رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

ادبیات

داستان آدینه (۲۵): «نقشبندان» نوشته هوشنگ گلشیری

«نقشبندان» از داستانهای دهه‌ی شصتی هوشنگ گلشیری است، داستانهایی که در اوج پختگی ادبی نوشت، زمانی که به واقع و به تعبیر خود او همان نهنگ ادبیات داستانی خرد ایران بود. به مناسبت زادروز او، ۲۵ اسفند ماه ۱۳۱۶، این داستان را می خوانیم. به یاد داستان نویسی که از زمانه خود پیش افتاده…

ادامه مطلب

ایان مک‌یوون: راه حل من ساده است: یک ایرلندِ متحد/ رابطه برگزیت و رمان سوسک

ایان مک‌­یوون با مسخ معکوسی که با الهام از رمان کافکا خلق می‌­کند، در پی مطرح کردن دال سیاسی مشخصی است. او سیاست طبقاتی­‌ای را نشان می­‌دهد که در دوران بحرانی خویش به سراغ حقیر­ترین و سیاه‌ترین بخش‌هایش می­‌رود

ادامه مطلب

آیا سلبریتی‌شدن نویسندگان ادبی را از اعتبار می‌اندازد؟ / شیوان لیونز

نویسندگان ادبی، در ذهن عامۀ افراد، حکیمانی‌اند که دیگران از فهم آثارشان درمی‌مانند و دست تقدیر چنین حکم کرده که آن‌ها ماتم‌زده در اوج غربت و گمنامی بمیرند یا دست به خودکشی بزنند. هر کسی هم خارج از این قاعده باشد، اصولاً محکوم است به زردنویسی و عضویت در فرقۀ سلبریتی‌ها. اما زندگی نویسندگانِ فرهیخته…

ادامه مطلب

آیا باید رمان‌های فاکنر را بخوانیم و زندگی‌اش را فراموش کنیم؟

ویلیام فاکنر، در می‌سی‌سی‌پی، یعنی یکی از کانون‌های نژادپرستی در آمریکا، به دنیا آمد و زندگی کرد. اکثر رمان‌هایش نیز در همین سرزمین می‌گذرد و از این رو، برده‌داری و تبعیض نژادی موضوعی آشنا در آثار اوست. جالب اینکه برخلاف قریب به اتفاق نویسندگان سفیدپوستِ آن عصر، نشانه‌های آشکاری از اعتراض و مخالفت با تبعیض…

ادامه مطلب

صد کتاب برتر ادبیات داستانی ایران به انتخاب گروه ادبیات و کتاب روزنامه آرمان

در روزهای پایانی واپسین سال سده چهاردهم شمسی، روبه رو شدن با چنین انتخابهایی چندان عجیب نیست. اگرچه در این موارد همیشه اختلاف سلیقه وجود دارد اما به هر حال چنین لیست هایی می تواند کمک حال کسانی باشد که دنبال بهترین‌های ادبیات داستانی ایران هستند. این هم بدیهی است که این انتخابها به سلیقه…

ادامه مطلب

گلی ترقی از مجموعه‌داستان تازه‌اش «دیوهای خوش‌پوش» می‌گوید: فرار از خاطره‌نویسی

تازه‌ترین کتاب گلی ترقی مجموعه‌داستانی است با عنوان «دیوهای خوش‌پوش» که شش داستان کوتاه را دربر گرفته است. ویژگی‌ها و مؤلفه‌های اصلی داستان‌نویسی ترقی در داستان‌های این کتاب نیز دیده می‌شود. برای اغلب آدم‌های این قصه‌ها، سعادت و خوشبختی جایی در گذشته‌شان خوابیده که اکنون دست‌نیافتنی به نظر می‌رسد.

ادامه مطلب

ادبیات، نوشتن و مخدرها ! / گفتگویی خواندنی با ویلیام اس. باروز

یکی از جنجالی‌ترین نویسنده‌های قرن بیستم، ویلیام اس. باروز (۱۹۹۷-۱۹۱۴) است که آثارش تاثیر شگرفی بر فرهنگ عامه آمریکایی گذاشت. مهم‌ترین جنجال زندگی باروز، روی‌آوردن به مواد مخدر بود که در تمامی زندگی و آثارش تاثیر گذاشت. او در گفت‌وگوی پیشِ‌رو هم از آن دوران می‌گوید و تاثیر مخربِ مواد مخدر بر زندگی‌اش. جنجال بعدی‌…

ادامه مطلب

اسکار وایلد، سطحی‌نگری تمام / نادر شهریوری (صدقی)

دوریان‌ گری تصویر جوان زیبا و اشراف‌منشی است که با «سطحی‌نگری» تمام سبکی از زندگی ارائه می‌دهد که در آن «زیبایی» فراسوی نیک و بد قرار می‌گیرد. این رمان نه فقط رمانی ادبی بلکه داستانی فلسفی است که در آن سه مقوله مهم «زیبایی»، «اخلاق» و «زمان» در ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر قرار می‌گیرند.

ادامه مطلب

درباره جان رید؛ یک قرن پس از وقایع‌نگار انقلاب اکتبر / برگردان منوچهر یزدانی

نوزدهم اکتبر ۲۰۲۰ یک قرن از درگذشت جان سیلاس رید۲ روزنامه‌نگار می‌گذرد. او در یک گور کوچک در کرملین، نزدیک لنین و شخصیت‌های دیگر اتحاد جماهیر شوروی آرمیده است. باسکز مونتالبان۳ گفته بود که اگر ادوارد اچ. کار۴ انگلیسی، بهترین نویسندۀ انقلاب بلشویکی از فاصله‌ای دور به شمار می‌آید، جان رید بهترین روزنامه‌نگار آن است

ادامه مطلب

شکل‌‌های زندگی: ضدتئوری‌های سلین / نادر شهریوری (صدقی)

سلین در اول جولای ۱۹۶۱ دیده از جهان فروبست. او را در گورستان مودون به خاک سپردند. بر سنگ قبر او دو نام نوشته شده است: لویی فردینان سلین، دکتر لویی فردینان دتوش. لویی فردینان دتوش اسم واقعی‌اش بود اما او نام مادربزرگش «سلین» را به عنوان نام مستعار برمی‌گزیند

ادامه مطلب

جایگاه «مردگان» در میان زندگان / نادر شیخ‌زادگان

جیمز جویس زمانی مردگان را می‌نویسد که پس از ۱۰ سال تحصیل علوم دینی مسیحی به دلیل آگاهی از فساد حاکم بر کلیسا حاضر نمی‌شود به خدمت کلیسا در بیاید. او به موقعیت‌های شغلی و اجتماعی بسیاری پشت کرده و با تحصیل ادبیات و فلسفه به شغل معلمی و نوشتن ستون ادبی در مجلات بسنده…

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: زولا چه چیزی را متهم می‌کند؟ / نادر شهریوری (صدقی)

زولا هرگز درباره زولا نمی‌نویسد؛ بلکه به موضوعات مهم‌تری می‌پردازد؛ مانند بازارهای بورس، معادن زغال‌سنگ، فروشگاه‌های بزرگ و وقایعی مانند ۱۸۷۰ در فرانسه و مواردی مشابه. به نظر زولا این موضوعات از نوشتن درباره خود اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا می‌توان با «فاصله» به آنها نگریست.

ادامه مطلب

یوسا و «بینوایان» ویکتور هوگو/ پیام حیدرقزوینی

ویکتور هوگو چگونه آدمی بود؟ یوسا می‌گوید با اینکه دو سال با «جسم و جان» در آثار و زمانه هوگو غرق بوده،‌ می‌داند که هرگز پاسخ این پرسش را نخواهد دانست. یوسا روزهای ابری و بارانی زمستان ۱۹۵۰ را در دبیرستان نظامی شبانه‌روزی به یاد می‌آورد؛ دورانی که «بینوایان»، دلخوشیِ روزمرگی‌های خسته‌‌کننده و زندگی خالی…

ادامه مطلب

تاملی در جهان داستانی بهرام صادقی / بازی در سرزمین آتش / زادروز نویسنده‌ی «ملکوت»

صادقی آثار زیادی از خود به جای نگذاشت و کم نوشت. حاصل زندگی ادبی‌اش مجموعه داستان «سنگر و قمقمه‌های خالی» بود و رمان یا داستان بلند ملکوت با چند داستان پراکنده دیگر که بعد از مرگش در مجموعه‌ای به چاپ رسید؛ اما همین معدود آثار به جا مانده برای ماندگاری‌اش کافی بود، هرچند ما را…

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: کلود سیمون، وسواس واقعیت / نادر شهریوری (صدقی)

کلود سیمون (۲۰۰۵-۱۹۱۳) دوست داشت نقاش شود. به آکادمی نقاشی رفت و نقاشی آموخت، پس از آن به سفرهای دور و نزدیک پرداخت، در جنگ‌های داخلی اسپانیا مدافع جمهوری‌خواهان شد و با شروع جنگ جهانی دوم به جبهه رفت، خیلی زود اسیر شد و خیلی زود توانست از زندان آلمان‌ها فرار کند

ادامه مطلب

زبان پنهان/ آمریکای لاتین و زبان اسپانیایی به روایت ماریو بارگاس یوسا

سهم اسپانیا در کشف و تسخیر آمریکای لاتین چه بوده است؟ پاسخ آنهایی که دارای باورهای دینی هستند کلیسای کاتولیک، مسیح و دینی حقیقی است. پروتستان‌های انجیلی، که در حال حاضر تعدادشان در قاره جدید بسیار زیاد است، تا حدودی با هم اختلاف ‌نظر دارند، اما احتمالا این پاسخ را درنهایت می‌پذیرند.

ادامه مطلب

جهان داستان(۳۶): «کلاه کلمنتیس»، اثرمیلان کوندرا ترجمه احمد میرعلائی

در فوریهٔ ۱۹۴۸، رهبر کمونیست، کلمنت گوتوالد۲ در پراگ بر مهتابی قصری به‌سبک باروک قدم گذاشت تا برای صدها هزار نفر انسانی که در میدان شهر قدیم ازدحام کرده بودند سخن بگوید. لحظه‌ئی حساس در تاریخ قوم چک بود. از آن لحظات سرنوشت‌سازی که فقط یکی دوبار در هر هزار سال پیش می‌آید.

ادامه مطلب

بر شانه‌های شعر / پرتو شریعتمداری

سوم آذر ماه چراغ عمر مادربزرگم خاموش شد. دو هفته پیش از مرگش از کلام افتاد و صدای مهربانش را دیگر از تلفن نشنیدم. دو روز پیش از مرگش به خوابم آمد. یک تکه بافتنی سیاهرنگ و نیمه‌کاره را که هنوز به میل بود جلوی چشمان من نگه داشت و با نگاهی متبسم اما خاموش…

ادامه مطلب

میراث سارتر / نادر شهریوری (صدقی)

سارتر قبل از مرگش به تاریخ پیوسته بود، در ده سال آخر عمرش هر چقدر کمتر می‌نوشت شهرتش بیشتر می‌شد، این به موقعیت نمادین او برمی‌گشت. «نماد» او بیشتر بیانگر دیدگاه سیاسی و فلسفی‌اش بود و این ورای آثار ادبی‌اش قرار می‌گرفت.

ادامه مطلب

رمان جدید دان دلیلو، سکوت، به طرز ترسناکی از آینده‌ای می‌گوید که شبیه امروز است

دان دلیلو از پرآوازه‌ترین رمان‌نویسان جهان است. حالا او در ۸۳ سالگی رمان جدیدی منتشر کرده که از نظر برخی از خوانندگانش بی‌سرو‌ته و عجولانه آمده و برخی دیگر آن را نشانۀ نبوغ و قدرتِ خارق‌العادۀ دلیلو در توصیف وضعیت امروزی جهان و مخاطرات پیش روی ما انسان‌ها می‌

ادامه مطلب

داستان آدینه (۲۳): «فارسی شکر است» اثر محمدعلی جمال‌زاده

سیدمحمدعلی جمالزاده را به واسطه انتشار «یکی بود یکی نبود»ا پایه‌گذار داستان‌نویسی جدید ادبیات فارسی بر شمرده‌اند. داستان‌های “فارسی شکر است”،”رجل سیاسی”،”دوستی خاله خرسه”،درددل ملاقربانعلی”، بیله دیگ بیله‌چغندر” و”ویلان‌الدوله” در این کتاب منتشر شده اند.

ادامه مطلب

شکل‌های زندگی: موراویا و دنیا همان است که هست / نادر شهریوری (صدقی)

نئورئالیسم اگرچه بیشتر سبکی از سینمای بعد از جنگ جهانی دوم و ظهور کارگردانان بزرگی همچون دسیکا، روسلینی و… را به ذهن می‌آورد اما زمینه‌های آن متأثر از رئالیسم ادبی نیز است. این هر دو واقعیت‌های عینی و زندگی روزمره مردم عادی را نمایان می‌ساختند. با‌این‌حال،‌ آنچه ظهور نئورئالیسم را به پدیده‌ای قابل‌تأمل بدل می‌سازد،…

ادامه مطلب

معجزه هدایت و انکارِ قاسم هاشمی‌نژاد / شیما بهره‌مند

وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو…

ادامه مطلب

داگلاس استوارت، برندۀ جایزۀ بوکر امسال، و دیگر نامزدهای جایزۀ بوکر از کتاب‌هایشان می‌گویند

هیئت داوران جایزۀ بوکر، داگلاس استوارت را برای رمان شاگی بین، به‌عنوان برندۀ جایزۀ ‌بوکر سال ۲۰۲۰ اعلام کردند. استوارت طراح لباسی اسکاتلندی است که در آمریکا زندگی می‌کند و شاگی بین اولین رمانی است که نوشته است

ادامه مطلب

ماریو بارگاس یوسا؛ صداهای دیگر، قلمروهای دیگر / برگردان منوچهر یزدانی

آخرین‌باری که در کاراکاس بودم، سوفیا ایمبر۱ آن روز هولناکِ ۱۵ ژانویه ۱۹۸۸ را با جزئیات تمام برای من تعریف کرد. او و کارلوس رانخِل۲ طبق معمول سحرگاه برای دیدن برنامه تلویزیونی محبوب خود «صبح بخیر»، که بسیار آرام و بدون هیاهو و جنجال‌های معمول سپری می‌شد، از خواب برخاستند.

ادامه مطلب

احمد محمود؛ راوی غریبی و غربت آدمی / محسن حاجی‌پور

احمد محمود سال ۱۳۷۱ بر آن شد تا گزیده‌ای از داستان‌های کوتاهش را گردآوری و چاپ کند، نتیجه تجربه‌هایش در نوشتن، از میان «داستان‌هایی که بین سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۲ در مطبوعات، منتخبات و یا مجموعه‌ داستان‌ها چاپ شده است»، و به پیروی از الگوی ذهنی‌اش بیست‌وسه داستان از حدود پنجاه، شصت داستان‌ کوتاهی را…

ادامه مطلب

جنجال نژادپرستی و «بر باد رفته»‎ / پوران لشینی‌ابیان

شخصیت مارگارت میشل، خالق رمان بربادرفته، در طول چهل‌وهفت سال زندگی‌ نموداری متفاوت از برخوردها، اعتقادات، تجارب، تحول نژاد سیاه‌وسفید و از تأثیر شخصیت‌های مؤثر در زندگی‌ خود و اطرافیانش نشان می‌دهد. او از آزادی عقل­ استفاده کرده و مکانیسم‌های قدرت را با جزئیات در رمانش شرح داده است

ادامه مطلب