هاروكي موراكامي در يكي از مصاحبه‌هایش مي‌گويد: «به نظرم كساني كه در روياهاي من سهيمند، مي‌توانند از رمان‌هايم لذت ببرند.»
من اما از «كافكا در كرانه» لذت نبردم؛ لابد چون در روياهاي موراكامي سهيم نبودم.
فريدون حيدري ملك ميان
نخستين برخورم با موراكامي بر مي‌گردد به خرداد ٨٤ كه داستان كوتاهي از او خواندم در…
شكست تحقيرآميز آلمان، بعد از آن قدرت و شوكت روزگار هيتلري و معضلات اقتصادي، سياسي و به ويژه انساني پس از آن، در جنگي كه خود افروخته بودند، تا سالهاي سال بر جسم، روح و زندگي مردم اين كشور سايه افكند. پس دور از ذهن نبود اگر نويسندگان و هنرمندان اين ديار تا سالهاي سال…
در فضای رمان نویسی امروز«شب ممکن» را می توان اثری متفاوت به حساب آورد . رمانی که که از منظری نسبی اندیشانه نوشته شده و به نظر حرفهای زیادی هم برای گفتن دارد و از منظر تکنیک رمان نویسی هم می خواهد تجربه ای جدید را به نمایش بگذارد. از همین…
از ديرباز رسم بر اين بوده كه هرگاه جنگي در ميگرفته، گروهي را مسئول ثبت و ضبط آن ميساختند، ثبتي كه اغلب از كيفيتي مكتوب برخوردار بود تا يادگاري باشد براي آيندگان كه بدانند در آن جنگ چه گذشته. امروز اما شيوههاي آن متفاوت است از عكس و فيلم گرفته تا همان شكل قديمي مكتوب…
در گستره ادبیات معاصر فارسی و به خصوص در حوزه ادب داستانی، « زمانی برای پنهان شدن » رمانی کوتاهی است که نمیتوان نسبت به آن بی اعتنا بود. کتاب از یک درآمد و هشت فصل تشکیل شده و دقیقا 104 صفحه چاپی را دربر می گیرد. راوی ــ و در اینجا مشخصا و موکدا…
قريب به يكصد سال پيش زماني كه نويسندگان ايراني با آميختن شگردهاي رماننويسي اروپايي با سنتهاي داستانگويي در ادبيات كلاسيك ايران، شروع به نوشتن رمانهاي فارسي كردند، تا چند دهه هنوز هيچ تصوري از آثار عامهپسند يا آثاري براي مخاطب خاص نداشتند. در آن سالها اغلب به رمان به عنوان اثري براي تذهيب اخلاق عمومي،…
رمان «نگران نباش» نوشته مهسا محبعلی در طول یکسال به چاپ پنجم رسید و در طول همین مدت نیز توانست نگاه منتقدان را به خود جلب کند. داوران دهمین دوره جایزه منتقدان و مطبوعات آن را بهعنوان بهترین رمان سال 1387 برگزیدند و همین نکته شاید بهانهای باشد برای خیلیها تا دوبارهخوانی این اثر را…
وقتی روی جلد کتاب «آویشن قشنگ نیست» اثر حامد اسماعیلیون و درست زیر عنوان کتاب، نوشته شده «مجموعه داستان»؛ وقتی جایزه هوشنگ گلشیری عنوان بهترین مجموعه داستان سال 1387 را به «آویشن قشنگ نیست» می‌دهد، دیگر بحث بر سر اینکه کتاب کوچک 47 صفحه‌ای اسماعیلیون مجموعه داستان است یا رمان یا داستان بلند، کمی مکرر…
خواندن نامههاي عاشقانه ساعدي يك فرصت استثناييست، نه فقط بهخاطر آنكه چهرهاي تازه از «ساعديعاشق» به ما نشان ميدهد، كسي كه از قضا داستانهايش، بيش از آنكه عاشقانه باشند، داراي مايههاي سياسي و اجتماعي هستند و هيچگاه بدين صفت بازتاب دهندهي وجهه پررنگ و پنهان زندگي او كه حالا بر ما آشكارشده، نبودهاند. ساعدي آنجا…
جايزه نوبل چه اعتبار گذشته را داشته باشد يا نه، لااقل در حوزه ادبيات (به‌ويژه از نوع داستاني‌اش) زندگي نويسنده را از جنبههاي گوناگون دگرگون مي‌كند و شهرتي فراگير و بسيار برايش به همراه مي‌آورد كه كمتر از را نويسندگي ميتوان به آن رسيد. زيرا برنده شدن در نوبل آنقدر كنجكاوي برمي‌انگيزد كه آثار آن…
بی‌راه نیست اگر سخنانم را با گفتاری از “ایوان کلیما” آغاز کنم که به نظرم روح آثارش تا حدی نزدیک به درونمایه‌ی “دسامبر رئیس جمهور” اثر “سال بلو” است. مخصوصا که فضای رمان “سال بلو” که از آن بیشتر خواهم گفت، با این گفته “کلیما” در مقالهي روح پراگ هم‌خوانی زیادی دارد که می‌نویسد: «تاریخی…
مجموعه داستان «سه‌شنبه قرقي» نوشته فرزام شيرزادي در برگيرنده يازده داستان كوتاه است. غير از دو داستان «بوي مرگ در جنگل» و «حكايتي ديگر» باقي داستان‌ها در فضاي كلان شهر تهران و حواشيآن اتفاق مي‌افتند، در اين داستان‌ها، پيدا و پنهان المان‌هاي شهر تهران و بازتاب فضاي حاكم بر آن، در زندگي ساكنان اين شهر…
مجموعه داستان «آنجا كه پنچرگيري‌ها تمام مي‌شوند» نوشته حامد حبيبي از ٩ قصه تشكيل شده است. كتاب به سال 1387 منتشر شده، توسط نشر ققنوس و در ١١٨ صفحه. حبيبي زمان انتشار اين كتاب، ٣٠ ساله بوده. او متولد سال 1357 است. «ماه و مس» اولين كتاب اوست و «آنجا كه پنچرگيري‌ها تمام مي‌شوند» دومين…
تا سه چهار دهه پيش، ادبيات پليسي و جنايي يكي از گونههاي بسيار پرمخاطب در ميان علاقمندان ادبيات داستاني در ايران بود و نه تنها ناشراني به صورت متمركز به چاپ چنين آثاري ميپرداختند، بلكه در ميان پاورقيهاي داستاني -كه انتشار آنها در نشريات رونق بسيار داشت- گونه جنايي و پليسي از سهم ويژهاي برخوردار…
ادبيات داستاني ژاپن در طول دهههاي اخير بسيار باليده و درخشيده و راه به خطا نبردهايم اگر بگوييم در روزگاري كه كشورهاي صاحب ادبيات اروپايي و امريكا ازآن فروغ گذشته دور افتادهاند؛ نويسندگان ژاپني هم به مانند نويسندگان امريكاي لاتين در عرصههاي جهاني نظرها را به خود جلب كردهاند. حالا ديگر سياهه نويسندگان معتبر و…
ايستاده اي ميان جنگل چُپُشته ومي‌خواهي شول بزني لاچمه را، تا بيايد و پلنگي كه بر سر كاشانه ات هوار شده ناكار كند با پيشا شاخش. مگر مردمان بياسايند يك چند دراين سپنج كژمدار.
صدا بازمي‌گردد در فرياد زني: كه به چه كار امده اي ؟ به چه خيالي؟
ـ به خيال سرانديب.
ـ به…
سالها پيش فروغ فرخزاد دريك گفتگوي راديويي با ايرج گرگين، وقتي با اين پرسش روبرو شد كه : يكي از خصوصيات شعر شما زنانه بودنش است. نظر شما چيه؟
در جواب گفت:
اگر شعر من همانطور كه شما گفتيد ، يك مقدار حالت زنانه دارد، خوب اين خيلي طبيعي است كه به علت زن بودنم…
اگر داستان نويس هستيد يا فيلمنامه و نمايشنامه مينويسيد يك جلد از اين كتاب را براي خودتان بخريد!
بي شك همه ما به كرات با جملههايي روبه‌رو شده‌ايم كه توسط اشخاص مختلف (به‌صورت مكتوب يا شفاهي) مورد استفاده قرار ميگيرند و دلالتهاي معنايي و كاربرد آنها نيز روشن است. براي نمونه: انصافتو (دركنايه به بي‌انصافي مخاطب)،…
تمام آن نويسندگاني كه ادعا دارند براي مخاطب مينويسند و جذب خواننده برايشان اصليترين شرط محسوب ميشود، بعيد است بواسطهي چنين موفقيتهايي تمايل و علاقهاي به ماندگاري آثارشان نداشته باشند، آثارمستور نيز باوجود تمام موفقيتهايش اگر بخواهند از ماندگار شوند، نيازمند ويژگيهايي هستند كه آنها را سربلند از محك زمان بيرون آورد، ويژگي هايي كه…
نوشتن درباره داستانهای یوسف علیخانی برایم هیجان انگیز است، چراکه هم الموتی تبارم و هم میلک را دیدهام، جايي كه داستانهاي عليخاني در آن آن ميگذرند.(1) همانطور که «كليدر» را با محمود دولت آبادی و «بيل» را با زنده یاد غلامحسین ساعدی میشناسیم. میلک هم شهرتش مدیون قلم علیخانی است، روستايي كه نامش کلید واژه…
اين مجموعه داستان مشتمل بر هفت داستان كوتاه است: من ريموند كارور هستم، رودخانهاي بي پيچ و تاب، چهارشنبه سوري، سبزه زرد، همين چند كلمه، شنبههاي اول هر ماه و قوزك پلاتيني. اگر اين كتاب را به دست بگيريد و تورقي كنيد، در نگاه نخست شايد به نظر برسد كه عزيزي تعلقخاطر بسياري به جريان…
“من به كومالا آمدم چون به من گفتند كه پدرم، پدرو پارامو نامي، اينجا زندگي مي كرد...”
چگونه ممكن است كتابي را گشود و شروعي چنين شگفت انگيز، قدرتمند و فراتر از انتظار را حتي فقط تا همين حد خواند و همچنان ادامه نداد؟
كدام اهل كتابي را كه به شكل حرفه اي داستان و…
وقتي يك داستاننويس در عرصه ي ديگري هم به شكل حرفهاي و متداوم فعاليت كند، اين مسئله خواه ناخواه در بررسي و نگاه به آثارش تاثير ميگذارد؛ اينكه داستاننويسي اولويت نخست اوست يا مشغوليت جنبي و تفنني به حساب ميآيد، تا رديابي تاثير آن حوزه ديگر-اينجا عكاسي- بر داستانهاي اين نويسنده. با انتشار چهار مجموعه…
فرهاد حسن زاده اغلب براي نوجوانان نوشته، اما برخي از همين دست آثار او واجد ويژگيهايي هستند كه بزرگترها نيز مي‌توانند با آنها رابطه برقرار كنند، اين ويژگي بيش از هر چيز ناشي از دو نكته مهم در آثار اوست؛ نخست اينكه او درباره دورهاي مينويسد كه هريك از ما به نوعي خاطراتي فراموشنشدني از…
فرهاد حسن زاده اغلب براي نوجوانان نوشته، اما برخي از همين دست آثار او واجد ويژگيهايي هستند كه بزرگترها نيز مي‌توانند با آنها رابطه برقرار كنند، اين ويژگي بيش از هر چيز ناشي از دو نكته مهم در آثار اوست؛ نخست اينكه او درباره دورهاي مينويسد كه هريك از ما به نوعي خاطراتي فراموشنشدني از…
شاپور جورکش درباره نخستين داستانهاي شکری (نقص فنی) گفته، او بیشتر از آنکه شیفته روایت کردن زندگی باشد، دل مشغول مباحث کارگاهی و تجربهاندوزی برای چگونه نوشتن به نظر ميرسد. (نقل به مضمون) به استناد دو رماني كه اين نويسنده در سالهاي اخير منتشر كرده، ميتوان گفت همچنان دغدغه اصلی او چگونه نوشتن، رويكرد تجربي…
فرض بر اين است كه هر داستان كوتاهي، به عنوان برشي از زندگي جاري در دنياي درون متن، گذشته، حال و آيندهاي دارد و نويسنده بدون پرداختن به جزء به جزء همه آنها، دست روي لحظههايي ميگذارد كه ظرفيت بازگويي آن را دارد؛ با پذيرش اين فرض، محمد حسيني نويسندهايست كه اين لحظهها را خوب…
1-پیش از نوشتن درباره «دره پنهان» به عادت یکی دو ساله اخیر، سری به اینترنت میزنم، تا اطلاعاتی درباره کتاب و نویسنده بگیرم، اطلاعاتي که گاه بسیار سودمندند؛ هم از آن رو که روشن شود درباره کتاب چه گفته شده و ترجیحا اگر حرفی به میان آورده ميشود، تکرار مکررات نباشد؛ و هم اینکه حرفها…
مهمترين شاخصه داستانهاي عليخاني را بايد در تعلق خاطر او به زادگاهش جستجو كرد، اما تاثيري كه زندگي در اين روستا بر ذهن و روح او گذاشته، گاه با شيفتگي همراه شده و به داستانهايش آسيب زده است؛ هم از آن رو كه وفاداري بيش از حد به واقعيت، مجال كمتري به عنصر خيال در…
فرويد ميگفت همه آدمها درصدي از عدم تعادل رواني را در وجودشان دارند، دربرخي آنقدر كم است كه نمود محسوسي در رفتار آنها پيدا نميكند و در برخي آنقدر زياد ميشود كه بسياري از واكنشهاي آنها تابعي از همين مسئله است. اين نكته ميتواند مدخل خوبي براي نگاه به رمان «آنجا كه برفها آب نميشوند»…