در یک روز شنبه خنک و روشن اواخر ماه اکتر سال 1983 احتمال وقوع جنگ هستهای میان دو ابرقدرت جهان، یکچهارم میلیون نفر آدم را به خیابانهای مرکز لندن کشاند. در میان آنها نویسنده جوانی بهنام کازوئو ایشیگورو هم که بهتازگی اولین رمان خود را منتشر کرده بود حضور داشت.
مارگریت دوراس در هشتادودو سالگی درگذشت و در کنار سارتر، سیمون دوبووار و ریمون آرون در گورستان مونپارناس به خاک سپرده شد؛ تنها مرگ میتوانست آنها را در کنار هم قرار دهد.
برای هر کتابخوانی در چهارگوشه ایران، محمود دولتآبادی با رمانهایش شناخته میشود که در پیوندی ناگسستنی با آثار کلاسیک فارسی بهویژه تاریخ بیهقی و شاهنامه فردوسی است
زندهیاد ایرج پزشکزاد سالها پیش حکایتِ «خودکشی ژنرال» را نوشته بود که قرار بود این متن در «مجموعه حکایتهای رستم صولتان» منتشر شود، اما این حکایت از انتشار جا ماند و پس از سه دهه، بخشهایی از آن برای نخستینبار در روزنامه سازندگی (25 دی 1400) منتشر شد و اکنون متن کامل آن بدون سانسور…
نویسنده کمنظیر و طنزپرداز یگانه، ایرج پزشکزاد در 94 سالگی درحالیکه تقریبا بینایی و تحرک خود را به دلیل درد زانو، از دست داده بود و از ریهاش در حدود 29 درصدی بیشتر کارایی نداشت، و در همان حال که در همین وضع کرونا را شکست داده و از آن جَسته بود، شمعِ وجودش خاموش…
ایرج پزشکزاد هم رفت، در روزهایی که ما باید آدمهایی را از دست بدهیم که بدیلی برای آنها نیست. رفتنِ پزشکزاد آنهم در غربت غمانگیزتر است. اما میراث ماندگار او جایِ خالیِ حضورِ جسمانیاش را جبران خواهد کرد
کامو داستان زنی را تعریف میکند که عجیب و گوشهگیر بود و از دیدار و گفتوگو با آشنایان خودداری میکرد؛ اما با ارواح روابطی دوستانه داشت و در مناقشات آنها شرکت میکرد
ادبیات روسیه تا همین چند سال پیش برای خواننده فارسیزبان خلاصه میشد در آثار کلاسیک، که تقریبا بیشترشان مربوط به قرن نوزدهم و اوایل و اواسط قرن بیستم بود: گوکول، پوشکین، داستایفسکی، تالستوی، چخوف، پاسترناک، تورگنیف، بابِل، ماندلشتام، آخماتوا، بولگاکف، گورکی، پلاتونوف، سولژنتسین، و ناباکوف. البته نویسندههای دیگری هم بودند که در ایران اقبال چندانی…
آنچه میخوانید بخش كوتاهی است از كتابی با عنوان «كافكا، خلاصه و مفید» از والتر سیكلر كه توسط محمود حدادی به فارسی ترجمه شده و در آیندهای نزدیك در نشر مهراندیش منتشر میشود.
۲۹ دسامبر ۲۰۲۱ ، روزی که استاد و پدر بی همتایم، دکترصدرالدین الهی، این روایتگرِادبیات و تاریخ نگارِ نسل سال های ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ “رفت”، مصادف شد با سالروز تولد فروغ فرخ زاد. صدرالدین الهی قبل از نوروز سال ۱۳۴۵، یعنی یک هفته قبل از مرگ فروغ فرخزاد مصاحبه ای با او در…
امروزه اشعار اریش کستنر پیشاپیش در سه مجلد پرصلابت در دسترس اند۲. البته هرکس که می خواهد سرشت این شعرها را مطالعه کند، بهتر است به سراغ همان فرم آغازین انتشار آنها برود. این شعرها در کتاب زیادی شلوغ و پرازدحام و کم و بیش خفه کننده اند، اما در روزنامه های یومیه مثل ماهی…
هاینریش مان (1951-1871) از رماننویسان مطرح آلمان در قرن بیستم بود، با رمانهایی چون «استاد گند»، «شهر کوچک» و خاصه «زیردست»، هر سه نوشته پیش از جنگ جهانی اول و موضوع هر سه هم روانشناسی قدرتِ حکومتی، زیرا پیشهنگام از گسترش تفکرات ناسونالیستی و نظامی در لایههای پنهان جامعه گمانی روشن یافته بود.
نویسنده ۵۷ ساله، جدی، آرام، وبسیار گزیده گو است اما شیطنتت کنایهآمیز او بهوضوح نشان میدهد که شخصیتهای رمانش مخلوق اویند. “عهد” با سبکی خلاقانه از دریچه چهار خاکسپاری، داستان خانوادهای سفید پوست در سالهای آخر آپارتاید را در چهار دهه بررسی میکند و وقایع نگاریای ظریف از آفریقای پس از آپارتاید ارائه میدهد.
مطالعه ی “سبک شناسی” Stylistics یکی از دشوارترین مطالعات در سه پهنه ی “ادبی”، “زبان شناسی” و “روان شناسی” است. دکتر “منصور اختیار” یک جا در رساله ی دکترای خود با عنوان From Linguistics to Literature (انتشارات دانشگاه تهران،1962) به گونه ای مبالغه آمیز می گوید “سبک شناسی” به کار پژوهش متخصصان پزشکی شباهت…
هرمان بروخ اول نوامبر 1886 در وین به دنیا آمد و سیام ماه مه 1951 در نیویورک چشم از جهان فروبست. این نویسندهی یهودیتبار که بعدها به کلیسای کاتولیک پیوست، در نوجوانی به خواست پدرش در رشتهی فنی آموزش دید
از فریدریش هلدرلین، شاعر برجسته عصر کلاسیک آلمان، تنها یک رمان با نام «هیپریون» منتشر شده است. «هیپریون» رمانی آشکارا فلسفی است که درعینحال آن را شاعرانهترین رمان آلمانی نامیدهاند
آغاز سومین دوره از انتشار مد و مه با مطلبی به مناسبت دویستمین زادروز فئودور داستایفسکی: «صرع به مثابه صلیب» نوشته ای از پرتو مهدیفر (پزشک و منتقد )
دوستداشتن یک کتاب به چه معناست؟ دقیقتر بگویم، دوستداشتن اثری ادبی، یک رمان، یک شعر یا نمایشنامه به چه معناست؟ آیا عشق به اثری ادبی تفاوت بارزی با عشق به یک شیء یا، آنطور که مارکس یادمان داده است، یک کالا دارد؟ وجه مشترک عشق به اثری ادبی و عشق به آدمی دیگر چیست؟
روایت «برخوردها در زمانه برخورد» با همه خویشوندیاش با داستان همچنان به اعتبار و ادعای نویسندهاش در اشاره به واقعیتی تاریخی و بیان تجربهای فردی که تجلی زندگی اوست با تکیه بر «تولید خودِ زندگی مادی» -در قالب دو گزارش مدعی و مبتنی بر حقیقت و واقعیت- یک «ناداستان» است.
وبر در نامه به دوستش مینویسد زیبایی به توصیف درنمیآید، مقصود فلوبر از زیبایی مادام بوواری است. به نظر فلوبر مادام از این جهت که میکوشد با آرزو و رویاهای خود زندگی کند زیباست و توصیف چنین زیبایی کاری سخت و دشوار است. تا قبل از فلوبر توصیف زیبایی آسانتر بود زیرا زیبایی تحت مالکیت…
گفتوگو با یک برگزیده نوبل ذاتا جذاب است؛ خصوصاً با یک نویسنده آفریقایی مقیم اروپا. گورنا از نژادپرستی در اتوبوسهای بریتانیا، پریتی پتل، سیاستمدار انگلیسی و اینکه چرا کتابها باید سرگرمکننده باشند، میگوید.
اگر داستایفسکی را از درون تجربه نکنیم، هرگز او را تجربه نکردهایم. داستایفسکی از درون شعله میکشد، تنها آن هنگام که با خود روبهرو میشویم، او را در کنار خود مییابیم. بسیاری داستایفسکی را محافظهکار مینامند؛ این تعبیری درست است، بسیاری او را رادیکال میدانند؛ این نیز درست است.
یکی دیگر از مباحث راهبردی در نقد و نظریه ی ادبی “وجه غالب” Dominant است که “رومن یاکوبسون” Roman Jakobson نخستین بار آن را مطرح کرده و می تواند به عنوان یک رهنمود در تشخیص “انواع ادبی” گره از کار فروبسته ی ما بازکند. فشرده ی آنچه او از آن به “وجه غالب” تعبیر می…
اگر تاریخ را به خانهای تشبیه کنیم انسانها تنها آجرهای خانه نیستند، بلکه سازندگان آن نیز هستند. وانگهی خانه برای آنان ساخته شده است، آنها با محیط خانه و خانواده آشنا شده، انس پیدا میکنند تا آنکه بهتدریج با «همسایهها» آشنا میشوند. آگاهی از فرد آغاز میشود، با همسایهها ادامه یافته و عمق پیدا میکند…
انسان با تلاشی پیگیر و بیامان جهان را میکاود تا صورت جهان را آنچنان که از خود جهان است بیابد، اما سرانجام، آن چه همیشه مییابد صورت خود اوست. صورتی که اگر چه پردههایی بر آن فروافتاده است، اما هیچ نیست جز تصویر او در آیینه.
می شود به عنوان یک شهروند دوستدار داستان ایرانی، اهل خطه شمال و گیلان زیبا نباشی، اما با زیستن در جهان متن برخی داستان ها، نمایشنامه ها و فیلم های متاثر از تاریخ و جغرافیای آن سامان، آنجا برایت رنگی از آشنایی بر چهره داشته باشد، انگار که مدتی آنجا زیسته ای.
چه خوانده باشیم و چه نخوانده باشیم، برای بسیاری از ما مارسل پروست و شاهکار جاویدانش، آنقدر شهرت و محبوبیت دارند که جایی در خور از کتابخانهی خود را به «در جستجوی زمان از دست رفته»اختصاص دهیم. جایی جلوی دید، که هم دیگران ببینند و پُزش را بدهیم و هم خودمان ببینیم شاید هیبش و…
ما پیش از این، اندکی در باره ی آرای “یاکوبسون” نوشتیم. یکی از مباحث و مقالات راهبردی دیگری که او در طرح و قانونمند سازی آن نقش تعیین کننده ای داشت “قطب های استعاره و مَجاز” بود که در خوانش متون داستانی، سخت به کار ما می آید. اما پیش از این که به دو…
آثار چخوف که غالبا مبهم و دوپهلویند، و در لحظات مختلف شوخ، خندهدار، بیپرده، آزاردهنده، کنایی، مَتَلوار، گَزنده، غنایی، بیاحساس، غریب، پُرشور و اندوهبارند، در گستره کلی روان آدمی کندوکاو میکنند. او از خلال بهکارگیریِ عناصرِ منحصربهفرد خود، از قبیل مرور و بازبینی ذهنی، جریان سیال ذهن، اِشراقها و تجلیات ذهنیِ شخصیتها و کنار هم…
سابقه کلمه «اسطوره» در زبان و ادبیات فارسی بسیار روشن است به این معنی که چنین سابقهای وجود ندارد. در ادبیات ما به جای اسطوره کلمه افسانه آورده شده است اما به لحاظ مفهوم، میان اسطوره و افسانه تفاوتی وجود ندارد. «اسطوره» بهمثابه موضوعی «سوژهمحور» در اساس موضوعی انسانی است