کمتر کسي مي‌تواند نسبت به محبوبيت شخصيت محمد مصدق ابراز ترديد کند، اما هستند کساني که معتقدند نسبت به اهميت اين چهره سياسي تاريخ معاصر ايران مبالغه و بزرگ‌نمايي‌هايي صورت گرفته است. طبق باور آنها مصدق از جمله سياست‌مداران ايران در دوره معاصر است که مانند شخصيت‌هايي همچون قوام و فروغي خدمات شايسته‌اي را در…
28 مرداد 1393 نزدیک است، سالگرد تلخ ترین اتفاق تاریخ معاصر که داغ آن هنوز برای بسیاری از ایرانیان وطن دوست تازه است. به همین مناسبت در مد ومه مطالبی را منتشر می کنیم از سالهای دور نزدیک، از افرادی که با دیدگاه های مختلف ماجرای 28 مرداد را بررسی کرده اند. انتشار این مطالب…
نوشتن درباره استاد محمدعلي موحد كار دشواري است؛ كسي كه دانش‌آموخته حقوق است و دل در گرو عرفان دارد و تاريخ معاصر. او همواره مشغول تحقیق، تألیف و ترجمه بوده و آثار بزرگی از خود به یادگار گذاشته است. نثر جذاب و روانش بسياري را به تعريف و تمجيد واداشته؛ به‌گونه‌اي كه وقتي ترجمه او…
ادبيات به عنوان بخشي از فرهنگ جامعه انعکاس اوضاع و احوال سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي آن است. در عين حال بيانگر آرمانها و آرزوها و از سوي ديگر نظام ارزشي حاکم بر آن است ادبيات بيان حال جامعه است و نهادي است اجتماعي که زندگي را به نمايش در مي آورد.1
ادبيات جديد ايران…
بدیهى است، بررسى اندیشه ها و نوشته هاى فریدون آدمیت، بویژه ره آوردهایش در فلسفه تاریخ و تفکر علمى در تاریخ، در این مختصر نمىگنجد. نگارنده این سطور را هم چنین ادعایى نیست. اما از آنجا که سالیانى چند (از ۱۳۵۴ تا ۱۳۶۱) مفتخر به همکارى با ایشان بودم، در اینجا مىکوشم از لابلاى آموخته…
فریدون آدمیت متولد 1299 شمسی تهران است. پدرش عباسقلی خان قزوینی معروف به آدمیت بود که بعد ها جامعه آدمیت را به وجود آورد.
فریدون آدمیت بعد از تحصیلات ابتدایی به دارالفنون رفت و تا کلاس پنجم در دارالفنون به ادامه تحصیل پرداخت و در سال 1318 کلاس پنجم را به اتمام رساند و سه…
به مناسبت دهم فروردین سالگرد درگذشت دکتر فریدون آدمیت
انگشت شمارند کسانی که چنان تاثیر شگرفی بر وجود آدم میگذارند که رد آن هیچگاه از ذهن آدم زدوده نمی شود، و با وجود همهی تغییراتی که آدمی در طول زندگی به آنها دچار می شود، باز سرحال و قبراق سرجای خود ایستادهاند بی آنکه…
چند سال پیش در حین پژوهش بر روی تاریخ پاورقی نویسی در ایران (که بخشهایی از آن به صورت پراکنده در چند نشریه منتشر شد)، هنگام کار روی نخستین نشانه های رمان نویسی در ایران که متاثر از آشنایی با فرهنگ غرب بود؛ توجه ام به جریان تجدد در ایران و نقش آن در حوزه…
سوم اسفند، کودتای ایرانی یا انگلیسی/
14سال بیشتر از انقلاب مشروطه نگذشته بود که صبح روز سوم اسفند سال 1299 و درحالی که هنوز سپیده نزده بود، هنگ قزاق از قزوین وارد تهران شد. رضاخان معروف به «میرپنج» فرمانده تیپ همدان جلودار بود. قزاق‌ها بلافاصله نظمیه، وزارتخانه‌ها، پستخانه و ادارات دولتی و مراکز حساس تهران را…
پیدایش و پویش نخستین اندیشه‌ها و تکاپوهای تجددطلبانه در ایران عصر قاجار، از پیوند تنگاتنگی با اندیشه ترقی و اصلاحات در ایران برخوردار است.
وجود حکومت استبداد مطلقه داخلی، افزایش نفوذ و سلطه استعمارگران خارجی در ایران، انباشت عقب‌ماندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ناکارآمدی ساختار سنتی حکومت و جامعه به افزایش نارضایتی از وضع موجود…
از نخستین سالهای سده دهم هجری، زبان اصلی در دانش‌های شرعی و نوشته‌های علمی عربی بود و جز متون ادبی آنچه به زبان فارسی نوشته آمده اگرچه کم نیست اما همواره در شمار رساله‌های درجه دوم و سوم به شمار می‌آمده است. پارسی‌نویسان که زبان پارسی برای‌شان به مثابه ابزاری ادبی بود، دغدغه‌شان بیشتر مسائل زیبایی‌شناختی…
ادبيات به عنوان بخشي از فرهنگ جامعه انعکاس اوضاع و احوال سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي آن است. در عين حال بيانگر آرمانها و آرزوها و از سوي ديگر نظام ارزشي حاکم بر آن است ادبيات بيان حال جامعه است و نهادي است اجتماعي که زندگي را به نمايش در مي آورد.1
ادبيات جديد…
اندیشه تجدد در تاریخ معاصر ایران، یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حوزه اندیشه سیاسی واجتماعی است که هر چند ریشه‌های تاریخی آن را به طور محدود می‌توان در عصر صفویه جست‌و‌جو کرد اما عصر قاجاریه و مشروطیت را باید سرآغاز جدی تجددگرایی در ایران به‌شمار آورد. تکوین و شکل‌گیری اندیشه تجدد در ایران از پیوند…
چهل و شش سال از مرگ غلامرضا تختی می گذرد، قهرمان و پهلوان محبوب مردمی که جلوه ای اسطوره ای نیز پیدا کرده... به خصوص وقتی مرگ او را به ساواک نسبت دادند و سابقه ای مبارزاتی دربرابر مظالم رزیم گذشته نیز برآن افزودند. در آن روزگار استفاده ای چنین سیاسی از مرگ قهرمانی محبوب…
روایت است هویدا در آخرین روزهای حیاتش در زندان، خواسته بود به او اجازه دهند زنده بماند تا خاطراتش را جهت تهیه تاریخ معاصر در اختیار آنها قرار دهند، در آن روزهای پر هیجان آغازین انقلاب، حتی به فرض وقوف به این مهم، کمتر کسی پیدا می شد که بر اهمیت چنین مسئله ای تاکید…
قانعی فرد، دانش اموخته زبانشناسی و محقق تاریخ معاصر از آثار وی می‌توان به کتاب «پس از شصت سال» (خاطرات رسمی دو جلدی جلال طالبانی)، «در دامگه حادثه» (کفتگو با پرویز ثابتی) و ترجمه‌های «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» (نادر انتصار)، درد ملت (ابراهیم احمد)، نبرد من با ابلیس (زرار سلیمان بیک) و از کنار رود…
روشنفکران مشروطه‌خواه استبداد سلطنتی را دشمن ذاتی آزادی، برابری و برادری، جزم‌اندیشی مذهبی را مخالف طبیعی تفکر عقلانی و عملی، امپریالیسم را استثمارگر سیری‌ناپذیر ممالک ناتوانی چون ایران، می‌دانستند. بنابراین روشنفکران مشروطیت، سکولاریسم و ناسیونالیسم را به عنوان سه ابزار کلیدی برای گسستن زنجیرهای سه‌گانه و ساختن جامعه‌ای نوین، قدرتمند و توسعه‌یافته به شمار می‌آورند.…
تلنگری عبرت آموز برای ما!/
مصادره فردوسی توسط افغان‌ها/
مژده‌سادات دامیرو
حوزه تمدنی ایران، بخش بزرگی از منطقه آسیا را پوشش می‌دهد و تمامی کشورهای اطراف متاثر از قدمت و گستردگی این فرهنگ بوده و هست. با این‌حال و متاسفانه مدتی است حرکت‌هایی از سوی کشورهایی که ما آنها را دوست و همسایه می‌خوانیم، رخ می‌دهد؛ ثبت…
هنگامه انتخابات ریاست جمهوری ست در ابن ایام معمولا یاد سیاست مردانی می افتیم که در سالهای دور و نزدیک در سپهر سیاسی این دیار درخشده اند. مردانی بزرگ همچون دکتر محمد مصدق که سیاست مردان و رقبای ریاست جمهوری امروز لابد باید لباسی را برتن کنند که در آن روزگار به نام نخست وزیر،…