يكي از اختلافات فكري من با دوست بسيار عزيزم داريوش آشوري كه مدت‌ها با او بوده‌ام و از او ياد گرفته‌ام، همين است. من با اين فرض كه حافظ فيلسوف حتي متفكر است، مخالفم. البته قبول دارم كه حافظ فكر مي‌كند و مي‌خواهد با مسائلي كه فلسفه با آنها درگير است، درگير شود. اما نمي‌پذيرم…

رساله فردريك انگلس «سوسياليسم يوتوپيايي و علمي» (١٨٧٧) –كه البته به غلط تخيلي ترجمه شده- متني است كه بسيار مرتبط با روح ماركسيسم وايمار است؛ ماركسيسم مذكور مربوط به دوره‌اي از تاريخ آلمان از ١٩١٩ تا ١٩٣٣ است كه فضايي دموكراتيك و ليبرال بر آن حاكم بود و مطبوعات و نشريات مستقل و منتقد تا…

جوک قدیمی بامزه‌ای هست درباره رادیو ایروان در دوران حکومت شوروی: یکی از شنوندگان زنگ می‌زند و می‌پرسد، «درست است که رابینوویچ [شخصیتی شبیه ملانصرالدین] در مسابقه بخت‌آزمایی یک ماشین نو برده؟» و رادیو این‌طور جواب می‌دهد: «علی‌الاصول بله، درست است، فقط قضیه این است که یک ماشین نو نبوده، یک دوچرخه قدیمی بوده، آن…

مارکس به درستی دیالکتیک متافیزیکی هگل را از آسمان به زمین آورد. ایده های دیالکتیک هگل، نه زاده و درونبود «مطلق»، و نه بروز آنها مینوی و ایده آلیستی است، بل حاصل تنش و جدال طبقات اجتماعی است. دستگاه های ایدئولوژیک تاریخی نیز در همه عرصه ها ریشه در گسل هایی دارند که مابین…

بیش از ۹۰درصد زمانی که داریم به موسیقی گوش می‌دهیم صَرف شنیدنِ آهنگ‌های تکراری می‌شود. گاهی موسیقی‌ای که دوستش نداریم را بعد از چندبار گوش‌دادن، اندک اندک می‌پسندیم.

«ناباکوف» در رمان «ناامیدی» به کنایه می‌گوید «در برلین در هر خانه‌ای یک تابلوی جزیره‌ی مرگ هم هست!» اقبال به اثر بوکلین که در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۶ پنج نسخه از آن را نقاشی کرده است، به تکثیر آن در خانه‌های عوام‌الناس محدود نمی‌شود. می‌توان رد پای تابلوی او را در آثار بسیاری به خصوص…

یکی از نخستین جریان‌هایی که تأثیری مهم بر اندیشه‌ محافظه‌کاری در غرب داشت، جنبش‌ موسوم به ضدروشنگری بود. طرفداران این جنبش که اندیشمندان و فیلسوفان گوناگونی را در بر می‌گرفتند بر ایده‌های بنیادین روشنگری مبنی بر پیشرفت و امید انسان به آینده‌ای بهتر برپایه عقل محاسبه‌گر تردید روا می‌داشتند.

کتاب «اصل امید» از ارنست بلوخ، بدون شک یکی از بزرگ‎‌‌ترین آثار قرن بیستم در زمینه تفکر رهایی‎‌‌بخش است. یک اثر ماندگار -بیشتر از ۱۶۰۰صفحه- که بخش بزرگی از زندگی نویسنده‎‌‌اش را در برگرفت. کتاب هنگامی نوشته شد، که ارنست بلوخ در آمریکا از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۳۸ در تبعید بسر می‎‌‌برد.

16 اردیبهشت 1340 دکتر علی امینی به نخست‌وزیری انتخاب شد. دوران 14 ماهه نخست‌وزیری امینی با پستی و بلندی‌های بسیاری همراه بود که در نهایت منجر به استعفای او در سال 1341 شد. علی امینی را می‌توان یکی از آخرین نخبگان سیاسی با تبار قاجاری در دوران پهلوی دانست

پدر و پدربزرگ داریوش شایگان، به گفته خود او، در تبریز به امر تجارت مشغول بودند و پدرش قبل از انتقال به تهران، از مریدهای پدر من بوده و در مراسم مذهبی مسجد ما، نوعا شرکت می‌کرده و یکی دوبار هم او را در دوران کودکی همراه خود به آن مسجد برده است…

شیخ فضل‌الله این امر را که مجلس بتواند صرفاً به استناد رأی اکثریت حتی برخلاف قوانین و احکام شرعی، قانون وضع نماید، مردود می‌داند و متقابلاً موافقت خود را با مجلسی که با رعایت احکام اسلام، قانون وضع نماید،

«رئالیسم» معمولا به معنای داشتن درک صحیحی از خصایص رویدادها یا امور واقع یا اشخاص است بدون اینکه توسط احساساتی از قبیل بیم یا امید یا عشق یا نفرت ، یا تمایل به آرمانی سازی یا کم بها سازی یا چیز دیگری که مانع مشاهده دقیق شود و حاصل نوعی فشار احساسی باشد…

حسین دهباشی، سری جدید خشت خام خود را در گفت‌وگویی با عباس امیرانتظام کلید زد؛ چند روز مانده به تحویل سال، اما برشی از این گفت‌وگو آن‌قدر در فضای مجازی و توییتر بازنشر شد که بار دیگر موضوع امیرانتظام سر زبان‌ها افتاد. همین مصاحبه کافی بود تا موافقان و مخالفان تئوری جاسوسی امیرانتظام مقابل هم…

در بحبوحهٔ دورانی که اختراعات یکی پس از دیگری زندگی انسان را تکان می‌داد، فیلسوف بدبینی پیدا شد که می‌کوشید حقیقت زندگی را برملا کند. او می‌گفت حقیقت زندگی در دایره‌ای محصور شده که در یک طرفش لذت ایستاده و در سوی دیگرش حسرت. آدمی، مادامی‌که در جهان است، بین این دو می‌رود و می‌آید…

قریب چهارده سال از مرگ ناگهانی کاوه گلستان در 13 فروردین 1382 می گذرد، به همین مناسبت گفتگویی با همسر او را برای انتشار برگزیدیم که پیش از این در نشریه فراسو منتشر شده بود. با تشکر از همکارانمان در این نشریه که متن آن را در اختیارمان قرار دادند.

به مرتضوی گفتم روزی در همین جمهوری اسلامی فرا می رسد که به اتهام ارتکاب جنایات علیه بشریت به زندان خواهی رفت و مرتضوی پوزخندی به من زد و گفت: «چنین آرزویی را به گور خواهی برد!

در مقایسه با جوان‌ها و سالمندان، میانسال‌ها با شدت بیشتری از زندگی‌شان ناراضی‌اند. احساس می‌کنند به چیزهایی که می‌خواسته‌اند نرسیده‌اند و چیزهایی که به آن رسیده‌اند هم دیگر رنگ و بویی برایشان ندارد. کارشان ملال‌آور و تکراری است و زندگی روزمره‌شان خسته‌کننده و غم‌بار. به این حالت بحران میانسالی گفته می‌شود. موضوعی که فلاسفه هنوز…

صداي ناقوس كليساي تراستوره كه به گوش مي‌آيد – محلي كه قرار ملاقات گذاشته‌ايم- چهره او در ذهن نقش مي‌بندد… جورجو آگامبن در نقش فيليپ، يكي از دوازده حواري مسيح، در فیلم «انجيل به روايت متي» پير پائولو پازوليني (١٩٦٤) ظاهر شد. درآن زمان دانشجوي جوان رشته حقوق بود، متولد ١٩٤٢ در شهر رم، با…

قبل از اینکه جست‌وجوی کامپیوتری در مخزن کتابخانه‌ها رایج شود، اگر می‌خواستید دنبال کتابی بگردید، باید در جعبه‌های چوبی‌ای که در هر کدامشان صدها برگه چیده شده بود، بالا و پایین می‌کردید. شاید برای خودتان هم برگه‌های فهرست‌نویسی تهیه کرده باشید و اطلاعاتتان را روی آن‌ها نظم و ترتیب داده باشید. برخلاف ظاهر خنثی و…

باروخ (بنديكت) اسپينوزا در ٢٤ نوامبر ١٦٣٤ يا ١٦٣٢ در كشور هلند و در شهر آمستردام در خانواده‌اي سرشناس و متمول و ديندار به دنيا آمد. با آداب ديني بار آمد و چون به سن تحصيل رسيد به مدرسه عبراني آمستردام به نام يشيباه فرستاده شد و در آنجا ضمن آموختن عبري به مطالعه آثار…

اين مرد هشتاد ساله چابك و چالاك دست از چاپ و نشر نوشته‌هايش برنداشته است؛ به تازگي به همت انتشارات فايار كتاب Je vous sais si nombreux… [«مي‌دانم شما تعداد معيني…»] را روانه بازار كرده، با انتشارات لينه كتاب «سنت آلماني در فلسفه» را و با انتشارات فلاماريون كتاب «در ستايش سياست» را. و اضافه…