این مقاله را به اشتراک بگذارید
حال و هوای فرهنگ و هنر در تعطیلات
از رکوردشکنی «ایران برگر» تا استقبال از «سقراط»
یکی از کتاب‌هایی که در روزهای تعطیل جزو پرفروش‌های شهر کتاب مرکزی بوده کتاب «بی‌شعوری» نوشته خاویر کرمنت است که محمود فرجامی آن را ترجمه و نشر تیسا آن را منتشر کرده است. این کتاب با رگه‌هایی از طنز ما را به دنیای بی‌شعورها و بی‌شعوری می‌برد .
زینب کاظم‌خواه/ تعطیلات نوروز فصل خوبی است برای نفس کشیدن
در حال و هوای فرهنگ. وقت خوب تعطیلات که بیاید خیلی‌ها لقای سفر رفتن را به عطایش می‌بخشند و خانه می‌مانند و چه چیزی بهتر از سینما و تئاتر رفتن، کتاب خواندن و موسیقی شنیدن. فرهنگ و هنر در روزهای عید روزهای خوبی را سپری کرد و مخاطبان با استقبال از هنرهای مختلف نشان دادند که این حوزه‌ها خالی از اتفاق نبوده است. هنر هفتم یکی از هنرهای پر‌اقبال در تعطیلات است در نتیجه سینما در نوروز امسال جانی تازه گرفت. بسیاری وقت‌شان را با دیدن فیلم‌های روی پرده پر کردند و فروش
چهار میلیاردی را برای فیلم‌های اکران نوروزی رقم زدند.
سینما: ایران برگر رکوردشکنی کرد
یکی از فیلم‌هایی که عید امسال روی پرده رفت «ایران برگر» تازه‌ترین ساخته مسعود جعفری جوزانی بود که بر پله اول فروش فیلم‌های نوروزی قرار گرفت؛ فیلمی که شاید به دلیل فضای طنزش مخاطبان زیادی را به سینماها کشاند. فیلمنامه ایران برگر را خود مسعود جعفری جوزانی با همکاری محمد هادی کریمی به‌صورت مشترک نوشته است. داستان فیلم در فضای کمدی و در عصر کنونی روایت می‌شود که ماجرای اهالی روستایی را روایت می‌کند که برخی از آنها خواستار کسب قدرت در بین اهالی روستا هستند. در این فیلم بازیگرانی چون محسن تنابنده در نقش فتح‌الله‌خان و احمد مهرانفر بازی می‌کنند. فروش این فیلم در تعطیلات نوروزی از مرز یک‌میلیارد و ۴٠٠ میلیون گذشت و سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته با فروش ١٢٠ میلیونی در تهران رکورد اکران نوروزی را از آن خود کرد. این فیلم در تهران ٩٠٠ میلیون و در شهرستان‌ها ۵٠٠ میلیون فروش داشته اشت.
اما «رخ دیوانه» ساخته ابوالحسن داودی فیلم دیگری بود که در تعطیلات با فروش یک میلیاردی در رتبه دوم فروش فیلم‌ها قرار گرفت. فیلمنامه رخ دیوانه را محمدرضا گوهری براساس طرحی از ابوالحسن داودی نوشته است. این فیلم داستان چند جوان است که در یک قرار اینترنتی با یکدیگر آشنا شده و به دنبال یک شوخی و شرط‌‌بندی در مسیری پیچیده و دلهره‌آور می‌افتند؛ مسیری که درک جدیدی از زندگی و اجتماع را برای هرکدام‌شان رقم می‌زند. این فیلم در تهران ۶۵٠ میلیون و در شهرستان‌ها ٢٧٠ میلیون تومان فروش داشته است و فروش آن روز جمعه ١۴ فروردین به مرز یک میلیارد رسید.
«استراحت مطلق» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی فیلم دیگری بود که مهمان سینماها شد و بیش از ٨٠٠ میلیون فروش کرد و در پله سوم فروش‌های نوروزی قرار گرفت. داستان این فیلم درباره زنی است که با وجود مخالفت‌های همسرش، زندگی در شهر تهران را به زندگی خانوادگی در مراغه ترجیح می‌دهد و به همراه دوست همسرش مشغول قاچاق ماهواره می‌شود. آنها ریسیورهای ماهواره را که توسط گروهی دیگر از منازل جمع‌آوری می‌شوند، می‌خرند، بسته‌بندی می‌کنند و به اسم نو می‌فروشند. در این میان همسر زن مدام مثل سایه او را تعقیب می‌کند تا جلوی کارش را بگیرد. فیلم «استراحت مطلق» به سی‌وسومین جشنواره فیلم فجر راه پیدا نکرد و کارگردان این فیلم نشست مطبوعاتی برگزار کرد و با اعتراض به عدم حضور فیلم در جشنواره فجر تاکید کرد که فیلم با اصلاحاتی مواجه شده است و نمی‌تواند یک دقیقه از آن را کم کند چون فیلم به دلیل زمان کوتاهش امکان کوتاه شدن ندارد. پس از جشنواره فجر کاهانی برای اینکه فیلمش اکران شود، تمام اصلاحات فیلم را که از سوی ارشاد به فیلم داده شده بود انجام داد و با این اصلاحات، طبیعتا زمان آن هم کمتر از قبل شد. پیش از این فیلم‌های «بیست» و «هیچ» کاهانی اکران نوروز ٨٨ و ٨٩ روی پرده سینماها رفته بود.
«طعم شیرین خیال» ساخته کمال تبریزی یکی دیگر از فیلم‌هایی بود که در آستانه بهار روی پرده سینماها رفت، اما محمدعلی حسین‌نژاد تهیه‌کننده این فیلم گفته است که آمار فروش این فیلم را در روزهای آتی اعلام خواهد کرد.
کمال تبریزی در آخرین ساخته خود سراغ محیط‌زیست رفته و سعی کرده در دل داستانی عاشقانه اهمیت حفاظت از محیط زیست و مبارزه با آلودگی را بیان کند. از آنجایی که ساخته جدید تبریزی درباره محیط زیست است تهیه‌کننده آن می‌گوید که سعی شده تبلیغاتی را که به محیط زیست آسیب می‌رساند به حداقل برسانند. سال گذشته فیلم «طبقه حساس» این کارگردان در جشنواره فجر حضور داشت؛ فیلمی که در اکران عمومی با استقبال خوبی مواجه شد.
فیلم «روباه» ساخته بهروز افخمی که یک اثر جاسوسی واقع‌گرا درباره یک تعقیب طولانی است و به نوعی به شهدای هسته‌ای می‌پردازد هم از فیلم‌هایی بود که در اکران نوروزی قرار گفت. این فیلم در تعطیلات نوروزی ١۵٣ میلیون در تهران و شهرستان‌ها فروش داشته است.
کتاب: بی‌شعوری پرطرفدار شد
علاوه بر سینما تعطیلات فرصت خوبی است برای کتاب خواندن. یکی از کتاب‌هایی که در روزهای تعطیل جزو پرفروش‌های شهر کتاب مرکزی بوده کتاب «بی‌شعوری» نوشته خاویر کرمنت است که محمود فرجامی آن را ترجمه و نشر تیسا آن را منتشر کرده است. این کتاب با رگه‌هایی از طنز ما را به دنیای بی‌شعورها و بی‌شعوری می‌برد و با بیان چند پرونده از موارد بی‌شعوری و درمان آن، خواننده را در نهایت به سوی درک بی‌شعوری و راه‌های زندگی با یک بی‌شعور و درمان سوق می‌دهد.
«ته خیار» نوشته مرادی‌کرمانی که از سوی انتشارات معین منتشر شده یکی دیگر از آثار پرفروش تعطیلات بود. این کتاب مجموعه‌بیش از ۳۰ داستان کوتاه است که مرادی کرمانی در آنها به موضوعات غم‌انگیزی همچون مرگ، بیماری و پیری می‌پردازد، ولی از آنجایی که «پشت هر فاجعه، کمدی‌ای نهفته است» او در این مجموعه به جنبه‌های طنزآمیز این واقعیت‌های به ظاهر تلخ پرداخته است.
«دوست داشتم کسی جایی منتظرم باشد» آنا گاوالدا با ترجمه الهام دارچنیان است که چند سال پیش از سوی نشر قطره منتشر شده و همچنان جزو کتاب‌هایی است که خوانده می‌شود. این مجموعه که شامل ١٢ داستان کوتاه است، همگی حول محور زندگی، عشق و مسائل انسانی و احساسی می‌چرخد.
«یک عاشقانه آرام» نادر ابراهیمی نیز همچنان جزو کتاب‌هایی است که خوانده می‌شود. این اثر سال‌ها پیش از سوی نشر روزبهان منتشر شده است و داستان عشق مردی از خطه شمال و زنی از دیار آذربایجان است که با جملات کوتاه، عاشقانه و دارای مفهوم بیان می‌شود.
«فکر کنم باران دیشب مرا شسته» نخستین مجموعه شعر کامران رسول‌زاده که از سوی نشر مروارید منتشر شده نیز یکی دیگر از کتاب‌های پرفروش ایام نوروز بود.
این مجموعه نگاهی متفاوت و منحصر
به فرد به عشق دارد و می‌شود در تک تک اشعار کتاب این نگاه و ارادت شاعر به ساحت عشق را حس کرد.
«عادت می‌کنیم» زویا پیرزاد از جمله کتاب‌هایی است که همیشه در میان پرفروش‌ها حضور دارد. این اثر که از سوی نشر مرکز منتشر شده زندگی آرزو صارم زن مطلقه و بچه‌داری است که دلش می‌خواهد بعضی وقت‌ها خودش را دوست بدارد و کاری که مطابق میل خودش است انجام دهد نه هر کاری که دختر و مادرش می‌خواهند.
«شازده کوچولو» با ترجمه احمد شاملو هم از جمله کتاب‌های خاطره‌انگیزی است که همچنان در میان خوانندگان طرفدار دارد. این کتاب به بیش از ۲۵۰ زبان و گویش ترجمه شده و با فروش بیش از ۲۰۰ میلیون نسخه، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ محسوب می‌شود. این کتاب خوانده‌شده‌ترین و ترجمه‌شده‌ترین کتاب فرانسوی‌زبان جهان است و به عنوان بهترین کتاب قرن ۲۰ در فرانسه انتخاب شده و در ایران هم همچنان از کتاب‌های محبوب است.
«بعد زلزله» هاروکی موراکامی با ترجمه بهرنگ رجبی که سال گذشته از سوی نشر چشمه منتشر شده نیز از کتاب‌های پرفروش شهر کتاب در ایام نوروز بود.
این کتاب به تشریح خشونت پنهان در لایه‌های زیرین جامعه مدرن ژاپن می‌پردازد. پس از زلزله وحشتناکی که در سال ١٩٩۵ در شهر کوبه ژاپن رخ داد، هاروکی موراکامی شش داستان درباره شش شخصیت مختلف نوشت که هر کدام در نقاط مختلف جهان زندگی می‌کردند و به ظاهر هیچ ارتباطی با شهر کوبه و زلزله‌ای که در این شهر رخ داد، نداشتند. اما زندگی هر یک از آنها تحت تاثیر این زلزله به کلی تغییر می‌کند.
«بار هستی» میلان کوندرا با ترجمه پرویز همایون‌پور است که سال ۶۵ از سوی نشر قطره منتشر شد. این کتاب درباره درک این موضوع است که تشخیص راه درست از راه غلط برای انسان غیرممکن است. به‌همین دلیل راه غلطی وجود ندارد و انسان مبرا از اشتباه است.
«بازی‌ها» اریک برن با ترجمه اسماعیل فصیح، «مامان و معنی زندگی» اروین یالوم ترجمه سپیده حبیب، «اتفاق» نوشته گلی ترقی، «مردی با کبوتر» نوشته رومن گاری ترجمه لیلی گلستان از دیگر کتاب‌های پرفروش در تعطیلات بودند.
تئاتر: سقراط در نوروز
سال‌ها در ایام نوروز سالن‌های نمایشی تعطیل بود و نمایشی روی صحنه نمی‌رفت. اما از سال ٩٢ نمایش سقراط در ایام نوروز هم روی صحنه رفت. این اتفاق سال‌های ٩٣ و ٩۴ هم تکرار شد و حسابی هم با استقبال روبهرو شد. امسال با روی صحنه رفتن مجدد نمایش سقراط علاقه‌مندان بسیاری به تالار وحدت آمدند و به تماشای این اثر قابل تامل نشستند. نمایش «سقراط» از هفتم فروردین روی صحنه رفته و از همان روزهای آغازین با استقبال چشمگیر تماشاگران روبهرو شد. فرهاد آییش، لادن مستوفی، بهناز نازی، ایوب آقاخانی، یعقوب صباحی، کتانه افشاری‌نژاد، نقی سیف‌جمالی، سیاوش چراغی‌پور، بهار نوحیان، بهمن عباس‌پور، رضا جهانی، بهنام شرفی، مجید نوروزی، مهرداد خانی، یاسمن کاکایی، راشین دیدنده، روژین رحیمی، مجید قادری، بهمن ناصری، محمد نژاد هنرمندانی هستند که در این نمایش به ایفای نقش پرداختند. این نمایش پس از دو اجرای موفق در سال‌های ٩٢ و ٩٣، در چهاردهمین جشن کانون ملی منتقدان ایران برنده شش جایزه بهترین بازیگر مرد، بهترین طراح صحنه، بهترین طراح لباس، بهترین موسیقی، بهترین گریم و نمایش برگزیده شد.
دریافت نشان عبدالحسین نوشین برای بهترین کارگردانی از سوی کانون ملی منتقدان ایران، دریافت نشان آکادمی استاد حمید سمندریان برای بهترین بازیگر تئاتر ایران و دریافت جایزه بازیگر برگزیده از سوی کانون بازیگران خانه تئاتر ایران در جشن بازیگر ١٣٩٣، از دیگر موفقیت‌های نمایش «سقراط» هستند. این نمایش هر شب، به جز شنبه‌ها، ساعت ١٩ در تالار وحدت روی صحنه می‌رود.
علاوه بر این تماشاخانه خصوصی
تازه تاسیس باران از ششم فروردین میزبان نمایش آخرین نامه به نویسندگی و کارگردانی مهرداد کورش‌نیا بود. نمایش «آخرین نامه» نوشته مهرداد کورش‌نیا روایتی از جنگ تحمیلی است که بدون اشاره مستقیم و بهره بردن از کلیشه‌های مرسوم تلاش کرده در فضایی مفرح و کمیک رویکردی عام و جهانشمول به جنگ داشته باشد. این نمایش با بازی نوید محمدزاده، پوریا رحیمی سام و میثم نوروزی در تعطیلات نوروز با استقبال مخاطبان روبهرو شد.
موسیقی: مازندران میزبان کنسرت‌های پاپ
در روزهای آغازین سال ٩۴ بسیاری از خوانندگان مطرح موسیقی پاپ در استان مازندران با شرایط سخت و دشواری روی صحنه رفتند و بسیاری از مسافران نوروزی را با اجرای برنامه‌های خود سرگرم کردند. هرچند این کنسرت‌ها با واکنش‌های منفی بسیاری از سوی اصحاب رسانه مواجه شد و نقد‌های زیادی را به مدیرکل دفتر موسیقی ارشاد وارد کرد اما گویی مردم از این اجراها راضی بودند. در حالی که هنرمندانی چون فرزاد فرزین، محسن یگانه، محمد علیزاده، سیروان خسروی و گروه سون در این ایام در شهر مازندران به اجرای برنامه پرداختند ارکسترسمفونیک تهران نیز روزهای پر فراز و نشیب و با حاشیه‌ای را پشت سر گذاشت که گمانه زنی‌های زیادی را درباره این ارکستر در پی آورد. با این حال پیش از نوروز مدیریت هنری ارکستر سمفونیک تهران و رهبر آن، علی رهبری، به ایران آمد تا تمرینات این ارکستر را از سر گیرد.
اما خارج از ایران حسین علیزاده
– موسیقیدان ایرانی- نیز که تور کنسرت‌های بداهه نوازی‌اش را از اوایل اسفند ماه آغاز کرده بود، از بیست و دوم این ماه تا روز نوروز و چند روز پس از آن به همراه مجید خلج
– نوازنده تمبک- تور دیگری را در شهرهای مختلف اروپا نظیر بروکسل (بلژیک)، بازل (سوییس)، لیون (فرانسه)، پاریس، فرانکفورت، بوداپست و… برگزار کرد. علاوه بر این کیهان کلهر – آهنگساز و نوازنده کمانچه هم از ١٠فروردین ماه، ٣٠ مارس ٢٠١۵- به همراه گروه بروکلین رایدر در فستیوال موسیقی سوانا به اجرای برنامه پرداخت. این موزیسین در ایام نوروز به همراه «شجاعت حسین‌خان» تور «غزل» را در شهرهایی چون نیویورک، تورنتو و هوستون اجرا کرد. نکته مهم در این میان، اینکه سندیپ داس نیز در این کنسرت‌ها کیهان کلهر و شجاعت حسین‌خان را یاری کرد. پروژه «غزل» برای نخستین‌بار چندین سال پیش شکل گرفت که حاصل همکاری کیهان کلهر و شجاعت حسین‌خان در قالب چند آلبوم به نام‌های «غزل» ۱، ۲ و ۳ منتشر شد.
از ایران‌برگر ناظری تا مستور و مست همایون شجریان
اما همان‌طور که در حوزه سینما فیلم‌های زیادی اکران شدند با اکران فیلم ایران‌برگر، تیتراژ پایانی این فیلم با صدای شوالیه آواز ایران روی بسیاری از سایت‌های معتبر موسیقی قرار گرفت و با استقبال بسیاری از سوی مخاطبان روبهرو شد. شهرام ناظری در این تیتراژ به آهنگسازی «ارشک رفیعی» بر اساس شعر «دانه‌های باران» از سروده‌های «سیاوش کسرایی» برای نخستین بار در حوزه سینما خوانندگی یک فیلم سینمایی را برعهده داشته و
در واقع برای نخستین بار است که یک تک اثر نیز از او به صورت جداگانه منتشر شده است. علاوه بر این آلبوم مستور و مست همایون شجریان به آهنگسازی ژانو باغومیان منتشر شد که فضای تازه‌ای را در آثار این خواننده موسیقی ایرانی ارایه کرد. همراه با این آلبوم کلیپ تصویری یکی از قطعات آن نیز با عنوان «خموش باش» با بازی مهتاب کرامتی منتشر شد که مخاطبانِ هر دو این هنرمندان را غافلگیر کرد.