این مقاله را به اشتراک بگذارید
مه‌دیس پویان
۱٫ چینو آچه‌به، نویسنده بزرگ نیجریه‌ای است که در اروپا و آمریکا شهرت فراوانی دارد و آثارش از پرتیراژترین کتاب‌های جهان به شمار می‌آید. آچه‌به در آثارش به فرهنگ بومی آفریقا و مناسبت‌های انسانی مرتبط با این فرهنگ توجه دارد و مساله تهاجم فرهنگی و استعمار انگلیس از محورهای اصلی آن است. از شاخص‌ترین آثار وی رمان‌های «همه‌چیز از هم می‌پاشد» و «مرد مردمی» است که رمان «مرد مردمی» به تازگی با ترجمه افسانه رشنو و از سوی انتشارات «ناهید» منتشر شده است. نلسون ماندلا درباره چینو آچه‌به می‌گوید: «چینو آچه‌به نویسنده‌ای است که دیوارهای زندان با یاری او فرو ریخت.»
۲٫ پاسکال بونیتزر از منتقدان، فیلمنامه‌نویسان، بازیگران و کارگردانان سرشناس فرانسوی است که انتشارات «ناهید» به تازگی کتابی تحت‌عنوان «نگاه و صدا» (جستارهایی در باب سینما) از وی با ترجمه قاسم روبین منتشر کرده است. «نگاه و صدا» شماری از نقدهایی است که پاسکال بونیتزر در نشریه معتبر «کایه دو سینما» چاپ کرده است. این نقدها کوششی است جهت تحلیل و نیز رهایی تصویر و صدا و همچنین پی‌بردن به مرتبه و اقتدار این دو عامل در عرصه سینما. هدف، ضمن پرداختن به نمودهایی از مقوله اغوا و لذت، آشناشدن با فضا و عرصه‌ای دیگر در سینماست یا همان فضای خارج از کادر: مکان نگاه و صدا. بررسی مرتبه و اقتدار نگاه و صدا، البته منوط به آثاری است که درخور اعتنا باشد. نقد و تحلیل عینا از ورای همین مرتبه و اقتدار فیلم‌های درخور، صورت‌پذیر می‌شود. شاید پاسخ به این پرسش که سینما چیست؟ این باشد؛ مجموعه‌ای از تصویرها و صداها؛ تصویر و صدا روی دو نوار ناهمگن. البته این ناهمگنی را مخاطبان عام به محض ورود به سالن تاریک اغلب از یاد می‌برند، تلقی‌شان هم این است که آنچه می‌بینند وحدت طبیعی تصویر و صداست. تفکیک این دو عامل کاری است خرق عادت و خلاف آنچه در سینما طبیعی قلمداد می‌شود و مقبول عام هم نیست. پاسکال بونیتزر در «نگاه و صدا» به این مقولات در بخش‌های چهارگانه سینما، فیلمسازان، بازگشت، و فیلم‌ها می‌پردازد.
۳٫ رومن رولان این نویسنده عجیب و خالق رمان بزرگ «جان شیفته» که بارها مورد تکریم مردم و دولت‌ها و شخصیت‌ها قرار گرفت، چه در جامعه فرانسه که نشان لژیون دو نور (بالاترین مدال افتخار فرانسه) را در سال ۱۹۱۰ از آن خود کرد و چه از طرف جامعه جهانی ادبیات که در سال ۱۹۱۵ جایزه نوبل را به وی اعطا کردند همواره با چهره‌های برجسته‌ای چون گاندی،تاگور، ماکسیم گورکی و حتی با استالین دیدار داشت. از کارهای دیگر رومن رولان که از شخصیت عجیب او نشات می‌گیرد، نوشتن زندگی‌نامه بزرگانی چون لئو تولستوی، لودویگ وان بتهوون در چند جلد است. همین شخصیت پیچیده و عجیب، برای خانم تامارا موتیلووا دستمایه‌ای قرار گرفته تا زندگی‌نامه این چهره برجسته ادبی را کتاب کند. «رومن رولان» عنوان کتابی است که قاسم صنعوی ترجمه و انتشارات «ناهید» منتشر کرده است. خانم تامارا موتیلووا که با موافقت همسر رومن رولان طی چند ماه در آرشیو این نویسنده کندوکاو کرده، شرح حالی که یک رمان نیز می‌توان به شمارش آورد، اثری دقیق و سراسر متکی به سند و مدرک در باب زندگی و اندیشه‌های یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن بیستم است که شیفتگان و دوستداران و علاقه‌مندان به آثار رولان را به خلوت درونی این نویسنده ارضا می‌کند. رولان بارها خود را در یک جمله خلاصه می‌کرد که «من شهروند جهانی‌ام. غالبا در حال جنگ با تبعیض‌های اجتماعی‌ام. در هنر و در راس آن به بتهوون، شکسپیر و گوته عشق می‌ورزم، رامبراند نقاش محبوبم است، اما کشور مورد علاقه‌ام ایتالیا است.»