این مقاله را به اشتراک بگذارید
نگاهی به کتاب «دیوانگی در بروکلین» اثر پل استر
در آرزوی رسیدن به آرمانشهر
مجتبی حدیدی
ناتان مردی است شصت ساله که از همسر خود جدا شده است و با هیچ‌کس ارتباط ندارد. او به دلیل بیماری خود، سرطان، به دنبال مکانی آرام است که در آن جا مدت زمان باقی مانده از زندگی خود را سپری کند. بروکلین جایی است که دوست ناتان به او معرفی می‌کند. او در طول داستان دو خواهرزاده خود را در بروکلین، بعد از مدت زمان زیادی می‌بیند. یکی از خواهرزاده‌های او تام، پسری باهوش و عاشق ادبیات است که در مقطعی ناگهان به همه چیز پشت کرده است.
شخصیت‌هایی که طی داستان با آنها مواجه می‌شویم اغلب از دورویی دنیا خسته‌اند. آنها که افرادی شکست خورده‌اند، در بروکلین به دنبال آرمان‌ها و آرزوهای اغلب دست‌نیافتنی خود هستند. این انسان‌ها در مواجهه با یکدیگر است که دوباره زندگی‌شان رنگی می‌گیرد. آنها در بروکلین به دنبال آرمانشهر خود هستند. اغلب شخصیت‌های تنها و غمگین بروکلین انسان‌هایی باهوش و سختکوش هستند که هرکدام به نحوی منزوی شده‌اند. در طول داستان با روابط انسان‌هایی گوشه‌گیر برخورد می‌کنیم. یکی از شخصیت‌های داستان روری، خواهر تام است که از خانه فرار کرده و بشدت دربند فرقه‌ای مذهبی است. دیگر شخصیت داستان لوسی است. لوسی حاصل یک عشق موقت است و تنها و سرخورده. نانسی نیز از شخصیت‌هایی است که در این کتاب ایفای نقش می‌کند. نانسی، این زن عجیب و شگفت‌انگیز همسر مردی نالایق و ناچیز است که نانسی تنها زن زندگی او نیست. این زن خوش‌قلب از این ماجرا آگاهی دارد و هرچند با تمام وجودش درد می‌کشد اما حاضر است هربار تنها عشقش را ببخشد و این دردها را به جان بخرد. کتاب نثری روان و معمولی دارد. پایان کتاب بر خلاف انتظار پایانی خوش است. در این کتاب ایده‌های زیبا بسیار است که نشان از خلاقیت بالای نویسنده دارد.
در اغلب موارد اتفاقات کاملاً تصادفی پیش می‌آیند و هرگز از پیش برنامه‌ریزی شده نیستند. طبیعی است که در این شرایط خواننده با هیجان بیشتری داستان را دنبال می‌کند. در طول کتاب تام، خواهرزاده ناتان از برخی نویسندگان صحبت کرده و حکایاتی از آنها تعریف می‌کند. مثل حکایت کافکا و عروسک گم شده. بزرگی برخی از حوادث که زمینه‌ساز آنها حتی گاهی یک اتفاق کوچک است، از ویژگی‌های جالب این کتاب است. گاهی درست این ماجرا‌ها در زندگی طبیعی ما هم اتفاق می‌افتد و داستان، دور از زندگی معمولی ما نیست. به نظرم حتی کتاب می‌تواند جنبه نمادین داشته باشد. از این دست نانسی‌ها، لوسی‌ها، تام‌ها، روری‌ها و ناتان‌ها در جوامع مختلف وجود دارد که هر کدام به دنبال آرمان شهر خود هستند. آنها در هرچه متفاوت باشند در تنهایی‌شان مشترک‌اند و این، حلقه اتصال شخصیت‌هاست. این کتاب که با ترجمه خجسته کیهان و توسط نشر افق منتشر شده، برنده جایزه آستریویاس اسپانیا نیز شده است.
ایران