دیروز در ایستگاه متروی"سوربابیلون"با سیاوش کسرایی و یک دوست دیگر ایرانی که تا آنموقع نمیشناختم (حامد فولادوند) در کافهی کوچکی قرار داشتیم. از آنجا رفتیم به دیدن"لویی آراگون"شاعر معروف فرانسوی. قرار ملاقات را فولادوند گرفته بود. در خانهی نسبتا بزرگی نزدیک کاخ نخستوزیری و در عین حال نزدیک به سفارت…
راوی و زاویهی دید از اساسیترین عناصر داستانی هستند. کلمهی داستان کوتاه در اکثر فرهنگها به معنی “روایت” و “تحکیه” هم به معنی “حکایت کردن” به کار رفته است. در ابتدا این اصطلاح در مقابل کلمهی فرانسوی رمان به کار میرفت که بهتدریج از هم جدا شدند و دو کلمهی جداگانه با مفاهیم جداگانه به…
سیمون دوبوار نیز هماننده دوست، همراه و عشق ازلی و ابدیاش ژان پلسارتر، فیلسوف، روشنفکر، فعال اجتماعی، داستاننویس و... بود؛ ترکیبی که اگر امروز کمی از مد افتاده باشد، اما در آن سالها روی بورس بود به اشکال مختلف میشد دید و اینکه یک فیلسوف ادبیات را بهعنوان ابزاری برای بسط فلسفه و دیدگاهش بکار…
دستم به نوشتن نمی‌رود. بدجوری کسل و دلزده شده‌ام. دلزده از همه چیز، به خصوص نوشتن. و حتی این یادداشت را که می‌نویسم با کمال دل‌زدگی است. گاهی فکر می‌کنم که اصلاً چرا باید بنویسم. چه کسی گفته است که این چند روز عمر را باید صرف نوشتن کنم. کمابیش همیشه…
عقاید یک دلقک [Ansichten Clowns] در 1963 منتشر شد. هانس اشنیر دلقک، تنها به اتاق خود در بن، پناه برده است و چند ساعت شکست‌های زندگی عاطفی و حرفه ایش را جمع بندی می کند تا بعد برود مانند گدایی بر پله های ایستگاه راهآهن بنشیند و بازگشت ماری، زن محبوبش را که از دست…
1)
پیش از نوشتن اولین کلمه، خوب فکر کنید که چه چیز، دربارهی چه، به چه منظور، برای چه کسی، و چه قدر میخواهید بنویسید.
نوشتن کار است. بیفایده نوشتن بیمعنی است. خیلی ها بیش از آنچه میخوانند، مینویسند، حیف زحمت، حیف وقت و حیف کاغذ!
از خودتان بپرسید آیا موضوعی که میخواهم بنویسم…
صحنه راهروی درازی است که اشخاص از طرف چپ وارد و از طرف راست خارج میشوند. در طرف راست دیوار، روبروی تماشاچیان، چند حفرهی گور مانند بطور سرپاکندهاند؛ بلندی این حفرهها هم قد یک آدم معمولی است.
در طرف چپ صحنه، دو مرد درشت هیکل، بفاصلهی دومتر از یکدیگر ایستادهاند. از جلوهر کدام زنحیری از…
ترجمهی منوچهر هزارخانی/
این عقیده که هنر؛ هنر است و نه نوعی تبلیغات سیاسی«عمدی»آیا به خودی خود در راه پیدایش جریانهای فرهنگی خاصی که انعکاس زمان خودند و به تقویت جریانهای سیاسی خاصی کمک میکنند؛ مانعی محسوب میشود؟ چنین به نظر نمیرسد. حتی به عکس بنظر میآید که این فکر؛ مسأله را به نحوی اصولیتر…
معرفی مجدد اشخاص مرده
نویسنده میتواند برای معرفی مجدد اشخاصی که سالها و حدود صد صفحه یا بیشتر از رمان ناپدید میشوند، از شیوه سریالهای قدیم استفاده کند.
در دهه ی 1920 قهرمان زن را همیشه به ریل راه آهن میبستند و قطار غول پیکری را نشان میدادند که به سرعت نزدیک میشود تا او…
تحلیل رمان صرفا تبیین، شناسائی و سنجش نقادانه و عقلانی روابط حاکم بر سازههای داستانی نیست. راهیابی به بطن اندیشههای نویسنده، کشف مسامحات لفظی و معنائی، و توجه بیش از حد به ساختار و قالب متن را نمیتوان تنها زمینههای تحلیل به حساب آورد. با یک رویهی ثابت و از پیش تعیین شده نیز نمیتوان…
کارکردهای گفتوگو برای آماده سازی:
برای آماده سازی اغلب از گفتوگو استفاده میکنند. شخصیتها معمولاً برای ایجاد ارتباط، بیان خویشتن و قانع کردن دیگران، حرف میزنند. به علاوه میتوانند نهال داستان و روابط احتمالی آینده را در عمل داستانی زمان حال بکارند.
مثال: دو قاتل مشغول صحبت اند: “انگار کولاک ناجوری راه افتاده. فکر میکنی جیمی…
نخستین و اساسیترین اصلی که باید بدانیم آن است که هدف داستانهای معمایی، همچون هر داستان و معمایی، تاریکی و تباهی نیست، بلکه روشنایی و آگاهی بخش است. داستان به قصد رسیدن به لحظهای نوشته میشود که خواننده به آگاهی میرسد و همه چیز را میفهمد. و لحظات آغازین داستان خواننده در آن سردرگم است…
آدمها: عروس. داماد.
[اتاق هشت گوشی با سقف گنبدی شکل که به یک هشتی قدیمی بیشتر شبیه است تا به یک اطاق. در سنگین و کهنهای با حلقهی فلزی بزرک که در دیوار مقابل کار گذاشتهاند.
اتاق پر است از خرتوپرت اشیاء کهنه و فرسوده که از اجداد داماد بارث رسیده است. گردوخاک حدود تمام اشیاء را…
نوشته زیر مطلبی ست سودمند که به شکلی موجز مهمترین مکاتب ادبی اروپا را به خوانندگان معرفی می کند، مطلبی که می تواند مدخل خوبی برای این بحث باشد.
شناسایی و تبیین ویژگی های مکاتب ادبی تحث مفصل و به ظاهر دشواری ست که گاه با عث می شود برخی از علاقمندان به ادبیات از…
گمان نمیبرم که هیچ نویسنده کارآزموده و شایسته ای هرگز، پس از دوره ی کار آموزی، واژه ی “سبک” را در مورد آثار خویش بکار برد. اگر چنین کند، چنان خودآگاه خواهد گشت که دیگر قادر بنوشتن نخواهد بود. ممکنست او-که بیگمان همچون من فردیست عادی-مسائل خاصی را در باره ی “سبک” درنظر بگیرد. مثلا…
به نظر میرسد که “شخصیت” یک یاز کم دردسرترین اصطلاحاتی است که در مطالعهی رمان با آن روبهرو میشویم. نامهای حقیقی در رمآنها مانند: تام جونز، آنا کارنینا، دیزی میلر، هاک فین، یوسارین، بسیار شبیه نامهای واقعیای هستند که در زندگی روزانه با آنها موجودیت فردی انسآنها را ترسیم و مشخص میکنیم. بااینحال با تأمل…
در همهی داستانها، فردی داستان را تعریف میکند. برای نمونه، اگرچه مارک تواین نویسندهی “ماجراهای هاکلبریفین” است اما داستان را خود شرح نداده بلکه هاک آن را بیان میکند. او داستان را اینگونه تعریف میکند:
اگر “ماجرای تام سایر” را هنوز نخوندید پس، از من هیچی نمیدونید. این موضوع اصلا مهم نیست. داستان را آقای مارک…
اغلب بر این باوریم که اوضاع و احوال ادبیات داستانی و ایضا بازار نشر در این سالها لااقل به لحاظ کمی، به مراتب بهتر از گذشته و بخصوص از دو دهه نخست پس از پیروزی انقلاب است. مشاهده نشانههای آن نیز دشوار نیست؛ کافیاست نگاهی بيندازيم به تنوع آثار منتشر شده، تعدد نویسندگان تازه، اقبال…
تیتر: دهنمکی پیشنهاد بازی آنجلینا جولی در فیلمش را نپذیرفت
بعد از رؤیت این تیتر در خبرگزاری فارس، مرغ خیال به پرواز درمیآید و یک شب بارانی را در ذهن مجسم میکند. در این شب بارانی آنجلینا جولی که دارد توی آشپزخانه برای خودش و برَد و بچهها ماکارونی درست میکند، ناگهان تلفن را برداشته…
27- استفاده از گفتگو برای آماده سازی
برای آماده سازی اغلب از گفتگو استفاده می کنند. شخصیتها معمولاً برای ایجاد ارتباط، بیان خویشتن و قانع کردن دیگران، حرف می زنند. به علاوه می توانند نهال داستان و روابط احتمالی آینده را در عمل داستانی زمان حال بکارند.
مثال: دو قاتل مشغول صحبت اند: «انگار کولاک…
حرفها و نقطه نظرات ابراهیم گلستان در سال های دور و نزدیک پر حاشیه و البته از سوی برخی با واکنش همراه بوده، مخصوصا در این چند سال اخیر و با انتشار گفتگوهایی طولانی با او (و از همه مهمتر در کتاب نوشتن با دوربین). صرف نظر از اینکه چقدر اظهار نظرهای صرح و بی…
انتشار نامههای خصوصی (دوستانه و یا عاشقانه) چهره های نامدار و کنجکاوی برانگیز دو سه دههای بیشتر نیست که در ایران دیده میشود؛ تازه نهم با کلی اگر و اما و البته اظهار نظرهای موافق و مخالف درباره این کار. این مسأله بیش از هرچیز ناشی از آن تعصبیست که همواره در کشور ما نسبت…
گفته شده هدایت شمع محفل جمعهای دوستانه بود، شحصیتی جذاب و به نوعی کاریزماتیک داشت چنانکه به هریک از پاتوقهایش قدم میگذاشت، گروهی از سر علاقه خود را به دور او میرساندند، گاه ساعتی را به انتظار مینشستند که فرصتی فراهم شود برای همکلام شدن با او و حتی روایت است که وقتی از پاتوقی…
آنا کارنینا [Anna Karenina]. رمانی از لئو نیکولایویچ تولستوی (1) (1828-1910)، نویسنده روس، که در سالهای 1875-1877 منتشر شد. زمینه آن، همچنان که در جنگ و صلح، بعضاً وصف دنیای اشراف و تحلیل روان‌شناسانه صنوف انسانی است. ولی در جنگ و صلح این وصف زمینه تاریخی فراخ‌تری دارد، در حالی که آناکارنینا سیر رویدادها در…
اگر انقلاب مشروطه را سرآغاز یک دگرگونی سیاسی و اجتماعی در جامعه ایرانی بدانیم، در حوزه ادبیات نیز باید مقامی اینچنین برای انقلاب مشروطه و پیامدهای فکری و فرهنگی اش، در نظر گرفت و آن را طلیعهبخش یک تجدید حیات ادبی در ایران دانست که هم در ادبیات منظوم و بهویژه در ادبیات منصور میتوان…
ادگار آلنپو، برام استوکر، ویلیام هوپ هاجسن، استفن کینگ خواه نامآور خواه گمنام؛ نویسندگان خارق العادهای هستند که هریک به نوبهء خود از اضطراب و انواع آن نگرانی، وحشت و ترس با بازی القاء و نمایش بهره جستهاند. نوشته زیر می کوشد تصویری این گونه از ادبیات را پیش روی شما قرار دهد.
***
فانتزیهای…
از همان روزهای نخست قرار بر این شد که در «مد و مه» یادداشتهای شخصی و دل نوشته منتشر نشود، ملاک ما در راهاندازی این دفتر، انتشار یک نشریهی ادبی در سطح نمونههای چاپی و کاغذی بود که به ناچار، در فضای الکترونیک منتشر میشد.
این که میگویم از بهناچار، از آن روست که فضای…