Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Tag: شاخص

انسان برتر از تاریخ است / پرتو مهدی‌فر*

:در اوت ۱۹۴۵ جهان یک «هولوکاست اتمی» را تجربه کرد. پروژه‌ای که به نام صلح اجرا شد و به‌زعم برخی موجه و نجات‌‌بخش بود. بمباران اتمی، جهان را به عصر تازه‌ای پرتاب کرد که در آن معنا و ماهیت جنگ و دیپلماسی دست‌خوش تغییرات بنیادین شد. گرچه هنوز در چرایی و ضرورت آن، نقاط تاریک…

Read more

نگاهی به «روباه» اثر جدید جویس کارول اوتس

در ادبیات معاصر، کمتر نویسنده‌ای چون جویس کارول اوتس جسارت مواجهه با سیاه‌ترین زوایای روان انسان را دارد. رمان جدید او نه یک داستان جنایی معمولی، که کالبدشکافی بی‌رحم یک بیمار است.

Read more

زندگی و اندیشه آرتور کوستلر / جرج اُرول / عزت الله فولادوند

زندگی و اندیشه آرتور کوستلر جرج اُرول عزت الله فولادوند جرج‌ اُروِل‌ (۵۰ ـ ۱۹۰۳) نام‌ مستعار اریک‌ آرثر بلر، یکی‌ از نویسندگان‌ نامدار انگلیسی‌ در قرن‌ بیستم‌ بود. از او چند رمان‌ و بسیاری‌ مقاله‌ و نقد ادبی‌ همه‌ دارای‌ صبغه‌ اجتماعی‌ و انسانی‌ و اغلب‌ سیاسی‌ به‌ جا مانده‌ است‌.…

Read more

نیم‌رخ در مه / «ترکه‌مرد» اثر متمایز دشیل همت

«ترکه‌مرد» رمانی است درباره‌ یک قتل و یک خانواده‌ از هم‌پاشیده؛ اما آنچه آن را از سایر آثار دشیل همت متمایز می‌سازد، حضور یک زوج کارآگاه – نیک و نورا چارلز – است که سبک زندگی، زبان و روابطشان، به جای آن‌که در تاریکی و خشونت غوطه‌ور باشد، رنگی از شوخ‌طبعی دارد.

Read more

صادق هدایت؛ روز آخر / بهرام بیضایی

در عصر ابری دل ‌گرفته، وقتی صادق هدایت، نویسنده ی چهل‌وهشت ساله ی ایرانی مقیم موقت پاریس، به سوی خانه‌اش در محله هجدهم، کوچه ی شامپیونه، شماره ی ۳۷ مکرر می ‌رود، دو مرد را می ‌بیند که بیرون خانه‌اش منتظرش هستند. آن‌ها ازش می ‌پرسند که آیا از اداره ی پلیس می ‌آید و…

Read more

فارنهایت

زخمی بر تن ادبیات/ معروف‌ترین آثار سانسور شده

سانسور از آغاز تاریخ نوشتن چون سایه ای نویسنده ها و اهل هنر را دنبال کرده و بنا به نوشته های باقیمانده از زمان سقراط درمی یابیم که بخش هایی از نوشته های او هم در زمان زندگی خودش به بلای سانسور گرفتار آمده اند، اما این سایه، بیش از همه برای آثار ادبی شوم…

Read more

صادق چوبک؛ ناتورالیستِ تندرو یا راوی رنج‌های فراموش‌شدگان؟ 

نویسنده کتاب «همه‌چیز فرو می‌پاشد: زندگی و آثار صادق چوبک»: از منظر مضمونی، چوبک معمولاً به بخش‌هایی از جامعه می‌پردازد که کمتر دیده شده‌اند؛ او از لایه‌های پایین و فراموش‌شده جامعه می‌نویسد و آن‌چنان به این طبقات نزدیک می‌شود که گاه تصمیمات و رفتار شخصیت‌هایش حیرت‌انگیز و گاه هولناک به نظر می‌رسد.

Read more

نخستین پرده از تئاتر مدرن با قلم آخوندزاده بالا رفت

به مناسبت سالروز درگذشت میرزا فتحعلی آخوندزاده، پیشگام ادبیات نمایشی و روشنفکری ایران در قرن نوزدهم، این مطلب به بررسی زندگی، آثار و تأثیرگذاری او بر تئاتر و فرهنگ ایران اختصاص یافته است.

Read more

خانم دالووی در عصر ما!

در عصری که شبکه‌های اجتماعی ما را به نمایش دائمی «خود درونی» ترغیب می‌کنند، شخصیت‌های رمان ویرجینیا وولف بیش از هر زمان دیگری آشنا به نظر می‌رسند. اما آیا این سفر بی‌پایان به اعماق ذهن، که زمانی وعده رهایی می‌داد، امروز به نوعی اسارت مدرن بدل شده است؟

Read more

لودمیلا اولیتسکایا و «چادر سبز بزرگ»؛ ادبیات پادزهر تفکر استبدادی است

اولیتسکایا راوی تراژدی قرن بیست و وارث شایسته‌ی اسلاف خود در سرزمینِ غول‌های ادبی‌ست. سرزمینی که هیچگاه از میلِ خویش به داشتنِ نقش تعیین‌کننده درسیاست جهان چشم نپوشیده و این مداخله‌‌‌جویی را درون مرزهایش نیز به عرصه‌های مختلف از جمله هنر و ادبیات تعمیم داده‌است. آثار اولیتسکایا ازگذارِ تجربه و مشاهداتِ مستقیم یا غیر مستقیمِ…

Read more

پرواز بر فراز اسمانها؛ آنتوان دو سنت اگزوپری

آنتوان دو سنت اگزوپری فرزند سوم ژان دو سنت‌اگزوپری بود و در ۲۹ ژوئن سال ۱۹۰۰ در شهر لیون به دنیا آمد. پدر و مادر او اهل لیون نبودند و در آن شهر نیز سکونت نداشتند، بنابراین تولد آنتوان در لیون کاملاً اتّفاقی بود.

Read more

اخلاق سنت اگزوپری / یادی از خالق شازده کوچولو

«زمین بیش از هر کتابی از ما به ما می‌آموزد زیرا در برابر ما ایستادگی می‌کند، هرگاه بشر با مانع درگیر شود، توان خود را می‌آزماید».1 رمان «زمین انسان‌ها» با این جمله اگزوپری آغاز می‌شود، آنتوان سنت اگزوپری (1900-1944) از جمله کسانی است که از زمین می‌آموزد.

Read more

مالیخولیای کافکا / ویل ریس

کافکا دو سه ماه قبل از مرگش یکی از بهترین و غم‌انگیزترین داستان‌هایش را نوشت. در داستان «گودال»۱ جانوری تنها که به موش کور می‌ماند، زندگی‌اش را وقف ساختن خانه‌ای پیچیده در زیرزمین می‌کند تا از خودش در برابر موجودات دیگر دفاع کند.

Read more

به یاد بیژن اشتری/ ترجمه همچون اسلحه!

«بیژن اشتری عصر ۱۸ خرداد ۱۴۰۴ در سن ۶۴ سالگی در منزل خود درگذشت.» شنیده بودم که چندی است احوال خوبی ندارد، اما وقتی می دیدم پرکار و پرشور می‌نویسد و ترجمه می کند، خوشحال بودم که بر بیماری غلبه کرده: این بار هم عشق و دانستگی بر بیماری و درد پیروز شده… اما چه…

Read more

شکستنِ طلسم بوف کور / شیما بهره‌مند

در تاریخِ ادبیات روایی معاصر ما بی‌تردید «بوف کورِ» صادق هدایت مقامِ یکه‌ای دارد. جدا از موقعیت خاصِ تاریخی آن به‌عنوان نخستین رمان مدرن فارسی، برخی از منتقدان از «جاذبه» این اثر سخن گفته‌اند که هیچ‌یک از آثار ادبی معاصرش و تا اکنون نیز به گردِ آن نرسیده‌اند.

Read more

هیاهو، نجواها، همهمه و کمی غبار

شاید چندان برایتان معمول نباشد داستانی را شروع کنید که در نیمه‌ی داستان راوی بمیرد و همچنان ورای وقایع –و حتی واقعیت مرگ خویش- بایستد و روایت را ادامه دهد. در کومالا هیچ‌کس زنده نیست و این را زمانی خواهیم فهمید که بسیار دیر شده است

Read more

رهایی از گورستان نجواها / کوتاه درباره‌ خوان رولفو

خوان رولفو نویسنده‌ی حرفه‌ای نبود. حرفه‌ای به این معنی که کارش نوشتن باشد واز این راه گذران بکند. او به مشاغل متعدد روی آورد، از جمله کار کردن در اداره‌ی مهاجرت، بعد استخدام در کارخانه‌ی لاستیک‌سازی گودریچ و آنگاه استخدام در ادارات دیگر. روزنامه‌نگاری هم زندگی‌اش را تامین نمی‌کرد و کار دانشگاهی هم نداشت

Read more

زنان عصر قاجار در عرصۀ اجتماع/ سوزین مک الرون

مروری بر پس زمینه های فعالیت های سیاسی و اجتماعی زنان ایران** عبدالله شریفی از اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 میلادی مطالعات زنان و اخیراً، و در ارتباط با آن، مطالعات جنسیتی توسعه یافته و به صورت یک زیر مجموعه تمام عیار از مطالعات خاورمیانه در آمده است. این رشته تحقیقی به…

Read more

«سووشون»؛ از درونمایه تا فرم / رضا نجفی

چنین به نظر می‌آید که سووشون در زمان انتشار بیشتر به خاطر درونمایه‌اش که مطابق با گفتمان غالب فضای روشنفکری آن روز ایران بود نامور شد و ارزش‌های فر‌می ‌اثر در درجه دوم  قرار گرفت. اما امروزه با گذر از آن گفتمان رایج و دگرگونی جامعه، ارزش پیا‌می ‌اثر رنگ باخته است. با این حال،…

Read more

سووشون اثر سیمین دانشور، از نگاه دیگران

منتخبی از نظرات افراد مختلف درباره سووشون، نظراتی که از میان کتاب‌ها و گفتگوها انتخاب شده‌اند و اغلب قصد دارند نگاهی تحلیل‌گر به لایه‌های سطحی و درونی اثر داشته باشند. نظراتی که سووشون را گاه مثل یک سند تاریخی می‌بینند و گاه یک اثر نمادین.

Read more

سیمین دانشور از نگاه بزرگان و صاحب نظران فرهنگ و ادبیات

این روزها نام سیمین دانشور به واسطه نمایش سریال سووشون ساخته نرگس آبیار دوباره در مرکز توجه قرار گرفته است. با این تفاوت که اگر در گذشته این مخاطبان خاص بودند که به دانشور و آثارش توجه داشتند، این بار عامه مردم نیز نام یکی از مهمترین نویسندگان سده‌ی گذشته ادبیات ایران را…

Read more

چرا رمان مهم است؟

دبورا لوی، رمان‌نویس سرشناس و تحسین‌شده، می‌گوید: «وقتی می‌پرسیم چرا رمان مهم است، روشن است که در این پرسش امر خطیری نهفته است. اما واقعاً روشن است؟ گاهی ابهام را بر روشنی ترجیح می‌دهیم چون درد کمتری دارد. اهمیت رمان از آن روست که الزامی به روشنی یا ابهام در خود ندارد. بااین‌حال، روی همین…

Read more

چگونه اعراب بخشی از جهان را فتح کردند

کتاب «در راه خدا (فی سبیل‌الله)، فتوحات اعراب و تشکیل امپراتوری اسلامی»، نوشته رابرت هُیلَند در سال 2015 توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد به چاپ رسیده است. هیلند استاد موسسه مطالعات دنیای باستان در دانشگاه نیویورک است. او به خصوص پس از چاپ کتاب معروفش، «دیدنِ اسلام آن‌گونه که دیگران دیده‌اند»، چهره شناخته‌شده‌ای در جامعه علمی…

Read more

با روی‌کرد “میشِل فوکو” در رمان ” انجمن حلزون‌های چپگرد”

«انجمن حلزون‌های چپگرد» نوشته‌ی مَهسا عِلّیون، نشر لف،چاپ اول ۱۴۰۳ جواد اسحاقیان رمان "انجمن حلزون‌های چپ‌گرد" از جمله رمان‌هایی برجسته ‌است که به دفتر "بنیاد فردوسی توس" (شاخه‌ی "مشهد") رسیده و از میان ده‌ها اثر داستانی به دریافت "جایزه‌ی ادبی کیومرث" مفتخر گردیده که من خود، از شمار داوران آن بوده‌ام. این نهاد فرهنگی مستقل…

Read more

بازتاب زخم‌های زیسته در ادبیات چارلز دیکنز

چارلز دیکنز، یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ ادبیات، با آثار خود تصاویری زنده و دردناک از رنج‌های دوران کودکی‌اش ترسیم کرده است. از تجربه‌های تلخ و تحقیرآمیز دوران بچگی در فقر و بی‌پناهی، تا تصویر کودکانی که در دنیای داستانی او معصومیتشان را از دست داده‌اند، دیکنز با قلمی پر از خشم و اندوه، جامعه…

Read more

آیا ادبیات هنوز می‌تواند نام‌هایی بسازد که زنده بمانند؟

چرا دیگر نامی مثل «اِما بوواری» یا «آنا کارنینا» در ذهن‌ها نمی‌ماند؟ در دورانی که نام‌ها بیشتر در شبکه‌های اجتماعی و سیاست شنیده می‌شوند تا در رمان‌ها، جای شخصیت‌های ماندگار ادبی کجاست؟ نگاهی دوباره به سخنان اینگبورگ باخمن ما را به این پرسش مهم می‌رساند: آیا ادبیات هنوز می‌تواند نام‌هایی بسازد که زنده بمانند؟

Read more