Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

ادبیات

ادبیات و توتالیتاریسم / جورج اورول

در عصری زندگی می‌کنیم که فرد مستقل کم‌کم دیگر وجود ندارد ــ یا شاید باید گفت برای فرد حتی پندار مستقل بودن دیگر وجود ندارد. ما در هر آنچه در باب ادبیات و (از همه مهمتر) در باب نقد می‌گوییم، به نحو غریزی استقلال فرد را مسلم می‌گیریم

Read more

سیاستِ داستان جنایی/ میشائیل نیمن

گرایشات سیاسی داستان جنایی کدامند؟ در طول چند سال گذشته، برخی نویسندگان مشهور گرایش مترقی یا محافظه‌کارانه ژانر مذکور را روشن و قابل‌فهم ساخته‌اند. تشریک مساعی من به این بحثِ در جریان، به جای افزودن شواهد بیشتر به گرایشات چپ‌گرا یا راست‌گرا، پرداختن به پرسشی شالوده‌ای‌تر است. داستان جنایی چگونه صرف‌نظر از سوگیری خاصّ خود،…

Read more

نبرد برتون با کار؛ با نگاهی به رمان نادیا /اَلِستِر هِمِنز

شاید برخی از بارزترین نمونه‌‌‌‌‌های نقد سورئالیستی آندره برتون به کار را بتوان در رمان نادیا(1928) یافت. کتاب به ظاهر، درباره ارتباط کوتاهی است که برتون با یک زن جوان هنگام قدم زدن در پاریس پیدا می‌‌‌‌‌کند.

Read more

جلوگیری از ادبیات / جروج اُرول / دکتر عزت الله فولادوند

اين‌ مقاله‌ در 1946 در اوج‌ اقتدار جهاني‌ رژيم‌ استالين‌ نوشته‌ شده‌ است‌، در عصري‌ كه‌ هنوز نه‌ تلويزيون‌ به‌ اين‌ حد از پيشرفت‌ فني‌ رسيده‌ بود و نه‌ از اينترنت‌ خبري‌ بود. ولي‌ آنچه‌ ارول‌ 65 سال‌ پيش‌ در زمينه‌هاي‌ فكري‌ و اجتماعي‌ و فرهنگي‌ و سياسي‌ مي‌گويد نه‌تنها همچنان‌ به‌ ارزش‌ خود…

Read more

«درک یک [نا] پایان» / هوشمند مشایخی

«در رمان شما موظفید پیچیدگی‌‌‌های جهان را به کاملترین وجه بازتاب بدهید.»[1]  بارنز این وظیفه را شوخ طبعانه بر خودش هموار می‌‌‌کند و به سادگی هم از عهده‌‌‌اش بر می‌‌‌آید. چقدر حسادت برانگیز و حسرت آور است.

Read more

زنان و جنگ در داستان‌های کوتاه موپاسان

ی دو موپاسان در فرانسه قرن نوزدهم شیوه‌ی تازه‌ای را در داستان کوتاه بنیان نهاد. در طول قرن بیستم در جهان داستان، محبوب عوام بود و مورد ستایش خواص. بسیاری از نویسندگان مشهور، در نهان و یا به عیان او را ستوده‌ و از روش او الهام گرفته‌اند، تولستوی، رمان «بل آمی» و به روایتی…

Read more

ابراهیم گلستان

ابراهیم گلستان از پسِ یک سده، چه چیزهایی دارد  که هنوز قابل بازشناسی و بازنمایی است؟

داستان‌نویس و روزنامه‌نگار«تاریخِ گلستان» نه‌تنها بخشی از زیستِ ابراهیم گلستان، که بخشی از تاریخِ معاصر ایران است، به ویژه در ساحتِ ادبیات و سینما؛ گلستان در هیاتِ کارگردان، مولف بود و در هیات داستان‌نویس هم مولف. از این دو منظر، رمان کوتاه «خروس» و فیلم «خشت و آینه»، به‌‌عنوان «کالت» و «اثر کلاسیک» در ایران…

Read more

یوزف روت

یوزف روت چگونه زندگی شما را دگرگون می‌کند؟

در یکی از روزهای تابستان 1921، یک سال بعد از نقل‌مکان به برلین، یوزف روتِ نویسنده به سلمانی رفت. آنجا هوا گرم و سنگین بود و تق‌تق قیچی و وزوز مگسی که با تنبلی دور اتاق می‌چرخید مثل موسیقی متن به گوش می‌رسید. جَو آرام بود، گرمای ماه جولای آن را از رمق انداخته بود.

Read more

یوزف روت در «افسانه میگسار قدیس» جهان دیگری به ما نشان می‌دهد

«افسانه میگسار قدیس» آخرین اثر یوزف روت است که با ترجمه علی اسدیان در نشر ماهی منتشر شده. چیزهای بسیار باارزشی در این رمان کوچک وجود دارد؛ مسلما شاهکار روت  که از زندگی خود استخراج شده و پیش‌بینی مرگ خودش که یک کلاسیک مینیمال است، طولانی‌تر از یک داستان کوتاه و کوتاه‌تر از یک رمان…

Read more

یوزف روت چگونه با «عصیان» ما را دگرگون می‌کند؟

«عصیان» قصه زوال «آندریاس» مردی رام و تسلیم و پرهیزگار را تعریف می‌کند. آندریاسی که در سر آن است که در این جهان بی‌تاب پس از جنگ راهش را پیدا کند، دنیایی که معتقد است انصاف و عدل و قاعده‌ای معین در آن حاکم است؛ دنیایی که با مدال گرفته‌ای در جنگ خوب تا می‌کند

Read more

پرونده یوزف روت (2): چرا با شخصیت‌های ایوب و رادتسکی همذات پنداری می کنیم؟

ادبیات آلمانی‌زبان کشور اتریش در سده بیستم با سه چهره بزرگ و جهانی خود یعنی روبرت موزیل، هرمان بروخ و یوزف روت در جهان شناخته می‌شود؛ در این میان، زندگیِ چهل‌وپنج‌ساله تراژیک یوزف روت به او و آثارش بُعدی افسانه‌ای داده است

Read more

پرونده یوزف روت (1)/ تنهاییِ انسانِ قرن

«اعترافات یک قاتل» یک رمان کوتاه صدوچهل‌ صفحه‌ای است؛ روایتی که در پاریس اتفاق افتاده و نویسنده‌ای آن را شرح می‌دهد. نویسنده‌ای بی‌نام‌ونشان که رو‌به‌روی کافه‌ای روسی به‌نام تاری‌باری زندگی می‌کند و بیشتر زندگی‌اش را با رفت‌وآمد به کافه می‌گذراند

Read more

خیام

نسبت ما با خیام / محمد علی حسنلو

سابقه‌‌ی تاریخی شعر کهن در حافظه‌‌ی ما ایرانیان چنان عمیق است که جز پذیرش و زیستن با آن چاره‌‌ی دیگری وجود  ندارد. این پذیرش اما در صد سالِ اخیر و پس از پیدایش شعر جدید فارسی رنگ و رویِ دیگری به خود گرفته است

Read more

مارسل پروست

نامه‌های گریه‌وزاری مارسل پروست به همسرِ همسایه‌‌اش

مارسل پروست، نویسنده نامدار فرانسوی و خالق رمان معروف هفت جلدی «در جستجوی زمان از‌دست‌رفته»، چندی پیش صد و پنجاه سالگی‌اش بزرگ داشته شد، با انواع و اقسام مراسم و با انتشار مقالات و کتاب‌های تازه دربارهٔ او و نیز ترجمهٔ برخی آثارش به زبان‌های دیگر

Read more

پنج نویسنده مشهوری که سایه‌نویس هم بودند

موفقیت در نویسندگی مستلزم داشتن این مهارت است که نویسنده بتواند بیان خود را در خدمت انعکاس صدای شخصی دیگر قرار دهد؛ مهارتی که موجب شد برخی نویسندگان مشهور با داشتن بیانی متمایز در آن تبحر یابند.

Read more

فئودور داستایفسکی: فیلسوفِ آزادی

بگویید انسان‌بودن یعنی نیکوکاری، بلافاصله انسان‌ها تمام تلاششان را می‌کنند تا به دیگران شر برسانند. بگویید انسان‌بودن یعنی آسیب‌زدن، دم‌به‌دم آدم‌ها را می‌بینید که مهربانی می‌کنند و کمک می‌رسانند. این عصیانِ درونی، این میلِ همیشگی به خلاف جهت شناکردن از نظر داستایفسکی جزئی از ذات بشر است، میلی که خیلی وقت‌ها خودش را در قالب…

Read more

ویلیام باروز: شما دارید به پارچه حمله می‌کنید

ویلیام اس. باروز، با نام ادبیِ ویلیام لی (۱۹۹۷-۱۹۱۴)، داستان‌نویس، مقاله‌نویس و نقاش آمریکایی بود که به‌عنوان اولین چهره‌ی نسل بیت و همچنین یکی از سیاسی‌ترین، تأثیرگذارترین و خلّاق‌ترین نویسندگان قرن بیستم شناخته شده است. نوشته‌های او به‌یک‌اندازه بر ادبیات و فرهنگ عمومی تأثیر داشته‌اند. باروز هجده رُمان و داستان بلند، شش مجموعه داستان کوتاه…

Read more

گابو ۴۰ سال پس از جایزه‌ نوبل؛ «صدسال تنهایی» همچنان زنده

خوان گابریل گارسیا باسکس، رمان‌نویس برجسته‌ کلمبیایی، درباره‌ گابو و شاهکارش در ادبیات جهان می‌گوید: گارسیا مارکز در خطابه‌ نوبل وقایع تاریخی بومیان را بر اساس توالی زمانی روایت می‌کند، بومیانی که قاره‌ جدید را برای اروپایی‌ها کشف یا اختراع کردند

Read more

کافکای نويسنده، کافکای بيمار / ویل ریس

فرانتس کافکا می‌گفت بیماری باعث نوشتنش می‌شود، اما توجهی بی‌پایان به سلامتی هم داشتيم  ویل ریس ترجمۀ: عرفان قادری چند ماه پیش از مرگش یکی از درخشان‌‏ترین داستان‏‌هایش را نوشت. در داستان نقب موجودی تنها، شبیه موش کور، برای محافظت از خود، عمرش را صرفِ ساختن خانه‌‏ای زیرزمینی و تودرتو کرده است. او در آغاز…

Read more

الفِ اعدام / آریامن احمدی

«تو نباید آدم بکُشی»؛ پنجمین فرمان از ده فرمان موسی است- فرمانی که به موجب آن، کریستوف کیشلوفسکی یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌سازان تاریخ، «فیلم کوتاهی درباره کُشتن» را در سال 1988 ساخت؛ فیلمی که به‌موجب آن و اثرگذاری آن، به لغو و تعلیق حکم اعدام در لهستان انجامید

Read more

جنایت‌های استخوان سوز/ نگاهی به نوار اسکاندیناوی

 داستان جنایی نوردیک دارای درونمایه جنایی سیاه همراه با توصیفات جذاب و گیرا از طبیعت و مناظر غم‌افزا و دلگیر اسکاندیناوی است. امروزه سبک جنایی نوردیک طرفداران زیادی در سراسر دنیا پیدا کرده است. در ایران در سال‌های گذشته بیشترین اقبال عمومی به داستان‌های کارآگاهانی نظیر شرلوک هلمز (نوشته سر آرتور کنان دویل)، هرکول پوآرو…

Read more

دنیای رازآلود ایشی‌گورو

داستان‌هایی که ایشی‌گورو می‌نویسد عمیقاً شبیه رؤیاهاست. شخصیت‌هایش واقعی نیستند، اما صحنه‌هایش چنان تکان‌دهنده دنیای بیرون را به نمایش می‌گذارند که ازآن‌پس همه‌چیز رازآمیز و غیرعادی به چشم می‌آید. مارگارت آتوود و چهار نویسندۀ دیگر، به بهانۀ آخرین رمان ایشی‌گورو ، هر یک محبوب‌ترین رمانشان در میان آثار ایشی‌گور رو انتخاب کرده و دربارۀ آن…

Read more

چرا پرفروش‌ترین کتابِ این‌سال‌های ایران، رمان «1984» شاهکار جُرج اُرول است؟

ادبیات به‌قول ماریو بارگاس یوسا «دشمن طبیعی همه دیکتاتوری‌ها» است؛ رمان‌نویسی که با هریک از کتاب‌هایش، دریچه‌ای رو به جهان باز می‌کند تا به ما بیاموزد که چرا مردم با دیکتاتورها مخالف‌اند

Read more

صدای آزادی‌خواهی زنان/ آنی آرنو برگزیده نوبل

آنی ارنو نخستین نویسنده زن فرانسوی است که جایزه نوبل ادبیات 2022 را از آنِ خود کرد. هیات داوران نوبل تصریح کردند که این نویسنده 82 ساله به دلیلِ «شجاعت و تیزهوشی واقع‌بینانه که به‌واسطه آن به کشفِ ریشه‌ها، اختلافات و خویشتنداری‌های مشترک حافظه فردی می‌پردازد»

Read more

«ساعت بدون عقربه» اثر کارسون مکالرز/ رستگاری در ساعتِ مرگ

کارسون مکالرز یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان آمریکایی قرن بیستم است که آثار درخشانی را در طول عمر پنجاه‌ساله‌اش به یادگار گذاشت. مک‌کالرز به گفته تنسی ویلیام نمایشنامه‌نویس و فیلمنامه‌نویس فقید آمریکایی و خالق «باغ وحش شیشه‌ای»، «اتوبوسی به نام هوس» و «گربه روی زیرشیروانی داغ»، «بزرگ‌ترین نثرنویسی بود که جنوب به خود دیده است: او…

Read more

گفتگو منتشرنشده با عباس معروفی/رضیه انصاری

آشنایی من با عباس معروفی به آخرین سال‌های زندگی‌اش در ایران برمی‌گردد، زمانی که استادم دکتر آنالیزه قهرمان(بک) دست‌اندرکار ترجمه‌ی‌ «سمفونی مردگان» و «سال بلوا» و «پیکر فرهاد» به زبان آلمانی بود. در اولین اقامتم در آلمان فرصتی فراهم نشد تا چند خیابان بروم آن‌طرف‌تر، کتاب‌فروشی سرای اندیشه و عباس معروفی را، که دوسه‌سالی بود…

Read more

به یاد عباس معروفی و آثارش/سمیه مهرگان

نوشتن از عباس معروفی، نوشتن از قصه‌هایی است، که قهرمان‌هایشان حرف‌های نسلِ مرا با سکوتشان فریاد می‌زنند. نسلِ من، که پدرانش، که مادرانش، تازه انقلاب را پشت سر گذاشته بودند، تا طعمِ «استقلال- آزادی» را بچشند، با جنگی نابرابر مواجه شدند. آن جنگ، ما را با صدای آژیرهای قرمزش، به دنیایی آورد که همیشه قرمز…

Read more