این مقاله را به اشتراک بگذارید
مخمصه‌ی خانوادگی!
آرشیا صحافی
در میان آثار سینمایی ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ آثار خوب و منسجمی پیدا شد. خیلی از فیلم ها به دل آدمی می نشیند حتی در زمان کرونا که سریال سازها و کمپانی ها ناچار و به دلیل وجود این ویروس مرگبار بدقول میشوند و اثر را اندکی دیر تحویل میدهند که خب حق هم دارند.
کودا نمونه بارز آثاری است که می‌توان دوستشان داشت، شاید این نکته در ابتدا قدری تعجب‌آور جلوه کند ولی معمولا بیست دقیقه نخست قصه از اهمیتی کلیدی برخوردار است، در مورد کودا احساس می‌کنیم با اثری ساده، گیرا، خوش ساخت و البته پر پیچ و خم روبرو هستم اثری که می‌توان تا پایان آن را دید و از آن لذت برد.
در طول این چند سال با فیلم های سینمایی و سریال هایی متعددی مواجه بودیم که خشونت را ترویج می کردند البته نه خشونت طبیعی را بلکه خشونتی که بسیار زیاد است و آزار دهنده .حتی انسان گاهی با خود فکر میکند این خشونت در این مکان و زمان عینیت دارد؟ خوشبختانه کودا فیلمی آرام است که خشونتی در آن نیست.
۱-به دور از خشونت:
در کودا خشونتی مشاهده نمی‌کنیم، لطافت و مهربانی میبینیم.درسته با خانواده ای روبرو هستیم که به جز یک نفر بقیه همگی ناشنوا اند اما رابطه شان انسانی و به معنای واقعی خانوادگی است،متمدن اند؛ صبور اند و سخت در حال تلاش برای گذران زندگی اند و جالب اینکه حتی اگر به حقوقشان هم تعرض شود خشونتی به خرج نخواهند داد و صبوری میکنند.
۲-درماندگی و ناامیدی در کار نیست …
چنین خانواده ای قاعدتا باید با مشکلات زیادی مواجه باشند و تنها یک نفر روبی دختر خانواده توانایی انجام کارهای آنها را دارد اما فیلمنامه نویس و کارگردان برایشان تاسف میخورند ؛ آن ها را ناامید,شکست خورده ,زمین خورده نشان نمی دهند و از از نظرم این یک امتیاز مثبت برای اثر است. همین که ترحمی در کار نباشد خیلی خوب است .فکر کنید با خانواده ای عاجز و مفلوک طرف بودیم که جز یک نفر هیچ کس کار خاصی برای انجام دادن نداشت …ناشنوا یا لال فرقی نمیکند مهم این است که سازنده به آن ها گرایش دارد و با آغوش باز آن ها را پذیرفته است.
۳- طنازی
فیلم با خود طنازی خاصی دارد. دقت کنید بسیاری از نقاط فیلم خانواده در مخمصه می افتد اما نه درگیر سانتیمانتالیسم(احساسات گرایی میشود) نه اینکه خانواده از هم میپاشد.اقای وی(معلم موسیقی و آواز روبی) چشمه هایی از طنازی خود را به رخ میکشد که در نوع خود جالب است و البته به ما یاد میدهد همه چیز را از یوتیوب یا شبکه های اجتماعی یاد نگیریم! حتی زمانی که روبی با خانواده خود بر سر موسیقی و علایقش بحث میکند باز هم دلزدگی ای به وجود نمی آید و انگار برایمان قابل پیش بینی است که خانواده آنقدر او را دوست دارد که حاضر است با تمام مشکلات او را به سمت علاقه اش بفرستد.
۴-تمسخر
شاید با خواندن این نکته تعجب کنید که چرا این واژه را آوردم در صورتی در بخش ۲ گفتم : نومیدی یا دلزدگی ای نیست اما به هر حال روبی دوستش یعنی مایلز را برای تمرین آواز و موسیقی به خانه آورد و رفتار پدر و مادر به دلیل همان طنازی سازنده باعث شد تا رفتاری غیر معمول از پدر و مادرش سر بزند. دوست روبی خانه را ترک کرد و این بحث هم دهان به دهان شد .روبی کمی از رفتار بچه ها و آشکار شدن ماجرا شرمنده شد اما پردازش صحیح شخصیت روبی باعث شد همچون غالب اوقات ناراحت شود ولی روحیه خود را نبازد مثل روزی که سر کلاس مربی حاضر شد ابتدا ترسید بعد ماجرا را توضیح داد و با صلابت برگشت این نوع ساخت شخصیتی است که فراز و فرود دارد مثل همه انسان ها غمگین می شد ,مضطرب میشود و به وقتش هم خوشحال می شود عین یک انسان عادی.
کلام آخر؛ انسانیت
مهمترین بخش برای من سی دقیقه پایان اثر است زمانی که روبی و همکلاسی هایش در حال اجرا هستند صدا به کلی قطع میشود خواهش میکنم به صحنه دقت کنید:برادر , پدر و مادر هیچ نمی شنوند ولی به دور بر نگاه می اندازند و می بینند روبی با آنها فرق دارد.نمیدانم پدر دقیقا در آن لحظه چه فکری کرد ولی به نظر میرسد تازه با دنیای دخترش آشنا شد;یک دنیای جدید.
و بعد هم مربی ای که به روبی اعتقاد داشت و شرایط هیجانی او را درک می کرد وارد اتاق مصاحبه(امتحان) شد و برایش آهنگ را نواخت تا او بتواند به موفقیت برسد.از دید شما این انسانی نیست؟ به خاطر دارم که اواسط فیلم به روبی گفته بود “من وقتم را تلف نمیکنم.اگر میگویم تو میتوانی, پس می توانی”
کودا از دید من یکی از بهترین فیلم های امسال است شاید آنقدر ها که بعضی در ذهن می پرورانند بزرگ نباشد اما سادگی, مهربانی ,نگاه بی تکلف و خوشبینانه اش به زندگی را دوست دارم. “شان هدر” با این فیلم خوبش قدمی رو به جلو نهاد و امیدوارم همچنان شاهد چنین فیلم های انسانی دیگری نیز باشیم.