این مقاله را به اشتراک بگذارید
داریوش مهرجویی:
«سنتوری، مرد پاییزی»؛ فیلمی سرشار از موسیقی
«کجایی» چاووشی را برای فیلمم در نظر گرفته بودم
فرناز میری
از پاییز سال گذشته زمزمه کلید خوردن جدیدترین ساخته مهرجویی با نام «سنتوری، مردپاییزی» شنیده شد. اما در آخرین خبر مرتبط با این کار مهرجویی اعلام کرده بود همچنان منتظر یک سرمایه‌گذار مطمئن برای ساخت این فیلم است. به بهانه این خبر گفت‌وگویی با مهرجویی درباره فیلم جدیدش و جزییات بیشتر آن داشتیم که در ادامه می‌خوانید. مهرجویی در ابتدا با تاکید بر این موضوع که مجوز پروانه ساخت «سنتوری، مرد پاییزی» را پیش‌تر گرفته و پیش تولید این فیلم تقریبا از پاییز سال گذشته آغاز شده است به طولانی بودن مراحل یک کار حرفه‌ای اشاره کرد و گفت: «هنوز بحث پیدا کردن یک سرمایه‌گذار مطمئن برای ساخت این فیلم در جریان است. همانند دیگر آثارم در این فیلم خودم تهیه‌کننده هم هستم. اما این فیلم برای تولید به سرمایه‌گذار نیاز دارد و همچنان منتظر هستم تا بتوانم ساخت این اثر را آغاز کنم.»
از سال ١٣٨٠ وحیده محمدیفر به عنوان همکار فیلمنامه‌نویس در نگارش فیلمنامه آثاری چون «بمانی»، «مهمان مامان»، «سنتوری» و «نارنجی‌پوش» با مهرجویی همکاری داشته است. این همکاری شامل این فیلم هم می‌شود. چراکه به گفته مهرجویی، محمدیفر ایده‌های خوبی دارد و حس و حال نوشتنش نزدیک به خود او است. از همین روی برای رسیدن به متن موردنظر مهرجویی این همکاری مناسب است. اما پیش‌تر محمدیفر در گفت‌وگویی گفته بود: «فیلم «سنتوری، مرد پاییزی» برخلاف آنچه در برخی از رسانه‌ها منتشر شده است به هیچ عنوان در ادامه فیلم «سنتوری» ساخته نمی‌شود؛ هر چند که مساله «اعتیاد» و «موسیقی» جزو عناصر اصلی این فیلم هستند و با دیدگاهی نو به تصویر کشیده می‌شوند. » در همین راستا مهرجویی معتقد است قصه این فیلم به همان شخصیت سنتوری پس از چند سال اختصاص دارد. شخصیتی که اعتیادش را ترک می‌کند و حالا اتفاقات جدیدی برای او رخ می‌دهد. لیلا حاتمی، بیتا فرهی و بهرام رادان از جمله بازیگرانی هستند که در این فیلم حضور دارند. همچنین خوانندگان جوانی در این فیلم حضور دارند که در حال حاضر مهرجویی ترجیح می‌دهد نامشان را اعلام نکند. یک گروه موسیقی با نام «لعنتی‌ها» هم در کار حضور دارند. از همین روی به گفته مهرجویی این فیلم کاری فنی و سرشار از موسیقی و آواز و تفکر است و در ژانر اجتماعی قرار می‌گیرد و همچنان درونمایه اصلی فیلم معضل اعتیاد و مشکلات ناشی از اعتیاد است. چندی پیش قطعه «کجایی» با صدای محسن چاووشی منتشر و با استقبال مخاطبان موسیقی این خواننده و آهنگساز مواجه شد. به گفته مهرجویی این قطعه موسیقی برگرفته از فیلمنامه «سنتوری، مرد پاییزی» و جزو قطعاتی بوده است که برای فیلمنامه این اثر در نظر گرفته شده بود. مهرجویی در پاسخ به این سوال باتوجه به اینکه این قطعه موسیقی پیش‌تر منتشر شده است آیا بازهم امکان همکاری او با چاووشی در این فیلم وجود دارد، ضمن ابراز امیدواری از حضور چاووشی در این فیلم می‌گوید: «ما خیلی حس‌های مشترکی داریم و حضور او در فیلم و پرداختن به آن حس‌های مشترک اتفاق خوبی است.»
با نگاهی به کارنامه کاری مهرجویی می‌بینیم بارها در نگارش فیلمنامه به سراغ نمایشنامه‌ها یا داستان‌های ادبیات ایران یا جهان رفته است. اقتباس از آثار نویسندگانی چون غلامحسین ساعدی، هوشنگ گلشیری، گلی ترقی و هوشنگ مرادی‌کرمانی یا نویسندگان خارجی مانند دیوید سالینجر یا ایپسن. جای‌خالی اقتباس ادبی در سینمای ما همیشه دیده می‌شود. مهرجویی درباره اقتباس‌های ادبی در آثارش و ضرورت این کار توضیح داد: «خیلی از بزرگان سینما در نگارش فیلمنامه به سراغ اقتباس ادبی می‌روند و در نهایت آن کار را از صافی وجود خودشان عبور می‌دهند؛ چراکه سینما این فرصت را به ما می‌دهد. به عنوان یک کارگردان شایسته و لایق باید ابتدا خود فیلمنامه را کارگردانی کنید تا بتوانید فیلمی درخور بسازید. برای ساختن فیلم، وقتی با متنی ادبی با فنون و ساختار خاص ارتباط دارید باید ابتدا آن متن قوام بیاید. در ٩٩ درصد فیلم‌ها چندین فیلمنامه‌نویس با هم همکاری دارند. برای مثال در سینمای ایتالیا و فیلمسازانی چون فلینی یا ویسکونتی، آنتونیونی و دسیکا هر کدام چهار یا پنج فیلمنامه‌نویس داشته‌اند تا به متنی که می‌خواهند برسند. سینما این فرصت را به سازنده می‌دهد تا از افکار، اندیشه، نگاه و ذوق دیگران هم در نگارش فیلمنامه استفاده کند. پس از آن تمامی اینها به تصویر تبدیل می‌شود. چند سال است در نگارش فیلمنامه‌هایم محمدیفر با من همکاری دارد. اما به هرحال من تمام کارهایی که انجام داده‌ام از صافی وجود خودم گذرانده‌ام. سینما این فرصت را می‌دهد که بتوانیم از هر چیزی در آن استفاده کنیم و همین مساله سبب می‌شود در نهایت با متن قوی‌تری برای ساخت روبه‌رو شویم. آنچه در یک فیلم در درجه نخست اهمیت قرار می‌گیرد سناریو، پرداختن شخصیت‌ها و انتخاب درست کاراکترها است. پس از آن تصویر و صدا قرار می‌گیرد. هرچند این بخش هم از عوامل مهم سینما است اما وقتی جلوه می‌کند که متن قوی باشد.»داریوش مهرجویی متولد ۱۳۱۸ کارگردان، نویسنده و مترجم ایرانی است. نخستین ساخته مهرجویی با نام «الماس ٣٣» در سال ١٣۴۶ تولید شد اما او در سال ١٣۴٨ با فیلم «گاو» که براساس مجموعه داستان «عزاداران بیل» غلامحسین ساعدی نوشته شده بود توانست نگاه‌ها را متوجه فیلمسازی خودش کند. «آقای هالو»، «دایره مینا»، «هامون»، «بانو»، «سارا»، «پری»، «درخت گلابی»، « مهمان مامان»، «نارنجی‌پوش» و «سنتوری» از جمله فیلم‌هایی هستند که در کارنامه هنری پربار مهرجویی به چشم می‌آید. مهرجویی علاوه بر جشنواره‌های داخلی در جشنواره‌های خارجی نیز حضور داشته و توانسته است جایزه این جشنواره‌ها را به خود اختصاص بدهد.
اعتماد