اولین رمان فارسی را چه کسی و در چه سالی نوشته است؟ بدون شک پاسخ دقیقی برای این سئوال متصور نیست. اگرچه در برخی آثاری که به نحوی به تاریخ ادبیات ایران پرداخته اند، "سیاحتنامه ابراهیم بیگ" به عنوان اولین رمان فارسی معرفی شده است، اما با همان قاطعیت نیز می توان این ادعا را…
آیا «پروست» مطرود بود؟
شيما بهره‌مند
«مارسل پروست» و ترجمه اثر مهم او، «در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته» به زبان فارسی، در فضای ادبی ما به عنوان امری مساله‌زا دو دیدگاه متفاوت را برانگیخت. برخی مترجمان چون محمد قاضی، این اثر مدرن را ترجمه‌ناپذیر دانستند، مترجمانی چون مهدی سحابی، نیز بودند که این دیدگاه را «افسانه» خواندند: «اینها…
نمی توان در این واقعیت تردید که بازتاب پارهای از مضامین به خصوص وقتی شکل گسترده و همه گیر پیدا می کند (البته در مواقعی که عنصری گیشه پسند محسوب نمی شود) ناشی از حقایقی ست که در سطح جامعه جریان دارد؛ با این فرض پر بیراه نیست اگر پرداختن به مضمون خیانت تا این…
«ادبیات معاصر ایتالیا»، مجموعه‌ای است که به تازگی با ترجمه «م. طاهر نوکنده» توسط نشر «آوانوشت» منتشر شده است. بیشتر داستان‌های این مجموعه از نویسندگان متفاوتی انتخاب شده که در ایران کمتر شناخته شده و ترجمه شده‌اند. جدای از این انتخاب متفاوتِ ادبیات معاصر ایتالیا، در بیشتر کتاب‌های مجموعه نقد-مقاله‌ای نیز درباره نویسنده و جهان…
این روزها نام اصغر فرهادی برای حضور در جشنواره کن دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. به نظر من، اصغر فرهادی تبدیل به یک نماد غرور ازدست‌رفته ایرانی‌هایی شده که می‌خواهند اعتبار خودشان را در سطح بین‌المللی بازیابی کنند. آنها می‌خواهند نگاه حقارت‌آمیزی را که در سطح جهان به ایرانی‌ها وجود دارند عوض کنند، هرچند ملت‌ها…
تقریبا از آغاز 1874 رمانی در مجله «کرنهیل» در لندن به چاپ می‌رسد با عنوان «دور از اجتماع خشمگین». نویسنده این رمان هنوز آنقدر اعتماد‌به‌نفس ندارد که از نام حقیقی خود استفاده کند اما بعد از سه شماره، در حالی که رمان هنوز در صفحات آغازین خود است توجه خوانندگان باعث می‌شود «توماس هاردی» (1840-1928)…
لیویا مانرا که یک فیلمساز است درباره تصمیم فیلیپ راث به بازنشستگی از نویسندگی می‌گوید: «او دست کشید. او از چیزی دست کشید. از تعهد خود به نوشتن دست کشید و تعهد به نوشتن مسئله بااهمیتی است؛ مسئله‌ای است که او در وهله اول همیشه با خود دارد و این مسئله زندگی‌اش را تغییر داد…
در بهار 1840 است که زنی جوان و زیبا، در حالی که مستخدمه‌اش چتری بالای سر او گرفته تا آفتاب صورت و موهای زن ارباب را آزرده نکند، بالزاک و دوستان ادیب او را در خیابان می‌بیند. زن جلو می‌آید و با نویسنده محبوبش احوالپرسی می‌کند. فردای آن روز کلود ژُوانس، منتقد ادبی معروف، در…
1 «چقدر واژه نقب زدن را دوست دارم! همچنین خزینه را که سال‌هاست ندیده‌ام و این اواخر ناخودآگاه به یادم می‌آید... آیا... وقت می‌کنم راهی به درون خود بیابم؟»1 نقب زدن برای رسیدن به آب اما درواقع برای دستیابی به راه تاریک زیرزمینی به منظور پیدا کردن نیمه‌های گمشده اما دگرسان‌شده خویش در اعماق تاریخ،…
چهارده سال پیش به بهانه‌ی نمایش فیلم خوب بودن یا نبودن (كیانوش عیاری) و بازی ماندگار زنده‌یاد عسل بدیعی گفت‌و‌گویی با او داشتم. برای انجام این گفتوگو با پوششی سراپا سفید همراه پدرش به دفتر مجله آمد، و در طول گفتوگو آرامشی در چهره و نگاهش داشت که با خودم می‌گفتم این شمایل بیشتر مناسب بازی در نقش…
مهرناز منتظری: اسكار 2012، جشنواره‌ای از فیلم‌های اروپایی و یا درباره وقایعی در اروپا بود. «هوگو»، «نیمه شب در پاریس» و «آرتیست» از اروپا می‌گفتند و در بین آنها «آرتیست» برنده جایزه اسكار بهترین فیلم 2012 شد.
یك سال پیش از آن نیز در اسكار 2011 فیلم «سخنرانی پادشاه» كه به ماجراهای شاه جورج ششم،…
از قول ابوالفضل بیهقی نقل کرده‌اند که هیچ کتابی نیست که به یک بار خواندن نیارزد؛ یا هر کتابی به یک بار خواندن می‌ارزد. (۱) حال آن که این قول از مشهورات بی‌اساس است. همه ما به تجربه دریافته‌ایم که بسیاری کتابها به یک بار خواندن نمی‌ارزند و بسیاری کتابهاست که ارزش ورق زدن جدی…
«یک رویای خصوصی» نام نمایشی ست که این روزها در خارج از ایران روی صحنه است، با حضور دو تن از بازیگران معروف سینمای ایران، یکی از قبل انقلاب و یکی از بعد انقلاب؛ بهروز وثوقی و گلشیفته فراهانی. این نمایشنامه یک نام آشنای دیگر را نیز با خود یدک می کشد ، ایرج جنتی…
داستان نویسان بزرگ اغلب میانهای با سینما و به خصوص هالیوود ندارند، هریک نیز دلیل خاص خود را برای آن دارند که این دلایل می‌تواند دستمایهی نوشتهای مستقل باشد که در آینده بدان خواهیم پرداخت. امادر عین حال کم نبوده اند از ایشان که به دلایل معیشتی و مادی مجبور به همکاری با هالیود شده‌اند…
مقدمه
از جمله شاخص‌های ارزیابی پیشرفتگی یا عقب‌ماندگی فرهنگیِ هر جامعه‌ای، شمار کتاب‌هایی است که در آن جامعه منتشر می‌شوند. هرچقدر تعداد کتاب‌های جدید و نیز تعداد خوانندگان آن کتابها بیشتر باشد، افق فکری آحاد جامعه می‌تواند بازتر و شامل‌شونده‌تر باشد. متقابلاً هرچقدر شمار کتاب و خوانندگان کتاب در جامعه‌ای کمتر باشد، می‌توان احتمال داد…
موضوع اصلی ادبیات به عنوان شاخه ای از هنر، و همراه هنر به مثابه شاخه ای از معرفت اجتماعی بشر، انسان است، چه در وجه فردی و چه در وجه اجتماعی آن. از این دیدگاه انسان ها از هر جنس و نژاد و سنی، اعم از زن و مرد، سیاه و سفید و زرد و…
در پاییز ۱۳۵۶، کانون نویسندگان ایران با همکاری انستیتو گوته در ایران ده شب شعر و سخنرانی در باغ سفارت آلمان برگزار کرد که به شب های شعر گوته معروف شدند. بیش از شصت نویسنده و شاعر در این شب ها علیه فضای اختناق و سانسور حاکم شعر خواندند و سخنرانی کردند. جمعیت عظیمی از…
گلشیری نویسنده ای مدرن بود یا پست مدرن ؟ این پرسشی است که در خلال مطالعاتم درباره او و داستانهایش برایم پیش آمد برای رسیدن به جواب ابتدا تعاریف مدرن و پسامدرن را می آورم سپس به معرفی جیمز جویس نویسنده ی مدرن و فرانش کافکا نویسنده پست مدرن می پردازم ، البته در این…
{در سال ۱۹۹۸ مجموعه کارهایی از هوشنگ گلشیری که شامل شازده احتجاب، مردی با کراوات سرخ، گرگ و چند داستان دیگر بود به زبان آلمانی منتشر شد. عنوان این کتاب «مردی با کراوات سرخ» که توسط آنالیزه قهرمان _ بک فارسی به آلمانی ترجمه شده است. گلشیری در سال ۱۹۹۹ نیز در شهر اوسنابروک آلمان…
پاییز ۱۳۵۶، کانون نویسندگان ایران با همکاری انستیتو گوته در ایران ده شب شعر و سخنرانی در باغ سفارت آلمان برگزار کرد که به شب های شعر گوته معروف شدند. بیش از شصت نویسنده و شاعر در این شب ها علیه فضای اختناق و سانسور حاکم شعر خواندند و سخنرانی کردند. جمعیت عظیمی از سراسر…
نوشته های ابراهیم گلستان به زیبایی نثرشان شهره اند، حال می خواهد داستان باشد، گفتار متن فیلم و یا حتی خاطره یا روایتی تاریخی...نوشته زیر به دوران جنبش ملی شدن صنعت نفت می پردازد و صرف نظر هر چیز به عنوان قطعه از ابراهیم گلستان، واجد جذابیت هایی ست که حاصل غنای قلم نویسنده بزرگ…
در باب «اهمیت رمان»، حداقل در این چندساله، آنقدر مطلب نوشته و ویژه‌نامه منتشر شده است که به نظر نمی‌رسد نیازی به اثبات آن باشد؛ با این حال، چرا نیاز آن به چنین اضطراری احساس می‌شود؟ گذشته از آن‌که مسئله رمان از آن دست مسائلی است که جوابی مطلق و «یک بار برای همیشه» را…
حمید رضا امیدی سرور: دوستی دارم که سفت و سخت براین باور است که جوایز جشنواره های جهانی و در صدر آنها اسکار کاملا سیاسیست تا این حد که مثلا در اداره سیا یا کاخ سفید تصمصم میگیرند که امسال به کدام فیلمها جایزه داده شود و الخ. همیشه این بحث میان ما بوده و…
فلسفه و ادبیات پیوند های نامرئی و جدایی ناپذیر با هم داشته و دارند و این پیوند ها زمانی پر رنگ و گاهی اوقات بسیار کم رنگ رخ می نمایند. همیشه هر نوشته ادبی حتی مبتذل ترین آنها در ذات خود مروج ایده و نظر خاصی می تواند باشد و چه بسا می توان گفت…
برای بررسی چهره زن در شعر احمد شاملو لازم است ابتدا نظری به پیشینیان او بیندازیم. در ادبیات کهن ما، زن حضوری غایب دارد و شاید بهترین راه برای دیدن چهره او پرده برداشتن از مفهوم صوفیانه عشق باشد. مولوی عشق را به دو پاره مانعه الجمع روحانی و جسمانی تقسیم می‌کند. مرد صوفی باید…
در چند دهه ی سال گذشته و بیشتر، منتقدان و مورخان فرهنگی درباره‌ی اصطلاح «پست‌مدرنیسم» بحث کرده‌اند. بعضی آنها را صرفاً ادامه و بسط اندیشه‌های مدرنیستی می‌دانند و بعضی دیگر عقیده دارند که هنر پست‌مدرن با گسلی جدی از مدرنیسم کلاسیک جدا می‌شود؛ عده‌ای دیگر نیز ادبیات و فرهنگ گذشته را از منظر زمان حال…
برخی داستان‌ها گویی كه با مخاطب خود سر شوخی دارند و برخی مخاطبان را وامی‌دارند تا مدام بپرسند ماجرا چیست، نویسنده چه می‌خواهد بگوید، آیا قصد شوخی و بازی دارد؟
اگر پاسخ دهیم بله، نویسنده بازی دارد به برخی برمی‌خورد، فكر می‌كنند داستان جدی نیست، فكر می‌كنند كه به بازی گرفته شده‌اند و تنها معدودی…
این نوشته پیشگفتاری است که دوریس لسینگ، برندهی جایزهی نوبل در ادبیات سال 2007 بر فرهنگ راهنمای ادبیات انگلیسی کیمبریج نوشته است. این کتاب، چاپ جدید فرهنگی است که حدود بیست سال پیش از سوی دانشگاه کمبریج انگلستان به چاپ رسید و چندی پیش به شکلی کاملتر و به روزتر به سرپرستی ایان اوزبی انتشار…
در رمان‌های پلیسی عصر طلایی خیلی وقتها محیط به مكان تقلیل پیدا میكند مكان یك جای ثابت است اما محیط از یك سری روابط تشكیل شده در رمان سیاه خلاف این اتفاق میافتد،یعنی مكان به محیط تبدیل می‌شود....
***
نام کاوه میرعباسی نا خود آگاه ذهن شنونده را می برد سمت ادبیات پلیسی، هرچند که…
«از پائولو کوئلیو متنفرم!» کاندیدای جایزه ادبی گام اول شد، این خبر مربوط است به ده دوازده روز پیش که امروز بعد از یک هفته ( از زمانی که خبر را شنیدم) فرصت پیدا کردم، البته با تردید، حاشیهای درباره این رمان بنویسم. این روزها سخت گرفتار نوشتن سریالی برای تلویزیون هستم که کارش کمی…