نقد فیلم شیفت شب ساخته نیکی کریمی + گفتگو با نیکی کریمی و دیگر عوامل فیلم

نقد فیلم شیفت شب ساخته نیکی کریمی

مهرزاد دانش
کنجکاوی زن در مورد خستگی و بی‌حوصلگی فزاینده‌ی شوهر، به کشف اشتباه هولناک مرد می‌انجامد و بعد از چند فقره خرده‌بحران زناشویی، ماجرا با همت و دلسوزی زن رو به بهبودی می‌رود. کریمی این قصه را شسته‌رفته تعریف می‌کند و به هر حال در این معرکه‌ی پرتراکم فیلم‌هایی که الفبای قصه‌گویی را هم بلد نیستند، برای خودش غنیمتی است. اما فیلم همین است. به عمق نمی‌رسد. لحظه‌های به‌یادماندنی ندارد و در حد خودش باقی می‌ماند. می‌توان به همین قانع بود، ولی در فیلم جاگذاری‌هایی وجود دارد که توقع را بالا‌تر از این حد می‌برد. اشاره به زن همسایه‌ی مطلقه (که خود کریمی نقشش را بازی می‌کند)، رفت‌و‌آمدهای پنهانی گوشه‌و‌کنار پارکینگ، اله‌مان‌هایی مثل دوختن لحاف و رانندگی مزون عروس و… از همین جمله است که نشان از دقت نگاه فیلم‌ساز و فیلم‌نامه‌نویس دارد، ولی همین پتانسیل‌ها با تمهیدهای سرسری مانند پیدا کردن کارت محل کار مرد در کیف زن یا حل بخشی از مشکل با پول خواهر و یا پنهان شدن در کمد و… مخدوش می‌شود. فیلم اثر محترمی است، ولی محدوده‌اش کم است. می‌شد با تعمیق و پیچیدگی‌های بیش‌تر در فضای درام و موقعیت‌ها و انگیزه‌های شخصیتی، این محدوده را پروپیمان‌تر کرد./ بسایت ماهنامه فیلم

****

پرده برداری از رازهای یک زندگی
نگاهی به فیلم «شیفت شب» ساخته نیکی کریمی

پژمان مجیدی

نیکی کریمی که در آثار گذشته اش از فیلم مستند «داشتن یا نداشتن» تا آخرین ساخته اش «سوت پایان» نشان داده است که دغدغه مسائل اجتماعی را دارد در تازه ترین فیلمش نیز با عنوان «شیفت شب» با یک داستان زن محور نوشته خودش و علی اصغری این دغدغه را پررنگ تر نسبت به قبل به تصویر کشیده است. در مرکز ثقل این درام زنانه «ناهید» با بازی لیلازارع قرار دارد که فیلمبرداری علیرضا برازنده و موسیقی کارن همایونفر تماشاگر را با لحظات شک و ترس و دلهره و تردید این زن همراه می کند. درنقطه مقابل او «فرهاد» همسرش قرار دارد که نقش آن را محمدرضا فروتن بازی می کند. مردی ورشکسته، با افکاری تلخ و بی میل به زندگی و خانواده. به این دو گوهر خیراندیش، سحر قریشی، امیر آقایی و امیرحسین آرمان را در نقش های مادر و خواهر ناهید، شخص طلبکار و برادر فرید اضافه کنید که هر یک نقشی در پیشبرد و دامن زدن به حوادث یا آرام کردن جریان قصه یی دارند که ناهید در آن تا لحظات آخر همچنان در تب و تاب است. «شیفت شب» در خلال داستان و پرده برداشتن از راز فرهاد توسط همسرش ناهید، بر این نکته صحه می گذارد که برای داشتن یک رابطه محکم و جامعه ای سالم باید از حال یکدیگر باخبر بود و از یکدیگر حمایت کرد. این مضمون زمانی از دید کارگردان جذابیت پیدا می کند که شخصیت خود را زنی انتخاب می کند که با وجود سختی و مشکلات زندگی اش در کمال استیصال آگاهانه پشت مرد خود می ایستد و سعی دارد راز مرد را برای خود نگه دارد. لحظات سخت شخصیت ناهید و تلاش او برای پی بردن به راز همسرش در ساختاری پیچیده و مرکب با دیگر عناصر روایی سینما یعنی فیلمبرداری، موسیقی و صدا، کارگردان را به تصویر کشیدن این لحظات دشوار یاری داده است. انتخاب زوایای مناسب، میزانسن های دقیق، دیالوگ های محدود و… به دنبال این است که حالت مختلف روحی ناهید، درگیری ها، تقابل بین بازیگران و همچنین لحظات عاطفی بین زن و مرد را نشان داده و یک جایی تلنگر خود به مخاطب را وارد کند. همدلی با شخصیت ناهید از همان سکانس های اول فیلم شروع می شود و تماشاگر را آرام آرام به دنیایی وارد می کند که در تقابل با نگاه عمیق ناهید است: زنی که در میانه این دنیای حسابگر و کلیشه ای می خواهد راز همسرش را حفظ کند و درد هایی که باید به دوش بکشد. نیکی کریمی در «شیفت شب» برشی از زندگی معمول جامعه را ارایه کرده است که با توجه به شرایط اجتماعی روز خانواده سه نفره فرهاد درگیر آن شده است. ایده «مشکلات اجتناب ناپذیر اقتصادی» در جامعه امروز و تبعات بعضا سنگین و جبران ناپذیرش برای هر جمعی دستمایه یی است که نویسندگان فیلمنامه بر اساس طرحی از محمود آیدن اساس نگارش فیلمنامه قرار داده اند. هر چند کارگردان فیلم با به تصویر کشیدن این مشکلات سعی در نشان دادن تاثیر مثبت همراهی با هم در خانواده و همچنین نقش زن در این بین را داشته است. باید بگویم که برخی لحظات در داستان «شیفت شب» تماشاگر را یاد «سارا»ی داریوش مهرجویی می اندازد که البته باید گفت این نقصانی در کار کارگردان به حساب نمی آید. «شیفت شب» نیکی کریمی به نسبت کارهای قبلی این کارگردان به سینمای قصه پرداز نزدیک تر است و به مسائل روز مانند مشکلات اقتصادی نگاه کامل تری دارد. / اعتماد / ش ۳۱۸۰

****

نگاهی به فیلم شیفت شب ساخته نیکی کریمی

به سوی سینمای اجتماعی

محسن بیگ‌آقا
گاه مفاهیم ساده‌ای مثل شرافت که می‌توانند پیش‌پاافتاده و حتی کلیشه‌ای قلمداد شوند، با یک بیان غیرمستقیم هنری احیا می‌شوند. شیفت شب درباره‌ی مردی است که با باز شدن گره‌هاى بدبینی و عدم اعتماد با شرافت از میدان بیرون می‌آید و در مقابل همسرش سربلند می‌شود. او که کار روزانه و آبرویش را از دست داده، در شیفت شب جبران مافات می‌کند. نیکی کریمی در دنیای تلخ امروزی و سینمای پر از حقه و ترفندهای پیچیده، این بار روزنه‌ای از امید و ادامه‌ی زندگی را رودرروی تماشاگر می‌گشاید. جالب این‌که این بار فیلم‌ساز زنی که با فمینیسم هم در آثارش بیگانه نیست، از شرافت مردی دفاع می‌کند که همسرش ایمان و باور خود نسبت به او را از دست داده است. اما تماشای فیلمی مانند شیفت شب می‌تواند سؤال‌برانگیز هم باشد. این‌که نیکى کریمى طى ده سالى که به کارگردانى روى آورده، از نگاه فرمالیستى فیلم‌هاى نخستین، حالا به سینماى اجتماعى روى آورده، نکته‌اى است که مورد مخالفت عده‌اى از منتقدان قرار گرفته. آن‌ها معتقدند سینماى ایران به اندازه‌ی کافى فیلم‌ساز اجتماعى دارد، اما آن‌چه نایاب است، فیلم‌سازانی با سبک خاص است. این بحث قبلاً در مورد رضا میرکریمى هم مطرح بوده: در حالى که او قابلیت ساخت فیلم‌هاى شلوغ، عظیم و پرحادثه را دارد، به سینماى ساده و کم‌شخصیتى روى آورده که بسیارى از کارگردان‌هاى دیگر قادر به کار در آن مسیر هستند. به هر حال کاری از ما در این زمینه برنمی‌آید. پس باید به نظر آن‌ها و مسیری که انتخاب می‌کنند احترام گذاشت. در شیفت شب دیگر از کارهاى جسورانه‌ی فیلم‌ساز با نور و تاریکی اثرى نیست و تمرکز بر روى مضمون و روایت قصه است. ریتم فیلم با جست‌وجوهای زن و باز شدن گره‌هایی که هر بار او را با تمام وجود متعجب می‌کند، خوب از کار درآمده و جذاب است. گرچه در قصه‌ی فیلم هم گاه حضور شخصیت‌های خشنی که به یک‌باره با گرفتن طلب‌شان رمانتیک می‌شوند، غیرقابل‌باور می‌نماید. چنان‌که انتظار هم می‌رفت، توجه به بازى‌ها همچنان در فیلم‌های کریمی دیده می‌شود و بازی زنانه و زیر پوستى لیلا زارع بین بازیگران فیلم برجسته است. / وبسایت فیلم

*****

گزارش نشست رسانه ای فیلم «شیفت شب» ساخته نیکی کریمی

کریمی: خیلی‌ها من فیلمسازی مرا جدی نمی گیرند

نیکی کریمی گفت: ۱۰ سال است که کارگردانی می کنم اما فیلمسازی من را جدی نمی‌گیرند و این موضوع باعث شده خیلی‌ها گمان کنند من فیلم اولی هستم. چرا نباید من را در لیست کارگردان ها قرار دهند.

به گزارش مد و مه،  نشست رسانه‌ای فیلم سینمایی «شیفت شب» به کارگردانی نیکی کریمی بعد از نمایش این فیلم در کاخ جشنواره برگزار شد.

بر اساس این گزارش، در این نشست خبری که اجرای آن را شاهین امین برعهده داشت، نیکی کریمی، لیلا زارع، محمدرضا فروتن و امیرحسین آرمان حضور داشتند. این نشست زمان کوتاهی داشت و بسیار مختصر مفید برگزار شد.
در ابتدای این نشست نیکی کریمی کارگردان «شیفت شب» درباره سوژه چهارمین ساخته سینمایی‌اش گفت: مهر ماه سال گذشته در پی سوژه‌ای برای فیلم بعدی بودم تا اینکه با طرح محمود آیدن برخورد کردم.
وی ادامه داد: فیلمنامه این طرح را در مدت زمان یک ماهه نوشتم، مراحل پروانه ساخت انجام شد و شهریور ماه ۹۳ آن را بازنویسی کردم. به موازات طی شدن مراحل پیش تولید به دنبال بودجه بودیم و در نهایت مهرماه امسال «شیفت شب» را کلید زده و در ۴۵ جلسه فیلمبرداری کردیم.
بازیگر فیلم سینمایی «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» در واکنش به این سوال که چرا در فیلم شعارزدگی بیش از اندازه دیده می‌شود اذعان داشت: به هیچ عنوان در «شیفت شب» شعارزدگی دیده نمی‌شود. این فیلم مسایل جامعه را در زمان بحران‌ها و مشکلات ناشی از تحریم های اقتصادی نشان می دهد. در این فیلم تاثیری که جامعه بر کانون خانواده می گذارد برایم مهم بود و می خواستم آنرا نشان دهم.
کریمی افزود: بازی بازیگران در «شیفت شب» نه تنها گل درشت نیست بلکه کاملا زیر پوستی است. در فیلم من، شخصیت زن محترم، فداکار و مسئول است. «شیفت شب» درباره یک زن ایرانی است که خود را در کانون خانواده نشان می‌دهد.
این کارگردان اظهار کرد: مخاطبان ما فیلم هایی را می پسندد که شبیه به خیانت‌های موجود در جامعه است اما من ترجیح می دهم در مورد درد جامعه صحبت کنم و فیلم بسازم.
کارگردان فیلم سینمایی «سوت پایان» با اشاره به ۲۵ سال فعالیت‌ هنری خود بیان کرد: ۱۰ سال است که کارگردانی می کنم اما فیلمسازی من را جدی نمی‌گیرند و این موضوع باعث شده خیلی‌ها گمان کنند من فیلم اولی هستم. چرا نباید من را در لیست کارگردان ها قرار دهند. / فارس