صادق هدایت، نویسنده معروف ایرانی، حداقل دو بار در فاصله زمانی طولانی، خودکشی کرد؛ یک‌‌بار که نتوانست خود را در رودخانه‌ای در پاریس غرق کند و به‌طور تصادفی توسط قایقرانی نجات پیدا کرد. بار دیگر که موفق شد با استنشاق گاز آشپزخانه آپارتمان کوچکی در پاریس به زندگی خود پایان دهد.

صادق هدایت هم نویسنده مرگ است و هم بازیگر آن؛ گویی او هر سال این تراژدی را صیقل می دهد. امروز من او را نه به خاطر نوآوری سبک ادبی و آثار زیبایش بلکه به سبب آن جسارت و شجاعتی می ستایم که چنین حماسی چشم در چشم “مرگ” کایروسی دارد. ما همه “آنگاه” می…

اگر از پسِ یک قرن که از ادبیات مدرن ما می‌گذرد صادق هدایت همچنان مطرح‌ترین نویسنده ما است، یکی به این دلیل است که او آغاز نوعی گسست بوده است. آثار هدایت و تفکرات او گرچه در زمینه سیاسی و اجتماعی و فرهنگیِ زمانه‌اش شکل گرفته و به‌طبع از آن متأثر شده است، او هرگز…

'گفت‌وگو با اکبر معصوم‌بیگی درباره جهان پرتناقض هدایت و فقدان ارزیابی انتقادی از او مبارزترین کسان ستاینده هدایت بودند پیام حیدرقزوینی مهم‌ترین متن ادبی معاصر فارسی چند دهه پیش به شکل قاچاق به کشور وارد شد و هنوز هم همان انگ آغازین را بر پیشانی دارد. صادق هدایت به‌عنوان مهم‌ترین داستان‌نویس و روشنفکر معاصر ایران…

قبل از هر چیز باید بگویم که من نه قصد دارم و نه صلاحیتش را که درباره ارزش ادبی آثار هدایت حرف بزنم… لیکن از آن‌رو درباره هدایت سخن می‌گویم که او صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به‌نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ما…

وقت آن رسیده است که از جدالِ تاریخی دوگانه «ادبیات قصه‌پرداز» و «ادبیات متعهد یا سیاسی» دست برداریم و از نو بپردازیم به بازخوانی و کشف تاریخ ادبیات معاصرمان، با تکیه‌بر مفاهیم و نظریات نو. این رویکرد دوگانه‌ساز به ادبیات که با هم‌نوایی اهل ادبیات دست‌کم از دهه هفتاد نواختن گرفت و رفته‌رفته به اکتاو…

کیست به یاد صادق باشد آنگاه که هدایت مرده است؟ اگر فرهنگ حیران است و زبان نیز ویران، اگر زیستن و ماندن در چنین فرهنگی که “الگوریتم” آن واژگون شده را نه می دانی و نه می خواهی پس صادق بخوان شاید “هدایت” شوی. وُلگاریزه شدن فرهنگ و خلط نابجای آن با مفهوم “تمدن” آسیب…

از صادق نوشتن آسان نیست چه رسد که “هدایت” باشد؛ نویسنده­ ایرانی که هیچ نویسنده­ای در تاریخ معاصر به اندازه او رنج، بویژه رنج فرهنگی نکشیده است. مگر نه اینکه “فرهنگ” هم به زندگی نظر دارد و هم به مرگ؟ آیا فرهنگ جز چگونه زیستن و چگونه مردن است؟ کدام نویسنده، کدام شاعر، کدام صادق…

یادداشت‌های شاهرخ مسکوب درباره صادق هدایت را حسن کامشاد در اختیار ما قرار داد و ما نیز این یادداشت‌ها را برای بررسی و تحلیل بیشتر زیر ذره بین حورا یاوری پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات ایران دانشگاه کلمبیا و مولف کتاب هایی، چون گفتار‌هایی در نقد ادبی و روان کاوی و ادبیات در ایران قرار دادیم.

در روزی گرم و خشک شاید متقارن با این روز‌های واپسین تابستان، در جفرسون، شهر مرکزی سرزمین مخلوق ویلیام فاکنر، یوکناپاتافا، راوی مشکوک و در حاشیه ایستاده‌ای برای‌مان چیز‌هایی از قصه میس مینی کوپر بازمی‌گوید. در روزی از روز‌های یک سپتامبر خشک و بی‌باران. روزی و روزگاری که آنقدر خشک توصیف می‌شود که حتی هوا…

خانه پدری صادق هدایت، خانه‌ای که بیشتر ایام حیات خود را در آن زندگی کرد هنوز ظاهرا پابرجاست. در خیابان کوشک، بین خیابان لاله‌زارنو و سعدی، بین بیمارستان دکتر امیراعلم و منزل سفیر دانمارک در ایران این خانه ایستاده است

این مختصر را صادق هدایت درباره زندگی خود به اصرار علی اکبر دهخدا نوشت. دهخدا این قاعده را گذاشته بود که در فرهنگ خود بیوگرافی درگذشتگان ثبت شود نه آنها که در قید حیاتند، تنها استثناء اما صادق هدایت بود.با این حال تقدیر این بود که زندگی او هم قبل از انتشار کامل فرهنگ دهخدا…

ازهدایت هیچ یادداشت یا مقاله‎ای درباره جمال زاده نمی شناسم. در صورتی که جمال زاده در مقالات و نامه های بیشماری که به دوستان دور و نزدیکش می نوشت، بارها چگونگی آشنایی و عقیده خود را در باره هدایت نقل کرده است بااین همه، در دو نوبت توانستم نظر هدایت را نسبت به جمال…

هدایت در کتاب خواندن سلیقۀ مخصوصی داشت. به هیچ‌وجه نمی‌توانست حس اعجاب و تحسین خودش را پنهان دارد. اگر نویسنده‌ای کار بزرگی عرضه می‌کرد او همچنان که کتاب را می‌خواند در حاشیۀ کتاب نظر خودش را می‌نوشت. مثلاً بارها اتفاق افتاده بود که در حاشیۀ کتاب‌های هدایت ما به جملاتی از این قبیل بر خورد…

صادق هدایت….به نظرم هدایت صرفا یک نویسنده نیست، بلکه به نحوی سایه سنگین شبح و یا بهتر بگویم اشباحش هنوز هم بر دوش ما و بر دوش فرهنگ ماست. پس از این همه سال، هم برای روشنفکران و هنرمندان و هم در چشم مردم عادی، هدایت نوعی نماد اصلی هنرمندی و روشنفکری محسوب می…

نوشتن از داستان علمی – تخیلی به موجب فراز و نشیب‎ها و اهمیتی که در ادبیات داستانی جهان دارد، فرصتی گسترده‎تر و مقاله‎ای جامع‎تر را در خور است، که در وقت و موضوع یادداشت من نمی‎گنجد، از تمیز میان این ژانر ادبی با دیگر محور‎ها تنها این مهم لازم به ذکر است که، گویی انواع…

«در ایران درباره هیچ نویسنده‌ دیگری به اندازه او سخن نگفته‌اند، بااین‌همه زندگی‌اش پر از ابهام است.»١ شاید همین ابهام، روایات و آثاری چند درباره زیست و مرگ صادق هدایت به‌دست داده است. آنچه از زندگی او می‌دانیم تکه‌پاره‌هایی است از ادوار مختلف زندگی‌اش

«مرگ صادق هدایت… و هیچ‌کس نمی‌داند. در دو سه صفحه قبل اشاره کرده‌ام. هدایت را دوستانش دق‌مرگ کردند (او در سرگشتگی از اوضاع ضعیف شد و دست از زندگی کشید) هدایت را راست‌ها و چپ‌ها هر دو کشتند. مداحان چیزهایی که در او نبود و اسباب یاس از بی‌شعوری آن مداحان شد (برای من گفته…

موضوع نخستین داستان کوتاه مدرن فارسی همیشه دوگانه گی را با خود داشته، به باور خیلی ها محمد علی جمال زاده بود که نخستین داستان کوتاه فارسی را نوشت و اما این ایده چون ایده نخستین داستان نویس کوتاه فارسی که صادق هدایت باشد هم مخالفین خود را دارد.

صادق هدایت ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ متولد شد و ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ درگذشت. او از نوادگان رضاقلی‌خان هدایت، شاعر، تاریخدان و مورخ ادبیات ایران و مولف مجمع‌الفصحاء، ریاض‌العارفین و روضه الصفای ناصری بود. بسیاری از اعضای خانواده گسترده هدایت در قرن نوزدهم و بیستم کارمندان عالی‌رتبه دولت، رهبران سیاسی و امرای ارتش بودند

آثار صادق هدایت در شمار نوشته‌های ممتاز ادبیات ایران قرار گرفته و ترجمه آن‌ها در کشورهای بزرگ جهان انتشار یافته است. داستان صادق هدایت در ایران نیز بر سر زبان‌ها افتاده و موافقان و مخالفان بسیار پیدا کرده است. اما خوشبختاته در هندوستان کسی مخالف صادق هدایت نیست.

به باورم داستان «امیرارسلان» نخستین رمان فارسى‌ست. تخیل بافته شده در متن این داستان مى‌توانسته بسترى درخور براى پیشرفت رمان فارسى فراهم آورد، چرا که بافت درونى داستان، ریشه در سنت روایت‌نویسى ما داشته و بافت بیرونى‌اش‏ برگرفته از سنت داستان‌نویسى غرب است. هم از این روست که پسند خواننده روز افتاد.