این مقاله را به اشتراک بگذارید
معرفی کتاب قزاق ها اثر لف تولستوی
از جنگ و صلح اثر تالستوی آنقدر تعریف شده که خیلی‌ها مایل هستند آن را بخوانند؛ اما اغلب همین که با چهارجلد کتاب حجیم روبرو می شوند از تصمیمی که گرفته اند صرف نظر می کنند. قزاق ها که این روزها ترجمه تازه ای از آن توسط عباس علی عزتی (از روسی به فارسی) به همت نشر چشمه منتشر شده گزینه مناسبی ست برای ورود به دنیای تالستوی، آشنایی با سبک و سیاق آثار او و البته مشوقی برای وقت گذاشتن برای خواندن یکی از شاهکارهای تاریخ ادبیات یعنی همان جنگ و صلح که از حجم زیاد آن نباید ترسید؛وقتی خود نویسنده توانسته هفت بار آن را از ابتدا تا انتها بازنویسی کند، ما باید بتوانیم یکبار از روی آن بخوانیم!
قزاقها را تالستوی در روزگار جوانی اش نوشت، رمانی که با کم لطفی جزو شاهکارهای او محسوب نشده است. این رمان درست پیش از جنگ و صلح نوشته شده و پربیراه نیست اگر واکنش های شکل گرفته درباره آن را زمینه ساز حرکتی بلند پروازانه در نظر گرفت که به خلق جنگ و صلح طی سالهای بعد انجامید. قزاق ها رمانی کوچک اما جذاب و خواندنی ست که از اکثریت قریب به اتفاق ویژگی های آثار تالستوی بهره می برد. بنابراین می تواند پل مناسبی باشد برای آشنایی با تالستوی و رسیدن به جنگ و صلح! این کتاب بهترین رمان این نویسنده نیست اما در عین حال رمان خواندنی‌ای است و اغلب ویژگی‌ها و صفات رمانها مشهور او را در خود دارد.
قزاق ها و منش و روش زندگی آنها در روسیه اغلب مورد توجه مردم آن سرزمین قرار داشته، به خصوص اینکه به واسطه حضور در جنگ هایی که جلوه میهنی داشته به عنوان قهرمانانی ملی طرف علاقه توده مردم نیز بوده اند. به همین خاطر مقبول طبع هنرمندان نیز قرار می گرفتند . اغلب از «تاراس بولبا» نوشته گوگول ،«دن آرام» اثر شولوخف به عنوان دو اثر شاخصی نام برده یشود که به همراه قزاق های تالستوی سه ضلع مثلث بهترین رمانهایی را می سازند که قزاقها شخصیتهای اصلی آن را تشکیل می دهند،از چنین شرایطی در دوره های زمانی دیگر برخوردار بوده اند.
تالستوی که در دوران جوانی برای شرکت در جنگ به قفقاز سفر کرده بوده در این مدت نه تنها به این سرزمین و طبیعت خاصش علاقه نشان می دهد که شیفته قزاق ها و نوع زندگی آنها می شود. تالستوی در رمان خود با پرداختن نوع زندگی و همچنین شجاعت آنها از قزاق ها تصویر قهرمانهایی میهنی را نشان میدهد. در عین حال تالستوی پرداختن به زندگی مردم آن خطه از سرزمین پهناور روسیه را فراموش نمی کند. از ویژگی های مهم رمان فضایی است که تالستوی از جغرافیای رمان به نمایش می گذارد. بخشی شرقی از این سرزمین پهناور که به عنوان جزئی از روسیه فرهنگش با بخشهای غربی در آمیخته و به یک همزیستی درونی رسیده است.
تالستوی در دوران نوجوانی علاقه زیادی به خواندن آثار روسو داشت، تاثیر روسو در علاقه او بر طبیعت و نفی پیشرفت های تمدنی در زندگی مدرن در قزاق ها با به روشنی قابل مشاهده است و تالستوی بازگشت به دامان طبیعت را یکی از راه های خوشبختی در زندگی می خواند.
تالستوی نویسنده ای رئالیست محسوب می شود. در رئالیسم او تخیل سهم چندانی ندارد و جای آن را کشف و شهود گرفته است. به بیان دیگر تالستوی بیشتر به مشاهدات خود تکیه می کند. بنابراین شخصیت ها، سرشت و سرنوشت آنها متکی بر تخیل تالستوی نیستند بلکه از ترکیب مشاهدات تالستوی ساخته و پرداخته شده اند. این مسئله به شکلی بسیار پر رنگ در آثار نخستین او به خصوص قزاق ها دیده می شود.
بر همین اساس این قسم آثار او معمولا سندهایی برای شناخت نحوه زندگی او در دوره های مختلف محسوب می شوند. چرا که نه تنها در این رمانها مشاهدات او در شکل داستانی روایت می شوند، بلکه خود او نیز معمولا در قالب یکی از شخصیت ها در رمان حضور پیدا می کند. آنچه اشاره شد بدین معنا نیست که تالستوی نویسنده ای فاقد قوه تخیل بوده، بلکه نشان از نحوه استفاده او از قوه تخیل دارد. به عبارت روشن تالستوی تخیل خود را نه در کلیات داستان بلکه در جزئیات آن مورد استفاده قرار می دهد. تخیل او در خدمت بازسازی تاثیرگذار جزئیاتِ مشاهداتش در زندگی ، برای خلق واقعیتی تازه در موقعیت داستانی مورد نظر اوست.
سخن آخر اینکه اگر چه قزاق ها زیر سایه شاهکارهای بزرگی چون جنگ و صلح و آنا کارنینا با کم توجهی روبه رو شده اما حقیقت آن است که در نوع خود شاهکاری کوچک است. ایوان تورگونیف نویسنده بزرگ روس وقتی قزاق ها را خواند درباره آن گفت: از خود بی خود شدم!
«قزاق ها»
نوشته: لف تالستوی، ترجمه: عباس علی عزتی، ناشر : چشمه ، چاپ ۱۳۹۴ ، ۱۴۰۰۰تومان
نقل از الفِ کتاب