برخی بر حسب عادت درباره موضوعی کوچک زیاد می‌نویسند، عده‌ای نیز به عادت بد اما درباره موضوعی خطیر کم می‌نویسند. در این جستار بلند (اما نه به درازای شب دشنه‌های بلند برلین) می‌کوشم درباره فریدریش نیچه فیلسوف خطرناک و مسیح آریایی مشهور به عالی‌جناب گروفاس کم ننویسم تا شاید درنگی کنیم و نیش‌خندی زنیم بر…

در دهۀ ۴٠ خورشیدى به هنگامى که در دانشگاه تهران دانشجو بودم و جلال آل‌احمد کتاب غربزدگى را منتشر کرده بود، اسم فردید بر سر زبانها افتاده بود، زیرا در آن کتاب آل احمد گفته بود که «این تعبیر “غربزدگى” را از افادات شفاهى سرور دیگرم حضرت فردید گرفته‌ام

عصر ساسانی را باید زمان اصلی شکل‌‌‌گیری هندسۀ جامعه شناختی ایران و خاورمیانه دانست. این عصر شامل رخدادهایی اجتماعی است که تار و پود جغرافیای سیاسی منطقه پیچیده است. هرچند با کشف‌‌‌های باستان شناختی اخیر، به ویژه در زمان پهلوی هخامنشیان و شاهانی چون کوروش و داریوش ارزشی اسطوره‌‌‌ای یافته‌‌‌اند، اما برای ما ایرانیان آنچه…

نام کافکا برای نسل جوان و دانشجوی آن سال­ها با نام صادق هدایت حسابی گره خورده بود هم به دلیل این که مسخِ کافکا به ترجمه هدایت به دست فارسی زبانان رسیده بود و همیشه این ترجمه را در زمره کارهای هدایت و در سری کتاب­های او می­دیدیم و هم به دلیل این که خود…

دی، سالروز تولد فرهاد مهراد است. آواز فرهاد همچنان در خانه‌اش می‌پیچد، اما پیانوی دیواری کوچک دیگر هیچ‌وقت به صدا در نخواهد آمد. «من دلم سخت گرفته‌ست از این میهمان‌خانه مهمان‌کش روزش تاریک که به جان هم نشناخته، انداخته است، چند تن خواب آلود، چند تن ناهموار، چند تن ناهشیار…»

فرزانه فرحزاد در کتابی با نام [۱] Translating Women که توسط انتشارات راتلج به چاپ رسیده‌ است، مقاله‌ای دارد با عنوان Women Translators in Contemporary Iran (مترجمان زن در ایران معاصر) که در آن حضور زنان در عرصه‌ی ترجمه را در سه برهه‌ی قاجار، پهلوی و بعد از انقلاب به‌طور اجمالی بررسی کرده…

تهران قدیم پر از داستان های گفته و ناگفته برای ما که بچه های نسل جدید هستیم و پر از خاطرات روزهای دور برای والدین و نسل های قبل تر از ما است. همانطور که می دانید، تهران این روزها به صورت بنیادی با تهران دهه های قبل، زمین تا آسمان فرق کرده است اما…

حسن غفاری، عکاس شناخته شده‌ای است که در زمینه‌ی عکاسی مستند اجتماعی کار می‌کند. نزدیک به سی سال است تلاش‌های هنرمندانه‌ی خود را بر زندگی عشایر ایران متمرکز کرده و در این مدت آرشیو غنی و پرباری را از آداب و رسوم، پوشش‌ها، و شیوه‌های زندگی عشایری و مردمی که زندگی‌شان به طبیعت وابسته است…

سخن گفتن از چیستی فلسفه به نحو کلی، شاید پیچیده ترین مسئله تئوریک باشد. به همین خاطر در این بحثِ کوتاه نمی خواهیم با این هزارتوی گیج کننده روبرو شویم. به جای آن، در این مجال مختصر می خواهیم به یکی از تغییرات اساسی تاریخ فلسفه در حد فاصلِ افلاتون و ارسطو بپردازیم و ببینیم،…

آنچه می خوانید تحلیلی است از مهین میلانی درباره سخنرانی محسن نامجو در ونکوور کانادا که برای مد و مه نوشته شده است. نامجو نیاز به معرفی ندارد، آوازه خوانی متفاوت و اهل کتاب که از دغذغه های اجتماعی خود درباره هنر و هنرمند در ایران و خارج از ایران گفته است و مهین میلانی…

اندیشه جمهوری خواهی از زمانی که در یونان باستان توسط ارسطو مطرح و در دموکراسی آن بر اساس فلسفه شهروند آزاد با حقوق مساوی بنا گذارده شد تا زمانی که به ایران برسد، چه به لحاظ نظری و فلسفی و چه به لحاظ عملی و سیاسی دچار قبض و بسط فراوانی شده بود اما نخستین…

در تاریخ می خوانیم سزار امپراطور روم سوار بر اسب وارد مجلس سنا می‌‌‌‌‌‌شود و فریاد می‌‌‌‌‌‌زند اسب من هم می خواهد سناتور شود! امروز اما چرا در تاریخ نمی خوانیم که قزاق روس سوار بر اسب وارد مسجد سپهسالار می‌‌‌‌‌‌شود و فریاد می‌‌‌‌‌‌زند اسب من هم می خواهد قزاق شود!

زیست‌شناسان به ما نشان داده‌اند که تجربۀ شادی، غم یا عشق، با کم و زیاد شدن هورمون‌های بخصوصی در بدن در ارتباط است. با‌این‌حال، هنوز ابعاد زیادی از واکنش‌های بدنی ما در مواجهه با تجربه‌های عاطفی شدید، مثل از‌دست‌دادن همسر یا عزیزانمان، ناشناخته است. شواهد نشان می‌دهد دلبستگی‌ها عاطفی چنان قدرتمند است که حتی می‌تواند…

نیچه در یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایش، ارادۀ قدرت، می‌نویسد: «برای آن دسته از انسان‌ها که برایم مهم‌اند آرزوی درد و رنج، اندوه، بیماری، بدرفتاری و بی‌آبرویی می‌کنم.» این آرزو احتمالاً شامل حال کسانی که نیچه برایشان مهم است نیز می‌شود. جان کاگ، فیلسوف آمریکایی، به دنبال نیچه افتاد تا بفهمد فلسفه برای زندگی چه حرفی…

ویتگنشتاین شش سال از ایام جوانی‌اش را صرفِ تدریس در دبستانی روستایی کرد. یک‌بار که عصبانی شد، پسربچه‌ای را آن‌قدر کتک زد که از هوش رفت. لودویکِ گناهکار دانش‌آموز را به دفتر مدیر بُرد، پزشک را خبر کرد و زد به چاک. بعداً هم هرچه از او پرسیدند، به‌دروغ، چیزی به گردن نگرفت. این اتفاق…

اگر امسال فرزندی به دنیا بیاورید، سال ۲۰۵۰، سی‌وچند ساله خواهد بود. حتماً آرزو دارید که تحصیلاتی خوب، شغلی آبرومند و زندگی‌ای مرفه داشته باشد و طبیعی است که تلاش می‌کنید تا راه زندگی را به او بیاموزید. اما یوول نوآ هراری، مورخ جوان، معتقد است بهترین کمکی که می‌توانید به فرزندتان بکنید، این است…

شاید برخلاف عرف مرسوم پژوهشی، بهتر باشد که حرف آخر را اول بزنم. با توجه به‌وجود تقریباً ۳۵۰ هزار برگ سندی که در آرشیو انگلستان در مورد تحولات ایران بین سال‌های ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۱ میلادی موجود است؛ حیرت‌انگیز و تعجب‌آور است که فکر کنیم دولت‌های خارجی هیچ نقشی در تحولات ایران نداشته و عوامل داخلی…

فرهاد مهراد نامی آشناست. نامی که صدای خاص و آشنایش با چندین و چند ترانه در ذهن بسیاری از ما حک شده است؛ از «گنجشکک اشی مشی» گرفته تا «جمعه» و «وحدت» و …! او از خوانندگان صاحب نام راک ایرانی است که نخستین آلبوم راک اندرول انگلیسی ایران را منتشر کرد.

روز ۶ شهریور ۱۳۲۰ به دنبال ورود متفقین به ایران و درخواست رضاشاه پهلوی، کابینه محمدعلی فروغی نخست‌وزیر جدید از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت.

بسیاری در امروز ایران مشروطه را یک انقلاب شکست خورده می دانند و گونه ای سخن می گویند که انگار ما هنوز درگیر ِ مسائلی چون جدال سنت و تجددیم. این حرفها پوچ و بی موردند. انقلاب مشروطه تغییراتی در هندسه اجتماعی ایران خلق کرد که بازگشت ناپذیرند. همچنین این تغییرات صورت معادلات اجتماعی تازه…

«عباس مسعودی» بنیانگذار روزنامه «اطلاعات» در سال ۱۲۸۰ در تهران متولد شد. او پس از پایان تحصیلات مقدماتی و متوسطه در دبیرستان دارالفنون، با کارگری ساده و حروفچینی و در چاپخانه و پس از چهار سال مصحح روزنامه‌های «اقدام» و «شفق» و خبرنگار روزنامه‌های «ایران» و «کوشش» و در کنار آن به آموزش زبان خارجه…

به نظر می‌رسد همۀ آن‌هایی که دستی به قلم دارند، هرچند از تاریخ و ترمینولوژی هرمنوتیک آگاهی نداشته باشند، بیشتر از آنچه فکر می‌کنند به این موضوع می‌پردازند. هنگامی که رمان یا داستانی می‌خوانند، تئاتری می‌بینند یا موسیقی گوش می‌دهند شروع به کند‌و‌کاو راجع به آن اثر می‌ک

کتاب آخر سایمون کریچلی سال گذشته منتشر شد، کتابی درباره فوتبال: «وقتی به فوتبال فکر می‌کنیم به چه فکر می‌کنیم». او در گفت‌وگویی که درباره این کتاب با «لس‌آنجلس‌تایمز» داشت، از علاقه‌اش به فوتبال، به باشگاه لیورپول و هواداران دوآتشه فوتبال می‌گوید

یکی از اختلافات فکری من با دوست بسیار عزیزم داریوش آشوری که مدت‌ها با او بوده‌ام و از او یاد گرفته‌ام، همین است. من با این فرض که حافظ فیلسوف حتی متفکر است، مخالفم. البته قبول دارم که حافظ فکر می‌کند و می‌خواهد با مسائلی که فلسفه با آنها درگیر است، درگیر شود. اما نمی‌پذیرم…