رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برچسب: فئودور داستایفسکی

فئودور داستایفسکی: فیلسوفِ آزادی

بگویید انسان‌بودن یعنی نیکوکاری، بلافاصله انسان‌ها تمام تلاششان را می‌کنند تا به دیگران شر برسانند. بگویید انسان‌بودن یعنی آسیب‌زدن، دم‌به‌دم آدم‌ها را می‌بینید که مهربانی می‌کنند و کمک می‌رسانند. این عصیانِ درونی، این میلِ همیشگی به خلاف جهت شناکردن از نظر داستایفسکی جزئی از ذات بشر است، میلی که خیلی وقت‌ها خودش را در قالب…

ادامه مطلب

دنیای ژورنالیستیِ «پیامبر روس» / پرتو مهدی‌فر

همان‌گونه که در غیاب خوانشی دقیق از زندگی داستایفسکی نمی‌توان به تحلیل جهان داستانی او پرداخت، بدون شناخت دیدگاه‌های هنری وجامعه‌شناسانه‌اش هم نمی‌شود به درک درستی از مواضع فرهنگی و اجتماعی او رسید. بی‌تردید شرایط تاریخی و ظرف مکانی‌‌‌ای که جهان‌بینی نویسنده در آن شکل گرفته نیز مشمول همین ضرورت‌ است. هرقدر که او عصاره‌ی…

ادامه مطلب

حقیقتِ جنگ: زیبایی یا ویرانی؟ / تیم برینخف

به‌عنوان کسی که در شاخه ادبیات روسی تدریس می‌کند نمی‌توانم به جهان از منظر نمایشنامه‌ها، رمان‌ها، اشعار و داستان‌های روسی نپردازم، حتی در برهه‌ای که کلیه تولیدات فرهنگی کشور روسیه در اقصانقاط جهان بایکوت می‌شود. بی‌شک با توجه به اقدامات وحشیانه روس‌ها در طول جنگ با اوکراین بالاخص کشتار غیرنظامیان در بوچا با این مساله…

ادامه مطلب

فریادِ مشترکِ داستایفسکی و تولستوی: به خود آیید!

به‌عنوان کسی که در شاخه ادبیات روسی تدریس می‌کند نمی‌توانم به جهان از منظر نمایشنامه‌ها، رمان‌ها، اشعار و داستان‌های روسی نپردازم، حتی در برهه‌ای که کلیه تولیدات فرهنگی کشور روسیه در اقصانقاط جهان بایکوت می‌شود. بی‌شک با توجه به اقدامات وحشیانه روس‌ها در طول جنگ با اوکراین بالاخص کشتار غیرنظامیان در بوچا با این مساله…

ادامه مطلب

دویست سال پس از تولد خالق ابله/ سوءتفاهمی به نام داستایفسکی/ نادر شهریوری (صدقی)

اگر داستایفسکی را از درون تجربه نکنیم، هرگز او را تجربه نکرده‌ایم. داستایفسکی از درون شعله می‌کشد، تنها آن هنگام که با خود روبه‌رو می‌شویم، او را در کنار خود می‌یابیم. بسیاری داستایفسکی را محافظه‌کار می‌نامند؛ این تعبیری درست است، بسیاری او را رادیکال می‌دانند؛ این نیز درست است.

ادامه مطلب

همسر داستایوفسکی بودن چگونه بود؟ / نیکولاس کوتار

این مجموعه که به زندگی آنیا داستایوفسکی، همسر فیودور داستایوفسکی، نویسنده­ ی برجسته­ ی قرن ۱۹ روسیه اختصاص دارد در چندین قسمت توسط نیکولاس کوتار، مترجم و نویسنده­ ی روسی ساکن آمریکا نوشته شده است. این مجموعه در مجله­ ی “فوما” چاپ روسیه منتشر شده است.

ادامه مطلب

هر چه می‌گذرد گویی به جای آنکه از دنیای داستایفسکی دور شویم، به آن نزدیک‌تر می‌شویم!

سوالی که داستایفسکی در رمان شگفت‌آور «جنایت و مکافات» پرسید، یک قرن است که ما را رها نکرده: آیا می‌توان انسانی ستمگر و خبیث را برای رسیدن به جامعه‌ای بهتر کُشت؟ عقلانیت سردِ فایده‌گرایی می‌گوید آری. و در حقیقت آنچه داستایفسکی را بیشتر از خودِ قتل به وحشت انداخته بود، عقلانی جلوه‌کردنِ آن بود. اما…

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب «داستایفسکی، جدال شک و ایمان» نوشته ادوارد هلت‌کار / جدال داستایفسکی

«داستایفسکی، جدال شک و ایمان» نوشته ادوارد هلت‌کار کتابی خواندنی از سرگذشت‌نامه‌ جدید داستایفسکی است که اول‌بار در سال ۱۹۷۷ منتشر شده است. اثر شامل چهار کتاب است، به ترتیب: «سال‌های رشد»، «سال-های هیجان و جوشش»، «سال‌های آفرینش» و «سال‌های کامروایی». هلت-کار کتاب را با نقل‌قولی از الکساندر هرتسن شروع می‌کند: «من روس هستم. زندگی…

ادامه مطلب

دیوانه‌ای که نابغه‌ی ادبیات شد / حاشیه هایی کوتاه و خواندنی از زندگی فئودور داستایفسکی

اطلاعات مختصر و مفید درباره فئودور میخاییلوویچ داستایفسکی؛ با این که سال ها از زمان مرگ او می گذرد اما هنوز دانستن از حواشی زندگی و آثارش برای مخاطبان ادبیات جذاب است.

ادامه مطلب

شأن و منزلت انسانی در آثار فئودور داستایفسکی/ مجتبی حبیبی

دهه چهل خورشیدی، بنا بود مهری آهی آثار داستایفسکی را از روسی به فارسی برگرداند، اما مرگ به او فرصت نداد تا او تنها به ترجمه «جنایت و مکافات» اکتفا کند. بعد از او، سروش حبیبی از روسی و علی‌اصغر خبره‌زاده از فرانسه آثاری از داستایفسکی را ترجمه کردند، و سپس رضا رضایی، صالح حسینی،…

ادامه مطلب

همدردی داستایووسکی و زیبایی حقایق هولناک/ لوری شک

داستایووسکی (۱) به مدت چهار سال زنجیر پنج پوندی به پا کرد. در زندان صحرایی ام.اس.کا، مکانی که برای تنبیه به آنجا فرستاده شده بود ؛ با محکومیت به اغتشاش و طغیان. در محلی که به منظور ویژه ای ، قسمتی از بخش را به سلول های انفرادی مخصوص زندانیان سیاسی ای که برای…

ادامه مطلب

یادداشت ها و طرح های داستایفسکی؛ دریچه ای برای شناخت بهتر یک نابغه

داستایوسکی در تمام دورهٔ نویسندگیش، دائماً مشغول یادداشت برداشتن بود. البته نه دقیقاً به‌رسم و راه نویسنده‌های حرفه‌ئی. و همین یادداشت‌ها، بعدها، زمینه‌ئی فراهم آورده بود برای طرح دیدگاه‌های فلسفی، اجتماعی، و ادبی این روح بزرگ «خصلت روسی».

ادامه مطلب

کامو روباه است یا خارپشت / سنجش وفاداری کامو به ایده داستایفسکی

آلبر کامو «تسخیرشدگان» را مهم‌ترین رمان سیاسی و آن را یکی از چهار، پنج رمانی می‌داند که فراتر از همه آثار ادبی قرار دارد. کامو در ١٩۵٩ متنی نمایشی با عنوان «تسخیرشدگان» می‌نویسد که اقتباسی از رمان «تسخیرشدگان» (شیاطین) داستایفسکی است. کامو در این نمایش به مضامین اصلی اندیشه‌های داستایفسکی می‌پردازد.

ادامه مطلب

شهر و شهروندی در ادبیات: سن‌پترزبورگ در آثار بزرگان ادبیات روس

سن‌پترزبورگ، جایگاه قدرت و مرکز تفکر امپراتوری روس طی دو قرن، بزرگترین نویسندگان این کشور را جذب کرده و برای آنها سرچشمه اصلی الهامات بود. گوگول، داستایوفسکی و تولستوی ازجمله نویسندگانی هستند که سن‌پترزبورگ در آثارشان نقشی اساسی ایفا می‌کند.

ادامه مطلب

محبوب ترین نویسندگان روس چه کسانی هستند؟

روس‌ها کتاب‌های الکترونیک را ترجیح می‌دهند؛ جای خالی پوشکین در بین سه نویسنده برتر روس بر اساس یک نظر سنجی در روسیه، الکساندر پوشکین پس از لِف تالستوی، فئودور داستایفسکی و آنتون چخوف، چهارمین نویسنده محبوب روس‌ها است. به گزارش مد و مه به نقل از سایت لوادا سنتر، تحقیقات اخیر مرکز مطالعات افکار عمومی «لوادا…

ادامه مطلب

چهره‌های داستایفسکی

انتشار کتابی تازه در باره داستایفسکی داستایفسکی ازجمله چهره‌های ادبیات جهانی است که تاکنون تفسیرهای مختلفی در حوزه‌های مختلف درباره آثار او صورت گرفته و تأثیرات او در بسیاری از نویسندگان بعد از خودش دیده می‌شود. به‌تازگی نیز کتابی با عنوان «نگاهی به زندگی و آثار فیودور داستایفسکی» نوشته رابرت برد با ترجمه مهران صفوی…

ادامه مطلب

فئودور داستایفسکی و سینما/ «جنایت و مکافات» بر پرده نقره ای

'نگاهی به «جنایت و مکافات» اثر لف کولیژانوف اقتباسی از شاهکار فئودور داستایفسکی راسکولنیکوف با طعم ادبیات شاهپور عظیمی سینما هیچ‌گاه بی‌نیاز از ادبیات نبوده است. شاید دلیلش را باید در توانمندی ‌ادبیات برای روایت دانست. خیلی پیش از این‌که سینما پا به منصه‌ی ظهور گذاشته باشد، بزرگانی مانند دیکنز و البته داستایفسکی روایت داستانی…

ادامه مطلب

جهان فیودرو داستایوسکی / یادداشت‌های یک نویسنده

داستایوسکی در تمام دورهٔ نویسندگیش، دائماً مشغول یادداشت برداشتن بود. البته نه دقیقاً به‌رسم و راه نویسنده‌های حرفه‌ئی. و همین یادداشت‌ها، بعدها، زمینه‌ئی فراهم آورده بود برای طرح دیدگاه‌های فلسفی، اجتماعی، و ادبی این روح بزرگ «خصلت روسی».

ادامه مطلب

رستاخیز راسکولنیکوف / مفهوم جوانی در آثار داستایفسکی

در آغاز یک نقل قول بود. همین چند کلمه‌ای که راسکولنیکوف آن را در روزنامه‌ای چاپ کرده بود. راسکولنیکوف در مقاله‌اش گفته بود مردم دو دسته‌اند: دسته اول مردم طبقه عادی که به درد زندگی طبیعی مثل خوردن و تولیدمثل می‌خورند و دسته دوم مردم واقعی یعنی کسانی که توانایی یا استعداد آن را…

ادامه مطلب

نیچه، داستایوسکی، نهیلیسم

«داستایوسکی» نویسنده ای است که به نظر بسیاری از «منتقدان و خوانندگان ایده های انتزاعی در رمان هایش تبدیل به گوشت و خون می شود و در قالب انسان های زنده تجسم پیدا می کند. بارزترین مثال آن هم تجسم ایده نهیلیسم است. این نکته محدود به داستایوسکی نیست بلکه در کل رمان های روسی…

ادامه مطلب

جنایت و رهایی/ نگاهی متفاوت به عمل راسکولنیکوف و مکبث

از نظر زمانی در تراژدی‌های شکسپیر، «مکبث» سریع‌ترین، «هملت» کندترین و «شاه‌لیر» ترکیبی از این دو است. منظور از «زمان»، پیوند آن با وقوع اتفاق یا حادثه‌ای مهم است که رخ می‌دهد یا احیانا انتظار می‌رود که باید رخ دهد

ادامه مطلب

داستایفسکی در کجا ادبیات روسیه ایستاده است؟

گرچه داستایفسکی از باب تمجید از گوگول گفته بود: ما همگی از زیر شنل گوگول بیرون آمده‌ایم، اما داستایفسکی از بابت بیرون‌آمدن از زیر شنل بهای سنگینی پرداخت: در ١۶نوامبر١٨۴٩ دادستان وقت روسیه داستایفسکی را به جرم قرائت نامه خیانتکارانه بلینسکی به اعدام محکوم می‌کند

ادامه مطلب

داستایوسکی و یادداشت‌هایش

داستایوسکی در تمام دورهٔ نویسندگیش، دائماً مشغول یادداشت برداشتن بود. البته نه دقیقاً به‌رسم و راه نویسنده‌های حرفه‌ئی. و همین یادداشت‌ها، بعدها، زمینه‌ئی فراهم آورده بود برای طرح دیدگاه‌های فلسفی، اجتماعی، و ادبی این روح بزرگ «خصلت روسی».

ادامه مطلب

کتابهای خواندنی(۲)/ تو نخواهی کشت (مقالاتی درباره رمان جنایات و مکافات)/ نشر نیلوفر

کافکا عقیده داشت اگر کتاب همچون تلنگری بیدارمان نسازد، برای چه آن را می‌خوانیم؟ کتاب باید تیشه‌ای باشد برای شکستن دریای یخ‌زده درون ما . جنایات و مکافات نوشته داستایوفسکی از این سنخ کتاب‌هاست

ادامه مطلب

داستایفسکی و تضادهای «شهر انتزاعی» جهان مدرن

داستایفسکی در مواجهه با وضعیت روسیه، در دوره‌ای که غرب به واسطه انرژی‌های آزاده شده مدرنیزاسیون فرآیند تاریخی متفاوتی را از سر می‌گذراند، از نبود حس وقار و منزلت شخصی یا خودپرستی ضروری نزد روس‌ها یاد می‌کند و این پرسش را پیش می‌کشد که «آیا روس‌های بسیاری وجود دارند که کشف کرده‌اند فعالیت واقعی آنها…

ادامه مطلب

فئودور داستایفسکی؛ نویسنده‎ی رنج و محنت

«جنایت و مکافات» چرا نوشته شد و نویسنده در این کتاب چه رسالتی را می خواست بیان کند؟ برای پی بردن به سبب انتشار کتاب، نخست باید خود داستان‌سرا را شناخت. در میان نوابغ ادب روسیه، شاید هیچ‌یک به اندازه ی داستایفسکی رنج زندگی و محنت هستی را تحمل نکرد و سازگاری با همین درد…

ادامه مطلب