زیاد شنیده‌ایم كه در جهان دست‌نوشته‌ای از شاعر یا نویسنده‌ای در حراج با قیمت بالایی به فروش رفته یا این‌كه خانه‌ی فلان شاعر و نویسنده موزه شده است. اما این اتفاق‌ها برای نویسندگان و شاعران ما نمی‌افتد و در عوض، به میراث آنها چوب حراج هم می‌زنیم.
شاید گذشته از اثر مكتوب هر شاعر و…
مهم ترین دلیل توفیق تاریخی یکی بود و یکی نبود این بود که همه ناخودآگاهانه منتظرش بودند یعنی همه (بدون اینکه خود بدانندیا به یکدیگر بگویند) منتظر گُردی بودند که گرز داستان نویسی جدید را -که پیش از این شروع شده ولی هنوز جانیفتاده بود- محکم بر زمین کوبد و جا اندازد.
امّا اینکه جمال…
در میانهی دههی سی دکتر هوشنگ کاووسی پس از مدتی این در و آن در زدن و به نتیجه نرسیدن با صاحبان سرمایه در سینمای ایران، سرانجام نخستین فیلم خود را با نام هفده روز به اعدام جلوی دوربین برد، فیلمی که در آن ناصر ملک مطیعی نخستین جوان اول و ستاره سینما ایران به…
متن زیر خلاصه ای ست از گفتگویی که بی بی سی با جهانگیر هدایت انجام داده، بخشهایی از این گفتگو به جایزه صادق هدایت می پرداخت که به دلیل گذشت زمان تازگی و موضوعیت خود را از دست داده بود و به همین دلیل حذف شد. بخش اصلی گفتگو که به وضعیت نشر کتابهای هدایت…
خاطرات بزرگ علوی، کتاب نخست از مجموعه مصاحبههای حمید احمدی در طرح تاریخ شفاهی چپ ایران است که طی 29 جلسه گفتگو با آقابزرگ علوی در سال 1995/1374، یعنی 14 ماه قبل از فوت وی در سن 91 سالگی، در خانه ایشان انجام و 24 ساعت فیلم ویدیویی از آن فراهم گردیده است. مطابق توافقنامه…
این را باید از بازیهای روزگار فرض کنیم که نود و چند سال بعد از 28 بهمن 1281که صادق هدایت چشم به جهان گشود، در 28 بهمن 1375 دوست نزدیک او بزرگ علوی روی در نقاب خاک کشید و جشن تولد یکی مصادف شد با سالمرگ دیگری، ماجرای دوستی هدایت و بزرگ علوی را تقریبا…
حسین سناپور و انتشار رمانی تازه
این داستان‌نویس گفت: جلد دوم از کتاب «پرسه» دربرگیرنده‌ی داستان‌هایی از نویسندگان جوان از سوی نشر تجربه منتشر شده است.
او هدف از چاپ این کتاب را حمایت از آثار داستان‌نویس‌های جوان توصیف کرد و متذکر شد: این داستان‌ها آثار تعدادی از داستان‌آموز‌هایی است که در کارگاه داستان‌نویسی…
آنچه در ادامه می آید دیدگاه های بهرام صادقی ست، از زبان خودش، درباره نوشتن و نویسندگان ایرانی و خارجی که خواندن آن خالی از لطف نیست. بهرام صادقی سالها قبل از مرگش در مصاحبهای با روزنامه آیندگان و در پاسخ به ایرادهایی که مصاحبه کننده نسبت به دو داستان کوتاه بهرام صادقی یکی “وسواس”…
این روزها مصادف است با سفر بی بازگشت بزرگترین نویسنده این دیار به پاریس، پایتخت فرهنگ و ادبیات جهان، شهری که دوستش میداشت و خاطرات بسیار از آن داشت. این سفر بی بازگشت ماند و فرجام خوشایندی برای هدایت نداشت، چرا که وسوسه همیشگی خودکشی را که به قول خودش با بعضی و در بعضی…
درمیانهی دهه شصت نجف دریابندری گفتگویی کرد که در زمان خود بسیار جنجالی بود، او ضمن منحط خواندن بوف کور (البته منحط به معنایی خودش مراد می کرد) عقیده داشت بوف کور به سبک و سیاقی نوشته شده که برخلاف تصور هدایت که فکر میکرد بسیار نوبرانه است، از مد افتاده بوده و غیره (این…
به خاطر دارم چند سال پیش مستند «گفتگو با سایه» نوشته حبیب احمد زاده به کارگردانی خسرو سینایی در جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد، صرف نظر از کیفیت هنری فیلم که چنگی به دل نمیزد، به لحاظ مضمونی حرف تازهای نداشت، یا لااقل برای من که در طول سالهای دور و نزدیک نسبت…
انتشار این هشتاد دو نامه (*) کار مهمی است و امیدوارم اهمیت آن با آنچه در زیر خواهد آمد تا اندازه ای روشن شود. کوشش دکتر ناصر پاکدامن در یافتن و انتشار این نامه ها ارزنده و در خور اعتناست، حتّی در خور ستایش. او با دقّت و-گاهی می توان گفت- وسواسِ معمول خود نامه…
بوف کور، رمان کوتاه صادق هدایت، به دو بخش تقسیم شده است، که هر یک استعارهای است محوری برای بخش دیگر. به پایان هر بخش که نزدیک میشویم راوی زنی را ـ در اصل دو چهره از یک زن واحد را ـ به قتل میرساند. بهنظر میرسد که در این دو صحنه (سمبولیک) راوی از…
یک اثر ادبی را از چند راه میتوان مورد بررسی قرار داد. مثلا میتوان از لحاظ واژهها و کاربرد صناعات ادبی، یا ساختار جملهها، یا از لحاظ مسائل اجتماعی که در آن منعکس شده آنرا مطالعه کرد؛ یا اینکه مانند پزشکی که ریشههای سرطانی را در بدن بیماران دنبال میکند، تمام الگوهای فرهنگی را در…
دو روز پیش مصادف بود با سالگرد تولد فرانتس کافکا به همین مناسبت چهارمین بخش از جاودانهها را به مسخ شاهکار این نویسنده اختصاص دادیم. کافکا را صادق هدایت به خوانندگان فارسیزبان معرفی کرده است، خود هدایت تاثیر بسیار از کافکا و آثارش گرفته بود. جالب این که او در زمانی مسخ را به فارسی…
داستان علمی - تخیلی را قویا باید، داستان ملی آمریکا، معرفی نمود. تا آنجا که بیتردید میتوان گفت، نویسنده ای، آمریکایی پیدا نمیشود که تاکنون داستان علمی- تخیلی را تجربه نکرده باشد. اگرچه که نویسندگان اینگونه داستان نویسی در آمریکا بنا بر تحریم و گوشه گیریای که خود بر داستانشان تحمیل کرده بودند، سالهایی طولانی،…
پرسیدن از خود برای شناختن خود و گره زدن روایت خودشناسی به روایت گستردهتر تاریخ و فرهنگ.کاویدن دیروز برای شناختن ریشهی نابسامانیهای امروز دانش روانکاوی و ادیپ سوفوکل را به هم نزدیک میکند.ادیپ، به بهای از دست دادن بیناییش، به دیروز نگاه میکند تا امروز را بشناسد و، به همین اعتبار، سر دودمان روانکاوان جهان…
«داشآکل» یکی از محبوبترین داستانهای کوتاه صادق هدایت و ایضا یکی از معروفترین داستانهای کوتاه فارسیست. اثری که در سالهای دور و نزدیک به عنوان یک اثر کلاسیک و نمونهای شاخص برای درک و شناخت عناصر داستان و چگونگی بکارگیری آنها (در کتابها و کلاسهای آموزش نویسندگی) بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. این داستان…
«قضيه» در آثار صادق هدايت "قضيه" در ادبيات فارسي يک گونه يا ژانر (genre) از ادبيات است که شخص صادق هدايت را بايد مبتکر آن دانست.1 قضيه را در سنّت ادبيّات فارسي مي توان همان "نقيضه" دانست و در اصطلاح ادبي غربي پارودي (parody) را برابر آن شمرد. نقيضه ساز يا پارودي پرداز سبک و…
متن زیر سخنرانی دکتر محمد صنعتیست در مراسم یكصد و یكمین زاد روز صادق هدایت که به بحث مسئله مرگ نویسنده و صادق هدایت میپردازد. این نوشته خواندنی و درخور نکات جالب توجهیست که بیهیچ توضیحی از شما دعوت میکنیم که خواننده آن باشید. از دکتر صنعتی در سالهای گذشته کتاب «صادق هدایت و هراس…
متن زیر یکی از کاملترین سالشمارهای زندگی صادق هدایت است، چرا که هم در بر دارنده مهمترین اتفاقات در طول زندگی اوست و هم اینکه آثار نوشته شده توسط هدایت مو به مو به ترتیب زمان نگارش یا انتشار، در آن درج شده است؛ از داستانهای او گرفته تا ترجمه ها و حتی مقالاتی که…
صادق هدایت از مرید و مراد بازی، بیزار بود، همچنین از هرگونه تملق و توجه بی جا؛ در اواخر عمر زمانی که شهرتی نسبی در محافل ادبی داخلی بهدست آوردهبود (بهخصوص بعد از آن برنامه رادیویی کذایی در بیبی سی)، با بدبینی و تحقیر بهاین شهرت می نگریست. برای آدمی اینچنین حساس و رها از…
صادق هدایت امسال صد و هشت ساله میشود، و قریب به شش دهه از مرگ او میگذرد. در طول این سالها نویسندگان بسیاری آمده و رفتهاند؛ آثار بسیاری نوشته شده که برخی از آنها لااقل به لحاظ کیفیت ادبی از آثار هدایت (به استثنای بوف کور) بهتر بودهاند و شاید حتی بودهاند آثاری که به…
روزهای واپسین بهمن ماه هر سال، مصادف است با سال روز تولد صادق هدایت (28بهمن 1281)، درباره نقش تاثیرگذارهدایت نه تنها برنسل های مختلف ادبیات داستانی ایران که در اغلب زمینه های فرهنگی و هنری این دیار، بسیار سخن گفته شده، درباره اهمیت او همین بس که با وجود گذشت قریب به شش…
بعد از دو هفته که داستانهای آدینه «مد و مه»، به شکلی مناسبتی انتخاب شده بودند، این هفته دوباره به روال سابق برگشتیم و کوشیدیم، به سراغ یک نویسنده برویم که این سالها کمتر نام و نشانی از او برجای مانده، هرچند که در زمان فعالیت او به عنوان داستان‌نویس نیز کمتر کسی از نام…
در این سالها از لالهزار عزیز قدیم هیچ رد و نشانی نمانده، حتی از آن چند سینمای معدود قدیمی و یا انگشتشمار سالنهای تئاتری که در دهه شصت و اوایل هفتاد، بقایایش هنوز لک و لکی میکردند.
حمید رضا امیدی سرور
در میانهی دههی شصت، روزهای جمعه که به لالهزار میرفتی، هنوز…
در فضای ادبی امروز با طیفها یا جریانهای گوناگونی روبرو هستیم، جریانهایی که برخی در عین برخورداری از نقاط اشتراک فراوان، ظاهرا بیشتر علاقه دارند به اختلاف سلیقههای اغلب بسیار جزیی بپردازند، تا نقطه اشتراکهای بسیاری جدی، البته کم نیست مواردی هم که این اختلافها سابقه ادبی نداشته و بیشتر شخصی و ناشی از سوءتفاهمهاییست…
روزگاری در هر کتابفروشی قفسههایی بسیار به کتابهای جیبی اختصاص مییافت و یا اغلب دکهی روزنامهفروشی در کنار مجلات و روزنامهها قفسههایی فلزی برای عرضهی آنها داشتند و حتی برخی دکهها در سطح شهر تهران، تنها به فروش چنین کتابهایی میپرداختند، برخی ناشران تمرکز کار خود را روی انتشار کتابهای جیبی گذاشته بودند، اما آن…
«آلبرتو موراویا» نامی آشنا برای علاقمندان ادبیات داستانی در ایران به حساب میآید، اکثریت قریب به اتفاق آثار او به فارسی ترجمه شده و با اقبالی نسبی قابل قبول نیز روبرو شدهاند، اما سوای این پارهای از ادبیات دوستان ایرانی موراویا را به دلیل علاقهای که به «بوف کور» صادق هدایت داشته گرامی میدارند، موراویا…