شاید اگر نویسنده‌ای چون آلکساندر سالژنتسین در قرن بیستم روسیه ظهور نکرده بود، با اطمینان بسیار زیادی می‌شد گفت که ادبیات روسیه دیگر کسی را در قد و قواره بزرگان قرن نوزدهمی‌اش نداشته است.
ذلیل‌شدگان و اهانت‌دیدگان» که توسط نشر فرهنگ معاصر به فارسی منتشر خواهد شد، اگرچه معمولا در شمار شاهکارهای داستایفسکی جای نمی‌گیرد، اما رمانی است که بعد از انتشارش به‌عنوان اثری پرخواننده و جذاب در ادبیات جهانی مطرح بوده است.
سروش حبیبی که سال‌ها است ترجمه ادبیات روسیه را به‌صورت پروژه‌ای دنبال می‌کند، تاکنون آثار مهمی از ادبیات روسی را به فارسی برگردانده و در‌حال‌حاضر به ترجمه «رستاخیز» و «ذلیل‌شدگان و اهانت‌دیدگان» مشغول است
رمان مشهور «دختر سروان»، شاهکار نثرِ آلکساندر پوشکین و سرآغاز رمانِ تاریخی روسیه است که بهار ۱۳۹۳ توسط نشر هرمس و با ترجمه مستقیمِ دکتر حمیدرضا آتش‌برآب از زبان روسی، در ۶۵۰ صفحه منتشر شده‌است.
حدیث تاثیرپذیری ادبیات فارسی از ادبیات روسیه، به ویژه بخش مبارزاتی آن، حدیث دراز دامن و مفصلی است، آن قدری تاثیرپذیرفته ایم در دهه های ماضی که هنوز اثراتش ماندگار است. اما وجوه مختلف این تاثیر چه بوده؟
در ادبیات و سیاست روسیه سه «چه باید کرد؟» از سه نویسنده، اندیشمند و سازمان‌دهنده انقلابی تاثیری اساسی به‌جا گذارد. این سه «چه باید کرد؟» در پاسخ به سوال‌های اساسی‌ای است که پیشاپیش در جامعه روسیه مطرح بود.
نویسندگان بزرگ همیشه میراثی بیش از آثارشان از خود به‌جا می‌گذارند. اینان، هر کدام تصوّر خود را از ماهیت هنر، روان‌شناسی نوشته ی خلاق، ساخت هنری و سایر مقولات هنر به‌شیوه‌ئی خاص و متفاوت از دیگران بیان می‌کنند، و بدین ترتیب از طریق برخوردی ویژه با جهان هستی، زیر نهاد و فرضیه ی هنر را…