رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

بایگانی سالانه: 2011

بازخوانی داستان: «مزاحم» اثر خورخه لوئیس بورخس

بورخس نیاز به معرفی ندارد، نویسنده‎ای که به قول خودش، همواره به عنوان کسی شناخته می‎شد که جایزه نوبل به او نداده‎اند! جایزه‎ای که بی‎اغماض چیزی به اعتبار بورخس نمی‎افزود، و چه بسا خود اعتبار بیشتری می‎یافت و این سوال همیشگی باقی نمی‎ماند که چرا به بورخس جایزه نوبل داده نشد؟! به هر روی…

ادامه مطلب

در آمدی بر عناصر داستان؛ نوشته‎ای از «رابرت اسکولز»

نوشته زیر فصل اول از کتاب «عناصر داستان» اثر رابرت اسکولز است، که با ترجمه فرزانه طاهری توسط انتشارات مرکز منتشر شده است. کتابی کوچک اما خواندنی که نکات قابل توجه کم ندارد. خود اسکولز در مقدمه کوتاه کتاب اشاره دارد که کوشیده به زبانی ساده صحبت کند، به دور از اصطلاحات و نظامات پیچیده…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۸): «انتری که لوطی‎اش مرده بود» اثر صادق چوبک

داستان آدینه (18): «انتری که لوطی‎اش مرده بود» اثر صادق چوبک برای انتخاب داستان آدینه‎های هجدهم «مد و مه»، به سراغ یکی از چهره‎‎های نامدار ادبیات داستانی که بعد از قریب به شش دهه از نوشتن نخستین داستانهایش، هنوز خواندنی و جذاب می‎نماید و این کیفیتی است که در آثار انگشت شمار نویسندگان ایرانی‎ می‎توان…

ادامه مطلب

داستان نویسی به زبان ساده (۴): انواع رمان

در گام سوم از این سلسله نوشته‎ها به تعریف رمان پرداختیم، اینکه چگونه داستان را از غیر داستان شناسایی کرده و ایضا میان رمان و غیر رمان تفاوت قائل شد. بعد از آشنایی با تعریف رمان، برای کامل شدن دریافت ما از کم و کیف رمان، نوبت به شناخت گونه‎ها و انگاره‎های مختلف در این…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «شبیه عطری در نسیم»، اثر رضیه انصاری

نویسنده این نقد، محمد يعقوب يسنا، استاد دانشكده زبان و ادبيات پارسی  در دانشگاه بيروني افغانستان است. او چند هفته  پیش هم در همایش بین المللی اساتید زبان و ادبیات فارسی که در دانشگاه تهران-تالار علامه امینی- برگزار شد نیز  به عنوان مدعو حضور داشت. لازم به ذکر است که این نوشته مطابق با رسم…

ادامه مطلب

دلهره انسان در برابر تنهایی و مرگ

بکت را اغلب ادامه جیمز جویس می‎دانند، بخصوص که کارهای اولیه او شباهت‎هائی با آثار آن نویسنده بزرگ ایرلندی دارد. هر دو سعی دارند که تمامی زندگی را در نوشته های خود منعکس کنند. ولی بکت تلاش می‎کند تا همین زندگی را در کوچکترین فضا فشرده کند... نوشته زیر کاری ست خواندنی…

ادامه مطلب

حرفه‎ای‎گری در حوزه نشر و نقش آن در ارتقای ادبیات عامه‎پسند

یک. درسالهای دور و نزدیک، به ندرت شاهد آن بوده‎ایم که آثار عامه پسند سوژه نقد و بررسی منتقدان قرار گیرند، مسئله‎ای که البته چندان هم دور از انتظار نیست، به یک دلیل کاملا روشن نقد تئوریک و حتی تماتیک در مورد داستانهای عامه‎پسند اغلب راه به جایی نمی‎برد، چرا که ناخواسته نویسنده را در…

ادامه مطلب

داستان آدینه(۱۷): «خوب من» اثر ر.اعتمادی

هفدهمین داستان آدینه «مد و مه» را به داستانی از ر.اعتمادی اختصاص دادیم، یکی از معروف‎ترین و البته محبوب‎ترین پاورقی‎نویسان ایرانی که اگرچه اوج شهرت او به دهه پنجاه بازمی‎گردد و باوجود قریب به پنجاه سال داستان‎نویسی، همچنان دست ‎به قلم داشته و داستانهایش در میان عامه مردم خوانندگان بسیار دارد. درست است که ر.اعتمادی…

ادامه مطلب

شرف هنرمند بودن

مقاله زیر یکی از مقالات منتشر نشده احمد شاملوست، منتشر نشده بدین معنا که در زمان حیات او به زیور چاپ درنیامد و ماند تا سالها بعد. در این مقاله شاملو از مسئله‎ای سخن می‎گوید که همواره از دغدغه‎های خود بوده، دغدغه‎های هنرمندی متعهد به پیرامونش، چنان که نمی‎توانست نسبت به آنچه بر مردم دیار…

ادامه مطلب

صداهای دور مرا با رمان آشتی داد

تقی مدرسی ، نویسنده "یکلیا و تنهایی او" و "شریف جان، شریف جان" در اواخر دهه‎ی سی برای ادامه تحصیل به امریکا رفت، آن هم درست در دورانی که به‎واسطه انتشار "یکلیا و تنهایی او" در اوج شهرت بود و به همراه دوستش بهرام صادقی مستعدترین چهره‎های ادبیات داستانی ایران به حساب می‎آمدند. او رفت…

ادامه مطلب

نگاهی گذرا به مجموعه داستان «قطار در حال حرکت است» اثر میترا داور

«قطار در حال حرکت است» نوشته میترا داور را باید اثری متفاوت با بسیاری از مجموعه داستانهایی که این روزها شاهد انتشار آنها هستیم، به حساب آورد. این داستانها از زبانی یک دست و  نثری متمایز با اغلب مجموعه داستان‎های امروزی - که نشان از عدم وسواس نویسندگان آنها در زمینه نثر متن داستانی دارد-…

ادامه مطلب

فن نوشتن و رمان به روایت گابریل گارسیا مارکز (بخش پایانی)

امروز بخش پایانی گفتگو با مارکز را می خوانید، در این بخش او از نویسندگانی سخن به میان آورده که در طول دوران نویسندگی‎اش از آنها تاثیر پذیرفته، البته او تمایل دارد که تاثیرپذیری را به صورتی غیر مستقیم به حساب بیاورد، حتی در مورد ویلیام فاکنر و شباهت‎های سرهنگ آئورلیانو مارکز به سرهنگ ساتوریس…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۶): «فردا» اثر صادق هدایت

در میان داستانهای ‎ آدینه‎ی «مد و مه»، جای اثری از صادق هدایت خالی بود، به همین خاطر در شانزدهمین داستان آدینه، به سراغ او رفتیم که بزرگ خاندان ادبیات داستانی ماست، و سخن به گزاف نیست اگر بگوییم که دین بزرگی دارد بر گردن هر کسی که در این دیار برای داستان نویسی دست…

ادامه مطلب

ویلیام فاکنر و «خشم و هیاهو»یش به روایت ژان پل سارتر

توجه و عنایت نویسندگان و منتقدان ادبی اروپایی و به ویژه فرانسویان به ادبیات امریکا، به شکلی برجسته خاطره توجه منتقدان سینمایی و خاصه اصحاب کایه‎دوسینما را به فیلمسازان امریکایی زنده می‎کند، فیلمسازانی نظیر آلفرد هیچکاک و یا ساموئل فولر که تا پیش از آن چندان در ولایت خودشان جدی گرفته نمی‎شدند و برخی از…

ادامه مطلب

کارلوس فوئنتس؛ در جستجوی مکانی برای گمنام بودن

کم نیستند نویسندگانی که دوست دارند به هنگام کار در گوشه ای دنج و دور از هیاهو به نوشتن بپردازند، جایی که کمتر کسی از آن اطلاع دارد و جز مواردی خاص هیچ کس مزاحم خلوت آنها نمی‎شود. کارلوس فوئنتس یکی از همین نویسندگان است. مطلب زیر در عین اشاره به پاره‎ای از عادتهای فوئنتس…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «اَبَر ابله» اثر اِرلند لو

از ادبیات داستانی اسکاندیناوی به ویژه نروژ تاکنون رمان‎های چندانی به فارسی ترجمه نشده، آنهایی هم که ترجمه شده اند، خیلی قدرتمند نبوده‎اند که چندان درخور بررسی بوده باشند. شاید بتوان گفت نروژی‎ها به جز "کنوت هامسون" رمان نویس قابل دفاعی نداشته اند. یوستین گاردر هم که با دنیای سوفی در ایران مطرح شد، بیشتر…

ادامه مطلب

فن نوشتن و رمان به روایت گابریل گارسیا مارکز (بخش دوم)

در هفته گذشته بخش نخست این گفتگو از نظر شما گذشت، گفتگویی که در آن مارکز از دیدگاه‎ها و عادتهایش در داستان‎نویسی سخن گفته است، حسن این گفتگو که آن را از نمونه‎های مشابه متمایز می‎کند، اشاره مارکز به یکسری نکات ساده اما در عین حال مهم در هنگام نوشتن است، او تجربیات خود را…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «هر از گاهی بنشین» اثر فریبا منتظرظهور

این درست که داستان‎نویسان زن در این سالها، نه تنها  به لحاظ کمی که به لحاظ کیفی حضوری پررنگ‎تر از نسل‎های پیش داشته‎اند و در این سالها کم نبوده آثار شاخصی که توسط زنان - و نه نویسندگان مرد که هنوز هم از منظر کمی غلبه‎ای آشکار بر زنان نویسنده دارند- نوشته شده. و باز…

ادامه مطلب

داستان آدینه (۱۵): «کلاس درس» اثر غلامحسین ساعدی

امروز 24 دی ماه 1389، غلامحسین ساعدی هفتاد و پنج ساله شد. در حالی که قریب  بیست و پنج سال است که روی در نقاب خاک کشیده. مرگی که بسیار تلخ و جانگداز بود چرا که ساعدی در تنهایی و غربت با زندگی وداع کرد، آن هم در زمانی که سخت دلتنگ وطن بود و…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «ما دایناسور بودیم» اثر شهلا زرلکی

وقتی کتاب نویسنده‎ای را برای خواندن به دست می‎گیری که چهره‎ای شناخته شده و نام آشنا در محافل ادبی‎ست، خواه ناخواه توقعت در مورد این کتاب بالا می‎رود. چرا که انتظار داری تا کیفیت آن در حد و اندازه اعتباری باشند که نام نویسنده با خود یدک می کشد، حال به عنوان یک منتقد و…

ادامه مطلب

داستانِ داستان در ایران(۲):عباس میرزا و مبارزه با انحطاط ایران

چندی پیش بخش نخست این نوشته که به سرچشمه‎های رمان فارسی می‎پردازد، در «مد و مه» منتشر شد و از نظر شما گذشت، نوشته‎ای که می‎کوشد به دلایل، زمینه‎ها و چگونگی تولد رمان‎نویسی در ایران بپردازد و اگر عمری بود رواِیتگر داستان داستان‎نویسی در این دیار باشد، البته به شکلی موجز و برای مخاطبی که…

ادامه مطلب

فن نوشتن و رمان به روایت گابریل گارسیا مارکز (بخش نخست)

در سری مطالب «فن نوشتن و رمان به روایت نویسندگان بزرگ»، این بار به سراغ گابریل گارسیا مارکز رفتیم. از معدود نویسندگان در قید حیات که عظمت کارنامه ادبی‎اش یادآور غول‎های دنیای ادبیات در گذشته است، غولهایی که گویی در این چند دهه نسلشان رو به انقراض رفته و آخرین بازماندگان‎شان نیز (نظیر مارکز، فوئنتس،…

ادامه مطلب

نگاهی به داستان «عدل ظهر» از کتاب «دختران دلریز» اثر داود غفارزادگان

داوود غفارزادگان نویسنده پرکاری است. به ضرس قاطع می توان گفت که تهیه فهرستی کامل از مجموع آثار ریز و درشتی که او تا به امروز نوشته و به چاپ رسانده، چندان آسان نیست. چنان­که به نظر می­رسد تعداد و ترتیب و تقدم آن­ها حتی از دست خودش هم دررفته باشد. با وجود این، پرکاری…

ادامه مطلب

خاطره آن شب تکرار ناشدنی (شب همسفری مارکز، کورتاسار و فوئنتس)

متن زیر روایت شبی‎ست فراموش نشدنی که سه غول ادبیات داستانی امریکایی لاتین (گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، خولیو کورتاسار آرژانتینی و کارلوس فوئنتس مکزیکی) با یکدیگر همسفر می شوند، البته مارکز در این نوشته تاکیدش روی خولیو کورتاسار است و می کوشد تصویری دقیق و متفاوت با آنچه دیگران در مورد او درذهن دارند، ترسیم…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «حوریه» اثر مرتضی فخری

نویسنده‎ی رمان «حوریه» با استفاده از جغرافیا وقوع رخدادهای داستان، شخصیت‎ها و فضاساز‎های موفقش‎، توانسته رمانی خلق کند، متفاوت و در خور اعتنا. شخصیت اصلی داستان، حاج جمال است، سی و دو سه ساله  که پانزده سال است در سوز گم شده‎اش (حوریه) زندگی را بر خود دشوار کرده و راهی روستایی…

ادامه مطلب

داستان آدینه(۱۴): «خواب خون» اثر بهرام صادقی

برای انتخاب چهاردهمین داستان آدینه‎ی «مد و مه» به سراغ بهرام صادقی رفتیم،  این نویسنده بی همتا در ادبیات داستانی معاصر که با کارنامه‎ای به لحاظ کمی، کوچک اما به لحاظ کیفی بزرگ، جایگاهی منحصر به فرد در ادبیات داستانی این دیار دارد و با وجود گذشت قریب به نیم قرن از زمان نوشته شدن…

ادامه مطلب

داستان نویسی به زبان ساده: رمان چیست؟

چندی پیش سرفصلی در «مد و مه» گشودیم با عنوان رمان‎نویسی به زبان ساده، چیزی شبیه کتاب‎های آموزشی گام به گام که به علاقمندان مبتدی در حوزه‎های مختلف، به زبان ساده موارد مد نظرشان را آموزش می‎دهند. هدف ما نیز این بود که علاقمندان مبتدی داستان‎نویسی را با مفاهیم بنیادین و اولیه‎ی آن آشنا سازیم.…

ادامه مطلب

نگاهی به مجموعه داستان «و حالا عصر است» اثر طیبه گوهری

«و حالا عصر است» مجموعه‎ای متشکل از دوازه داستان کوتاه است، نوشته طیبه گوهری  که در 95 صفحه توسط نشر ثالث منتشر شده است. داستانها این مجموعه  از توالی خوبی برخوردارند، نگاهی فیمینیستی به جریانات اجتماعی که اطراف  نویسنده در جریان بوده و تداوم دارند . « ناراحت نباش همه می دانند تو شوهر خوبی…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «شبیه عطری در نسیم» اثر رضیه انصاری

«همیشه اولش همه چیز ماورای زمینی است. عقدی در آسمان ها بسته می‎شود. بعد آهسته آهسته می‎آید پایین. می‎رسد زیر زمین. زور می‎زنی که بگویی نه. این طورها هم نیست. مابه هم ربط داریم. خیلی ربط‎ها ...» (نقل از متن داستان صفحه 67) رمان "شبیه عطری در نسیم" تمی اجتماعی دارد، اجتماعی که البته نه…

ادامه مطلب

نگاهی به رمان «رز گمشده» اثر سردار ازکان

وقتی احساس می‎کنی تنها یک نفر را در زندگی داری که تو را درک می کند، اما بعد او را از دست بدهی، دیگر چگونه می توانی زندگی کنی؟ «در رز گمشده» دیانا دختری است که بعد از دست دادن مادرش تازه قدر و قیمت لحظه‎های با او بودن را درک می کند. فال مردی…

ادامه مطلب