در پنجمین روز از بهار عبوس و کم بارانی که در آنیم، دکتر رضا براهنی پس از سکوتی طولانی که ناشی از دست و پنجه نرم کردن با بیماری خاموش اما مهلک و غمناک فراموشی بود، در دیار غربت درگذشت
این روزها جز خبر مرگ و ماتم اهل قلم، هیچ سخنی که نشانه شادی یا رونقِ کار این قشر باشد، نمی‌شنویم. آخرینش رضا براهنی بود که در ابتدای قرن جدید درگذشت.
روز گذشته مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر رضا براهنی شاعر، منتقد و داستان‌نویس ایرانی در شهر تورنتو کانادا و در یک روز سرد و ابری برگزار شد. شرکت‌کنندگان که سر در لاک خود داشتند به صدای ساناز فتحی، همسر براهنی گوش می‌دادند
رضا براهنی چهره‌ای چندوجهی در ادبیات ایران است. در درجه اول، روشنفکری پرتکاپو در یکی از متلاطم‌ترین برهه‌های تاریخ معاصر به شمار می‌آید. مبارزی فعال که هم مسلح به مبانی نظری است و هم مجهز به صبغه‌های عملی
مرگِ براهنی، مرگِ کوچکی نیست! مرگِ هرکسی نیست! او را نه می‌توان انکار کرد، و نه می‌توان آثارش را رد کرد. او انکارناپذیر است. ماندگار است. نقش او با بیش از نیم قرن حضور در ادبیات و سیاست، بسیار برجسته، پررنگ، تاثیرگذار و جریان‌ساز بود
پیش از آنکه آن شب زمستانی دی ماه 52 در تلویزیون ملی ایران ظاهر شود و چیزهایی در رد مارکسیسم و آنارشیسم و فاشیسم بگوید که به منزله اظهار ندامت تلقی شد تا مایه آزادیاش شود، و شد، چهره سرشناسی بود، هرچند یک چهره همواره جنجالی. شهرت خود را از راه قلم و بیشتر در…
پایان روزگار دوزخی
رضا براهنی شاعر، نویسنده و منتقد در 86 سالگی در کانادا درگذشت
مونا رستا
داستان‌نویس و منتقد
قرن چهاردهم خورشیدی، نه در ساعت هفت و سه دقیقه و بیستوشش ثانیه از بیستونهمِ اسفندماهِ 1400، بلکه در پنجمین روز از فروردین 1401 به پایان رسید. درست در همان ساعت، دقیقه و ثانیهای که…
متن سخنرانی کوتاه “جواد اسحاقیان” منتقد ادبی و از اعضای داوران نهایی “جایزه ی مهرگان ادب” ومعرفی کوتاه دکتر “رضا براهنی” و اهدای “جایزه ی مهرگان ادب” به پاس “یک عمر تلاش در عرصه ی نوشتن” در اردیبهشت ماه 1397 در فرهنگسرای نیاوران در حضور همسرشان خانم “ساناز صحّتی” و سخنرانی کوتاه دخترشان خانم “الگا…
گاه گزاره یا انگاره ای در بین عامه و حتی گروهی از نخبگان رواج می یابد و جا می افتد و از فرط تکرار، منطقی و مسلم فرض می شود؛ چنان که موافقان اش لزومی به تامل و بازنگری در صحت و سقم آن با وجود گذشت زمان و وقوع تحولات مداوم در زمینه آن…
هوشنگ گلشیری در زندگی نه چندان طولانی از نظر ماه و سال، اما بسیار پربار از لحاظ تولید فرهنگی و ادبی و نیز وقف بیش از دو دهه از زندگی پربارش در راه ” آزادی اندیشه و بیان بی هیچ حصر و استثناء”¹ بر ادبیات ایران تاثیری عمیق گذاشته است. گرد فراموشی بر چهره او…
مرگ هوشنگ گلشیری مرگ هر کسی نیست. از همین آغاز باید دقیق باشیم. مرگ او مرگ یگانه‌ای است از میان سه یا چهار یگانه‌ی این زمان، این زبان، و این نثر. در قصه‌ی کوتاه تائی نداشت، ندارد، هم قامت‌هایش هدایت و چوبک‌اند، و شاید – می‌گویم، شاید – بهرام صادقی و غلامحسین ساعدی، در قصه‌ی…
رمان پیش از انقلاب عمدتا ابزاری است برای تعامل روشنفکران و مردم و پس از انقلاب هم همین روند به‌نوعی پی گرفته می‌شود. رمان‌هایی که در این مقطع نوشته می‌شوند، هم‌چون اسلافشان، دارای نگاه‌هایی عمیق به دوره‌های تاریخی‌اند و هنوز مساله‌هایی هم‌چون اختلاف طبقاتی، شوریدن بر ظالم و دفاع از مظلوم در آنها دیده می‌شود.…
چهل عدد مقدسی است. و همین ما را بر آن داشت تا در آستانه چهل‌‌سالگی انقلاب، چهل اثر در ادبیات داستانی را انتخاب کنیم. پروسه انتخاب این آثار (در رمان و مجموعه داستان) به این شکل بوده که تنها آثاری در این فهرست قرار گرفته که از بهمن ۵۷ تا بهمن ۹۷ از سوی وزارت…
اخیراً مطلبی را دیدم تحت عنوان «سودای رهبری، از جلال آل احمد تا رضا براهنی» که در بند نخست این مطلب نویسنده ادعا می‌کند «ادبیات مذهب و سیاست نیست که برای آن بتوان «مرجعیت» یا «رهبریت» قائل بود.» در اینجا برای اینکه از اصل مطلب دور نیفتیم به مدعای مرجعیت ادبی در ایران نمی‌پردازیم و…
آینده همیشه ما را غافلگیر می کند و به گذشته معناهایی می دهد که در خود گذشته از آنها غافل مانده بودیم. زن جوان آمریکایی حالا در یکی از غروب های سال های آخر دهه چهل درخت های حیاط شیب دار را آب داده، چمن سایه دار از تازگی برق می زند. آفتاب می خواهد…
اول پاییز سال 51 وقتی که به دعوت دانشگاه تگزاس در آستن به آن شهر رفتم در میان کتاب هایی که همراه خود داشتم، یکی هم رمان «روزگار دوزخی آقای ایاز» بود که از سال 45 تا سال 48 نوشته بودم و در دو سال بعد چاپ کرده بودم و حالا می خواستم در خارج…
آينده هميشه ما را غافلگير مى‌كند و به گذشته معناهايى مى‌دهد كه در خود گذشته از آنها غافل مانده بوديم. زن جوان امريكايى حالا در يكى از غروب‌هاى سال‌هاى آخر دهه چهل درخت‌هاى حياط شيب‌دار را آب داده. چمن سايه‌دار از تازگى برق مى‌زند. آفتاب مى‌خواهد بپرد.
اول پاییز سال 51 وقتی که به دعوت دانشگاه تگزاس در آستن به آن شهر رفتم در میان کتاب هایی که همراه خود داشتم، یکی هم رمان «روزگار دوزخی آقای ایاز» بود که از سال 45 تا سال 48 نوشته بودم و در دو سال بعد چاپ کرده بودم و حالا می خواستم در خارج…
قصد داریم به بررسی معروف ترین آثار نویسندگان ایرانی بپردازیم که در جهان شناخته شده و به زبان های مختلف چاپ شده اند.
ادبیات ایران در جهان چه جایگاهی دارد؟ نویسندگان ایرانی چقدر در ممالک دیگر و از سوی نویسندگان و خوانندگان کشورهای دیگر شناخته شده اند؟ آیا می توان اساس به این مسائل فکر کرد؟ در این گزارش به جست و جوی پاسخی برای این قبیل پرسش ها هستیم. بارها شنیده ایم که می گویند کتاب فلان…
اکتای براهنی، فرزند رضا براهنی، باوجود اینکه ١٦ سال در سینما حضور داشت، نخستین فیلم خود را با نام «پل خواب» امسال کارگردانی کرد. داستان فیلم براساس رمان معروف «جنایت و مکافات» داستایفسکی شکل گرفته.
اقتباس اكتاي براهني از «جنايت و مكافات»
به سينماي مستقل كه با مخاطب ارتباط برقرار كند علاقه‌مندم
بيتا موسوي
«پل خواب» نخستين فيلم بلند سينمايي اكتاي براهني پسر رضا براهني نويسنده، شاعر و منتقد ادبي است. شنيده‌ها حاكي از اين است كه اين فيلم جزو آثار قابل توجه اين دوره از جشنواره…
ادبیاتِ مهاجرت شاخه‌اى بسیار قوى از ادبیات است که به طور گسترده همپاى ادبیات داخلى پیش رفته و به رشد و بالندگی رسیده است.این نوع ادبیات را مى‌توان واکنش اهل قلم دانست درخارج از مرزهاى بومى‌ای که در آن روزگار می‌گذرانند.
شيوا ارسطويي، نويسنده، شاعر و يكي از باسابقه‌ترين مدرسان ما در حوزه ادبيات داستاني است. او كه تجربه حضور در كارگاه‌هاي ادبي رضا براهني را داشت در سال ۱۳۷۰ با نگارش رمان «او را كه ديدم زيبا شدم» فعاليت ادبي خود را آغاز كرد.
رها کنیم شعر و داستان و رمان را. بیرون برویم و قدم بزنیم بر سنگ فرش خیابان شهر و حتی اگرچه لوس، اما دل ببازیم به بازی نوستالژی در تهران منهای خاطره. خلاص شویم از موقعیت های نفس گیر کتاب ها و گره ها داستانی و بگذاریم رود راوی جاری شود در ده 40؛ در…
مروری بر «تاریخ مذکر» رضا براهنی به مناسبت تجدید چاپ آن
دوران تشتت فرهنگی
«تاریخ مذکر»، کتابی است که رضا براهنی آن را در سال ١٣٤٨ نوشت؛ اما اولین چاپ آن در سال ١٣٥١ منتشر شد. پیش از انتشار کتاب، البته بخش‌هایی از آن در مطبوعات چاپ شده بود. این کتاب بعد از…
بعد از سال‌ها انتشارات نگاه بسیاری از آثار داستاني «غلامحسين ساعدي» را كه سال‌ها بود تجديد چاپ نشده و نایاب بودند منتشر کرد.به همین مناسبت مطلب زیر را به قم رضابراهنی می خوانید
حکايت حال
پیام حیدرقزوینی
مهمترین اتفاق کتابهای ادبیات و هنر در سال گذشته را می‌توان مربوط به حوزه تئوری و نظریه دانست که چند کتاب مهم و تاثیرگذار در این حوزه منتشر شدند. البته در این سال، چند رمان مهم هم به فارسی ترجمه شدند و چند داستان و دفتر شعر شاخص…
یک/
اینکه یک رمان ایرانی تنها در دو روز به تعداد تیراژ متوسط هرکتاب در ادبیات داستانی ما بفروشد، از حضور ناگاهِ نوری در فضای همچنان سایه‌روشنِ ادبیات اخیر ما خبر می‌دهد. سرانجام «آواز کشتگانِ» رضا براهنی در روزهای تابستانی و خمود کتاب منتشر شد. رمانی که از پسِ سال‌ها نوشته‌شدن، تنها داستانی در خاطره ما…
نگارنده بیش از آنکه به الگو‌پذیری براهنی از جنبش«شعر زبان» باور داشته باشد، آبشخور فکری واحد را سبب قرابت این دو نحله شعری می‌داند. بدون تردید مطالعات بسیار گسترده دکتر براهنی (حداقل به‌عنوان مدرس ادبیات انگلیسی و ادبیات تطبیقی) از او شخصیتی به‌واقع آشنا با جریان‌های پیشروی ادبیات جهان برساخته و او را در پیشنهاد…