می گویند تجربه زندگی، به خصوص آن بخش که به ایام کودکی باز می گردد، تاثیری عمیق بر لوح ضمیر انسان میگذارد و رد آن را به شکل محسوسی در آثار نویسندگان هم میتوان دید. نمونههایی که میتوانند تاکیدکننده این ادعا باشند فراوانند، از نویسندگان قدیم بگیر تا جدید. به شخصه شاهد بودهام که در…
نوشتن ضرورتی آرام بخش و تسلی دهنده ی قلب نویسنده است. آیا نوشتن اضطراب دارد؟ تنش و وسواس را بدنبال خود می آورد؟ خیر. نوشتن اضطراب ندارد و در واقع لذتی است كه نویسنده از واگویه وقایع می برد. نوشتن زیر سوال بردن، كشف حقایق و لحظه هاست. تكرار لحظه ها باعث درك بهتر وقایع…
اظهار نظر نویسندگان در مورد منتقدان اغلب ضد و نقیض است، گاه با دلخوری، گاه از سر احترام و... در روزهای گذشته یک بخش از تظر منتقدان در باره نویسندگان را خواندیم، امروز بخش دیگری از آن را میخوانیم که دربردارنده نکات جالب توجهیست، در آینده میکوشیم گزیدهای از نظر نویسندگان داخلی درباره منتقدان را…
دیروز در خبرها، «گلایه‌های یک نویسنده غیرتهرانی از چاپ اثرش با هزینه شخصی» ماجرای تلخی که اگر چه نمونههای فراوانی دارد، اما هربار که به موردی از این دست برمیخورم حسابی حالم گرفته می‌شود و در کل یاد این میافتم که نوشتن در این ولایت چقدر کاربیقدر منزلتیست. احساس آدمی که میخواهد اثرش را چاپ…
گاه نویسندگان ادعا می کنند نقدهایی که توسط منتقدان بر آثارشان نوشته می‌شود، نمیخوانند. اما در مقام عمل میبینیم که به وقتش خط به خط این نقدها را هم می خوانند! نویسندگان در مورد منتقدان نظرات مختلف و ضد و نقیضی دارند، برخی کار آنها را در خور اهمیت و برخی نیز بیارزش میخوانند و...…
بعد از ظهر یکی از روزهای سرد آخر پاییز، بعد از شبی برفی، کافه گارنو جلسهی نقد مجموعه داستان «کلاغ» نوشته فرشته نوبخت.
وارد که میشوم، تک و توک جا برای نشستن پیدا می‌شود، سی سی و پنج نفری آمدهاند و از این حیث از جلسات نقد پر مخاطب به حساب میآید، بیشتر حاضران هم…
به خاطر دارم چند سال پیش مستند «گفتگو با سایه» نوشته حبیب احمد زاده به کارگردانی خسرو سینایی در جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد، صرف نظر از کیفیت هنری فیلم که چنگی به دل نمیزد، به لحاظ مضمونی حرف تازهای نداشت، یا لااقل برای من که در طول سالهای دور و نزدیک نسبت…
همه عادت داریم نویسندگان را به عنوان آفرینندگان متون ( ادبی، فکری و فرهنگی و...) به حساب بیاوریم، اما از دیگر سو براساس باوری دیرینه، اغلب منتقدان را پختهخوارانی میبینیم که با واسطه قراردادنِ متنی دیگر، به فعالیتی دست دوم میپردازند، و آنها را نویسنده متونی به حساب میآوریم که هویتشان وابسته به متنی دیگر…
همیشه داستاننویسان و آثارشان، سوژه یادداشت ها، نقد ها و ازاین دست بودهاند؛ اما اینبار – و از این پس- قصد داریم به سراغ منتقدان هم برویم و به شکلی هرچند مختصر اشارههایی به چند و چون کارشان داشته باشیم. در روزهایی که کمتر نقد ادبی خوبی میخوانیم و اغلب شاهد کلیگوییهایی شتابزده هستیم که…
اشاره ضروری:
نوشته زیر به عنوان یکی از پست هایی که بسیار به آن ارجاع می شود، با رویکردی تخصصی نوشته شده و البته قریب به یک دهه نیز از انتشار آن می گذرد، بنابراین گاه خوانندگان از بلندی متن و یا عدم سهولت درک نکات مطرح شده در آن گله می کنند. به خصوص…
خانوادهی دانگ تایی مایی از زمان کودکی او ضد حکومت استعمارگرا، در ستیزه و کشمکش بودند؛ چنانکه چهل سال از شصت و شش سال عمر دانگ در خدمت انقلاب سپری شده است. در 1919 پدربزرگش در 74 سالگی در زندان بدرود زندگی گفت. پدرش محکوم به حبس ابد در جزیرهی پوئولو کوندر شد و در…
اگرچه وقتی حرف از ادبیات عامه پسند به میان می آید، برخی از نویسندگان می گویند: «پیف پیف!» اما کم نیستند کسانی که آرزوی داشتن این تعداد مخاطب را دارند و حتی برای بدست آوردن موفقیتی مشابه آنچه اغلب آثار عامه پسند از آن برخوردار می شوند، با کنار گذاشتن ایده آل های خود در…
سرویدیانایپل، نویسنده بریتانیایی زادهی ترینیداد، که به علت نثر روایی هوشمندانه خود و بررسی دقیق اوضاع و احوال مردمان سرکوب شده و سرگذشتهای به محاق فراموشی سپرده شده به جایزه نوبل سال 2001 دست یافت، سرشتی منتقد دارد که هم در نوشته هایش، از هر نوع، و هم در مصاحبه ها و گفتوگوهایش به نقد…
چندی پیش در در یکی از وبگردیهای معمول که اینروزها که همه ما به نوعی گرفتار آن هستیم، خواندم که یکی از چهرههای شناخته شده خارج از دنیای فرهنگ و هنر، که مدتیست در حوزه فعالیت خود به پایان راه رسیده، قصد دارد دنیای ادبیات را مفتخر کرده و به داستاننویسی بپردازد. برای این منظور…
از آغاز تاریخ، جنگ موضوع مهمی برای ادبیات بوده است، و آثاری رزمی چون ایلیاد اثر همر (که از محاصرهی افسانهای تروا به وسیلهی یونانیان سخن به میان می آورد) و سرود رولان1(که مرگ رولان و تمام قهرمانان را در رونسوال و انتقام شارلمانی را به تصویر میکشد) و اورشلیم از بند رسته اثری رزمی…
اشاره:
روی بوین استاد دانشگاه پلی تکنیک تاین در نیوکاسل است. او کتابهاب متعددی دربارهء اندیشه اجتماعی روپایی معاصر و یک کتاب درباره نظریه فرهنگی فرانسه در اواخر بیستم منتشر کرده است. او مؤلف کتاب«فوکو و دریدا: سوی دیگر خرد»است.
علی رتانسی استاد دانشگاه سیتی لندن در علوم اجتماعی است. او مؤلف«مارکس و تقسیم کار»،…
گاه برخی از دوستان كه علاقهای به داستاننویسی پیدا كردهاند از من میخواهند كتابی را به آنها معرفی كنم كه با استفاده از آن داستاننویسی را بیاموزند. كتاب‌های مفید زیادی در این زمینه هست، برخی را معرفی میكنم، آنها هم میخرند و میخوانند اما هیچ‌گاه داستانی به قلم آنها به دست من نمیرسد! تا قریب…
در سالهاي اخير ضرورت و اهمیت تعامل ادبيات داستانی و سينما، به اشکال مختلف مطرح شده است و متاسفانه با وجود اذعان اکثریت قریب به اتفاق صاحبنظران به تاثیرات مثبت دوسویه آن، همچنان در ورطه بیتوجهی افتاده و مغفول مانده است. این در حالیست كه در ديگر كشورها، ادبيات به عنوان منبعي غني براي سينما…
«به حرفهای منتقدین گوش ندهید؛ تاكنون تندیس هیچ منتقدی ساخته نشده است.» ژان سیبلیوس (آهنگساز فنلاندی)
شاید جملاتی نظیر آنچه در بالا آمد، به اشكال گوناگون و درحوزههایی مختلف، پیش از این نیز بارها شنیده باشید. سخنانی كه شاید در نگاه نخست پربیراه هم به نظر نرسند.
به راستی كدام‌یك از ما تاكنون تندیس ساخته…
نقد و بهویژه نقد ادبی از دیرباز در این دیار اوضاع چندان به سامانی نداشته و متاسفانه هرچه به لحاظ زمانی پیش آمدهایم، همپای رشد كمی آنچه در تصور عمومی نقد نامیده می‌شود، رشد كیفی خاصی مشاهده نمی‌شود و آنچه تحت عنوان نقد ادبی جدی، در گذشته در برخی از ماهنامهها یا فصلنامههای وزین ادبی…
هر بار كه نویسنده تازهای را كشف میكنی، انگار جهان را دوباره كشف كردهای؛ این لااقل احساسی بوده كه همواره من در چنین شرایطی داشتهام. نمیدانم شاید دیگران با توجه به تجربهها و ذهنیت خویش، دریافت و احساس دیگری نسبت به آن داشته باشند. این كه میگویم كشف نویسنده، مرادم آشنایی با نام و آثار…
چندی پیش هفتهنامه چلچراغ در تدارک پروندهای در رابطه با وبسایتهای ادبی، از من خواست تا درباره مسائل و مشکلات این حوزه بنویسم. جالب اینکه در آستانه یکسالگی «مد و مه» بودیم و از قضا مدتی بود در فکر تهییه مطالبی ویژه برای این منظور بودم.
اما این فکر زیاد در ذهنم دوام نیاورد، ترسیدم…
انتشار این هشتاد دو نامه (*) کار مهمی است و امیدوارم اهمیت آن با آنچه در زیر خواهد آمد تا اندازه ای روشن شود. کوشش دکتر ناصر پاکدامن در یافتن و انتشار این نامه ها ارزنده و در خور اعتناست، حتّی در خور ستایش. او با دقّت و-گاهی می توان گفت- وسواسِ معمول خود نامه…
در نوشته های کافکاست که به معنایی جامعه شناختی در عام ترین و نزدیک ترین مفهوم آن برمی خوریم. رمان های او با ساختار بنیادی جامعه و نیز با تغییر اجتماعی از آغاز قرن بیستم تاکنون سروکار دارند؛ اگر این فرض ر ا بپذیریم که در تمدن غربی هنوز انقلاب اجتماعی به راستی رادیکالی رخ…
چه لغت بیمناک و شوراگزی است! از شنیدن آن احساسات جانگدازی به انسان دست می‌دهد خنده را از لب می‌زداید شادمانی را از دل می‌برد تیرگی و افسردگی آورده هزار گونه اندیشه های پریشان از جلو چشم می گذراند.
زندگانی از مرگ جدایی ناپذیر است. تا زندگانی نباشد مرگ نخواهد بود و همچنیین تا مرگ…
بدون هیچ تردیدی، جنبش مشهور به پست مدرن، جهان اجتماعی و فرهنگی ما را در بر گرفته است، از معماری گرفته، تا موسیقی، از نقاشی تا شعر، و از همه ی این ها گذشته با آنکه ممکن است برداشت شود که این جنبش محدود به مرزهای هنر اروپا و آمریکا ست، باید گفت که در…
عنوان این مقاله پرسشهایی را به ذهن متبادر میکند و به همین سبب لازم است که ابتدا تعریفی از آن ارائه کنیم. در واقع چیزی به نام «رمانِ امروز» وجود ندارد، بلکه صرفاً مجموعهای از انواع گوناگون رمان در دسترس است. هر سال چندصد اثر داستانی منتشر می‌شود که هر یک تا حدی واجد ارزش…
به گمانم، از شرححال فاکنر بهتر است به همین بسنده کنیم که از کاتبان است و بهترین تعبیر هم در وصف کاتبان اینکه: «سلسله در سلسله شاهداناند.»1 پس بیهیچ مقدمه و ترتیب و آدابی به چند نکته عمده در آثار فاکنر میپردازیم.
الف : استفاده وسیع فاکنر از تلمیح
عنوان اکثر آثار فاکنر مأخوذ…
داستانهای کوتاه صادق چوبک وصف رابطه‌های برزخی در دوزخ گندآلود و هراس‌آور و تحمل‌ناپذیر زیستگاهی است که گریز و رهایی از آن جز در آرزو نمی‌گنجد. همه آروزی رهایی در سر دارند اما به اجبار «عادت و ترس» بر جای خود میخکوب شده‌اند. ترس و بدبینی و بی‌اعتمادی چنان در خویشتن آنها خانه کرده است…
شهرت هوشنگ گلشیری به عنوان داستان نویس و مفسر و منتقد ادبی و اجتماعی در میان روشنفکران و اهل ادب به هنگام مرگش، در بهار سال ١٣٧٩ در تهران، کاملاً تثبیت شده بود. نوشته ای که به قلم احمد کریمی حکّاک در روزنامه نیویورک تایمز به چاپ رسید از او به عنوان «شاخص بارز ادبی…