Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

اهالی ادبیات

پیش‌بینی جهان آینده از نگاه ایزاک آسموف

در روزگاری که جهان در آستانه انفجار هسته‌ای می‌لرزید و آسمانِ نیویورک زیر پرچم‌های رنگین نمایشگاه جهانی آذین شده بود، نویسنده‌ای با نگاهی از پنجره نیم‌قرن بعد، آینده را دید و برایمان روایت کرد؛ آینده‌ای که نیمی از آن محقق شد، و نیمی دیگر هنوز در راه است

Read more

سفری به دنیای پر از رمز و راز گاستون لورو

در «ضیافت سردیس‌ها» گاستون لورو، خالق شاهکار «شبح اپرا»، با مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه رمزآلود، جنایی و روان‌شناختی، خواننده را به ضیافتی ادبی دعوت می‌کند؛ ضیافتی که هر سردیس آن روایتی از سرنوشت‌های انسانی، ترس‌های پنهان و رازهای ناگشوده است.

Read more

 به یاد مریم حسینیان، دو نگاه به «بانو گوزن»  

مریم حسینیان کار خود را با داستان کوتاه آغاز کرده و مجموعه داستان‌های «حتی هنوز هم دیر است» و «ماریا انگشت» حاصل قلم‌زدن‌های او در وادی داستان کوتاه‌ است. او سپس رمان‌نویسی را با «بهار برایم کاموا بیاور» شروع کرد که نامزد نهایی آخرین دوره جایزه گلشیری در بخش رمان اول شد و مورد توجه…

Read more

آلبر کامو به روایت سوزان سانتاگ

نویسندگان بزرگ یا شوهرند یا عاشق. برخى نویسندگان فضیلت هاى موثر یک شوهر را به رخ مى کشند؛ قابل اعتماد بودن، معقول بودن، سخاوت، محجوبیت. نویسندگان دیگرى هستند که خصلت هاى یک عاشق را برمى تابند، یعنى خصلت هاى خوى زاد تا فضیلت اخلاقى را.

Read more

بالزاک‌خوانی / نوشته ای از تئودور آدورنو

این مقاله ترجمه‌ای است از «Reading Balzac» که در جلد اول «یادداشت‌های ادبیات» منتشر شده است. این مقاله را باید در متن بحث‌های آدورنو، بلوخ، برشت، لوکاچ و البته بنیامین بر سر معنای رئالیسم و نسبت آن با مدرنیسم قرائت کرد. مقالات مذکور در کتاب «زیباشناسی و سیاست» منتشر شده، که متأسفانه ترجمه‌های فارسی آن…

Read more

چرا نسل جوان شیفته‌ داستایوفسکی است؟

در روزگاری که نسل جوان میان بحران‌های جهانی، سرخوردگی سیاسی و تهی‌شدگی معنوی سرگردان است، فیودور داستایوفسکی، نویسنده‌ای از قرن نوزدهم، بار دیگر به قهرمانی بی‌قرار برای فرزندان تردید تبدیل شده است.

Read more

زندگی و اندیشه آرتور کوستلر / جرج اُرول / عزت الله فولادوند

زندگی و اندیشه آرتور کوستلر جرج اُرول عزت الله فولادوند جرج‌ اُروِل‌ (۵۰ ـ ۱۹۰۳) نام‌ مستعار اریک‌ آرثر بلر، یکی‌ از نویسندگان‌ نامدار انگلیسی‌ در قرن‌ بیستم‌ بود. از او چند رمان‌ و بسیاری‌ مقاله‌ و نقد ادبی‌ همه‌ دارای‌ صبغه‌ اجتماعی‌ و انسانی‌ و اغلب‌ سیاسی‌ به‌ جا مانده‌ است‌.…

Read more

صادق هدایت؛ روز آخر / بهرام بیضایی

در عصر ابری دل ‌گرفته، وقتی صادق هدایت، نویسنده ی چهل‌وهشت ساله ی ایرانی مقیم موقت پاریس، به سوی خانه‌اش در محله هجدهم، کوچه ی شامپیونه، شماره ی ۳۷ مکرر می ‌رود، دو مرد را می ‌بیند که بیرون خانه‌اش منتظرش هستند. آن‌ها ازش می ‌پرسند که آیا از اداره ی پلیس می ‌آید و…

Read more

صادق چوبک؛ ناتورالیستِ تندرو یا راوی رنج‌های فراموش‌شدگان؟ 

نویسنده کتاب «همه‌چیز فرو می‌پاشد: زندگی و آثار صادق چوبک»: از منظر مضمونی، چوبک معمولاً به بخش‌هایی از جامعه می‌پردازد که کمتر دیده شده‌اند؛ او از لایه‌های پایین و فراموش‌شده جامعه می‌نویسد و آن‌چنان به این طبقات نزدیک می‌شود که گاه تصمیمات و رفتار شخصیت‌هایش حیرت‌انگیز و گاه هولناک به نظر می‌رسد.

Read more

نخستین پرده از تئاتر مدرن با قلم آخوندزاده بالا رفت

به مناسبت سالروز درگذشت میرزا فتحعلی آخوندزاده، پیشگام ادبیات نمایشی و روشنفکری ایران در قرن نوزدهم، این مطلب به بررسی زندگی، آثار و تأثیرگذاری او بر تئاتر و فرهنگ ایران اختصاص یافته است.

Read more

خانم دالووی در عصر ما!

در عصری که شبکه‌های اجتماعی ما را به نمایش دائمی «خود درونی» ترغیب می‌کنند، شخصیت‌های رمان ویرجینیا وولف بیش از هر زمان دیگری آشنا به نظر می‌رسند. اما آیا این سفر بی‌پایان به اعماق ذهن، که زمانی وعده رهایی می‌داد، امروز به نوعی اسارت مدرن بدل شده است؟

Read more

لودمیلا اولیتسکایا و «چادر سبز بزرگ»؛ ادبیات پادزهر تفکر استبدادی است

اولیتسکایا راوی تراژدی قرن بیست و وارث شایسته‌ی اسلاف خود در سرزمینِ غول‌های ادبی‌ست. سرزمینی که هیچگاه از میلِ خویش به داشتنِ نقش تعیین‌کننده درسیاست جهان چشم نپوشیده و این مداخله‌‌‌جویی را درون مرزهایش نیز به عرصه‌های مختلف از جمله هنر و ادبیات تعمیم داده‌است. آثار اولیتسکایا ازگذارِ تجربه و مشاهداتِ مستقیم یا غیر مستقیمِ…

Read more

پرواز بر فراز اسمانها؛ آنتوان دو سنت اگزوپری

آنتوان دو سنت اگزوپری فرزند سوم ژان دو سنت‌اگزوپری بود و در ۲۹ ژوئن سال ۱۹۰۰ در شهر لیون به دنیا آمد. پدر و مادر او اهل لیون نبودند و در آن شهر نیز سکونت نداشتند، بنابراین تولد آنتوان در لیون کاملاً اتّفاقی بود.

Read more

اخلاق سنت اگزوپری / یادی از خالق شازده کوچولو

«زمین بیش از هر کتابی از ما به ما می‌آموزد زیرا در برابر ما ایستادگی می‌کند، هرگاه بشر با مانع درگیر شود، توان خود را می‌آزماید».1 رمان «زمین انسان‌ها» با این جمله اگزوپری آغاز می‌شود، آنتوان سنت اگزوپری (1900-1944) از جمله کسانی است که از زمین می‌آموزد.

Read more

مالیخولیای کافکا / ویل ریس

کافکا دو سه ماه قبل از مرگش یکی از بهترین و غم‌انگیزترین داستان‌هایش را نوشت. در داستان «گودال»۱ جانوری تنها که به موش کور می‌ماند، زندگی‌اش را وقف ساختن خانه‌ای پیچیده در زیرزمین می‌کند تا از خودش در برابر موجودات دیگر دفاع کند.

Read more

به یاد بیژن اشتری/ ترجمه همچون اسلحه!

«بیژن اشتری عصر ۱۸ خرداد ۱۴۰۴ در سن ۶۴ سالگی در منزل خود درگذشت.» شنیده بودم که چندی است احوال خوبی ندارد، اما وقتی می دیدم پرکار و پرشور می‌نویسد و ترجمه می کند، خوشحال بودم که بر بیماری غلبه کرده: این بار هم عشق و دانستگی بر بیماری و درد پیروز شده… اما چه…

Read more

آشویتس خصوصی صادق هدایت

سیاستِ تکریم مردگان و تنهایی محتضران در ادبیات ما شیما بهره‌مند صادق هدایت نمُرده، او هنوز در مقامِ محتضر روی دست ادبیات ما مانده است. آثار هدایت مانندِ هر اثری «بازتاب طنینِ غیرشخصی‌ترین عناصر زندگی آدمی در قالبِ فردی‌ترین و مخفی‌ترینِ آن‌هاست»1 و این طنین در زندگی صادق هدایت «مرگ» است یا به‌تعبیر درست‌تر؛ زنده‌به‌گوری.…

Read more

شکستنِ طلسم بوف کور / شیما بهره‌مند

در تاریخِ ادبیات روایی معاصر ما بی‌تردید «بوف کورِ» صادق هدایت مقامِ یکه‌ای دارد. جدا از موقعیت خاصِ تاریخی آن به‌عنوان نخستین رمان مدرن فارسی، برخی از منتقدان از «جاذبه» این اثر سخن گفته‌اند که هیچ‌یک از آثار ادبی معاصرش و تا اکنون نیز به گردِ آن نرسیده‌اند.

Read more

رهایی از گورستان نجواها / کوتاه درباره‌ خوان رولفو

خوان رولفو نویسنده‌ی حرفه‌ای نبود. حرفه‌ای به این معنی که کارش نوشتن باشد واز این راه گذران بکند. او به مشاغل متعدد روی آورد، از جمله کار کردن در اداره‌ی مهاجرت، بعد استخدام در کارخانه‌ی لاستیک‌سازی گودریچ و آنگاه استخدام در ادارات دیگر. روزنامه‌نگاری هم زندگی‌اش را تامین نمی‌کرد و کار دانشگاهی هم نداشت

Read more

سووشون اثر سیمین دانشور، از نگاه دیگران

منتخبی از نظرات افراد مختلف درباره سووشون، نظراتی که از میان کتاب‌ها و گفتگوها انتخاب شده‌اند و اغلب قصد دارند نگاهی تحلیل‌گر به لایه‌های سطحی و درونی اثر داشته باشند. نظراتی که سووشون را گاه مثل یک سند تاریخی می‌بینند و گاه یک اثر نمادین.

Read more

سیمین دانشور از نگاه بزرگان و صاحب نظران فرهنگ و ادبیات

این روزها نام سیمین دانشور به واسطه نمایش سریال سووشون ساخته نرگس آبیار دوباره در مرکز توجه قرار گرفته است. با این تفاوت که اگر در گذشته این مخاطبان خاص بودند که به دانشور و آثارش توجه داشتند، این بار عامه مردم نیز نام یکی از مهمترین نویسندگان سده‌ی گذشته ادبیات ایران را…

Read more

بازتاب زخم‌های زیسته در ادبیات چارلز دیکنز

چارلز دیکنز، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ ادبیات، با آثار خود تصاویری زنده و دردناک از رنج‌های دوران کودکی‌اش ترسیم کرده است. از تجربه‌های تلخ و تحقیرآمیز دوران بچگی در فقر و بی‌پناهی، تا تصویر کودکانی که در دنیای داستانی او معصومیتشان را از دست داده‌اند، دیکنز با قلمی پر از خشم و اندوه، جامعه…

Read more

مارک تواین علیه شکسپیر/ حسادت یا سوء تفاهم؟

اشتباه تواین در این بود که تجربه خودش را مبنای قضاوت قرار می‌داد. او در سال‌های پایانی عمرش بخش زیادی از وقتش را صرف دیکته‌کردن خاطراتش کرده بود که تا آن زمان به ۴۵۰ هزار کلمه رسیده بود؛ بنابراین نمی‌توانست باور کند که شکسپیر هیچ نامه یا دست‌نوشته‌ای از خود بر جای نگذاشته باشد

Read more

چهل سالگی «بار هستی»/ رامان سیوا کومار

زندگی را چگونه باید زیست؟ به‌‌نظر می‌رسد که از ابتدا دو مسیر مبتنی بر دو تلقی از زمان وجود دارد. من این موضوع را خط اصلی روایت در بار هستی (سبکی تحل‌ناپذیر هستی)* می‌دانم. رمان دربستری از تعلیقِ چهار شخصیت بین دو حالت وجودی با دیدگاه‌های متفاوت نسبت به زمان شکل می‌گیرد و «سبکی و…

Read more

زندگی وزمانه‌ی روبرتو بولانیو؛ پرچم‌دار موج نوی ادبیات آمریکای لاتین / پرتو مهدی‌فر

روبرتو بولانیو پیش از تبدیل شدن به رسا‌ترین صدای ادبیات معاصر آمریکای لاتین و  تنها کسی که به اعتبار و شهرتی هم‌پایه‌ی رمان‌نویسان بوم دست یافت، مسیر ناهمواری طی کرد

Read more