رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

برگه نویسنده: امیدی سرور

یون فوسه و نوبل ۲۰۲۳/ صدای صلح و انسانیت

یون فوسه با دریافت جایزه نوبل ادبیات حالا به مشهورترین نویسنده نروژی ادبیات داستانی معاصر تبدیل شده است. او که بعد از هنریک ایبسن، بزرگ‌ترین نمایش‌نامه‌نویس نروژ است، جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ را به‌خاطر «نمایش‌نامه‌ها و نثرهای بدیعش که به ناگفتنی‌ها صدا می‌دهد» دریافت کرد

ادامه مطلب

پوچی و بی معنایی حکومت خودکامگان/ «تت‌ها» اثر ایشتوان اُرکِنی

ایشتوان اُرکِنی که به نویسنده‌ی قصه‌های یک دقیقه‌ای معروف است، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های ادبیات قرن بیستم مجارستان به شمار می‌آید. زندگی پر فراز و نشیب او با حواشی بسیار قبل، حین و بعد از جنگ جهانی دوم درآمیخته است و به همین خاطر تنوع وسیعی در آثار داستانی‌اش دیده می‌شود

ادامه مطلب

زشتی‌های پیدا و پنهان جنگ به روایت اثر تازه‌یاب لویی فردیناند سلین

لویی فردینان سلین یکی از غول‌های قرن بیستم بود که آثار درخشانی از جمله «سفر به انتهای شب»‌اش جزو مهم‌ترین آثار ادبیات جهان است. شصت سال پس از مرگ سلین (۱۹۶۱)، رمانی به نام «جنگ» از سلین منتشر شده که بار دیگر نام او را سر زبان‌ها انداخته است.

ادامه مطلب

زنان و جنگ در داستان‌های کوتاه موپاسان

ی دو موپاسان در فرانسه قرن نوزدهم شیوه‌ی تازه‌ای را در داستان کوتاه بنیان نهاد. در طول قرن بیستم در جهان داستان، محبوب عوام بود و مورد ستایش خواص. بسیاری از نویسندگان مشهور، در نهان و یا به عیان او را ستوده‌ و از روش او الهام گرفته‌اند، تولستوی، رمان «بل آمی» و به روایتی…

ادامه مطلب

نگاهی به یک گفتگوی بلند با ابراهیم گلستان / مهین میلانی

این مصاحبه ی طولانی حدود بیست سال پیش از انتشار، یعنی در ۸۰ سالگی ابراهیم گلستان توسط سیروس علی نژاد سردبیر مجله ی آدینه در سال های ۶۰ و ۷۰ در چند روز انجام گرفت و سال گذشته (۱۴۰۰) در صد سالگیِ وی از طریق انتشارات آسو(دفترهای آسو ۱۷) به صورت کتاب در صد صفحه…

ادامه مطلب

درباره تاریخ گریه: پژوهشی در باب شیون و زاری / احمد آفتابی

کتاب «تاریخ گریه»  [میژووی گریان: لیکولینه وه یه کی گشتگیره له‌سه‌ر گریان]، حاوی ۳۵ جستار از نویسنده کُردِ متولدِ کرکوکِ عراق، صلاح حسن پهلوان [سه‌لاح حه‌سه‌ن پاله‌وان] است که با ترکیبی از نظرگاه‌های فلسفی، تاریخی، ادبی، روان شناختی، جامعه‌شناختی و حتی زیست‌شناختی، به مقوله گریه، شیون و زاری، در طول تاریخ بشر و پهنه جغرافیای…

ادامه مطلب

یوگنی وادالازکین : آرمانشهر محکوم به فنا است

یوگنی وادالازکین (۱۹۶۴ کی‌یف) در میان نویسندگان معاصر روسیه، یکی از شناخته‌شده‌ترین‌ها در جهان است. کارنامه او با انبوهی از جوایز ادبی در روسیه و خارج از روسیه، نشان از اقبال بسیار از آثار او دارد. در ایران نیز دو اثر شاخص او تا امروز منتشر شده، یکی «هوانورد» با ترجمه زینب یونسی و اکنون…

ادامه مطلب

افتخار می‌کنم که کتاب نمی‌خوانم!

کانیه وست، رپر و سلبریتی آمریکایی، در مصاحبه‌ای به مناسبت انتشار کتاب خودش گفته بود «اهل کتاب نیستم» و «افتخار می‌کنم که کتاب نمی‌خوانم». در همان روزها سم بَنکمَن ‌فرید، اعجوبۀ سابق دنیای فناوری، نیز به خبرنگاری گفته بود «به نظرم اگر کتاب بنویسید یعنی گند زده‌اید، همه‌چیز را می‌شود در یک پست وبلاگی شش‌پاراگرافی…

ادامه مطلب

«بالزاک در آینه» (۴) اثر زیگ بریت اِسوان / در سایه‌‌ی انقلاب

در ماه مه ۱۸۳۰، فرستاده‌ی گروهی از اشراف‌زادگان فرانسه به نام «پُلی نی یَک[۱]» به سند مقدس، یعنی قانون اساسی حمله کرد. «سَنت بوو[۲]» که چندسالی از بالزاک کوچک‌تربود در نامه‌ای مشخص ساخته‌بود که این کار، آرامش ملی را به خطر می‌اندازد.

ادامه مطلب

ابراهیم گلستانی که من می‌شناختم / پرویز جاهد

ابراهیم گلستان، چند روز قبل در سن صد و یک سالگی از دنیا رفت. مرگ او نیز همان زندگی پرماجرایش، جنجال‌آفرین شد و زلزله‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به پا کرد. در کنار سوگ‌نامه‌ها و مطالبی که در ستایش گلستان و دستاوردهای ادبی و سینمایی او نوشته شد، سیل فحش‌ها و ناسزاها بود…

ادامه مطلب

روبرت والرز؛دیوانه یا نابغه؟

روبرت والرز (۱۸۷۸-۱۹۵۶) یکی از نام‌های فراموش‌ شده ادبیات آلمانی‌زبان و جهان است که پس از مرگ تراژیکش از پس عمری زندگی در آسایشگاه روانی، یعنی ۲۳ سال ننوشتن، جایگاه رفیعش را در ادبیات جهان پیدا کرد.

ادامه مطلب

در جست‌وجوی یک زندگی معمولی/ «بچه های تانر» و رابرت والزر

روبرت والرز (۱۸۷۸-۱۹۵۶) از مهم‌ترین نویسندگان آلمانی‌زبان قرن بیستم است که کافکا متاثر از او بود و روبرت موزیل، الیاس کانتی، والتر بنیامین و سوزان سانتاگ بارها از نبوغ او به‌عنوان نویسنده‌ای بزرگ نوشتند؛ هرمان هسه باور داشت اگر روبرت والرز صدهاهزار خواننده می‌داشت، جهان جایی بهتر و دلپذیرتر می‌شد

ادامه مطلب

نقیضه های متنی در رمان “جهالت” نوشته ی “میلان کوندرا” / جواد اسحاقیان

   مضمون اصلی رمان “جهالت” (Ignorance:2000 ) نوشته ی “میلان کوندرا” M. Kundera البته “مهاجرت” و بهتر بگوییم “تبعید” (Exile) از سوی “قدرت” و دولت حاکم کمونیستی است اما در کنار این مضمون اصلی، ده ها مضمون فرعی و اَقماری دیگر هم هست که به گونه ای با مضمون اصلی، پیوندی پویا دارد. اما آنچه…

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان؛ مردی برای تمام فصول / محمد کشاورز

ابراهیم گلستان با نگاه مدرنش، استانداردی را برای نوشتنِ داستان به زبان فارسی پایه گذارد، که بعد از آن اگر نویسنده‌‌ای می‌خواست یک داستان خوب بنویسد، نمی‌توانست از این استاندارد پایین بیاید.

ادامه مطلب

اندیشه‌ورزی در آثار ابراهیم گلستان / احمد آرام

ابراهیم گلستان ذاتا سلیقه هنری داشت؛ و به‌قول رضا براهنی، همین سلیقه تبدیل شد به یک‌جور مدل نگرش به ادبیات؛ که از دل نثری آهنگین راه باز می‌کرد به درون پیرنگ‌های بسیار ساده‌اش، که همه موجز و جذاب می‌نمکد. با اینکه نثر ساده‌ای داشت اما در پسِ پشتِ نثر یک پیچیدگی قابل تامل وجود داشت…

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان

یادی از ابراهیم گلستان /ابراهیم مهدی‌زاده

نگاه عمیق نیما به شعر و در یک نگان کلان به ادبیات، بعدها ابراهیم گلستان را که تازه از فعالیت‌های حزبی کنار کشیده بود، تحت‌تاثیر قرار داد. فاصله‌گیری گلستان از حزب، بر آنش داشت تا راه تازه و فارغ از وابستگی، اندیشه کند و به آموزه‌های تئوری نیما بذل توجه نماید. گلستان بیش از شاگردان…

ادامه مطلب

ابراهیم گلستان

ابراهیم گلستان از پسِ یک سده، چه چیزهایی دارد  که هنوز قابل بازشناسی و بازنمایی است؟

داستان‌نویس و روزنامه‌نگار«تاریخِ گلستان» نه‌تنها بخشی از زیستِ ابراهیم گلستان، که بخشی از تاریخِ معاصر ایران است، به ویژه در ساحتِ ادبیات و سینما؛ گلستان در هیاتِ کارگردان، مولف بود و در هیات داستان‌نویس هم مولف. از این دو منظر، رمان کوتاه «خروس» و فیلم «خشت و آینه»، به‌‌عنوان «کالت» و «اثر کلاسیک» در ایران…

ادامه مطلب

یادداشتی بر کتاب “سبکی غیر قابل تحمل هستی” از میلان کوندرا / مهین میلانی

سَبُک یا سنگین. پارمِنیدز می گوید: سَبُکی مثبت است. سنگینی منفی. و فلاسفه از آغاز تا اخیر هرکدام نگاه خاص خود را در این ساحت یا ساحت های مرتبط دارند. کوندرا در  کتاب “سَبُکیِ غیرقابل تحملِ هستی” یک دانای کل است به زبان اول شخص که در مقدمه ی کتاب “بازگشت جاودانی” نیچه را بن…

ادامه مطلب

سمتِ زندگی و جوانان ایستاده‌ام/ گفت‌وگوی آریامن احمدی با محمود دولت‌آبادی

محمود دولت‌آبادی بزرگ‌ترین رمان‌نویس زنده ایران، حالا در آستانه ۸۳ سالگی قرار دارد. او متولد ۱۰ مرداد ۱۳۱۹ از دولت‌آبادِ سبزوار، خراسان بزرگ، دیار بیهقی و فردوسی است؛ از این رو است که نام و زبان و قصه‌های او به شکل عجیبی با این دو استادِ مسلمِ زبان فارسی عجین شده و باز از این…

ادامه مطلب

یوزف روت

یوزف روت چگونه زندگی شما را دگرگون می‌کند؟

در یکی از روزهای تابستان ۱۹۲۱، یک سال بعد از نقل‌مکان به برلین، یوزف روتِ نویسنده به سلمانی رفت. آنجا هوا گرم و سنگین بود و تق‌تق قیچی و وزوز مگسی که با تنبلی دور اتاق می‌چرخید مثل موسیقی متن به گوش می‌رسید. جَو آرام بود، گرمای ماه جولای آن را از رمق انداخته بود.

ادامه مطلب

یوزف روت در «افسانه میگسار قدیس» جهان دیگری به ما نشان می‌دهد

«افسانه میگسار قدیس» آخرین اثر یوزف روت است که با ترجمه علی اسدیان در نشر ماهی منتشر شده. چیزهای بسیار باارزشی در این رمان کوچک وجود دارد؛ مسلما شاهکار روت  که از زندگی خود استخراج شده و پیش‌بینی مرگ خودش که یک کلاسیک مینیمال است، طولانی‌تر از یک داستان کوتاه و کوتاه‌تر از یک رمان…

ادامه مطلب

یوزف روت چگونه با «عصیان» ما را دگرگون می‌کند؟

«عصیان» قصه زوال «آندریاس» مردی رام و تسلیم و پرهیزگار را تعریف می‌کند. آندریاسی که در سر آن است که در این جهان بی‌تاب پس از جنگ راهش را پیدا کند، دنیایی که معتقد است انصاف و عدل و قاعده‌ای معین در آن حاکم است؛ دنیایی که با مدال گرفته‌ای در جنگ خوب تا می‌کند

ادامه مطلب

پرونده یوزف روت (۲): چرا با شخصیت‌های ایوب و رادتسکی همذات پنداری می کنیم؟

ادبیات آلمانی‌زبان کشور اتریش در سده بیستم با سه چهره بزرگ و جهانی خود یعنی روبرت موزیل، هرمان بروخ و یوزف روت در جهان شناخته می‌شود؛ در این میان، زندگیِ چهل‌وپنج‌ساله تراژیک یوزف روت به او و آثارش بُعدی افسانه‌ای داده است

ادامه مطلب

پرونده یوزف روت (۱)/ تنهاییِ انسانِ قرن

«اعترافات یک قاتل» یک رمان کوتاه صدوچهل‌ صفحه‌ای است؛ روایتی که در پاریس اتفاق افتاده و نویسنده‌ای آن را شرح می‌دهد. نویسنده‌ای بی‌نام‌ونشان که رو‌به‌روی کافه‌ای روسی به‌نام تاری‌باری زندگی می‌کند و بیشتر زندگی‌اش را با رفت‌وآمد به کافه می‌گذراند

ادامه مطلب

نگاهی به «تابستانی با پروست»/ نگرش انتقادی به شاهکارها

ماتیاس چوکه، نویسنده و فیلمساز سوییسی را شاید بتوان بیش از هر چیز با نگاه نقادانه‌اش به فلسفه‌ی رمان و ارتباط مخاطب با نویسنده شناخت. او در کتاب «ابرها بزرگ بودند و سفید بودند و در گذر» که به فارسی نیز ترجمه شده است،

ادامه مطلب

داستان جهان (۳۳): «اتاقی برای ابد» اثر بریس دی‌‍جِی پنک

بریس دی‌‍جِی پنکیک (Breece D’J Pancake) نویسنده داستان ‌کوتاه آمریکایی که از او با عبارت «یکی از بزرگ‌ترین نویسندگانی که هرگز نامش را نشنیده‌اید» یاد می‌شود. ۲۹ ژوئن ۱۹۵۲ در میلتون ویرجینیای غربی به دنیا آمد و بزرگ شد

ادامه مطلب

آنتوان چخوف

نگاه متفاوت جواد اسحاقیان به «باغ آلبالو» شاهکار چخوف

اطلاق “تراژدی” به “باغ آلبالو” وجهی دیگر هم دارد که ناظر به رخدادهایی است که پس از اجرایش در “تآتر هنر مسکو” پیش آمد. “چخوف” به پیروزی “بورژوازی” روسیه و کسب قدرت سیاسی بیشتر در برابر اشرافیت رو به تباهی روسیه به شدت امیدوار بود و تصور میکرد که به زودی شاهد قبضه یا دست…

ادامه مطلب

همه می‌میرند، حتی نویسنده‌ها!

متاسفانه در این یکی دو روزه بازار مرگ و میر در دنیای ادبیات و کتاب داغ بوده، با این چهره ها در سطوح بسیار متفاوتی باشند، اما به هر حالی نمی‌توان منکر اهمیت آنها شد، از احمدرضا احمدیِ شاعر که روزپیش در گذشت اگر بگذریم، امروز دو نویسنده دیگر با زندگی وداع کردند؛ میلان کوندرا…

ادامه مطلب

دلتنگی یک رفیق قدیمی

حال که احمدرضا احمدی درگذشته، به سنت همیشه، از صفحات شخصی و جمعی گرفته تا رسانه‌های جدی و غیر جدی، پر شده از یاد و خاطره او؛ یکباره همه به یاد او افتاده‌اند. چند روز بعد هم به همین سرعت فضایی که از اسم و یاد او پرشده، خالی خواهد شد. هیچگاه دوست نداشته‌ام در…

ادامه مطلب